میرنیوز
موزه چراغ‌های قدیمی اردکان از دریچه دوربین
2022-04-05T11:19:21+04:30
این بخش از موزه مردم شناسی اردکان نیز همانند دیگر بخش‌های آن غالباً از اشیاء اهدایی مردم منطقه گردآوری شده و در آن انواع چراغ شامل چراغ‌های پیه سوز، لامپا، فانوس، زنبوری، پریموس و نشان دادن طرز استفاده از آنها، انواع سماور ذغالی کوچک و بزرگ، انواع کتری و قوریهای مسی و برنجی از قرن ۱۲ به بعد و حتی چراغ دوچرخه پایی که سوخت آن به وسیله کاربیت تأمین میشده، در معرض دید عموم قرار گرفته است.
به دنبال کشف آتش، بشر از آن برای گرم نگه‌داشتن محیط زندگی و پخت و پز و از مشعل برای روشن کردن شب‌های تاریک استفاده می‌کرد، استفاده از نور و روشنایی در آغاز با مواد روغنی حیوانات و گیاهان محقق شد که نمونه آن را میتوان چراغ‌های پیه‌سوز نام برد که در داخل منبع آن پیه ذوب کرده حیوانات را ریخته و روشن می‌کردند.
کم‌کم با ورود نفت به زندگی مردم، چراغ‌های نسل دوم روی کار آمد و چراغ‌های پیه‌سوز و روغن‌سوز از خانواده‌ها خداحافظی کرده و انواع دیگر چراغ‌ها مانند چراغ بادی، لامپا، گردسوز، توری و انواع چراغ‌های خوراک‌پزی سنتی روی کار آمد.
چراغ بادی یا فانوس به نوعی اولین چراغ نفت‌سوز محسوب می‌شود که دارای یک حباب شیشه‌ای بود و باد نمی‌توانست آن را خاموش کند، فتیله آن قابل تنظیم و دارای یک دسته بود که به راحتی می‌شد آن را حمل و جا به جا یا به جایی آویزان کرد.
چراغ لامپا، نخستین نسل چراغ‌های نفتی تولید روشنایی بود که با نفت سفید می‌سوخت. منبع آن از جنس مس، شیشه یا سفال بود و یک نوع حباب شیشه‌ای به نام شیشه لامپا روی آن قرار می‌گرفت تا نور چراغ درخشان‌تر شود.
چراغ گردسوز شبیه لامپا ولی متفاوت از ان به دلیل شکل فتیله بود. فتیله چراغ گردسوز همان‌طور که از نامش پیداست به‌صورت دایره‌ای بود و گرد می‌سوخت. روی فتیله آن هم یک عدد کلاهک قرار داشت که بر روی لوله‌ای که از وسط منبع نفت می‌گذشت سوار می‌شد. این کلاهک، هوا را از زیر چراغ وارد قسمت روشن چراغ می‌کرد و باعث می‌شد که چراغ بهتر بسوزد و دارای نور و حرارت زیاد بود.
چراغ‌زنبوری در حال سوختن صدایی شبیه وِز وِز داشت لذا آن را چراغ زنبوری می‌خواندند، سوخت آن نفت و منبع آن فلزی با آب وَرشو یا نقره بود و با تلمبه روشن می‌شد. برای روشن کردن آن ابتدا کمی الکل در تنوره چراغ می‌ریختند و آن را روشن می‌کردند تا داغ شود. سپس تلمبه می‌زدند و نفت به صورت گاز از چراغ خارج می‌شد و به توری می‌پاشید و نورافشانی می‌کرد. گرمای حاصل باعث می‌شد که بقیه نفت هم تبخیر شده و برای سوختن آماده شود.
چراغ پِریموس اولین نسل چراغ‌های خوراک‌پزی بود که با سوخت نفت فشرده کار می‌کرد. دارای ۳ پایه و مخزن نفت برنجی بود. با نفت کار می‌کرد و مانند چراغ زنبوری تلمبه‌ای بود.
چراغ‌های دو و سه فتیله‌ای نیز نوعی چراغ خوراک‌پزی بود که شکل آن گرد و آبی‌رنگ بود. سوخت آن نیز نفت و دارای چند فتیله قابل تنظیم بود ولی مردم خواهان چراغی بودند که بتواند کار آشپزی و گرم کردن خانه را هم‌زمان انجام دهد و از آن حداکثر استفاده را ببرند لذا طولی نکشید که چراغ والور و پس از آن چراغ علاءالدین به خانه‌ها راه یافت و به خواسته آنها جامه عمل پوشاند.
البته با اختراع برق و گاز و آمدن وسایل برقی و گازی به بازار به‌مرور زمان چراغ‌های نفت‌سوز به تاریخ پیوستند و زینت‌بخش دکورهای منازل و موزه‌ها شده‌اند که نمونه هایی از آن را میتوان در موزه مردم شناسی اردکان مشاهده کرد.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز استانی-عکس موزه مردمشناسی اردکان گردشگری یزد چراغ روشنایی
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار استان ها
اما و اگرهای ساماندهی دستفروشان در بیرجند
تداوم دست‌اندازی‌ها به چشمه مرغک رونیز استهبان فارس
دستگیری ۸۹ قاچاقچی ارز و کالا در شهریار
کشف ۱۰۲ هزار لیتر سوخت قاچاق در سواحل عسلویه
مهاجرت یک میلیون بال پرنده تابستان‌گذران به مازندران
حمایت آیت الله نوری همدانی از پاسخ کوبنده ایران به اسرائیل
انتقام ایران پاسخی به خباثت‌های رژیم صهیونیستی بود
دپوی چوب آلات برای قاچاقچیان ناامن خواهد بود
حملات سپاه ثابت کرد رژیم صهیونیستی مترسکی بیش نیست
جزئیات رقابت‌های جهانی تکواندو در کیش
تجمع خیابانی مردم تبریز در حمایت از عملیات سپاه علیه اسرائیل
پیش‌بینی رگبار برف در ارتفاعات لرستان
توزیع ۶۰۰هزار تن نهاده‌های دامی بین دامداران لرستان
انتخابات دور دوم زنجان، طارم و خدابنده نیمه‌الکترونیکی است
هواشناسی هشدار داد؛ سرمازدگی در کمین باغات استان سمنان
وزارت نفت برای جمع‌آوری فاضلاب جزیره خارگ پای کار بیاید
سرریز فاضلاب شهرک صنعتی شماره ۲ اردبیل به قره‌سو
خبر وزیر کشور از احداث ۱۶۰۰ کلاس درس در سیستان و بلوچستان
قدردانی علمای اهل سنت خراسان شمالی از عملیات «وعده صادق»
پهلودهی ۲۵۰۰ فروند شناور کانتینری در بندر شهید رجایی
قدردانی علمای برجسته اهل‌سنت از سپاه؛ دلِ جهان اسلام شاد شد
اختصاصی| حمایت جبهه ایستادگی ایران اسلامی زنجان از لیست شورای ائتلاف
رئیس دیوان عدالت اداری: قوه قضائیه استقلال وکلا را در هر زمان به رسمیت می‌شناسد
دستگیری اکرم لاهوری تروریست + جزئیات
لیست شورای ائتلاف برای انتخابات مجلس خبرگان و شورای اسلامی در همدان + اسامی
محکوم مالی فراری هنگام خروج غیرقانونی از کشور بازداشت شد + جزئیات
دغدغه‌های نخبگان خراسان جنوبی با نامزد انتخابات خبرگان رهبری + تصاویر
رئیسی: امیدواریم مجلس قوی برای پشتیبانی از مردم و کمک به دولت تشکیل شود
رونمایی از دیوارنگاره جدید میدان ولیعصر(عج) زنجان/ "روشن شود جهانی؛ وقتی که تو بیایی"
تب تند رقابت‌های انتخاباتی در اصفهان/ تشکیل ائتلاف بانوان و ائتلاف آبی نظرها را جلب کرد
