میرنیوز

یادداشت|خوشه‌ای از خرمن سیره اقتصادی امام صادق(ع)

 یادداشت|خوشه‌ای از خرمن سیره اقتصادی امام صادق(ع) 2020-06-16T10:52:35+04:30

خبرگزاری تسنیم ـ

با اندک تأملی در شرایط موجود جامعه و گوش‌سپردن به دغدغه‌ها و گلایه‌های مردم در کنار اشارات بلیغی که چند سال است از رهنمودهای حکیمانه رهبر معظم انقلاب تراوش می‌کند، درمی‌یابیم که امروزه «اقتصاد» به اولویت اول جامعه ما مبدّل شده و مردم و دولت ما درگیر یک جنگ اقتصادی تمام عیارند که از درون و بیرون کشور ما را مورد هجمه قرار داده‌ است. در چنین وضعیتی تمسک به آموزه‌های نجات‌بخش اسلام در عرصه اقتصاد نسخه یکتای بیرون‌رفت از تنگناها و ناملایمات اقتصادی است. سالروز شهادت امام صادق علیه‌السلام بهانه‌ای به دست می‌دهد که با خوشه‌چینی از سیره و اندیشه اقتصادی رئیس مذهب شیعه، کام تشنه خود را در وانفسای این نبرد طاقت‌فرسای اقتصادی با زمزم معارف دین سیراب کنیم.

با وجود اینکه امام صادق در میان ما بیشتر به عنوان مرد علم و دانش، و طراح مبارزه سیاسی در قالب تشکیلات پنهانی شیعی شناخته شده‌است، نباید از سیره اقتصادی حضرت که خود متضمن نوعی مبارزه برای تقویت جبهه حق و ولایت است، غافل شویم. شخصیت و روش اقتصادی امام صادق علیه‌السلام از جهات مختلف برای مردم، نخبگان، توانمندان، مسئولان و دولتمردان جامعه ما حائز درس‌های آموزنده است.

* گرانی قیمت‌ها اخلاق و رفتار مردم را بد می‌کند

در اندیشه اقتصادی امام، جهاد اقتصادی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به گونه‌ای که توفیق یا شکست در جهاد فرهنگی، معلول فتح یا هزیمت در جهاد اقتصادی شمرده می‌شود. در روایتی از امام اینگونه آمده‌است: «یکی از سپاهیان عقل، غنا و یکی از سپاهیان جهل، فقر است.»(1) این بیان بدان معناست که غنا و توانگری که از نشانه‌های توفیق در جهاد اقتصادی است، در خدمت عقل و زمینه‌ساز آن است، همان‌گونه که فقر، بسترساز جهل (به‌عنوان اماره‌ای بر هزیمت فرهنگی) است. در روایت دیگری از حضرت آمده‌ است: «گرانی قیمت‌ها اخلاق و رفتار مردم را بد می‌کند. امانت‌داری را از بین می‌برد و مردم مسلمان را در فشار و سختی به ستوه می‌آورد.»(2)

این بیانات دال بر اهمیت جهاد اقتصادی و تأثیر آن بر دیگر شئون حیاتی جامعه است. در این میان می‌توان مسئولیت و نقش هر یک از مردم، نخبگان، توانگران، مسئولین و دولتمردان را از سیره و اندیشه امام صادق علیه‌السلام صید کرد و مورد تحلیل و بررسی قرار داد. در این یادداشت تنها به گوشه‌ای از وظیفه مسلمانان نسبت به یکدیگر در شرایط جنگ اقتصادی اشاره می‌کنیم.

معتب می‌گوید: در مدینه گرانی شده بود. امام صادق علیه‌السلام به من فرمود: چقدر غذا (گندم) در خانه داریم؟ عرض کردم: به مقداری که ماه‌های زیادی برایمان کافی است. حضرت فرمود: همه را به بازار ببر و بفروش! عرض کردم: اما در مدینه گندمی نیست! [اگر بفروشیم روزهای دیگر باید گرانتر بخریم.] فرمود: بفروش. من نیز گندم‌ها را به بازار بردم و فروختم. وقتی فروختم، فرمود: حالا مانند مردم روز به روز به بازار برو و [به قیمت روز] گندم خریداری کن.(3) این رفتار امام تنها به معنی همدردی با دیگران نیست؛ بلکه دارای یک کارکرد و تأثیر اقتصادی منطقی و روشن در کنترل تورم و گرانی است.

این اقدام امام، پیام روشنی برای امروز ما دارد و آن اینکه یاری نیازمندان و فقرا به ویژه در شرایطی که تنگناهای اقتصادی همه‌گیر شده‌ است، تنها انفاق و صدقه نیست بلکه مجموعه رفتارهای اقتصادی ما که در ظاهر تنها مربوط به اقتصاد خود و خانواده ما می‌شود، در حرکت جامعه به سمت رفع فقر و کمک به فقرا مهم بوده و حائز تأثیر اقتصادی است. ممکن است شخصی با وجود انفاق و صدقه به فقیران، به لحاظ اقتصادی به گونه‌ای عمل کند که برآیند رفتار اقتصادی او ضرری به مراتب بیشتر از انفاق و صدقه‌اش به آحاد جامعه از جمله فقیران وارد کند.

یکی از عادات اقتصادی نادرست ما این است که در شرایط تورمی که قیمت اقلام مختلف به ویژه اقلام اساسی و ضروری دچار گرانی است، دست به خریدهای بیش از نیاز و انبار کردن این اقلام می‌زنیم. سخن ما درباره انبار کالاهای مورد نیاز جامعه به قصد فروش گرانتر یعنی احتکار نیست؛ بلکه مقصود رفتار به ظاهر عادی ما در مواجهه با کالاهای مورد نیازمان است که دچار تورم است و هر روز گرانتر می‌شود.

ما به عنوان مصرف‌کننده در مواجهه با چنین پدیده‌ای به دو شیوه می‌توانیم عمل کنیم: یا با تکیه بر عادت اقتصادی نادرستمان به خرید بیش از نیاز و انبار این کالاها دست بزنیم و یا اینکه مانند امام با پرهیز از رفتارهای هیجانی در خرید، به کنترل تقاضای این اقلام در جامعه کمک و از گران‌تر شدن آنها و تداوم روند افزایش قیمت جلوگیری کنیم. البته عمل امام چیزی فراتر از این و به تعبیر اقتصادی، ایجاد تعادل میان تقاضا و عرضه کالای گران‌شده، با تقویت جانب عرضه بازار است که در نهایت منجر به کنترل تورم می‌شود, اما به هر ترتیب، استفاده از شیوه اول نه تنها مشکل ما را به عنوان مصرف کننده در آینده نزدیک و دور حل نمی‌کند بلکه به دلیل رشدی که در تقاضا ایجاد می‌کند، به افزایش قیمت و تورم دامن نیز می‌زند.

آنچه بیان شد فقط یک مسئله کوچک اقتصادی مبتنی بر رفتار فردی آحاد جامعه برای حرکت به سمت بهبود شرایط اقتصادی کل جامعه است. در شرایطی که بسیاری از مردم به دلیل وخامت اوضاع اقتصادی نیازمند یاری توانگران جامعه هستند، توجه به چنین نکاتی و فکر کردن به چیزی فراتر از کمک‌های مستقیم به نیازمندان؛ یعنی حرکت به سمت اصلاح رفتارهای اقتصادی نادرست و حائز تأثیر بر معیشت و اقتصاد دیگران، راه حلی تضمین شده است که ما را به سمت حیات طیبه اقتصادی سوق می‌دهد.

البته جلوه‌های همدلی، برادری، ایثار و مساوات که به تعبیر رهبر معظم انقلاب در قالب «کمک‌های مؤمنانه» توسط مردم و گروه‌های جهادی به نیازمندان واقع شده و می‌شود، هرگز جایگاه مهم و تأثیرگذار خود را در منظومه اقتصاد اسلامی از دست نمی‌دهد؛ با این وجود اصلاح رفتارهای نادرست اقتصادی که به فقر و گرانی دامن می‌زنند، گام مؤثر دیگری در این مسیر و تکمیل‌کننده جریان همیاری‌های مستقیم نیازمندان است.

* حجت‌الاسلام علی‌اصغر هاشم‌پور، مدرّس حوزه علمیه قم

1ـ اصول کافی، کتاب العقل و الجهل، ح14.

2ـ فروع کافی، جلد 5، کتاب المعیشة، باب الاسعار، ح6.

3ـ بحارالانوار، ج47، ص59.

انتهای پیام/

منبع : خبرگزاری تسنیم


کلمات کلیدی :
اشتراک گذاری :

آخرین اخبار فرهنگی

«یک کندو عسل» برای آنها که دنبال تجربه یک کلاس مداحی مکتوب را تجربه کنند

«یک کندو عسل» برای آنها که دنبال تجربه یک کلاس مداحی مکتوب را تجربه کنند
2024-10-31T15:07:17+03:30
کتاب کندوی عسل که در بخش محتوای کاربردی مهرواره هوای نو شایسته تقدیر شناخته شده به موضوع مداحی جوانان و نوجوانان پرداخته است.

«درسنامه آداب و اسرار زیارت معصومین (ع)» منتشر شد

«درسنامه آداب و اسرار زیارت معصومین (ع)» منتشر شد
2024-10-31T14:53:57+03:30
کتاب «درسنامه آداب و اسرار زیارت معصومین (ع)» در ۲۴۰ صفحه و قطع وزیری توسط نشر مشعر منتشر شد.

کتاب مدیریت مساجد در ایران؛ ذهنیت‌شناسی و خط مشی‌ها منتشر شد

کتاب مدیریت مساجد در ایران؛ ذهنیت‌شناسی و خط مشی‌ها منتشر شد
2024-10-31T14:00:38+03:30
کتاب مدیریت مساجد در ایران؛ ذهنیت‌شناسی و خط مشی‌ها هشتمین اثر منتشرشده از اولین «همایش مسجد و نظم اجتماعی در ایران» است که توسط حسین عباسی نوذری تألیف شده است.

مدیریت فضای مجازی، نیازمند دانش فلسفه است/فضای مجازی، فضای ماندگاری در عالم خیال

مدیریت فضای مجازی، نیازمند دانش فلسفه است/فضای مجازی، فضای ماندگاری در عالم خیال
2024-10-31T14:00:38+03:30
صلواتی در نشست «خیال به مثابه ساحت وجودی و فضای مجازی» گفت: بیشتر افرادی که در حوزه مدیریت و حکمرانی فضای مجازی زحمت می‌کشند کسانی هستند که از اهالی فلسفه نی...

مسجد رسول اکرم (ص) در ایام فاطمیه میزبان شیخ حسین انصاریان می‌شود

مسجد رسول اکرم (ص) در ایام فاطمیه میزبان شیخ حسین انصاریان می‌شود
2024-10-31T13:47:17+03:30
مراسم عزاداری فاطمیه اول در مسجد رسول اکرم (ص) با سخنرانی شیخ حسین انصاریان به مدت ۱۰ شب برگزار می‌شود.

هر کسی دعای کمیل را قرائت کند مورد آمرزش و رحمت الهی قرار می‌گیرد

هر کسی دعای کمیل را قرائت کند مورد آمرزش و رحمت الهی قرار می‌گیرد
2024-10-31T13:47:17+03:30
همه انسان‌ها باید عملاً تلاش کنند تا همرنگ با رحمت الهی شوند و چنانچه این نشود و انسان عمری را با تلخی و عصبانیت زندگی کند نمی‌تواند انتظار داشته باشد که خدا...

مداحان و رسانه‌ای ها برای کمک به جبهه مقاومت فوتبال بازی می‌‎کنند

مداحان و رسانه‌ای ها برای کمک به جبهه مقاومت فوتبال بازی می‌‎کنند
2024-10-31T09:33:58+03:30
مسابقه فوتبال دوستان بین جمعی از مداحان و فعالان رسانه ای روز جمعه ۱۱ آبان برگزار می شود.

هفتمین اجلاسیه با موضوع «قرآن، فرهنگ، هنر و رسانه» برگزار می‌شود

هفتمین اجلاسیه با موضوع «قرآن، فرهنگ، هنر و رسانه» برگزار می‌شود
2024-10-31T09:33:58+03:30
معاون پژوهشی مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث المصطفی گفت: هفتمین اجلاسیه گنگره بین‌الملی اندیشه‌های قرآنی با عنوان قرآن، فرهنگ، هنر و رسانه اواخر آبان برگزار می...

نشست آغاز مقاومت ۲ برگزار می‌شود

نشست آغاز مقاومت ۲ برگزار می‌شود
2024-10-31T09:33:58+03:30
نشست آغاز مقاومت ۲ به همت موسسه امام موسی صدر شنبه ۱۲ آبان برگزار می‌شود

نقش راویان زیدی در روایات/ جریان زیدیه بر گفتمان سیاسی خاص بنا شد

نقش راویان زیدی در روایات/ جریان زیدیه بر گفتمان سیاسی خاص بنا شد
2024-10-31T09:33:57+03:30
نشست علمی نقش راویان زیدی در روایات مهدوی با محوریت منابع حدیث شیعه برگزار شد.

ماجرای نمازی که «شیخ مرتضی انصاری» با لب تشنه اقامه کرد/سکوتِ به جا، مؤمن را خسته نمی‌کند

ماجرای نمازی که «شیخ مرتضی انصاری» با لب تشنه اقامه کرد/سکوتِ به جا، مؤمن را خسته نمی‌کند
2024-10-31T08:27:19+03:30
مومن اگر تشخیص داد، وظیفه‌اش این است که باید در جایی سکوت کند، از سکوت کردن خسته نمی‌شود البته گاهی انسان تکلیف دارد که حرف بزند؛ در این صورت اگر سکوت کند، ...

مرحوم آیت الله شاه آبادی در شجاعت کم نظیر بود/کلید حل همه مشکلات عمل به آیات و روایات است

مرحوم آیت الله شاه آبادی در شجاعت کم نظیر بود/کلید حل همه مشکلات عمل به آیات و روایات است
2024-10-30T14:47:17+03:30
انصاریان گفت:بدحجابی را انگلیس در زمان رضاخان به کشور تحمیل کرد، رعایت مسأله حجاب تاکید یک مرجع یا روحانی و آخوند نیست بلکه آیات صریح آن در قرآن بیان شده است.

سه‌شنبه‌های‌ مهدوی در مرکز اسلامی مسکو برگزار شد

سه‌شنبه‌های‌ مهدوی در مرکز اسلامی مسکو برگزار شد
2024-10-30T11:27:16+03:30
سه‌شنبه‌های مهدوی در مرکز اسلامی مسکو با برپایی کلاس‌های آموزشی جهت تربیت کودکان مهدوی برگزار شد.

«محفل» در جزیره ایرانی ابوموسی برپا می شود

«محفل» در جزیره ایرانی ابوموسی برپا می شود
2024-10-30T11:13:56+03:30
 محفل این‌بار در جزیره ایرانی ابوموسی و با حضور میزبانان برنامه‌ی تلویزیونی محفل و هنرمندان کشورمان برپا می‌شود.

مرحوم شاه آبادی در شجاعت کم نظیر بود/کلید حل همه مشکلات عمل به آیات و روایات است

مرحوم شاه آبادی در شجاعت کم نظیر بود/کلید حل همه مشکلات عمل به آیات و روایات است
2024-10-30T11:13:56+03:30
انصاریان گفت:بدحجابی را انگلیس در زمان رضاخان به کشور تحمیل کرد، رعایت مسأله حجاب تاکید یک مرجع یا روحانی و آخوند نیست بلکه آیات صریح آن در قرآن بیان شده است.

استحکامات نرم‌افزارانه استحکام اصلی محور مقاومت است

استحکامات نرم‌افزارانه استحکام اصلی محور مقاومت است
2024-10-30T11:00:37+03:30
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: کاری که محور مقاومت در یک سال اخیر انجام داد، دو ستون «مظلوم‌نمایی» و «جلب یهودیان به قدس» را متزلزل کرد و رو به ویرانی نهاد .

پنجاه و دومین جلسه هیئت اندیشه ورز ادیان و مذاهب اسلامی برگزار شد

پنجاه و دومین جلسه هیئت اندیشه ورز ادیان و مذاهب اسلامی برگزار شد
2024-10-30T10:47:17+03:30
پنجاه و دومین جلسه هیئت اندیشه ورز ادیان و مذاهب اسلامی با حضور اندیشمندان و اساتید برجسته فعال این زمینه در اداره تبلیغات اسلامی شهر قم برگزار شد.

سیر تکوین علوم اجتماعی در ایران بررسی می‌شود

سیر تکوین علوم اجتماعی در ایران بررسی می‌شود
2024-10-30T10:47:16+03:30
نشست سیر تکوین علوم اجتماعی در ایران با تاکید بر انسانی شناسی در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می‌شود.

پیام تبریک دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به شیخ نعیم قاسم 

پیام تبریک دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به شیخ نعیم قاسم 
2024-10-30T10:33:56+03:30
 حجت‌الاسلام شهریاری دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی طی پیامی انتخاب حجت الاسلام والمسلمین شیخ نعیم قاسم را به عنوان دبیرکل حزب الله لبنان تبریک گفت. 

نامه‌هایی که دشمن هم آن را الگوی حکمرانی می‌ دانست/جاه طلبی اجازه نمی دهد انسان به باور قلبی عمل کند

نامه‌هایی که دشمن هم آن را الگوی حکمرانی می‌ دانست/جاه طلبی اجازه نمی دهد انسان به باور قلبی عمل کند
2024-10-30T08:20:36+03:30
معاویه در مواجهه با جبهه حق، یقین دارد حق با حضرت امیر(ع) است اما جاه طلبی اش اجازه نمی‌داد آنچه قلبش باور دارد را عمل کند.

اسامی برگزیدگان شانزدهمین دوره آزمون «ترنم وحی»اعلام شد

اسامی برگزیدگان شانزدهمین دوره آزمون «ترنم وحی»اعلام شد
2024-10-29T15:40:36+03:30
اسامی برگزیدگان شانزدهمین دوره آزمون سراسری حفظ کل قرآن همراه با ترجمه، تدبر و تفسیر «ترنم وحی» در سال ۱۴۰۳، ویژه حافظان کل عضو مهد قرآن از سراسر کشور اعلام شد.

ادله دیدگاه نافیان علم بومی خدشه پذیر است/پروژه های انجام شده به دیسیپلین علمی نمی رسند

ادله دیدگاه نافیان علم بومی خدشه پذیر است/پروژه های انجام شده به دیسیپلین علمی نمی رسند
2024-10-29T15:40:36+03:30
حجت الاسلام سیدحسین حسینی گفت:روند ما در مجامع و گروه‌هایی که درباره علم دینی کار کردند موفقیت آمیز نبوده چون این پروژه‌ها بر مبانی بار شدند که مخدوش هستند و...

تلاوت قرآن انفکاک‌پذیر از ستایشگری اهل بیت (ع) نیست/ماجرای تنظیم استودیویی آثار محمود کریمی

تلاوت قرآن انفکاک‌پذیر از ستایشگری اهل بیت (ع) نیست/ماجرای تنظیم استودیویی آثار محمود کریمی
2024-10-29T14:53:57+03:30
اولین نشست از فصل پنجم سلسله نشست‌های تخصصی آهات با حضور محمود کریمی، سعید حدادیان، ساعد آذری، مصطفی منتظری به همت مرکز تخصصی احیا امر برگزار شد.

جزئیات برنامه‌های دومین روز برگزاری رویداد «مسجد ره بر»

جزئیات برنامه‌های دومین روز برگزاری رویداد «مسجد ره بر»
2024-10-29T14:13:58+03:30
برنامه‌های دومین روز برگزاری رویداد ارکان قرارگاه راهبری مسجد با عنوان «مسجد ره بر» اعلام شد.

سمینار بین‌المللی قرآن و عقلانیت در اندونزی برگزار شد

سمینار بین‌المللی قرآن و عقلانیت در اندونزی برگزار شد
2024-10-29T13:47:17+03:30
سمینار بین‌المللی تحت عنوان قرآن و عقلانیت با سخنرانی حجت الاسلام محمدعلی رضایی اصفهانی و حجت الاسلام  سید جعفر موسوی‌زاده در کالج اسلامی صدرا در اندونزی برگ...

تجربه‌گرایی و تجربه ستیزی توامان در علوم انسانی ایران وجود دارد

تجربه‌گرایی و تجربه ستیزی توامان در علوم انسانی ایران وجود دارد
2024-10-29T12:27:18+03:30
خرمشاد گفت:یکی از موانع تولید علم، عدم توانمندی محققان علوم انسانی به مسائل به شیوه روشمند است چون شیوه محققان ما روشمند نیست نمی‌توانند محتوای مناسب و جذاب ...

دعوای علم بومی نقطه مقابلش علم جهانی است/بومی سازی علوم انسانی ابهام مفهومی دارد

دعوای علم بومی نقطه مقابلش علم جهانی است/بومی سازی علوم انسانی ابهام مفهومی دارد
2024-10-29T12:13:59+03:30
سیدعبدالامیر نبوی گفت:بومی سازی علوم انسانی بسیار مهم است اما همچنان ابهام مفهومی دارد و نیاز به بررسی عمیق‌تر است.

نیازمند تمیزکاری فکری هستیم/تولید علوم اجتماعی در جهان بومی است

نیازمند تمیزکاری فکری هستیم/تولید علوم اجتماعی در جهان بومی است
2024-10-29T12:13:58+03:30
به همت دبیرخانه جشنواره بین‌المللی فارابی و با همکاری پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی نشست تخصصی «کارنامه علم بومی در بوته نقد» برگزار شد.

جشنواره مقاومت به همت آستان امامزاده قاضی الصابر برگزار می شود

جشنواره مقاومت به همت آستان امامزاده قاضی الصابر برگزار می شود
2024-10-29T11:47:19+03:30
این جشنواره روز جمعه ۱۱ آبان از ساعت ۱۵ الی ۱۷ در آستان مقدس امامزاده قاضی الصابر به نشانی میدان ده ونک، خیابان شیخ بهایی برگزار می‌شود.

نگاه رهبر معظم انقلاب به «مسجد» راهبردی است/احساس تعلق به مسجد را نباید از مردم گرفت

نگاه رهبر معظم انقلاب به «مسجد» راهبردی است/احساس تعلق به مسجد را نباید از مردم گرفت
2024-10-29T11:47:18+03:30
حجت الاسلام قمی گفت: مسجد جایی است که مردم احساس تعلق می‌کنند و آن را برای خود می‌دانند، این تعلق را نباید از مردم گرفت.
X فیلم جدید فیلم جدید دانلود فیلم و سریال تبلیغات شما (پیام به تلگرام)