میرنیوز

احمد پاکتچی:نباید فرهنگ را به مثابه یک پدیده ایستا تلقی کرد

احمد پاکتچی:نباید فرهنگ را به مثابه یک پدیده ایستا تلقی کرد 2024-11-13T21:00:38+03:30

به گزارش خبرنگار مهر، کمیته اندیشه سیاسی انجمن علوم سیاسی ایران با همکاری گروه فلسفه خانه اندیشمندان علوم انسانی به مناسبت روز جهانی فلسفه نشست «ایرانشناسی ایرانی و دلالت‌های فکری آن برای امروز» را در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار کرد.

احمد پاکتچی عضو شورای عالی علمی مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی در ابتدای سخنانش گفت: درباره ایرانشناسی بحث‌های بسیاری صورت گرفته و هنوز هم انجام می‌شود ولی اینکه ما ببینیم ایرانیان خودشان چطور درگیر ایرانشناسی شدند بحث بسیار حساس و مهمی است و از این جهت از دو نهاد ارزشمند انجمن علوم سیاسی و خانه اندیشمندان تشکر می‌کنم.

وی افزود: مایل هستم بحثم را با یک الگوی مطالعه فرهنگ شروع کنم که الگوی بسیار باسابقه و جاافتاده‎ای در مطالعات فرهنگ است. براساس این الگو، فرهنگ پدیده‌ای است که باید به دو جنبه آن توجه کرد؛ جنبه حافظه‌ای و جنبه خلاقیت. جنبه حافظه‎ای به این معنا که بخش زیادی از فرهنگ ریشه در ادوار گذشته، تجربه زیسته نسل‌های قبلی و تاریخ یک ملت دارد و ما اگر تاریخ یک ملت را نشناسیم، فرهنگ آن کشور منهدم می‌شود. از جنبه دیگر اما فرهنگ یک اثر باستانی نیست که فقط نقش نگهبان برای آن داشته باشیم و بخواهیم به عنوان موزه دار این فرهنگ را در یک فضای گلخانه‌ای مورد محافظت قرار دهیم. به همان اندازه که گذشتگان ما در رسیدن میراث به ما نقش داشتند ما هم به عنوان حاضر و فرزندان ما به عنوان نسل‌های بعدی در شکل‎گیری فرهنگ نقش دارند.

سفیر ایران در یونسکو تصریح کرد: هرگز نقش پدران و مادران ما کمتر از ما و فرزندانمان نیست. همه ما به یک اندازه نقش داریم برای همین هم گفته می‌شود که فرهنگ یک پدیده دائم در حال شدن، سیرورت و تحول است و هرگز نمی‎‌شود فرهنگ را به مثابه یک پدیده ایستا تلقی کرد. اگر نیمی از وظیفه ما درباره فرهنگ، حفاظت از آن چیزی است که پیشینیان برای ما باقی گذاشتند نیم دیگری از وظیفه ما در مورد فرهنگ این است که بتوانیم سهم مناسبی را در زنده ماندن، بالیدن و ارتقای آن فرهنگ به عنوان نسل خودمان ایفا کنیم. ما باید تلاش کنیم، توانایی‌هایی در نسل بعدی‌مان ایجاد شود که این فرهنگ رو به رشد و شکوفایی حرکت کند.

پاکتچی پس از ارائه این مقدمه بیان کرد: پس از توضیح مقدماتی که اشاره کردم می‌خواهم سر اصل مطلب بروم و آن هم اینکه ما وقتی می‌گوئیم ایرانشناسی منظورمان چیست و درباره چه چیزی صحبت می‌کنیم. آیا ایران یک ابژه کاملاً منفصل از ماست و ما می‌خواهیم آن را به عنوان یک امر بیرونی مورد مطالعه قرار دهیم یا اینکه ایران خود ما هستیم؟ ما فاعل‌های شناسایی هستیم که می‌خواهیم ایران را مورد مطالعه قرار دهیم و از این جهت خود ایران هستیم. به بیان استعاری نزدیک به ۹۰ میلیون ایرانی اعم از ایرانیان داخل و خارج از کشور همگی سیمرغی هستند که فرهنگ را زنده نگه داشتند و بدون اینها چیزی به عنوان فرهنگ ایرانی معنا ندارد. بنابراین یک سوال جدی و فلسفی پیش روی ما قرار دارد و آن هم اینکه وظیفه ما در مواجهه و شناختن ایران این است که آن را به عنوان یک عینیت و ابژه خارجی مورد مطالعه قرار دهیم و زوایای آن را کشف کنیم یا اینکه قرار است در این ایران دستی ببریم و نقاط ضعف را اصلاح و نقاط قوت را تقویت و بالقوه‌ها را بالفعل و نقش برساخت را ایفا کنیم؟ به بیان دیگر آیا قرار است ما ایران را کشف کنیم یا آن را بسازیم؟ این سوال خیلی سوال مهمی است و با توجه به مقدمه‌ای که در ابتدای صحبتم گفتم، می‌خواهم بگویم که در ایرانشناسی، نیمی از وظیفه ما وظیف کشفی، نیمی هم وظیفه برساختی است. ما راجع به علمی مثل ستاره شناسی صحبت نمی‌کنیم که فقط و ظیفه‎مان شناخت باشد. ما نمی‌توانیم ستاره‌ای را خاموش یا روشن کنیم ولی وقتی راجع به ایران صحبت می‌کنیم موضوع اینطور نیست.

وی ادامه داد: بسیاری از کسانی که ادعای شناخت ایران را داشتند یک سلسله فعالیت‌های برساختی هم انجام دادند. یعنی علاوه براینکه جنبه‌هایی از ایران را با مراجعه به متون تاریخی و آثار باستانی کشف کردند و به ما ارائه دادند یکسری کارهای برساختی هم کردند و این به هیچ وجه جای گله گذاری و نقد ندارد. چون وقتی ما درباره پدیده‎ای به نام ایرانشناسی ایرانیان صحبت می‌کنیم اجتناب ناپذیر است که ایرانشناسی ما دو وجهه داشته باشد؛ وجهه اکتشافی و برساختی.

این استاد علوم انسانی تاکید کرد: تنها نکته‌ای که اهمیت دارد هوشیار بودن و خودآگاه بودن نسبت به این مسئله است. اینکه در کدام قسمت از مسئله که می‌گوئیم و می‌نویسیم داریم در مورد یک کشف و محصول مطالعه و پژوهش صحبت می‌کنیم. اینکه من می‌گویم در پدیده ایرانشناسی ما دو وظیفه اکتشافی و برساختی داریم منظورم دقیقاً نسبت ۵۰ به ۵۰ نیست؛ چون نمی‌توان در چنین مسائلی از اعداد استفاده کرد اما به هرحال آنچه که ما به عنوان ایرانشناسی ایرانی می‌شناسیم برآیندی است از این دونوع فعالیت و بنظر می‌رسد اجتناب ناپذیر است. اما اینکه در عمل و واقعیت تصویری که از ایرانشناسی ارائه می‌دهیم کدامیک از اینهاست یک به یک جای تأمل و نگریستن دارد. ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم نظام آموزشی و آکادمی‌های ما باید تعادلی میان دو جنبه ایرانشناسی که اشاره کردم برقرار کند.

پاکتچی با اشاره به اینکه چیزهایی که گفتم دستاورد و ابتکار من نیست توضیح داد: حرف من این است که اگر ما مانند یک شخصیت انسانی برای هویت فرهنگی خودمان بخواهیم یک تقسیم بندی را در نظر بگیریم باید بگویم که هویت ایرانی یک درون‎مایه دارد یک ماسک (اصطلاح ماسک را از یونگ گرفتم.) این نکته خیلی مهم است که وقتی ما می‌خواهیم تصویری از خودمان و کشورمان به دیگران ارائه دهیم سعی می‌کنیم تصویر روتوش شده به بقیه نشان دهیم و یک امر طبیعی ست و در زندگی طبیعی‎مان هم اینطور عمل می‌کنیم که وقتی می‌خواهیم تصویری از خودمان به دیگران ارائه دهیم تصویر روتوش شده ارائه می‌دهیم اما یک «اما» ی خیلی مهم وجود دارد و آن هم اینکه فاصله میان درون مایه با ماسک چقدر است. بنابراین وقتی فاصله ماسک از درون مایه زیاد باشد و از حد متعارف خود خارج شود ما با پدیده‌هایی مانند انشقاق شخصیتی و ریاکاری روبرو می‌شویم. در سطح اجتماعی هم اگر یک جامعه فاصله ماسکش از درون مایه ش به طور غیرمعقولی زیاد باشد اوضاع خطرناک می‌شود و من در مورد ایران این نگرانی را دارم و فکر می‌کنم که درباره ایران دچار فاصله غیرطبیعی میان ماسک فرهنگی و درون مایه فرهنگی هستیم. این موضوع حتی در برخی از نوشته‌های ایرانشناسی ایرانی هم وجود دارد. گاهی حتی در سطوح مردم عادی هم این فاصله بحرانی وجود دارد و این یکی از مهم‌ترین وظایف ما در حوزه ایرانشناسی است و باید به عنوان یک اخطار جدی تلقی کنیم و درباره ش اقدامات دقیق علمی انجام دهیم.

وی در بخش پایانی سخنانش گفت: در هرجامعه ای اگر ما شاهد چنین فاصله بحرانی‎ای باشیم سه خطر ما را تهدید می‌کند؛ ۱. جوگیر شدن به معنای اینکه رفتار فردی آدم‌ها با رفتار توده‎ایشان متفاوت است. ۲. ضعف تعهد به فرهنگ در انتقال‌های بین نسلی؛ به این معنا که نسل‌های بعدی ما وقتی این فاصله را می‌بینند تعهدشان نسبت به این فرهنگ را از دست می‌دهند که جای نگرانی دارد .۳. ما به عنوان یک ایرانی دچار خودشناسی کاذب و ناقص می‌شویم و اگر خودشناسی ما کاذب باشد ممکن است رفتارهای پرخطر و پرخطا مرتکب شویم. لذا بسیار اهمیت دارد که ببینیم ما در فضای ایرانشناسی ایرانی چه مسیری را طی و از چه ماسک‌هایی استفاده می‌کنیم؟! چون در طول این ۱۵۰ سال اخیر ماسک‌های مختلفی داشتیم و لازم است هرچه زودتر به سمت کاهش فاصله میان درون مایه و ماسک هویت ایرانی حرکت کنیم.

منبع : خبرگزاری مهر


کلمات کلیدی :
اشتراک گذاری :

آخرین اخبار فرهنگی

فضیلت خواندن زیارت نامه حضرت فاطمه زهرا (س)+ متن

فضیلت خواندن زیارت نامه حضرت فاطمه زهرا (س)+ متن
2024-11-14T18:40:37+03:30
علامه مجلسی از کتاب «مصباح الانوار» نقل کرده است که از حضرت فاطمه (س) روایت شده پدرم به من فرمود: هرکه بر تو صلوات فرستد، حق‌تعالی او را بیامرزد و در هر جای ...

فضیلت خواندن زیارت نامه حضرت فاطمه زهرا (س)+متن فارسی و عربی

فضیلت خواندن زیارت نامه حضرت فاطمه زهرا (س)+متن فارسی و عربی
2024-11-14T14:14:01+03:30
آنچه در فضل زیارت حضرت فاطمه زهرا(س) روایت شده، بیشتر از آن است که شمارش شود.

نماز حضرت زهرا(س) را چگونه باید به جا آورد؟

نماز حضرت زهرا(س) را چگونه باید به جا آورد؟
2024-11-14T14:00:43+03:30
روایت شده حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) دو رکعت نماز می‌خواند که جبرئیل به ایشان آموخته بود.

زیارت حضرت فاطمه زهرا (س) و فضیلت خواندن زیارت نامه بانوی دو عالم

زیارت حضرت فاطمه زهرا (س) و فضیلت خواندن زیارت نامه بانوی دو عالم
2024-11-14T14:00:40+03:30
آنچه در فضل زیارت حضرت فاطمه زهرا(س) روایت شده، بیشتر از آن است که شمارش شود.

پاسخ پیامبر(ص) به سوال جابر بن عبدالله انصاری در خصوص اولی الامر

پاسخ پیامبر(ص) به سوال جابر بن عبدالله انصاری در خصوص اولی الامر
2024-11-14T13:47:17+03:30
جابر بن عبدالله انصاری می‌گوید روزی به محضر پیامبر رسیدم و پرسیدم الله و رسول خدا را می‌شناسیم اما این اولوالامر که در آیات قرآن کریم آمده چه کسانی هستند؟ حض...

انصاریان: همه راه‌های انحرافی در دستان شیاطین است

انصاریان: همه راه‌های انحرافی در دستان شیاطین است
2024-11-14T13:33:57+03:30
شیخ حسین انصاریان با استناد به آیات الهی گفت: خداوند در قرآن کریم می‌فرماید اگر کسی غیر از اسلامی که از سوی من نازل شده انتخاب کند هرگز آن دینی که قبول کرده ...

برگزاری وبینار تخصصی نقش زنان و رسانه در کاهش تنش‌های خاورمیانه

برگزاری وبینار تخصصی نقش زنان و رسانه در کاهش تنش‌های خاورمیانه
2024-11-14T13:20:37+03:30
وبینار تخصصی نقش پیشران زنان و رسانه‌ها در کاهش تنش‌های خاورمیانه با تاکید بر فلسطین و لبنان شنبه ۲۶ آبان در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می‌شود.

باستان شناسی، تاریخ و جغرافیای بوموسی بررسی می‌شود

باستان شناسی، تاریخ و جغرافیای بوموسی بررسی می‌شود
2024-11-14T12:00:37+03:30
نشست تخصصی باستان‌ شناسی، تاریخ و جغرافیای سیاسی جزیره بوموسی برگزار می‌شود.

حضور نمایندگان ایران در سیزدهمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن

حضور نمایندگان ایران در سیزدهمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن
2024-11-14T12:00:37+03:30
سیزدهمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم کویت با حضور ١٢٧ شرکت کننده در رشته‌های گوناگون حفظ کل، حفظ جزء و تلاوت از ٧٥ کشور آغاز به کار کرد.

فرهنگ آبادانی مسجد تقویت نشود داشته‌هایمان را از دست می‌دهیم

فرهنگ آبادانی مسجد تقویت نشود داشته‌هایمان را از دست می‌دهیم
2024-11-13T19:00:37+03:30
رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه سراسر کشور گفت: باید تلاش کنیم مبتنی بر آموزه‌های الهی بهترین مساجد در شهرمان را که امانتی در دست ما هستند، بسازیم و به امام ...

همکاری مدیریت حوزه‌های علمیه در سند جامع مساجد

همکاری مدیریت حوزه‌های علمیه در سند جامع مساجد
2024-11-13T19:00:37+03:30
معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه گفت: از طرف مدیریت حوزه علمیه عرض می‌کنیم که صد درصد همکاری را با قرارگاه در اجرای طرح‌های سند مساجد انجام می‌دهیم.

تقدیری: تاکنون ۷۰۰ مدرسه به طرح «سفارتخانه مقاومت» پیوسته‌اند

تقدیری: تاکنون ۷۰۰ مدرسه به طرح «سفارتخانه مقاومت» پیوسته‌اند
2024-11-13T16:47:18+03:30
رئیس بنیاد ملی نوجوان از برگزاری اولین اجتماع کشوری سفارتخانه مقاومت در سفارتخانه سابق آمریکا در تهران خبر داد.

فاطمیه اول و دوم چه روزهایی هستند؟

فاطمیه اول و دوم چه روزهایی هستند؟
2024-11-13T15:53:57+03:30
به جهت شهرت سیزده جمادی‌الاول و سوم جمادی‌الثانی به عنوان تاریخ شهادت حضرت فاطمه، ایام فاطمیه به فاطمیه اول و فاطمیه دوم نامگذاری شده است.

تقدیری: تا کنون ۷۰۰ مدرسه به طرح «سفارتخانه مقاومت» پیوسته اند

تقدیری: تا کنون ۷۰۰ مدرسه به طرح «سفارتخانه مقاومت» پیوسته اند
2024-11-13T15:53:57+03:30
رئیس بنیاد ملی نوجوان از برگزاری اولین اجتماع کشوری سفارتخانه مقاومت در سفارتخانه سابق آمریکا در تهران خبر داد.

احمد پاکتچی: فرهنگ را به مثابه یک پدیده ایستا تلقی کرد

احمد پاکتچی: فرهنگ را به مثابه یک پدیده ایستا تلقی کرد
2024-11-13T15:53:57+03:30
مدیر گروه نشانه‌شناسی هنر فرهنگستان هنر گفت: فکر می‌کنم که درباره ایران دچار فاصله غیرطبیعی میان ماسک فرهنگی و درون مایه فرهنگی هستیم که یک خطر جدی تلقی می‎شود.

بانوان مسجدی در خط مقدم جهاد رسانه‌ای هستند

بانوان مسجدی در خط مقدم جهاد رسانه‌ای هستند
2024-11-13T15:40:39+03:30
مدیرکل امور محتوایی مرکز ملی فضای مجازی گفت: انوان مسجدی می‌توانند نقشی مؤثر در گفتمان جهادی و ترویج اندیشه مقاومت ایفا می کنند.

غلامرضا اعوانی: گمشده جهان امروز، دین بدون حکمت است

غلامرضا اعوانی: گمشده جهان امروز، دین بدون حکمت است
2024-11-13T15:40:38+03:30
عضو فرهنگستان علوم گفت: گمشده جهان امروز، دین بدون حکمت است. امروز دین از بین رفته چون حکمت دینی از بین رفته در حالیکه حکمت به معنای رسمی کلمه همواره متعلق ب...

انصاریان:عمل صالح و اخلاق مسیری است که انسان را به سعادت می‌رساند

انصاریان:عمل صالح و اخلاق مسیری است که انسان را به سعادت می‌رساند
2024-11-13T15:40:37+03:30
مسیر توحید، نبوت، امامت، عمل صالح و اخلاق مسیری است که انسان را به سعادت می‌رساند و خروج از این مسیر است که سبب می‌شود شیاطین به راحتی مسیر آدمی را سد کنند.

نشست احیای آکادمیک الهیات در ایران برگزار می شود

نشست احیای آکادمیک الهیات در ایران برگزار می شود
2024-11-13T13:40:38+03:30
نشست «احیای آکادمیک الهیات در ایران» امروز چهارشنبه ۲۳ آبان به صورت مجازی برگزار می شود.

شعار فاطمیه امسال؛ «مثل زهرا(س) پای حق می ایستیم»

شعار فاطمیه امسال؛ «مثل زهرا(س) پای حق می ایستیم»
2024-11-13T13:40:38+03:30
شعار هیئت ها در فاطمیه امسال «مثل زهرا(س) پای حق می ایستیم» انتخاب شد.

کتاب «امکان بقای پس از مرگ ناظر به دیدگاه دیوید لاند» منتشر شد

کتاب «امکان بقای پس از مرگ ناظر به دیدگاه دیوید لاند» منتشر شد
2024-11-13T13:40:37+03:30
کتاب «امکان بقای پس از مرگ ناظر به دیدگاه دیوید لاند» اثر زینب امیری منتشر شد.

برنامه‌های شیخ حسین انصاریان در ایام فاطمیه اول

برنامه‌های شیخ حسین انصاریان در ایام فاطمیه اول
2024-11-13T11:27:17+03:30
شیخ حسین انصاریان در ایام عزای مادر سادات در فاطمیه اول در چند نقطه از تهران سخنرانی می کند.

داوری اردکانی:کشور در شرایط کنونی بیش از همیشه به فلسفه نیاز دارد

داوری اردکانی:کشور در شرایط کنونی بیش از همیشه به فلسفه نیاز دارد
2024-11-13T11:27:17+03:30
رئیس سابق فرهنگستان علوم گفت: کشور در شرایط کنونی بیش از همیشه به فلسفه نیاز دارد و ما هم بهتر است کمتر غم روزگار بخوریم و بیشتر غمخوار ایران باشیم.

مراسم فاطمیه اول با سخنرانی حجت الاسلام علوی تهرانی برگزار می شود

مراسم فاطمیه اول با سخنرانی حجت الاسلام علوی تهرانی برگزار می شود
2024-11-13T10:07:17+03:30
مراسم عزاداری شب شهادت حضرت زهرا (س) با سخنرانی حجت الاسلام علوی تهرانی در مسجد امیر پنجشنبه ۲۴ آبان برگزار می شود.

آیت‌الله صدیقی خطیب این هفته نماز جمعه تهران

آیت‌الله صدیقی خطیب این هفته نماز جمعه تهران
2024-11-13T09:53:58+03:30
نمازجمعه این هفته تهران، بیستم مهرماه، به امامت آیت الله صدیقی در دانشگاه تهران برگزار می‌شود.

دعوت محمود کریمی از مردم برای حمایت مالی از لبنان و غزه

دعوت محمود کریمی از مردم برای حمایت مالی از لبنان و غزه
2024-11-13T09:53:58+03:30
هیئت رایت العباس چیذر روز پنجشنبه میزبان مردم در قالب پویش ایران همدل برای جمع آوری کمک های نقدی به جبهه مقاومت می شود.

سردار قریشی: ۹۹ درصد رزمندگان جبهه مقاومت تربیت شده مسجد هستند

سردار قریشی: ۹۹ درصد رزمندگان جبهه مقاومت تربیت شده مسجد هستند
2024-11-12T16:13:57+03:30
جانشین رئیس بسیج مستضعفین گفت: باید تلاش کنیم با توجه به هدف غایی سند راهبری مساجد که تحقق تمدن نوین اسلامی است، به حکومت حضرت ولیعصر (عج) نزدیک شویم. همه ما...

پنج رکن دست‌اندرکار در سند راهبری مسجد، دنبال هم افزایی باشند

پنج رکن دست‌اندرکار در سند راهبری مسجد، دنبال هم افزایی باشند
2024-11-12T16:00:37+03:30
سخنگوی سازمان اوقاف و امور خیریه گفت: چیزی که باید پنج رکن دست‌اندرکار در سند راهبری مسجد، دنبال آن باشند، روحیه هم افزایی است که این تعامل و هم‌افزایی باید ...

رحیمیان:کسانی همه جانبه رشد کردند که صرفاً در محیط‌ علمی بوده اند

رحیمیان:کسانی همه جانبه رشد کردند که صرفاً در محیط‌ علمی بوده اند
2024-11-12T15:07:17+03:30
مسئول دبیرخانه شورای عالی حوزه‌های علمیه گفت: کسانی که در سختی‌ها رشد کنند، آبدیده‌ترند. خداوند می‌فرماید «إن مع العسر یُسری». بنابراین بلا خیلی از اوقات ساز...

رحیمیان: اگر لحظات عمر را غنیمت بدانیم،گرفتاری‌ها به نعمت می شوند

رحیمیان: اگر لحظات عمر را غنیمت بدانیم،گرفتاری‌ها به نعمت می شوند
2024-11-12T14:53:57+03:30
مسئول دبیرخانه شورای عالی حوزه‌های علمیه گفت: کسانی که در سختی‌ها رشد کنند، آبدیده‌ترند. خداوند می‌فرماید «إن مع العسر یُسری». بنابراین بلا خیلی از اوقات ساز...
X فیلم جدید فیلم جدید دانلود فیلم و سریال تبلیغات شما (پیام به تلگرام)