میرنیوز
چرا دولت لبنان تشکیل نمی‌شود؟/ تکاپوی حریری برای خروج از بحران با کلیدهای خارجی
2021-04-05T17:34:25+04:30
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، پرونده تشکیل دولت در لبنان که به دنبال اعتراضات اکتبر 2019 و استعفای «سعد حریری» از سمت نخست وزیری این کشور وارد یک مسیر پیچیده و پرچالش شد اکنون پس از گذشت دو سال به جایی نرسیده و همچنان لبنانی‌ها از داشتن یک دولت ثابت محروم هستند.
داستان تکراری بحران تشکیل دولت در لبنان و ردپای آمریکا و عربستان
در نهایت دولت «حسان دیاب» که پس از عبور از موانع و مشکلاتی که تحت تاثیر سنگ‌اندازی‌های خارجی با مهره‌های خارجی ایجاد شده بود، تشکیل شد، به دنبال انفجار مهیب بندرگاه بیروت در 4 آگوست 2020 و فشارهایی که متوجه آن بود به ناچار استعفا کرد.
پس از آن و درحالی که صحنه سیاسی لبنان برای دو ماه دیگر همچنان شاهد بحران و بن‌بست بود سعد حریری با مانورهای مختلف در تاریخ 22 اکتبر مجوز ماموریت تشکیل کابینه را از «میشل عون» رئیس جمهوری لبنان دریافت کرده و وعده داد که ظرف کمتر از دو هفته پرونده تشکیل دولت را ببندد.
درحالی که لبنانی‌ها امیدوار بودند این بار حریری واقعا برای تشکیل کابینه و انجام اصلاحات در کشور اقدام کند؛ اما پس از مدت کوتاهی مشخص شد نخست‌وزیر مکلف لبنان چنین قصدی ندارد و همانند دوره‌های گذشته پیش از هر تحرکی باید رضایت محور آمریکایی-فرانسوی-سعودی را جلب کند.
جدا از نقش فرانسه به عنوان پلیس خوب در لبنان و اینکه مقامات این کشور اغلب صراحتا درباره نوع و ساختار دولت در لبنان و حضور یا عدم حضور طرف خاصی در آن صحبت نمی‌کنند، اما اصرار واشنگتن و ریاض برای تشکیل دولتی بدون حضور هیچ یک از نمایندگان حزب‌الله موضوع پوشیده‌ای نیست.
از طرف دیگر سابقه روابط خانواده حریری به ویژه شخص سعد با آمریکا و عربستان نشان می‌دهد که او در هیچ مرحله‌ای بدون جلب رضایت این دو طرف قادر به تصمیم‌گیری نبوده است. حتی زندگی شخصی سعد حریری نیز به نوعی وابسته به سعودی‌هاست.
در این بین آمریکا چندین بار از زبان «دورتی شیا» سفیر خود، حریری را تهدید کرد که در صورت تشکیل دولت با حضور نمایندگان حزب‌الله، رخدادهای ناخوشایندی همچون تحریم و قطع کمک‌های مالی واشنگتن به لبنان در انتظار وی خواهد بود.
عربستان سعودی نیز با خارج کردن «ولید البخاری» سفیر خود از لبنان به حریری اولتیماتوم داد که حق تشکیل دولت بدون رضایت ریاض را ندارد. البته البخاری پس از بازگشت دوباره به بیروت و دیدار با مقامات مختلف لبنانی توجهی به سعد حریری نشان نداد و همین امر نگرانی نخست وزیر مکلف لبنان در خصوص مواضع سعودی‌ها را دوچندان کرد.
دولت تکنوکرات یا کابینه بدون حزب‌الله؟
ایده تشکیل دولت متخصصین یا «تکنوکرات» بدون حضور هیچ یک از نمایندگان سیاسی نیز به همین منظور مطرح شد. البته حزب‌الله و هم‌پیمانان مسیحی آن یعنی تیم رئیس جمهوری متشکل از میشل عون و «جبران باسیل» رئیس جریان آزاد ملی و متحدان آنها نیز در وهله نخست مخالفتی با این ساختار نکردند و تنها خواستار استفاده از حق خود در معرفی وزرای مسیحی و شیعه بودند.
اما حریری بعد از یک ماه تعلل در تشکیل دولت به بهانه‌های مختلف اعلام کرد که خود او باید مسئول معرفی همه وزرا از جمله نمایندگان مسیحی باشد؛ درحالی که تیم رئیس جمهوری با استناد به قانون اساسی تاکید کردند که چنین چیزی ممکن نیست.
جرقه اختلافات میان سعد حریری و میشل عون نیز از همین نقطه زده شد و دو طرف بعد از برگزاری 18 جلسه نتوانستند به توافق برسند و طبق آنچه که محافل کاخ «بعبدا» ( کاخ ریاست‌جمهوری) گزارش می‌دهند حریری هربار برگه‌ای شامل شروط تکراری خود تحویل عون می‌داده است که با اصول و معیارهای مورد نظر رئیس جمهور و نیز مبانی قانون اساسی همخوانی نداشت.
تکاپوی حریری برای خروج از بحران با کلید خارجی‌ها
بارزترین حرکت سعد حریری برای تشکیل دولت در لبنان در پنج ماه گذشته سفرهای خارجی متعدد وی بود که از دسامبر 2020 آغاز شد. حریری در این مدت به فرانسه و حتی ترکیه و چندین بار به امارات سفر کرد. البته اخباری نیز منتشر شد مبنی بر اینکه او سفری به ریاض نیز داشته و خواستار دیدار با «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی شده بود که این خواسته رد شد.
درحالی که منابع کاخ نخست‌وزیری لبنان گزارش می‌دادند که هدف سعد حریری از این سفرها جلب کمک‌های خارجی برای حل پرونده سیاسی لبنان است، اما مشخص شد که انگیزه های شخصی نخست‌وزیر مکلف لبنان نیز تاثیر کمی در سفر او به کشورهای خارجی نداشت. همچنین منابع گزارش دادند که حریری در جریان سفر به پاریس از «امانوئل ماکرون» رئیس جمهوری فرانسه خواسته بود تا واسطه روابط وی با محمد بن سلمان شود.
این مواضع حریری در سفرهای متعدد او به امارات متحده عربی نیز تکرار شد و طی روزهای گذشته نیز نخست‌وزیر مکلف لبنان با انجام سفر ناگهانی به امارات از «محمد بن زاید» ولیعهد ابوظبی خواست تا رضایت سعودی‌ها و شخص بن سلمان برای انجام ماموریت حریری در تشکیل دولت لبنان را برای او بگیرد.
دغدغه‌های ناتمام حریری در عربستان
در این بین برخی معتقدند که ریاض موضع بسیار منفی در قبال سعد حریری اتخاذ کرده و حاضر به حمایت از او نیست ، در حالی که برخی دیگر معتقدند تاکید بر نقش عربستان در پرونده سیاسی لبنان بزرگنمایی بوده و این بحران لبنان تنها محدود به عربستان نیست.
در این چارچوب اخیرا «فیصل بن فرحان» وزیر خارجه عربستان در اظهاراتی مداخله‌جویانه مدعی شد: وضعیت کنونی دیگر قابل ادامه یافتن نیست و عربستان معتقد است نباید از وضعیت کنونی لبنان که حزب‌الله به عنوان بازیگر غیردولتی اوضاع را به دست گرفته، از حق وتو درباره وقایع این کشور برخوردار است و بر زیرساخت‌های اصلی آن تسلط یافته، حمایت کرد. در حالی‌که طبقه سیاسی جز اندکی برای حل چالش‌های پیش روی ملت لبنان چه در زمینه فساد یا سوء مدیریت یا مشکلات دیگر کار نمی‌کنند.
به طور کلی حریری همچنان در تکاپو برای گرفتن چراغ سبز از ریاض است تا پرونده تشکیل دولت در لبنان را به جریان بیندازد.
آیا تشکیل سریع دولت در لبنان امکان‌پذیر است؟
درباره شرایط داخلی لبنان در زمینه تشکیل کابینه، اخیرا «نبیه بری» رئیس پارلمان این کشور با ارائه ابتکاری جدید درباره ساختار دولت با حضور 24 وزیر وارد خط پرونده سیاسی شده است. طی دیدارهایی که اخیرا میان حریری و بری برگزار شد، نخست وزیر مکلف لبنان اعلام کرد که حاضر است از شرط خود برای تشکیل کابینه کوچک با حضور 18 وزیر عقب‌نشینی کند و در مقابل میشل عون باید از شرط «یک سوم معطل» (ثلث معطل یا یک سوم معطل بنا به تعبیر برخی، یعنی دستیابی اقلیت به یک سوم کرسی‌های وزارتی به اضافه یک و این مانع از آن می‌شود که اکثریت، تصمیم‌های مهم و سرنوشت‌ساز را به تنهایی بگیرد و تکروی کند به خصوص که قانون اساسی لبنان شرط کرده مصوبات دولت با رای یک سوم اعضای دولت تصویب شود تا لازم الاجرا باشند)دست بکشد. البته رئیس جمهور لبنان چندین بار اعلام کرده که چنین شرطی را اصلا مد نظر ندارد.
اما از طرف دیگر تیم رئیس جمهوری لبنان خواستار انجام سریع اصلاحات و انجام تحقیقات جنایی در خصوص پرونده های فساد مالی است؛ یعنی پرونده‌هایی که ردپای نزدیکان حریری نیز در آن دیده می‌شود. بنابراین منابع سیاسی لبنان معتقدند که سعد حریری ممکن است برای جلوگیری از محاکمه وابستگان خود باز هم قصد تعلل در تشکیل دولت را داشته باشد.
در همین راستا یک منبع رسمی لبنانی اعلام کرد، در صورتی که حریری بیش از این قصد طولانی کردن پرونده تشکیل دولت را داشته باشد، گزینه جایگزین برای وی آماده است و ادامه ماموریت حریری برای تشکیل کابینه دیگر جایز نیست.
بر این اساس با وجود سیگنال‌های مثبتی که طی روزهای گذشته منابع لبنانی در روند تشکیل دولت این کشور مطرح می‌کنند، اما تا زمانی که موانع داخلی لبنان حل نشده و مسئولان این کشور بدون چشم دوختن به خارجی‌ها برای انجام اصلاحات گام برندارند، نمی‌توان زمان مشخصی برای برون رفت لبنانی‌ها از بحران سیاسی و سایر بحران‌ها تعیین کرد.
انتهای پیام/
منبع : خبرگزاری تسنیم
کلمات کلیدی : میرنیوز سعدالدین رفیق حریری | سعد الحریری لبنان
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار جهانی
حمله به پایگاه نظامیان اشغالگر آمریکایی در سوریه
انتقاد گسترده از نتانیاهو به دلیل شکست در برابر حزب الله
نتانیاهو از موافقت کابینه رژیم صهیونیستی با توافق آتش‌بس در لبنان خبر داد
المیادین: تل‌آویو با توافق آتش‌بس در لبنان موافقت کرد
بلینکن: با از بین‌بردن تنش‌ها در منطقه می‌توان به درگیری در غزه پایان داد
«نتانیاهو» امشب سخنرانی می‌کند
انفجارهای قوی در «حمص» سوریه
نماینده پارلمان لبنان: حزب‌الله پس از آتش‌بس همچنان فعال خواهد بود
حمله مجدد رژیم صهیونیستی به پایتخت لبنان
کشاورزان لهستانی مرزهای اوکراین را می‌بندند
انفجارهای شدید «حیفا» را به لرزه درآورد
اذعان رسانه عبری به فرار ده‌ها هزار صهیونیست از سرزمین‌های اشغالی
پرواز پهپادهای مشکوک بر فراز پایگاه‌های آمریکا در انگلیس
لاهور پاکستان؛ آلوده‌ترین شهر جهان
موافقت مشروط اسموتریچ با برقراری آتش‌بس در لبنان
آتش بس لبنان و رژیم صهیونیستی ۱۰ امشب اعلام و فردا اجرایی خواهد شد
آمریکا تسلیحات اتمی خود را به اوکراین بازمی گرداند
ارتش روسیه منطقه «کوبانکی» در شرق اوکراین را تصرف کرد
۵۱ درصد آمریکایی‌ها خواستار محدودکردن کمک‌های نظامی به اوکراین هستند
منابع اسرائیلی و غربی: آتش بس لبنان و رژیم صهیونیستی امشب اعلام و فردا اجرایی خواهد شد
روسیه: حمله اوکراین با تسلیحات آمریکا به کورسک بی پاسخ نمی‌ماند
مسکو دیپلمات انگلیس را اخراج کرد
۱۱ شهید و ده‌ها زخمی در حمله صهیونیست‌ها به آوارگان فلسطینی
لاوروف: ناتو هیچ محدودیتی برای حمله به روسیه قائل نیست
انهدام تانک مرکاوا ارتش رژیم صهیونیستی به دست مبارزان قسام
حمله توپخانه‌ای ارتش اوکراین به مناطق مسکونی «خرسون»؛ ۱۱ نفر کشته و زخمی شدند
روسیه: اوکراین ۲۵۰ نظامی دیگر را در کورسک از دست داد
وزیر خارجه لبنان: پنج هزار نیروی ارتش در مرزها مستقر می شوند
نظرسنجی گالوپ: ۵۰ درصد اوکراینی‌ها خواهان توقف فوری جنگ هستند
نظرسنجی گالوپ: ۵۰ درصد اوکراینی خواهان توقف فوری جنگ هستند