میرنیوز
گزارش| مکتب نقاشی قزوین چه زمانی شکل گرفت؟/ مکاتب پنج‌گانه‌ای که در دوره قاجار رو به انحطاط و زوال رفت
2020-07-31T07:03:15+04:30
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قزوین، یکیاز درخشان‌ترین و شاخص‌ترین مکاتب نقاشی ایرانی یا نقاشی سنتی که از آن به عنوان نگارگری هم یاد می‌شود، مکتب نقاشی قزوین است. مکتبی که با روی کار آمدن شاه طهماسب یکم و انتقال پایتخت صفویان از تبریز به قزوین شکل می‌گیرد و بر مکاتب بعد از خود به ویژه مکتب اصفهان اثر می‌گذارد.
مکتب قزوین اگرچه از مکاتب پیش از خود به ویژه مکاتب هرات و تبریز تاثیر پذیرفته، اما دارای ویژگی‌هایی است که آن را از این مکاتب متمایز می‌کند. با این حال، این روزها مکتب نقاشی قزوین برای اکثر نقاشان و هنرمندان امروز به ویژه در استان قزوین گمنام و ناآشنا جلوه می‌کند و لازم است برای احیای دوباره آن فعالیت‌های پژوهشی بیشتری صورت بگیرد.
نحوه پیدایش و رشد
یک کارشناس ارشد نقاشی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با بیان اینکه نقاشی مکتب قزوین تا امروز مهجور واقع شده است، اظهار داشت: نقاشی ایرانی در میانه های قرن دهم هجری قمری و بعد از انتقال پایتخت حکومت صفویان از تبریز به قزوین متحول و دگرگون شد و این انتقال پایتخت بر روند رشد و پیشرفت نگارگری تاثیر زیادی گذاشت.
محمد اسدی با تاکید بر اینکه مکتب نقاشی قزوین حالت مستقل‌تری نسبت به دیگر مکاتب نقاشی دارد، افزود: مکتب نگارگری قزوین در 3 محور تک‌پیکره نگاری، نقاشی دیواری و نقاشی نسخ خطی رشد کرد که این 3 محور در نیمه ابتدایی قرن 11 هجری قمری در مکتب اصفهان به شکل تازه‌ای دنبال شدند.
وی ادامه داد: حمایت اشخاص ثروتمند و تاجران از هنر نگارگری، باعث رقابت هنرمندان نقاش و رشد تک‌پیکره‌نگاری و مرقعات تزیین‌یافته به نقاشی شد. همچنین در این دوره نقاشی دیواری برای تزیین کاخ‌ها رواج پیدا کرد و پرداختن به موضوعات روز در نقاشی‌ها از اهمیت بالایی برخوردار شد و نگارگری در قالب اوراق تک‌برگی برای نخستین بار شکل گرفت.
تاثیر بر مکتب نقاشی عثمانی
این پژوهشگر قزوینی «صادقی بیگ افشار»، «سیاوش بیک گرجستانی»، «علی اکبر کاشی» و «میر زین العابدین نقاش» را از جمله هنرمندان نامدار این مکتب معرفی کرد و گفت: در ضمن رشد و پیشرفت «رضا عباسی» که سال‌ها بعد به یکی از پایه‌گذاران و بزرگان مکتب نقاشی اصفهان بدل می‌شود، از شاگردی نزد نقاشان مکتب قزوین آغاز شد.
اسدی با اشاره به تاثیر نقاشی مکتب قزوین بر شکل گیری مکتب نقاشی و نگارگری عثمانی اضافه کرد: هنرمندانی مانند «شاه قلی نقاش» که از آنها به عنوان نقاشان مکتب استانبول هم یاد می‌شود، با تاثیرپذیری از شیوه مصورسازی نسخه‌های خطی و کتاب‌آرایی در مکتب نقاشی قزوینی نقش مهمی در ایجاد مکتب نقاشی عثمانی (ترکیه) ایفا کردند.
وی واقعگرایی مضمونی و توجه بیشتر به موضوع‌های انسانی را از اثرات مکتب قزوین بر مکتب عثمانی دانست و ادامه داد: با وجود اینکه در مکاتب دیگر نقاشی ایرانی به انسان و طبیعت به یک اندازه پرداخته شده، اما در نگاره های مکتب قزوین اولویت با انسان بوده که این موضوع منجر به ساده‌تر شدن مناظر و بناها در مکتب نقاشی قزوین شده؛ موردی که دقیقاً در نقاشی های مکتب عثمانی به چشم می‌خورد.
اسدی درباره نحوه افول هنری مکتب قزوین نیز عنوان کرد: دوران اوج این مکتب با انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان و ورود سبک غربی به نقاشی ایران پایان یافت و هنر نقاشی ایرانی تا حدودی اصالت خود را از دست داد.
ویژگی‌های نگاره‌های مکتب قزوین
کارشناس و مسئول موزه چهلستون قزوین نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در قزوین با ذکر اینکه مکتب نقاشی قزوین جزو مکاتب پنج‌گانه نقاشی ایرانی محسوب می‌شود، اظهار داشت: مکاتب هرات، تبریز، قزوین، اصفهان و شیراز مکاتب پنج‌گانه نگارگری یا نقاشی ایرانی هستند که اغلب آنها در دوران صفوی به اوج شکوفایی خود می‌رسند و در دوره قاجار رو به انحطاط و زوال می‌روند.
احمد اصغری با بیان اینکه اغلب آثار نقاشی مکتب قزوین دور از ما و در موزه‌های پایتخت نگهداری می‌شوند، افزود: یک اتاق‌های موزه رضا عباسی در تهران مختص نمایش آثار نقاشی مکتب قزوین است و آثار اصلی یعنی تابلونگاره‌های مکتب قزوین در آنجا به نمایش عمومی گذاشته شده‌اند.
الزامات احیای مکتب قزوین
از سوی دیگر، یک نقاش جوان قزوینی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در قزوین با بیان اینکه این مکتب هنری در آستانه فراموش شدن قرار گرفته است، گفت: وقتی از احیای مکتب نقاشی قزوین حرف می‌زنیم، باید متوجه باشیم که قرار نیست آثار به جا مانده از این مکتب را عین به عین کپی و تکثیر کنیم. بلکه باید از فنون و دستاوردهایی که نقاشان این مکتب داشته‌اند، در آثار امروزی بهره بگیریم.
مسعود امامقلی مطالعه نقاشانه نگاره‌های مکتب قزوین را از جمله شروط لازم برای احیای این مکتب نقاشی برشمرد و افزود: لازمه احیای مکتب قزوین این است که نقاشی‌های باقیمانده از این مکتب را در اختیار نقاشان صاحب ذوق و خلاق قرار دهیم تا بتوانند با مطالعه دقیق آنها تابلوهایی را با تاثیر از این مکتب خلق کنند. در صورتی که امروز تعداد اندکی از این نقاشی‌ها در موزه‌های پایتخت نگهداری می‌شوند و نقاشان ما هیچ تصور مشخصی از نقاشی مکتب قزوین ندارند.
به گزارش تسنیم، جدا از بررسی‌های نظری مانند نوشتن مقاله‌های پژوهشی که برای احیا و زنده کردن دوباره مکتب نقاشی قزوین ضروری به نظر می‌رسد، برپایی کارگاه‌های عملی و تولید آثار و تابلوهایی که از شاخصه‌های این مکتب برای آفرینش آنها استفاده شود، می تواند نقش مؤثرتری در نوزایی این مکتب هنری داشته باشد.
انتهای پیام/ش
منبع : خبرگزاری تسنیم
کلمات کلیدی : میرنیوز استانداری قزوین هنرهای تجسمی نقاشی
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار استان ها
آلودگی هوای ۶ شهر خوزستان برای گروه های حساس
۸۰۰ جهیزیه به مناسبت هفته گرامیداشت بسیج در کردستان توزیع شد
۸ دستگاه خودروی شوتی حامل سوخت قاچاق در نهبندان توقیف شد
تردد بیش از ۶ میلیون نفر طی سال جاری در مرز مهران
نزدیکی به قرآن و سیره پیامبر اسلام رمز پیروزی بر دشمنان است
استاندار قم: فرونشست زمین در برخی نقاط قم ایجاد شده است
فرمانداری که به خبرنگار توهین می کند باید عزل شود
اصلاح سیاست ارزی برای حمایت از صنعتگران
دستگیری ۳ شرور مسلح در عملیات ویژه پلیس ایرانشهر
سرپرست فرمانداری بندر انزلی معرفی شد
سانحه برای خودروی استاندار/ حال عمومی مهدی زندیه وکیلی خوب است
سمنان میزبان اجلاس سراسری نماز دانش‌آموزی کشور شد
اولین مزرعه کشت حفاظتی در شهرستان زارچ ایجاد شد
انجام ۳ عملیات مردم یاری پایگاه هوانیروز کرمانشاه در هفته گذشته
شهرکرد سردترین نقطه در کشور
ترافیک سنگین در جاده های البرز/ جاده کرج - چالوس بسته است
امام جمعه اصفهان: مشخص نبودن حد وقف در اصفهان چالش جدی است
امام جمعه خرم‌آباد: جذب نیروی بدون ضابطه در ادارات جرم انگاری شود
مهرواره «بانور» برای توانمندسازی بانوان کنشگر رسانه برگزار می شود
ضرورت افزایش بودجه استان یزد با توجه به سهم پررنگ یزد در اشتغال کشور
هلاکت و دستگیری ۷۶ تروریست در سیستان و بلوچستان
حادثه رانندگی در محور اهر- تبریز ۷ نفر مصدوم در پی داشت
وزیر ارتباطات: استفاده از ظرفیت ابر دولت باید به صورت ویژه دنبال شود
ترافیک سنگین در جاده های البرز/ جاده چالوس بسته است
استفاده از ظرفیت ابر دولت باید به صورت ویژه دنبال شود
اقدامات وزارت نفت براساس اولویت شهرها باشد
احداث تصفیه خانه فاضلاب شهری یک مطالبه جدی محیط زیستی در چهارباغ
ادامه انسداد بخشی از جاده کرج- چالوس تا ۱۰ آذرماه
مجهزترین پارکینگ بافت پیرامونی حرم رضوی به بهره برداری می رسد
آخرین خبرها از ثبت جهانی دره خرم‌آباد؛ امیدوارم تیرماه جشن جهانی‌شدن را بگیریم
