میرنیوز
نقد عقل محض کانت تفسیری سنجش ناپذیر از نظام‌های فلسفی می دهد
2024-11-19T16:00:40+03:30
به گزارش خبرنگار مهر در آخرین روز از همایش بین المللی کانت و جهان معاصر که صبح امروز (سه شنبه ۲۹ آبان) در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه برگزار شد امیر احسان کرباسی زاده استاد فلسفه علم درباره موضوع «کانت در تعارضات از دریچه سنجش ناپذیر تاماس کوهن» سخنرانی کرد.
وی گفت: با نگاه توماس کوهن می‌توان کتاب نقد عقل محض را بازخوانی و پرسش‌های جدیدی طراحی کرد و کاری که من امروز می‌خواهم در این سخنرانی انجام دهم یک کار تاریخ پریشانه است. وقتی به کتاب ساختار انقلاب‌های علمی مراجعه می‌کنیم یکی از مسائلی که کوهن با آن درگیر است اینکه معیار انتخاب یک پارادایم چیست یا به عبارتی انتخاب در رقابت علمی چگونه صورت می‌گیرد؟
وی افزود: یکی از دلایلی که کوهن برای سنجش ناپذیری می‌آورد این است که پارادایم‌ها با هم متفاوت است و پارادایم متفاوت، انتخاب متفاوت خواهد داشت به بیان دیگر چون معیارها مختلف است انتخاب متفاوت خواهد بود. این درحالیست که وقتی سراغ نوشته‌های متاخر کوهن می‌رویم می‌بینیم او درباره چیزهایی صحبت می‌کند که فراپارادایمی است؛ مثلاً در یکی از آثار متاخرش می‌گوید معیارها مشترکند اما تعابیر متفاوت هستند.
کرباسی زاده سپس با طرح این پرسش که چرا به نظر کانت نمی‌توان با ملاحظات، پیشینی تعارض‌های عقل نظری را حل کرد توضیح داد: از نظر کانت در یک تعارض جدلی وضع و وضع مقابل از اصول عام قابل قبول ناشی می‌شوند. حالا این سوال مطرح می‌شود که چه اصولی در نظام‌های فلسفی عام و قابل قبول است؟ پاسخ عبارتست از: قانون امتناع تناقض. اصل جهت کافی هیچ چیز بدون جهت کافی که چرا باید چنین باشد نه به گونه‌ای دیگر، رخ نمی‌دهد.
این استاد فلسفه علم در ادامه بیان کرد: یکی از مهم‌ترین شروح در مورد تعارضات، کتاب مبانی و ریشه‌های استدلال‌های کانت در تعارضات صادق جلال العزم است. مدعای اصلی او این است که تعارضات را نه در مقابل تجربه گرایان و عقل گرایان بلکه در زمینه تقابل نیوتنی ها و طرفداران لایب نیتس باید فهمید. یکی دیگر از بهترین کتاب برای شرح تعارضات کتاب «مکاتبات لایب نیتس و کلارک» است. لایب نیتس این کتاب با لایب نیتس مدل الهی متفاوت است از این جهت که ما در «مکاتبات لایب نیتس و کلارک» با یک لایب نیتس طبیعت گرا و تجربه گرا روبرو هستیم.
کرباسی زاده گفت: نتیجه از زبان صادق العظم اینگونه است که این دو مشاجره کننده جزمی به طور شفاهی اصل جهت کافی را پذیرفته اند و آنگاه به شیوه‌ای ناسازگار آن را تفسیر کرده اند. به گونه‌ای که برای هر کدام از آنها اتخاذ وضع یا وضع مقابل از خود این اصل را میسر می سازد… به یک معنا هر کدام از مشاجره کننده ها در این ادعای خود برحق است که دیدگاهش به گونه‌ای منسجم و هماهنگ از اصل جهت کافی ناشی شده است.
وی در پایان اشاره کرد: شعار من این است که می‌شود کتاب نقد عقل محض را اینطور خواند که یک تفسیر انقلابی و سنجش ناپذیر از نظام‌های فلسفی به ما می‌دهد و سوال این است که نقش تاریخ در این پروژه کانت چه خواهد بود؟
منبع : خبرگزاری مهر
کلمات کلیدی : میرنیوز ایمانوئل کانت مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران امیراحسان کرباسی زاده فلسفه فلسفه غرب
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار فرهنگی
مشارکت سنت اندیشه ایرانی در شکل گرفتن یک اهتمام تاریخی در فلسفه
موفقیت شیخ حسین انصاریان به دلیل پیروی از الگوی طبیبانه تبلیغ است
بحرالعلوم: هفتمین دوره شورای ارزیابی حافظان قرآن آغاز به کار کرد
حریزاوی: اجرای دقیق طرح زندگی با آیه‌ها موجب تحقق جهاد تبیین است
قمی: می‌توانیم از ظرفیت دختران نوجوان،در فضاهای تربیتی بهره بیشتری ببریم
تقویت حمایت از نخبگان قرآنی و ارتقاء برنامه‌های حمایتی از حافظان
حریزاوی:اجرای دقیق طرح زندگی با آیه‌ها موجب تحقق جهاد تبیین است
«بازی‌های دیجیتال و امکان چرخش‌های فرهنگی» بررسی می‌شود
از تازه های نشر مجمع جهانی اهل بیت(ع) رونمایی می شود
صالحی: باید رونق بیشتر مساجد و حضور پرشور نسل جوان را محقق کنیم
«وضعیت‌شناسی مهاجران افغانستانی در ایران» بررسی می‌شود
نظر کانت درباره حرکت و سکون چیست؟
جامعه شناسی وقتی تبدیل به فن شود تداوم اخباری گری است
کمک ۲۲ میلیاردی هیئتی‌های استان فارس به مردم لبنان
نوبت اجرای راه‌یافتگان به مرحله نهایی مسابقات قرآن کریم تعیین شد
مستندی پیرامون ترویج گفتگوهای فلسفی به سه زبان فارسی،مالایی و انگلیسی ساخته شد
سعیدی نژاد: هر بانوی ایرانی می‌تواند یک کارآفرین باشد
«نشست ابونصر فارابی» در کانون رسالت برگزار می شود
گردهمایی خیرین قرآنی برگزار می شود
آخوند رهبر:کشورهای عرب می توانند مقابل منافع رژیم اسرائیل بایستند
آیا برای ازدواج می توان استخاره گرفت؟
برگزاری نشست‌های بررسی تولید آثار سینمایی بر مبنای اندیشه اسلامی
مسابقات بین‌المللی قرآن امسال در مشهد مقدس برگزار می‌شود
نشست علمی نوآوری و ابداعات علامه طباطبائی در فلسفه برگزار می‌شود
رونمایی از سامانه پاسخگویی به سؤالات دینی مبتنی بر هوش مصنوعی
حجت الاسلام اصغری:رونمایی از سامانه پاسخگویی به سوالات دینی برهوش مصنوعی
آئین گرامیداشت آیت‌الله جوادی آملی برگزار می‌شود
«واسط گری» در چهاردهمین شماره نشریه امید آینده بررسی شد
میرزاجانی: بنیاد قرآنیان اسوه تاسیس می شود
اسامی فینالیست‌های مسابقات سراسری قرآن اعلام شد
