میرنیوز
جاجیم‌بافی؛ هنری جهانی در خراسان جنوبی اما در تار و پود مشکلات
2022-01-07T14:06:43+03:30
مراکز مهم بافت جاجیم در استان، روستای حسین آباد خوسف، روستاهای درح و لانو شهرستان سربیشه و در قاینات روستاهای روم، اسلام آباد، اوج نیک، تیغدر، بیهود و تا حدودی تمام روستاهای شهرستان و روستاهای فدشک، برک و سلطانی بیرجند هستند.
به گزارش ایسنا، جاجیم که در اصطلاح محلی به آن "جاجم" گفته می شود، یکی از هنرهای خاص مناطق کردنشین و ترک نشین است که امروزه در بیشتر نقاط کشور بافته می شود. در خراسان جنوبی ساکنان نقاط روستایی بیرجند، نهبندان، سربیشه و به ویژه قاینات به بافت این محصول مبادرت می کنند.
جاجیم دست بافته ای شبیه پلاس و گلیم با نقش های راه راه است که مانند دیگر دست بافته ها به عنوان زیرانداز نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این هنر دست پرز ندارد و با نخ های رنگین پنبه ای یا پشمی بافته می شود که البته امروزه برای بافتن آن در برخی موارد از نخ کاموا هم استفاده می‌شود.
در این استان از قدیم بافت طرح های دارای نقش و ساده رایج بوده است و طرح های نقش دار نیز چند نوع دارد که از جمله می توان به تمام گل، نیم گل، نیم ساده، تسمه، دندان موشی و لبه دور اشاره کرد.
در این منطقه برای چله کشی جاجیم پس از محاسبه طول آن ۳ میخ که تشکیل مثلث متساوی الساقین می دهد با فاصله ای به متراژ جاجیم به زمین می کوبند، برای این کار حداقل ۳ نفر به منظور نظارت بر دواندن چله، کجوبندی (گله بندی) نخ های تار (قیبه)، نفر سوم یا چهارم و پنجم برای دور دادن گلوله های نخ با رنگ خاص به دور میخ ها حاضر می‌شوند.
پس از چله کشی دار، عملیات بافت متشکل از بالا و پایین شدن نخ های مشخص در هر مرحله پودکشی و سپس کوبیدن دم ایجاد شده است.
در دارهای افقی سنتی تمام طول جاجیم که حدود ۸ تا ۱۲ متر است به یکبار بافته می شود و نیازی به جمع کردن و پیچاندن آن به دور نورد نیست و چله کشی در محیط های روباز با مساحت کافی انجام می‌شود. نقش جاجیم راه راه رنگی است و رنگ های سبز، زرد، قرمز، سفید و بنفش بیشتر از دیگر رنگ‌ها در آن به چشم می‌خورد.
روستایی در این استان وجود دارد که مهد جاجیم است. هاجر خانم از ۱۶ سالگی بافنده جاجیم است، او در روستای روم شهر قائنات زندگی می‌کند، جایی که در هر خانه را که بزنید صدای دار جاجیم و کار و تلاش به گوش می‌رسد. جاجیم‌های سنتی و زیبای این روستا با زحمت فراوان بافته می‌شود زیبایی جاجیم‌ها به رنگ‌های متنوع و نقوش مختلف است و تلاش یک روز بافندگی بانوان این روستا برابر یک متر بافت جاجیم است.
هاجر خانم می‌گوید: ابتدا پشم را می‌ریسیم و پس از آماده شدن مواد نخ شروع به رنگ‌ریزی گیاهی می‌کنیم، گیاهان مورد نیاز را نیز از صحرا تهیه کرده و طرح‌های نقش بسته بر روی جاجیم‌ها را نیز از ذهن خود پیاده می‌کنیم و نکته حائز اهمیت این است که در بافت جاجیم ها به دلیل استفاده از نخ پشم دقت بسیار باید کرد.
کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند: تهیه مواد اولیه برای صنعتگر بی نهایت سخت و سبب کندی کار می‌شود. هرچند از جاجیم محصولاتی در استان مثل کیف و زیرانداز تهیه می‌شود اما راه پیشرفت و کسب درآمد در زمینه صنایع تکمیلی در این رشته صنعتی باز است.
زهره اسدپور، سرپرست معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی خراسان جنوبی نیز به ایسنا گفت: در حال حاضر بیشتر جاجیم به صورت رولی تولید و به فروش می‌رسد و جای تولیدات تکمیلی خالی احساس می شود، کسانی که تمایل دارند در این حوزه اشتغال آفرینی داشته باشند می‌توانند از حمایت‌های اداره کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی بهره مند شوند.
وی با بیان اینکه ۲۵۰ صنعتگر در سراسر خراسان جنوبی بافنده جاجیم هستند، تنها در شهرستان قائنات در ۳۰
منطقه روستایی و شهری بانوان تولیدکننده جاجیم هستند
اسدپور ادامه داد: گروه‌های نساجی سنتی، بافته‌های داری، گوهرسنگ‌ها، چرم و چوب از پرطرفدارترین گروه‌های صنایع دستی استان در سال جاری برای صدور مجوز بوده‌اند.
وی بیان کرد: فعالان و علاقه‌مندان حوزه صنایع دستی می‌توانند با مراجعه به سامانه هوشمند صدور مجوز به نشانی http://my.mcth.ir/ مدارک لازم را بارگذاری و پس بررسی و تایید توسط کارشناسان، مجوز مربوطه را دریافت کنند.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز استانی-فرهنگی و هنری جاجیم بافی
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار استان ها
اما و اگرهای ساماندهی دستفروشان در بیرجند
تداوم دست‌اندازی‌ها به چشمه مرغک رونیز استهبان فارس
دستگیری ۸۹ قاچاقچی ارز و کالا در شهریار
کشف ۱۰۲ هزار لیتر سوخت قاچاق در سواحل عسلویه
مهاجرت یک میلیون بال پرنده تابستان‌گذران به مازندران
حمایت آیت الله نوری همدانی از پاسخ کوبنده ایران به اسرائیل
انتقام ایران پاسخی به خباثت‌های رژیم صهیونیستی بود
دپوی چوب آلات برای قاچاقچیان ناامن خواهد بود
حملات سپاه ثابت کرد رژیم صهیونیستی مترسکی بیش نیست
جزئیات رقابت‌های جهانی تکواندو در کیش
تجمع خیابانی مردم تبریز در حمایت از عملیات سپاه علیه اسرائیل
پیش‌بینی رگبار برف در ارتفاعات لرستان
توزیع ۶۰۰هزار تن نهاده‌های دامی بین دامداران لرستان
انتخابات دور دوم زنجان، طارم و خدابنده نیمه‌الکترونیکی است
هواشناسی هشدار داد؛ سرمازدگی در کمین باغات استان سمنان
وزارت نفت برای جمع‌آوری فاضلاب جزیره خارگ پای کار بیاید
سرریز فاضلاب شهرک صنعتی شماره ۲ اردبیل به قره‌سو
خبر وزیر کشور از احداث ۱۶۰۰ کلاس درس در سیستان و بلوچستان
قدردانی علمای اهل سنت خراسان شمالی از عملیات «وعده صادق»
پهلودهی ۲۵۰۰ فروند شناور کانتینری در بندر شهید رجایی
قدردانی علمای برجسته اهل‌سنت از سپاه؛ دلِ جهان اسلام شاد شد
اختصاصی| حمایت جبهه ایستادگی ایران اسلامی زنجان از لیست شورای ائتلاف
رئیس دیوان عدالت اداری: قوه قضائیه استقلال وکلا را در هر زمان به رسمیت می‌شناسد
دستگیری اکرم لاهوری تروریست + جزئیات
لیست شورای ائتلاف برای انتخابات مجلس خبرگان و شورای اسلامی در همدان + اسامی
محکوم مالی فراری هنگام خروج غیرقانونی از کشور بازداشت شد + جزئیات
دغدغه‌های نخبگان خراسان جنوبی با نامزد انتخابات خبرگان رهبری + تصاویر
رئیسی: امیدواریم مجلس قوی برای پشتیبانی از مردم و کمک به دولت تشکیل شود
رونمایی از دیوارنگاره جدید میدان ولیعصر(عج) زنجان/ "روشن شود جهانی؛ وقتی که تو بیایی"
تب تند رقابت‌های انتخاباتی در اصفهان/ تشکیل ائتلاف بانوان و ائتلاف آبی نظرها را جلب کرد
