میرنیوز
امضای سفیدی که سیاه‌بختی می‌آفریند
2020-01-18T09:31:55+03:30
همیشه عادت داشت به موقع سر کار برود، امروز هم با هزار امید و آرزو بر سر کارش حاضر شد اما قبل از اینکه دست به کار شود، کارفرما به دلیل مشکلات اقتصادی، عذرش را خواست و او که با شنیدن این خبر، دست و پایش را گم کرده بود، به ناگاه آمالش را بر باد رفته می‌دید اما هیچ کاری از دستش برنمی‌آمد. با این وجود خدا را شکر کرد و گفت: شاید قسمت همین بوده، لطفا حق و حقوق مرا حساب و کتاب کنید، تا ببینیم بعد از بیکار شدن، چقدر دست‌مان را می‌گیرد تا جبران ماه‌های بیکاری شود.
گویا خبر نداشت که از حق و حقوق خبری نیست، چون وقتی تقاضای حق و حقوقش را کرد، کارفرما تنها با یک جمله آب پاکی را روی دستش ریخت. «حق و حقوق! تا جایی که یادم می‌آید هر ماه همه حق و حقوق‌ات را گرفته‌ای». کارگر از همه جا بی‌خبر وقتی این جملات را شنید، با خود گفت تا جایی که من یادم می‌آید به جز حقوق ماهیانه، مبلغ دیگری از کارفرمایم دریافت نکرده‌ام، حال چطور ممکن است که همه حق و حقوقم را گرفته باشم و خود از آن بی‌اطلاع، این امکان ندارد!
هنوز شوک اخراج از تنش بیرون نرفته بود که کارفرما با نشان دادن قراردادش، به همه اما و اگرها پاسخ داد. آری او طبق قراردادی که امضا کرده بود، همه حق و حقوقش را گرفته و نمی‌توانست به هنگام تعدیل شدن، مطالبه‌ای با این عنوان داشته باشد. چند سال پیش را به خاطر آورد که نیاز مبرم به کار داشت و تنها راه استخدام در این شرکت، امضای یک قرارداد بود که نوشته‌ای نداشت؛ در واقع هیچ‌وقت فکر نمی‌کرد قرار است در قراردادی که قبلا امضا کرده بود، مطالبی نوشته شود که امروز او را دست‌خالی روانه خانه کند.
خداحافظی کارگران با قراردادهای سفید امضاء
آنچه که مسئولان حوزه کار در خصوص قراردادهای سفید امضاء اعلام کرده‌اند، حاکی از این است که کارگران باید با قراردادهای سفید امضاء ـ طی ماه‌های اخیر ـ خداحافظی کنند. اطلاق واژه خداحافظی برای یک موضوع، این را می‌رساند که هنوز می‌توان وجود بقایای آن را در جامعه احساس کرد و باید منتظر باشیم و ببینیم مسئولان وقتی عزم خود را برای یک‌سره کردن کار «قراردادهای سفید امضاء» جزم کرده‌اند، چه راهکاری را برای رفع این دغدغه که می‌توان از آن به‌عنوان یک چالش جدی یاد کرد، اتخاذ خواهند کرد.
راهکاری که امروز برای پایان دادن به قراردادهای سفید امضاء اتخاذ شده، سامانه‌ای به نام سامانه جامع روابط کار است که به گفته معاون وزیر تعاون، کار و رفاه‌اجتماعی، این سامانه دارای بیش از 30 زیرسامانه بوده و یکی از آن‌ها سامانه ثبت قرارداد ما بین کارفرما و کارگر است که طبق برنامه‌ریزی دولت، این سامانه قرار است در 12 استان راه‌اندازی شود، حال آنکه سامانه مذکور در 2 استان به صورت آزمایشی راه‌اندازی شده است و این امیدواری وجود دارد که سایر استان‌ها نیز از آن بهره‌مند شوند.
حاتم شاکرمی، معاون روابط کار وزیر تعاون، کار و رفاه‌اجتماعی در این خصوص چنین اظهار می‌کند: زمانی که قرارداد بین کارگر و کارفرما به صورت کتبی باشد، کارفرما موظف است نسخه‌ای از آن را به اداره تعاون تحویل دهد که امروزه به علت بالا بودن حجم کار، کارفرمایان زیاد به اجرای این قانون معتقد نبودند که امیدواریم با اجرای سامانه جامع روابط کار، همه زیرسامانه‌های آن که یکی از شاخص‌ترین آن‌ها ثبت قراردادهای فی ما بین کارگری و کارفرمایی است، شاهد ثبت قراردادهای کارگران در این سامانه باشیم.
وجود ۳.۵ میلیون کارگر بدون قرارداد و بیمه
وقتی صحبت از اشتغال به میان می‌آید، اکثر کسانی که با این واژه سر و کار دارند، جنبه فنی آن را در نظر می‌گیرند، حال آنکه بخش عمده‌ای از موضوع اشتغال به کرامت انسانی بازمی‌گردد، کرامتی که به نظر می‌رسد به دلیل متعادل نبودن واژه کار و کارگر، در بسیاری از برهه‌ها به دست فراموشی سپرده شده و بسیاری از کارگران جامعه ما در فضایی کار می‌کنند که به لحاظ قراردادهای کارگری، حتی از داشتن کمترین آیتم‌ها نیز بی‌بهره‌اند اما این نوع کار را به بیکاری ترجیح می‌دهند.
اواسط تابستان امسال بود که عضو کارگری شورای عالی کار آماری را مبنی بر اینکه 3.5 میلیون کارگر بدون قرارداد و بیمه داریم، اعلام کرد و به صراحت گفت که مشکل اصلی تخلف قرارداد سفید امضاء در اصناف بوده و برآوردها حاکی از وجود ۳.۵ میلیون نفر کارگر زیرزمینی در کشور است که در کارگاه‌های فاقد هرگونه قرارداد و بیمه تامین‌اجتماعی و نظارت وزارت تعاون، کار و رفاه‌اجتماعی، کار می‌کنند و بی‌تردید نبود امنیت شغلی، اجازه اعتراض را از کارگر در این زمینه گرفته است.
علی خدایی در خصوص راه‌اندازی سامانه جامع روابط کار، خاطرنشان می‌کند: در صورت راه‌اندازی سامانه جامع روابط کار، اگر ثبت قراردادها در این سامانه انجام شود، هیچ کارفرمایی نمی‌تواند قرارداد سفید امضا ثبت کند. نکته مهم در سامانه جامع روابط کار، ضمانت اجرایی این سامانه است که باید با برگزاری جلسات تکمیلی به نتایج یکسان دست پیدا کنیم. با کارفرمایان شناسنامه‌دار مشکلی نداریم، بلکه مشکل اصلی ما، کارفرمایان متخلفی هستند که قرارداد سفید امضا می‌کنند.
راه‌اندازی سامانه جامع روابط کار در زنجان
زمانی که راه‌اندازی سامانه جامع روابط کار مطرح شد، بی‌تردید خوشحالی زائدالوصفی بعد از طرح این موضوع به جامعه کارگری دست داد تا بتوانند علاوه بر اینکه نان‌آور خانه هستند، کرامت‌شان نیز در محل کار و وجدان خودشان حفظ شود. این خبر مسرت‌بخش را مدیرکل تعاون، کار و رفاه‌اجتماعی استان زنجان نیز تایید کرده و می‌گوید: سامانه جامع روابط کار در استان در حال راه‌اندازی است که برای این کار باید مقدمات کار فراهم شود و مقدمه کار این است که کارگران به دفاتر پیشخوان مراجعه کرده و در این سامانه ثبت‌نام و از آن استفاده کنند.
محمدرضا یوسفی می‌افزاید: بعد از راه‌اندازی این سامانه، همه قراردادهای کار در آن بارگذاری خواهد شد، یعنی هیچ کارفرمایی قادر نخواهد بود بدون بارگذاری در این سامانه ادعای قراردادی بودن کارگر خود را مطرح کند و از طرفی همه دعاوی مربوط به کارگر و کارفرما و بسیاری از خدمات، از جمله خدمات بیمه بیکاری و سایر موارد، از طریق این سامانه انجام خواهد شد و امیدواریم با راه‌اندازی و شروع به کار این سامانه که به زودی در استان اتفاق خواهد افتاد، برای همیشه فایل قراردادهای سفید امضاء بسته شود.
وی با تاکید بر اینکه اگر کارفرمایان مشخصات قراردادهای کارگران خود را در این سامانه ثبت نکنند، قابل استناد نخواهد بود، یادآور می‌شود: بعد از این تنها مرجع بررسی قراردادهای کار و نیز سایر درخواست‌های ارائه خدمات منوط به ورود به سامانه جامع روابط کار خواهد بود. از طرفی، ثبت قراردادها برای کارگران قابل مشاهده است. همچنین در قانون کار، محدودیت زمانی برای قراردادهای کار مشخص نشده است و می‌شود قراردادهای کار را به هر مدت زمانی که طرفین قرارداد توافق می‌کنند، این مدت زمان برای‌شان تعیین شود.
شفافیت قرارداد؛ اهرمی برای بهره‌وری
وقتی صحبت از قرادادهای حوزه کار به میان می‌آید، یک طرف قرارداد، کارفرما است و شاید بیشترین مخاطب سامانه جامع روابط کار نیز کارفرمایان باشند. حال باید دید نظر کارفرمایان در این خصوص چیست و آیا حاضر خواهند بود به ثبت قراردادهای خود در این سامانه تن دهند که در این خصوص عضو شورای مرکزی کانون‌های کارآفرینی کشور که خود 16 سال در عرصه تولید به عنوان کارفرما حضور دارد، معتقد است که طرف حساب ما یک نیروی انسانی بوده و دارای کرامت است و باید به آن بها داده شود.
صمد یوسفی‌اصل با تاکید بر اینکه در محیط‌های کار باید به گونه‌ای عمل کنیم که کارگر بتواند به لحاظ روانی در آرامش بوده و فعالیت موثری داشته باشد، ادامه می‌دهد: زمانی که نیروی انسانی با آرامش خاطر کار می‌کند، تولیدکننده (کارفرما) می‌تواند با اطمینان خاطر اعلام کند که کار این نیرو منجر به تولید محصول باکیفیت به بازار خواهد شد، این در حالی است قراردادهای سفید امضاء، این آرامش را از نیروی کار می‌گیرد، لذا فارغ از بحث قوانین کار، اگر مدیری بخواهد برای مجموعه خود، مدیریت یا رهبری خوبی داشته باشد، باید به گونه‌ای عمل کند که منتج به ضرر و زیان به خود کارفرما نشود.
رئیس کانون کارآفرینان استان زنجان با بیان اینکه کارفرماها باید تلاش کنند که این مقوله را حتما رعایت کنند؛ چرا که پایه کار و درستی کار ایجاب می‌کند که وارد چنین مقوله‌هایی ـ قراردادهای سفید امضاء ـ نشوند، اظهار می‌کند: کسانی که می‌پندارند با این روش‌ها می‌توانند بهره‌وری را بالا ببرند و یک نیروی انسانی را به اسارت بکشند، تحت هر شرایطی، خود فردی که اقدام به چنین کاری کرده است، لطمه خواهد دید، هر چند قانون نیز در این زمینه ورود پیدا کرده و به هیچ وجه اجازه بسته شدن قراردادهای سفید امضاء را نمی‌دهد.
قانون کار، یک قانون حمایتی است
قراردادهای سفید امضاء از نظر حقوق خصوصی بر مبنای اینکه هر شخصی برگ سفیدی را امضا کرد، معمولا اصل را بر این می‌گذاریم که شخص وکالت داده به طرف مقابل که هر آنچه مدنظر داشت در آن قرارداد بنویسد اما در خصوص قراردادهای کار که بین کارگر و کارفرما منعقد می‌شود، این موضوع متفاوت است که در این خصوص وکیل پایه یک دادگستری با اشاره به قراردادهای سفید امضاء اعلام می کند که قانون‌گذار به صراحت اعلام کرده که قانون کار، قانون حمایتی است.
عطاالله پورحسین با بیان اینکه قانون کار در ایران و اکثر کشورها یک قانون حمایتی است، بیان می‌کند: کارگر همیشه از قشر آسیب‌پذیر بوده و همواره نیاز به کار داشته است، از طرفی چون تعداد کارگر به تعداد موارد کار زیاد بوده، به همین دلیل کارگران با قبول شرایطی که در حالت عادی امکان دارد که آن را قبول نکنند، لذا به خواسته کارفرماها تمکین می‌کنند و کارفرماها نیز بر مبنای اینکه بتوانند در آینده سند و مدرکی و ... داشته باشد، از کارگر برگه سفید امضا اخذ می‌کنند.
وی یادآور می‌شود: نمونه چنین امضاهایی را هنگام پر کردن مدارک از سوی ارباب‌رجوع برای اخذ تسهیلات بانکی نیز شاهد هستیم و متاسفانه اکثر متقاضیان وام بانکی بدون اینکه نوشته‌ها و بندهای طولانی این فرم‌ها و قراردادها را مطالعه کنند، اقدام به امضای آن می‌کنند، هر چند اگر هم مطالعه کرده و به بندی اعتراض شود، قابلیت تغییر وجود ندارد؛ چرا که این قراردادها تثبیت شده و قابل تغییر به هنگام اعطای وام نیست، این در حالی است که قانون‌گذار در خصوص قراردادهای بانکی اظهار می‌کند که اعتبار این قراردادها در حکم اسناد رسمی است اما خوشبختانه در مورد کارگران این موضوع صادق نیست.
قرارداد سفید امضاء؛ حقی که به دیگران می‌دهیم
اگر کارگر زمانی قراردادی را امضا کرد که مضمون قرارداد، خالی و سفید امضاء بود، این بدان معنی است که نوشته‌ها بعدا به این قرارداد الحاق شده باشد که در این صورت می‌توان از طریق ارجاع به کارشناسی به این موضوع دست یافت که آیا تقدم و تاخری در مورد امضا وجود دارد یا نه که در صورت وجود چنین مسئله‌ای، این قرارداد در مجامع قانونی اعتبار ندارد. بی‌تردید اگر مقوله شفاف‌سازی قراردادهای کار اتفاق بیافتد، به نفع کارگران خواهد بود و این می‌تواند نقطه امیدی برای کارگران در این زمینه باشد.
مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه پرونده‌های زیادی داریم که کارفرماها از کارگران قراردادهای سفید امضاء اخذ کرده و زمانی که نوبت به پرداخت حق کارگران شد، کارفرمایان به همان قراردادهای سفید امضاء استناد کردند، تصریح می‌کند: این در حالی است که کارگران اعلام می‌کنند که در زمان امضای این قرارداد، متن قرارداد سفید بود اما کارفرما اظهار می‌کند که شما این قرارداد را امضا کرده‌اید که در این صورت، دادگاه پرونده را به کارشناس مربوطه ارجاع می‌دهد تا مورد بررسی قرار گیرد و اگر امضای کارگر با متن قرارداد به لحاظ تقدم و تاخر بودن زمانی، هم‌خوانی نداشته باشد، نوعی جعل سند تلقی خواهد شد.
پورحسین با بیان اینکه متاسفانه یکی از دلایل بروز چنین مشکلاتی، اطلاع نداشتن کارگران از حقوق قانونی خود است، خاطرنشان می‌کند: زمانی که کارگر این واهمه را دارد که کار خود را از دست بدهد، به خواسته غیرقانونی کارفرما تمکین می‌کند، این در حالی است که اگر به حقوق خود آشنا بوده و بداند که قانون کار چه حقوقی را برای وی در نظر گرفته است، به هیچ وجه تن به امضای چنین قراردادی نمی‌دهد. با توجه به اینکه اداره کار، هیئت‌های تشخیص و کارگری ثابت کرده‌اند که در حفظ حقوق کارگران کوشا هستند، کمتر شاهد روی دادن چنین اتفاقی نسبت به دهه‌های قبل هستیم.
امضای سفیدی که سیاه‌بختی می‌آفریند
کارشناسان حوزه کار، شفاف‌سازی قراردادها را اهرمی اطمینان‌بخش برای بالا بردن بهره‌وری در محیط‌های کار می‌دانند. یکی از راهکارها آموزش کارفرماها است؛ چرا که برخی از کارفرماها به دلیل نداشتن آگاهی، گمان می‌کنند که با این روش‌ها می‌توانند مدیریت مطلوبی داشته باشند، در حالی که با این کار خشت اول کار خود را کج می‌نهند. قرارداد سفید امضا برگه‌ای است که قرار است در آینده پر شود، بدون اینکه توضیح اضافی و کامل در مورد این برگه داده شود و تاکید می‌کند که اگر تمایل به کار کردن در این واحد و یا کارگاه هستید، باید این برگه را امضا کنید.
طبق آمار، از هر ۱۰ پرونده شکایات کارگری در مراجع حل‌اختلاف، چهار مورد به قراردادهای سفید مربوط است. قرارداد سفید امضا، در واقع قراردادی یک طرفه است که کارگر مجبور به امضای برگه‌ای می‌شود که کارفرما محتوای آن را بعدا و به دلخواه خود مشخص می‌کند. دریافت عیدی، درخواست بیمه نشدن، دادن اختیار کامل تعیین شرایط کار و اخراج به کارفرما از سوی نیروی کار از مهم‌ترین مواردی است که با امضای برگه‌هایی در قالب قراردادهای سفید اتفاق می‌افتد. بسیاری از کارگران برای استخدام شدن و داشتن یک فرصت شغلی مجبور می‌شوند چنین قراردادهایی را قبول کنند.
خوشبختانه کارگر گزارش ما حالا در جای دیگری مشغول به کار شده، با این تفاوت که کارفرمای او قراردادی تحویلش داده که همه چیز در آن شفاف ذکر شده بود و او حالا با آرامش خاطری وصف‌ناپذیر و دلگرمی خاص در این کارگاه مشغول به کار است، نه از کم‌کاری خبری است و نه از بی‌انگیزگی در محل کار. حالا دیگر لبخند فقط مختص کارگر نیست و کارفرمای او هم از اینکه کارش را به کارگری که آرامش را ارزانی او کرده، خوشحال است؛ چرا که دوست ندارد امضای سفیدی را تحمیل کارگر خود کند که سیاه‌بختی او را به دنبال خواهد داشت.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز استانی-اقتصادی زنجان قرارداد
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار استان ها
اما و اگرهای ساماندهی دستفروشان در بیرجند
تداوم دست‌اندازی‌ها به چشمه مرغک رونیز استهبان فارس
دستگیری ۸۹ قاچاقچی ارز و کالا در شهریار
کشف ۱۰۲ هزار لیتر سوخت قاچاق در سواحل عسلویه
مهاجرت یک میلیون بال پرنده تابستان‌گذران به مازندران
حمایت آیت الله نوری همدانی از پاسخ کوبنده ایران به اسرائیل
انتقام ایران پاسخی به خباثت‌های رژیم صهیونیستی بود
دپوی چوب آلات برای قاچاقچیان ناامن خواهد بود
حملات سپاه ثابت کرد رژیم صهیونیستی مترسکی بیش نیست
جزئیات رقابت‌های جهانی تکواندو در کیش
تجمع خیابانی مردم تبریز در حمایت از عملیات سپاه علیه اسرائیل
پیش‌بینی رگبار برف در ارتفاعات لرستان
توزیع ۶۰۰هزار تن نهاده‌های دامی بین دامداران لرستان
انتخابات دور دوم زنجان، طارم و خدابنده نیمه‌الکترونیکی است
هواشناسی هشدار داد؛ سرمازدگی در کمین باغات استان سمنان
وزارت نفت برای جمع‌آوری فاضلاب جزیره خارگ پای کار بیاید
سرریز فاضلاب شهرک صنعتی شماره ۲ اردبیل به قره‌سو
خبر وزیر کشور از احداث ۱۶۰۰ کلاس درس در سیستان و بلوچستان
قدردانی علمای اهل سنت خراسان شمالی از عملیات «وعده صادق»
پهلودهی ۲۵۰۰ فروند شناور کانتینری در بندر شهید رجایی
قدردانی علمای برجسته اهل‌سنت از سپاه؛ دلِ جهان اسلام شاد شد
اختصاصی| حمایت جبهه ایستادگی ایران اسلامی زنجان از لیست شورای ائتلاف
رئیس دیوان عدالت اداری: قوه قضائیه استقلال وکلا را در هر زمان به رسمیت می‌شناسد
دستگیری اکرم لاهوری تروریست + جزئیات
لیست شورای ائتلاف برای انتخابات مجلس خبرگان و شورای اسلامی در همدان + اسامی
محکوم مالی فراری هنگام خروج غیرقانونی از کشور بازداشت شد + جزئیات
دغدغه‌های نخبگان خراسان جنوبی با نامزد انتخابات خبرگان رهبری + تصاویر
رئیسی: امیدواریم مجلس قوی برای پشتیبانی از مردم و کمک به دولت تشکیل شود
رونمایی از دیوارنگاره جدید میدان ولیعصر(عج) زنجان/ "روشن شود جهانی؛ وقتی که تو بیایی"
تب تند رقابت‌های انتخاباتی در اصفهان/ تشکیل ائتلاف بانوان و ائتلاف آبی نظرها را جلب کرد
