میرنیوز
ارمنستان «سرزمین فرصت ها» برای ایران؛ چرا ایروان ناشناخته است؟
2024-11-09T11:54:10+03:30
خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: ارمنستان یکی از نزدیک ترین کشورها به لحاظ جغرافیایی، فرهنگی و حتی منافع مشترک برای ایران است. این کشور به همان اندازه که از لحاظ اشتراکات به ایران نزدیک است به همان اندازه هم از از نظر شناخته شدن در بین مردم ایران مورد غفلت قرار گرفته است. پتانسیل‌هایی که در ارمنستان برای ایران در جهت سرمایه گذاری اقتصادی و فرهنگی وجود دارد در کمتر کشوری می‌توان یافت. اما در درجه اول باید این کشور را کامل شناخت و فرهنگ، اقتصاد و سیاست در ایران را نیز برای مردم و نخبگان ارمنستان تشریح کرد. در واقع رسانه‌ها اگر این مأموریت مهم را عهده دار شوند می‌توانند به بازوی قوی دستگاه دیپلماسی برای پیگیری و تحقق منافع ملی کشور تبدیل شوند.
این ضرورت باعث شد تا هیئتی از دیپلمات‌ها، پژوهشگران و خبرنگاران ایرانی روز دوشنبه ۱۴ آبان ماه ۱۴۰۳ در یک سفر علمی ۵ روزه به ارمنستان سفر کنند. سفری که از ایراوان پایتخت شروع و به شهر کاپان مرکز استان سیونیک ختم شد. این سفر که به دعوت «مرکز تحقیقات تحلیلی اوربلی» وابسته به مرکز روابط عمومی و اطلاعات دفتر نخست وزیری ارمنستان صورت گرفت، فرصتی برای دیدار و گفت‌وگو با مقام‌های کشور میزبان از جمله «مهر گریگوریان» معاون نخست وزیر، «آرمن گریگوریان» دبیر شورای امنیت ملی و معاون وزیر زیرساخت ارمنستان فراهم کرد. علاوه بر این فرصت گفتگویی صمیمانه و مسئله محور با مهدی سبحانی سفیر ایران در ارمنستان فراهم شد. سفیر ایران بسیار دغدغه مندانه و عملگرایانه منافع ایران در ایروان را دنبال می‌کند.
همچنین بازدید میدانی هیئت ایرانی از معدن مس در شهر کاپان و بزرگراه شمال-جنوب و برگزاری نشست تخصصی از دیگر برنامه‌های مهم این سفر بود. علاوه بر این بازدید از خبرگزاری آرمن پرس به عنوان خبرگزاری رسمی ارمنستان نیز در دستور کار بود.
روز نخست سفر؛ بررسی فرصت‌های همکاری‌جویانه در دیدار با مقام‌های کشور ارمنستان
برنامه‌ها با دیداری بسیار مهم شروع شد. «مهر گریگوریان» معاون نخست‌وزیر ارمنستان روز سه‌شنبه میزبان هیئت ایران بود و با تاکید بر روابط خوب دو کشور گفت که اتباع ارمنستانی، ایران را خانه خود می‌دانند و اتباع ایرانی، ارمنستان را خانه خود و این نشان‌دهنده روابط مستحکم دو کشور است.
او گفت که «اجرای پروژه چهارراه صلح، فرصت خوبی را برای ایران فراهم می‌کند که خیلی سریع بتواند به بازارهای اوراسیا دسترسی پیدا کند. ارمنستان تلاش دارد تا منافع ایران در اوراسیا لحاظ شود و این یک امر اصولی برای ماست.» معاون نخست وزیر ارمنستان ادامه داد: «ساخت و توسعه مسیر شمال به جنوب در دست اجراست و شرکت‌های ایرانی در ساخت بخش جنوب مشارکت خوبی دارند.» مهم‌ترین جمله‌ای که «مهر گریگوریان» بارها تاکید کرد این بود که ارمنستان در هر برنامه‌ای منافع ایران را در نظر خواهد گرفت. گریگوریان در این دیدار صمیمی به سوال‌های مختلف اعضای هیأت ایرانی پاسخ داد.
«آرمن گریگوریان» دبیر شورای امنیت ارمنستان نیز در دیداری جداگانه، ضمن استقبال از سفر هیأت رسانه -دانشگاهی ایران به ارمنستان، بر اهمیت برگزاری چنین رویدادهایی با هدف تقویت اعتماد و شفافیت بین محافل سیاسی و اجتماعی و رسانه‌ای تاکید کرد.
او در این دیدار ضمن تشریح سیاست‌ها و رویکردهای ارمنستان در تعاملات سیاسی، اقتصادی و امنیتی منطقه‌ای و با همسایگان، بر اهمیت توسعه روابط اقتصادی با ایران تاکید کرد.
گریگوریان همچنین درباره آخرین تحولات مرتبط با پروژه «چهار راه صلح»، مذاکرات در خصوص حل و فصل اختلافات ارمنستان و آذربایجان و تعاملات این کشور در مورد نزدیکی روابطش با اروپا و آمریکا به سوالات اعضای هیأت ایرانی پاسخ داد.
آخرین مقاماتی که در ایروان پذیرای هیئت ایرانی بودن ۲ معاون وزیر ساخت بود که در زمینه اقتصادی و راه‌های مواصلاتی نکات مختلفی را مطرح کردند.
روز دوم سفر؛ فرصتی برای بازدیدهای میدانی از زیرساخت‌های اقتصادی
هیأت ایرانی روز چهارشنبه به شهر کاپان مرکز استان سیونیک در شمال ارمنستان سفر و از معدن مس -مولیبدن زنگزور به عنوان بزرگترین معدن این کشور بازدید کردند.
اما یکی از مهم‌ترین بخش‌های این سفر بازدید از بخشی از کریدور شمال-جنوب بود.کریدور بین‌المللی شمال-جنوب، نام پروژه بزرگ حمل و نقل است که در پی توافق سه کشور هند، ایران و روسیه در سال ۱۳۷۹، کلید خورد. کریدور شمال- جنوب به عنوان یک پل ارتباطی مهم بین کشورهای اروپایی، اسکاندیناوی و روسیه با مناطق خلیج فارس، اقیانوس هند و جنوب شرقی آسیا شناخته می‌شود. این کریدور شامل شبکه بزرگراه‌ها، مسیرهای دریایی وخطوط راه آهن به طول هفت هزار و ۲۰۰ کیلومتر است و به عنوان کوتاه‌ترین مسیر ارتباطی بین روسیه و هند شناخته می‌شود. این کریدور قابلیت تبدیل کردن ایران به یک مرکز ترانزیتی منطقه‌ای را دارد.
ساخت ۳۲ کیلومتر از این مسیر به شرکت‌های ایرانی واگذار شده است. یکی از مسئولان پروژه بهسازی بخشی از کریدور شمال جنوب ایران به ارمنستان در مورد اقدامات انجام شده در این سفر به هیئت ایرانی اعلام کرد: «این پروژه کلان‌ترین پروژه ایران در ارمنستان از زمان استقلال آن است. الان ۵ ماه از آغاز این پروژه ۳ ساله گذشته که قطعاً زودتر به پایان می‌رسد. قطعه ۳۲ کیلومتری جاده آگارات به کاجاران در جنوب ارمنستان توسط شرکتی ایرانی در حال احداث هست که در صورت تکمیل و بهره برداری تا ۲/۵ سال آینده، مسافت ۴۳ کیلومتری بین دو شهر را از ۱/۵ ساعت در بهترین حالت، به ۲۰ دقیقه می‌رساند. سرعت حرکت خودروها هم از ۳۰ کیلومتر به ۸۰ کیلومتر خواهد رسید.»
در تصاویر بالا، علاوه بر نماهایی از پروژه مذکور، وضعیت فعلی جاده ترانزیتی ایران به ارمنستان در نزدیکی شهر کاپان و نماهای عمومی هوایی و زمینی از این شهر قابل مشاهده است.
۲۱ کیلومتر از این مسیر ۳۲ کیلومتری از نو ایجاد شده و بقیه بازسازی می‌شود. ۱۷ پل بزرگ و ۲ تونل در این مسیر احداث می‌شود. این مسیر ۳.۵ میلیون متر مکعب عملیات خاکی دارد. تمام پل‌های این مسیر خاص است.
عرض مسیر ۱۸ متر است. دوخط رفت و یک خط برگشت و دو خط شنی درنظر گرفته شده است.
روز سوم؛ نشست‌های تخصصی و واکاوی راه‌های تعمیق همکاری ایران-ارمنستان
روز پنجشنبه به عنوان آخرین روز سفر کاری، میزگرد تخصصی در کاپان مرکز استان سیونیک برگزار شد که طی آن کارشناسان مرکز تحقیقات تحلیلی اوربلی و کارشناسان و اساتید ایرانی، مهم‌ترین موضوع‌های مربوط به جنبه‌های سیاسی، اقتصادی، علمی و فرهنگی همکاری‌های دوجانبه و چشم‌انداز توسعه ایران و ارمنستان را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
در ابتدا «مهدی سبحانی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان نکاتی را در افتتاحیه میزگرد بیان کرد. سفیر جمهوری اسلامی ایران گفت: اگر روابط با همسایگان به خوبی مدیریت شود به سکویی برای توسعه مناسبات خارجی دو کشور تبدیل می‌شود. اولین حلقه امنیت، محیط همسایگی است و گسترش مناسبات نقش کلیدی و مهمی در شکل‌گیری منطقه باثبات و امن دارد.
او تاکید کرد: سیاست همسایگی نیازمند مراقبت دائمی است چون شرایط بی‌ثبات، زمینه‌ساز سوءاستفاده بیگانگان می‌شود. برخی دشمنان در پی آن هستند که با ایجاد اختلاف و تنش منافع نامشروع خود را در منطقه تأمین کنند. مناسبات دوستانه با همسایگان زمینه‌ساز تجارت کم‌هزینه‌تر خارجی و رشد صادرات و تأمین بنیادهای وارداتی کشورها خواهد شد. تقویت سیاست همسایگی و ارتقا همکاری در مناطق مرزی موجب اشتغال و افزایش سطح رفاه منطقه و تأمین امنیت را به همراه داشته باشد. سبحانی گفت: ما از مذاکرات ارمنستان و جمهوری آذربایجان برای امضای معاهده صلح استقبال می‌کنیم و معتقدیم تنش و منازعه بین ۲ کشور می‌تواند تبعات ناگوار برای طرفین و مردم منطقه داشته باشد. سفیر ایران در ایروان از ابتکار «چهار راه صلح» ارمنستان حمایت کرد و گفت: هرگونه رفع انسداد باید تحت حاکمیت ملی و سرزمینی و نظارت و کنترل امنیتی ارمنستان باشد. مرز ایران و ارمنستان مرز دوستی است و دوکشور نه تنها منشأ تهدید برای یکدیگر نبودند بلکه منبع فردایی بهتر برای هم بودند.
این میزگرد در سه پنل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی برگزار شد. «احسان موحدیان» کارشناس ارشد مسائل قفقار مدیر پنل و بخش سیاسی بود. وی ضمن تشکر از مدیران موسسه اوربلی خواستار تداوم برگزاری نشست‌های این چنینی با مشارکت دیگر کشورهای ذی نفع در قفقاز مانند گرجستان، هند، روسیه، فرانسه و غیره به صورت وبینار یا حضوری شد. در ادامه خلاصه‌ای از مهم‌ترین مباحث مطرح شده در این میزگرد می‌آید:
«احسان موحدیان» کارشناس ارشد مسائل قفقار: برگزاری این نشست در شهر کاپان ارمنستان که موقعیت استراتژیکی در این کشور دارد و سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران نیز در آن واقع بوده و در فاصله اندکی از مرزهای جمهوری آذربایجان قرار دارد نیز رویداد مهمی است که پیام‌های لازم را به طرف‌های دیگر منتقل می‌کند. تمرکز زدایی در برگزاری رویدادهای دانشگاهی و سازماندهی آنها در شهرهایی غیر از ایروان پایتخت ارمنستان توسط موسسه اوربلی یک اقدام مثبت است. زیرا باید ساکنان دیگر شهرها و روستاهای ارمنستان و به خصوص ساکنان استان سیونیک نیز باید درک کنند، دولت ارمنستان و نیز دولت و ملت جمهوری اسلامی ایران به سرنوشت آنها و حفظ امنیت و صلح در منطقه و نیز حفظ تمامیت ارضی ارمنستان اهمیت می‌دهند و در همین راستا اقدامات عملی برمی دارند. آنچه که در این همایش مطرح شد، صرفاً پیشنهادات و توصیه‌های کارشناسان ایرانی منقطه قفقاز برای کمک به پیشرفت ارمنستان و ارتقای جایگاه منطقه‌ای آن است و دولت و ملت ایران مطمئن هستند که ارمنستان در هر زمینه‌ای خود بهترین تصمیم را برای آینده این کشور خواهد گرفت. شاید یکی از راه‌های افزایش توان و قدرت ارمنستان در مقابله با رقبا و دشمنان منطقه‌ای برگزاری یک مانور مشترک نظامی با ایران باشد. به خصوص که باکو به طور منظم با ترکیه و پاکستان و برخی کشورهای دیگر مانور نظامی برگزار می‌کند تا در مذاکرات صلح هم دست بالاتر داشته باشد. این پیشنهادی است که عملیاتی شدن آن به طور قطع به حفظ تعادل در میان بازیگران منطقه‌ای کمک خواهد کرد.
«علی بمان اقبالی زارچ» کارشناس ارشد مطالعات اورآسیا: تعاملات منطقه‌ای و بین المللی در حالی وارد دوران جدید از رقابت‌ها شده که همانند رشد تکنولوژی بر سرعت تحولات سیاسی و امنیتی افزوده شده و عرصه بین الملل درگیر بحران‌های متکثر و متنوع از جمله نسل کشی در غزه، جنگ اوکراین و تحولات فوق العاده در محوریت اورآسیا از جمله قفقاز جنویی و غرب آسیا می‌باشد. امر مسلم این که این منطقه نقش برجسته ای در ژئواستراتژی محور اوراسیا دارد و به تعبیر کاپلان نقطه کانونی تسلط بر تعاملات بین المللی از منطقه بالکان به منطقه قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی تغییر یافته است. البته این منطقه از دیرباز حوزه تمدنی ایران بوده توامان با چهارراه اشتراکات فرهنگی، دینی و قومی بوده که تحولات متنوعی را در مقاطع مختلف تاریخی تجربه کرده و اکنون هم به عنوان یک منطقه مهم حائل بین دو دریای ارزشمند دریای سیاه و خزر قرار دارد و درواقع، می‌توان گفت نقش بسیار مهمی در مباحث کریدورها، انتقال انرژی و اساساً صلح و ثبات و توازن منطقه‌ای داشته و دارد. پس از شروع بحران اوکراین و اعمال تحریم‌های تمام عیار غرب بر علیه روسیه، روابط باکو و مسکو، منسجم و قوی‌تر شده است. به هر حال از طرفی تجربه تاریخی می‌گوید که رهبران هوشمند کشورهای پیرامونی باید به گونه‌ای عمل می‌نمایند که وجه المصالحه قدرت‌های بزرگ قرار نگیرند و از طرف دیگر ضرورت دارد جمهوری اسلامی ایران ضمن تقویت ابعاد همه جانبه روابط تمرکز بیشتری بر بعد توسعه‌ای و اقتصادی تعاملات با کشورهای قفقاز جنوبی و اسیای مرکزی بنماید.
«حبیب الله ملکوتی‌فر» عضو مرکز مطالعات بین‌المللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران: روابط تجاری ایران و ارمنستان «نسبتاً» رشد مناسبی داشته‌است. در ۶ سال گذشته از نظر وزنی رشد اقتصادی ما ۱۳ درصد و از نظر ارزشی ۱۸ درصد رشد داشته‌است. ایران سومین صادرکننده کالا به ارمنستان بعد از روسیه و چین است. ما همچنین پتانسیل بالای همکاری در زمینه انرژی داریم. روسیه ۸۷ درصد گاز ارمنستان و ما ۱۳ درصد آن را تأمین می‌کنیم. برای افزایش روابط، نیاز به زیرساخت‌هایی است که دو دولت باید درباره آن مذاکره کنند که توسعه جاده‌ها در چهارچوب کریدور شمال-جنوب از آن جمله است. همچنین توسعه کریدور خلیج فارس به دریای سیاه که به نوعی همان طرح چهار راه صلح است، می‌تواند تأمین‌کننده بخش مهمی از این زیرساخت‌ها باشد.
«داود کیانی» استاد دانشگاه و عضو مؤسسه «ایراس»: همانطور که مقام معظم رهبری بیان کردند ارمنستان شریک و همسایه «نجیب» ایران است و به نظر من این یکی از بهترین تعاریف برای این کشور در تعامل با ایران است. مکانیسم ۳+۳ درباره قفقاز با حضور کشورهای ایران، روسیه، ترکیه، ارمنستان، جمهوری آذربایجان و گرجستان خوب است که امیدوارم ادامه یابد و گفت‌وگوهای سازنده‌تری را شاهد باشیم. همچنین امیدوارم گفت‌وگوهای سازنده کریدوری و مذاکرات صلح میان آذربایجان و ارمنستان به خوبی پیش برود. روابط ایران و ارمنستان کمتر تحت تأثیر عوامل منفی بوده برخلاف آنچه میان آذربایجان و گرجستان است. معتقدم هدف‌گذاری تعامل تجاری ایران و ارمنستان به سه میلیارد دلار با توافقاتی که شکل گرفته در دسترس است و دور نیست. به ویژه ایران و ارمنستان می‌توانند در قالب اتحادیه اوراسیا همکاری‌های خوبی داشته باشند، چراکه ارمنستان دروازه ورود ایران به اوراسیاست. طرح «چهارراه صلح» همسو با نگاه ایران به ویژه طرح کریدور خلیج فارس به دریای سیاه است و این دو طرح موازی می‌توانند توسط دو کشور پیگیری شوند چراکه انتهای آن چابهار و بمبئی است.
«حاسمیک گیراگوسیان» از بنیاد مطالعاتی گغارد: ما باید یک جبهه مشترک فرهنگی شکل دهیم. روابط ایران و ارمنستان به عنوان دو همسایه تاریخی بسیار ویژه است. در منابع ارمنی در خصوص فرهنگ و ادبیات ایران اطلاعاتی وجود دارد که حتی در منابع ایرانی نیست. می‌توان درباره تاریخ ایران از منابع ارمنی هم استفاده کرد. همچنین لغات بسیار زیادی از زبان فارسی به ارمنی منتقل شده است. در قرن ۱۵ و ۱۸ ترویج زبان فارسی در هند، قفقاز و آسیای میانه برای ترویج علم و فلسفه و دین و صوفی گری ترویج شده است. ارامنه ایران کانال‌هایی بودند که فرهنگ ایرانی از طریق آنها به کشورهای دیگر منتقل می‌شدند. امروز ایران و ارمنستان در یک جبهه فرهنگی قرار دارند و در مقابل اقداماتی است که از سوی آذربایجان دنبال می‌شود.
«ویلن خاچاتریان» مدیر آکادمی جمهوری ارمنستان: کریدور ایران و ارمنستان در چارچوب ژئوپلیتیک و اقتصادی و انتقال کالا به شکل زمینی برای ایران بسیار حائز اهمیت است، از این رو سرمایه‌گذاران ایرانی می‌توانند ارمنستان را یک کشور خوب برای تجارت بدانند. همکاری‌ها باید با نگاه به تحریم‌ها باشد یا در زمینه‌هایی باشد که کارکرد تحریم‌ها را شامل نشود. برای ارمنستان مهم است که کشورها در شرایط بحرانی چه رفتاری با ما دارند چرا که رفیق روزهای خوب زیاد هستند؛ ما همکاران و شرکای واقعی می‌خواهیم که در تنگناها و سختی‌ها بمانند و ارمنستان را به یک عامل اقتصادی برای خود تبدیل کنند.
«آرتیوم تونویان» استاد دانشگاه ایروان: صنعت نظامی برای اقتصاد اسرائیل بسیار مهم است که این موضوع بر منطقه تأثیر منفی می‌گذارد. این تأثیر هر سال هم بیشتر می‌شود به ویژه که بخش خصوصی در این صنعت نقش زیادی دارد. از این رو معتقدم اسرائیل تمایل دارد مناقشات در منطقه زیاد باشد تا سلاح بیشتری بفروشد. حل‌وفصل اختلافات آذربایجان و ارمنستان نه تنها خوشایند اسرائیل نیست بلکه تهدیدی علیه خودش قلمداد می‌کند. ایران و ارمنستان هم روابط خوبی با یکدیگر دارند و این مساله حتماً به نفع روابط اسرائیل و آذربایجان نیست و از لحاظ تبلیغاتی بهبود روابط ایران و ارمنستان حتماً تهدید حیاتی برای اسرائیل است و هرگونه بهبود روابط میان ارمنستان و آذربایجان نیز تهدید اسرائیل محسوب می‌شود.
«عابد نوروزی زرمهری» پژوهشگر مهمان بنیاد مطالعات قفقاز: روابط دوستانه ایران و ارمنستان جایگاه ویژه‌ای در تاریخ چند هزار ساله ایران دارد. روابط دوجانبه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ارمنستان در سه دهه گذشته از نمونه‌های بارز حسن همجواری است که ناشی از سیاست همسایگی فعال بین دو کشور است. تحولات چند سال اخیر مانند جنگ دوم قره‌باغ، معاهدات صلح قره‌باغ و روابط اقتصادی در قالب اتحادیه اقتصادی اوراسیایی دو کشور را وارد دوره نوینی از روابط اقتصادی و سیاسی کرده است. از یک سو تمایل ارمنستان نسبت به کالاها ایرانی و روابط اقتصادی با ایران و از سوی دیگر افزایش روابط ایران وکشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیایی لزوم تحول در تجارت، سرمایه‌گذاری، توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل و غیره را افزایش داده است. در جهت تمایل دو کشور برای افزایش ارتباطات تجاری، اقتصادی و سرمایه گذاری، باید شرایط حضور پر رنگ و فعال شرکت‌های خصوصی دو کشور فراهم شود. حضور شرکت‌های ایرانی در ارمنستان توسط عوامل سیاسی، فرهنگی و اقتصادی تقویت می‌شود. عامل سیاسی را می‌توان در تمایل دو دولت برای افزایش همکاری‌های اقتصادی و پیشینه مثبت سیاسی دو کشور یافت. پیشنه تاریخی روابط دو کشور و نظر مثبت شهروندان نسبت به یکدیگر به تقویت بال فرهنگی و اجتماعی روابط ایران و ارمنستان کمک می‌کند. از نظر اقتصادی نیز ارمنستان دارای معادن با ارزش مس، روی، طلا، سنگ مرمر، بوکسیت و مولیبدن است که بستر مناسب سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور به شمار می‌رود. از طرف دیگر ارمنستان بازار مواد غذایی بزرگی دارد. افزون بر آن شرایط سرمایه‌گذاری در این کشور مناسب است. ارمنستان مقصد مناسبی برای سرمایه‌گذاری خارجی است. از طرف دیگر این کشور عضو سازمان‌های بین‌المللی مهمی مانند بانک جهانی، اتحادیه اقتصادی اوراسیایی و چند سازمان بین‌المللی دیگر است. این عوامل بستر حضور فعال شرکت‌های ایرانی در ارمنستان را فراهم می‌کند.
«سرگئی ملکونیان» عضو مؤسسه «آپری»: روابط اقتصادی دو کشور در حال رشد است ولی پتانسیل‌های زیادی داریم که می‌توانند بالفعل شوند. ما نباید تنها به عرصه‌های اقتصاد و تجارت محدود شویم.
«جانی ملکیان» محقق مرکز تحقیقاتی اوربلی: ارمنستان سعی دارد در سیاست تنوع سازی خود در سیاست خارجی با ایران و گرجستان تعامل برقرار کند اما این روند با آذربایجان سخت پیش می‌رود چون آذربایجان سعی دارد با ما با زبان زور صحبت کند.
«علیرضا نظیف» رییس انجمن دوستی ایران و ارمنستان: هدف گذاری ۳ میلیارد دلاری تجارت از ۷۰۰ میلیون دلاری دو طرف باید برنامه ریزی جدی انجام گرفته شود. گمرک نوردوز و تبریز در ردیف ۱۰ گمرک اول تجاری با ارمنستان است. برای رسیدن از تبریز تا برلین ۴ مسیر وجود دارد که در مسیر چهارم که ترکیبی هوایی، قطار و آبی است ارمنستان نقش آفرین است. از سوی دیگر بدون حمایت ایران و هند تلاش ارمنستان برای ایجاد کریدورها محکوم به شکست است. ایران باید در کریدورها باشد زیرا موقعیت سرزمینی‌اش اینطور حکم می‌کند. منطقه آزاد ارس پیشرفته‌ترین منطقه آزاد ماست که ارمنستان می‌تواند در این منطقه حضور داشته باشد.
«روبرت قوکاسیان» استاندار سیونیک: برای سیونیک مهم است که در حوزه حمل‌ونقل، زیرساخت‌ها و فرهنگی و گردشگری تعاملات بیشتری داشته باشیم و از گسترش مناسبات استقبال می‌کنیم.ما برنامه‌های مهمی برای شناخت بیشتر ایران و ارمنستان در شهر سیسیان داریم و امیدواریم با برگزاری این برنامه‌ها بتوانیم به تعامل بیشتر دو کشور و نیز شهرهای مرزی کمک کنیم. روابط دوجانبه ایران و ارمنستان در سطح بالایی در حال ارتقاست و ما از این مساله حمایت می‌کنیم.
«محمود جعفری دهقی» رئیس انجمن ایرانشناسی و استاد دانشگاه تهران: هزاران سال است که ایرانیان و ارمنیان با یکدیگر پیوند عمیق فرهنگی داشته اند. هر دو قوم از اقوام آریایی بوده اند و زبان ارمنی پیوندی ناگسستنی با زبان فارسی دارد. واژه‌های ایرانی باستان در نام‌های ارمنی بسیار است. بنابر گزارش گزنفون ایرانیان و ارمنیان زبان یکدیگر را بخوبی می‌فهمیدند. هنر، باورها و اسطوره‌های هردو از یک آبشخور سرچشمه گرفته و حماسه‌ها و ادبیات هردو از یکدیگر متاثر بوده است. تاثیر ایزدان باستای ایران نظیر اهورامزدا و آناهیتا بر دین ارمنیان غیر قابل انکار است. افزون براین، تاثیر ادبیات فارسی بویژه شاهنامه فردوسی و رباعیات خیام بر اندیشه شاعران و ادیبان ارمنی بسیار مشهود است. ایران شناسان ارمنی نسبت به معرفی و انتقال فرهنگ و ادب فارسی کوشش بسیار ورزیده اند. به طوری که می‌توان اذعان کرد سهم آنها در این باره بیش از سهم ایرانیان در معرفی فرهنگ و ادب ارمنی است. مارپاس کاتینا، فوستوس بیزانسی، زنوب گِلابی، موسی خورنی، ازنیک کلبی از جمله مورخین و متفکرین ارمنی بودند که به معرفی ایران در آثار خود پرداختند. آزاد ماتیان، روبن آبراهامیان، هراند پاسدارماچیان، گئورگ هوانسیان، ادوارد آقایان، و گارنیک بادالیان و … از جمله پژوهشگران و ادیبانی بودند که به ترجمه آثار ادب فارسی به زبان ارمنی و معرفی میراق فرهنگی ایران خدمات چشمگیری نموده اند. بنابر این با توجه به میراث ارزشمند علمی و فرهنگی دو کشور دوست و همسایه ایران و ارمنستان تلاش در معرفی فرهنگ هر دو کشور باید در اولویت بیشتر پژوهشگران قرار گیرد.
«مهدی سیف تبریزی» کارشناس مسائل قفقاز: نحوه تعامل ایروان با دولت باکو و روند تنش‌زدایی که در سال‌های اخیر در قبال جمهوری آذربایجان در پیش گرفته شده از جمله قوانین تحدید حدود مرزی میان دو کشور و یا تغییر قوانین داخلی به خواست دولت خارجی نه تنها دولت علی‌اف را در قبال زیاده‌خواهی‌ها آرام نمی‌کند بلکه شاهد ایجاد خواست‌های جدید ارضی براساس مفاهیمی نژادپرستانه به خصوص مفاهیمی همچون آذربایجان غربی از سوی باکو هستیم. همچنین می‌توان به خواست‌های غیرمنطقی جمهوری آذربایجان در قبال مسیر سیونیک و واگذاری حاکمیت ملی ارمنستان در قبال یکی از مهم‌ترین مرزهای زمینی این کشور و یکی از کریدورهای تنفسی ایروان یعنی مرز با ایران اشاره کرد. به نظر جاه‌طلبی باکو ریشه در نحوه کنش و برخورد سیاسی ایروان با مسائل مهم وجودی و هویتی این کشور دارد که نه با تکیه بر قدرت ملی بلکه براساس نقشه راهی است که کشورهای غربی برای کاهش تنش براساس منافع خود برای ارمنستان در نظر گرفته‌اند. نوع تعامل و کنش ارمنستان با ترکیه و جمهوری آذربایجان نه تنها بر امنیت و منافع ملی این کشور در آینده به شدت اثرگذار خواهد بود بلکه رفتار ارمنستان در قبال این دو پایتخت اثر مستقیمی بر ژئواکونومی و ژئوپلتیک ایران یا به عبارت دیگر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت. مرز ارمنستان برای ایران به لحاظ اقتصادی، ژئوپلتیکی و امنیتی دارای اهمیت فراوانی است و تهران حاضر است برای حفظ این مرز در کنار ارمنستان هزینه زیادی را پرداخت کند اما این در زمانی است که در ایروان اراده‌ای محکم برای تقابل با تنش‌ها وجود داشته باشد و تصمیمات سیاسی و امنیتی براساس منافع و مصالح دو ملت گرفته شود و نه تجویز راهکارهای سیاسی و امنیتی از برخی مراکز سیاسی خارج از ایروان.
«زهره خانمحمدی» استادیار دانشگاه آزاد اسلامی: ظرفیت‌های فرهنگی میان ایران و ارمنستان نباید صرفاً به عنوان مولفه‌ای فرهنگی که تنها روابط میان ملت‌ها را انسجام می‌بخشد، مورد بررسی قرار بگیرد بلکه باید قوام‌بخش روابط دولت‌ها بویژه در عرصه سیاست باشد، به‌طوری‌که از حوزه فرهنگ به سیاست و سایر حوزه‌های موضوعی میان دو کشور تسری پیدا کند. در واقع لازم است اخلاق و ارزش‌ها ذیل فرهنگ یک جامعه تعریف و نسبت مستقیمی با سیاست پیدا کند، همانطور که در طی تاریخ نیز روابط فرهنگی ذیل ملت، مذهب و همچنین اشتراکات فرهنگی بر موضوعات سیاسی سایه افکنده است که مهم‌ترین آن در حضور فعال اقلیت‌ها در بخش‌های سیاسی هر دو کشور (نمایندگان مجلس، بخش‌های حقوقی و قضایی) ملاحظه می‌شود. لازم است به تداوم این روند اصرار شود تا تعاملات سیاسی تنها از منظر سیاست پیگیری نشود، مرزهای جغرافیایی تعیین و تحدید کننده روابط نباشد. اگرچه مولفه‌های سیاسی، اقتصادی و ژئوپلیتیک نیز در روابط دولت‌ها حائز اهمیت هستند اما می‌توان بدون آن‌که مستقیماً از فرهنگ سخن به میان بیاید، سایه آن را بر سیاست ملاحظه کرد. برخی اصول سیاست خارجی ایران که مبتنی بر سیاست همسایگی، حسن همجواری و احترام به تمامیت ارضی همسایگان است در لایه‌های فرهنگی می‌توان جستجو کرد که «احترام و همسایگی» بخش جدایی‌ناپذیر آن است. این اصل هم در ادبیات، مذهب و اصول ملت‌ها وجود دارد لذا همانطور که ذکر شد، سایه فرهنگ بر سیاست و تسری آن در حوزه روابط خارجی بویژه میان تهران و ایروان ظرف سال‌های متمادی ملاحظه شده است.
«ژانا واردانیان» از موسسه مطالعاتی اوربلی ارمنستان: سال‌هاست از سه میلیارد دلار تجارت سخن می‌گویند و باید با قدم‌های آهسته به یک میلیارد دلار برسیم. طی سال‌های اخیر رشد روابط تجاری داشته‌ایم. در این راستا مشکلاتی وجود دارد از جمله ناترازی تجارت، زیرا همیشه صادرات ایران بیش از ارمنستان بوده است. طی ۱۰ سال گذشته گرایش صادرات ایران در حال رشد بوده اما نرخ صادرات ارمنستان ثابت بوده است. معمولاً ۵۰ درصد صادرات ارمنستان به ایران برق است. طی سال‌های اخیر این تصویر تغییر کرده و به ۶۲ درصد رسیده است. گاز نقش مهمی در صادرات ایران به ارمنستان داشته است. کاشی، سرامیک، مصالح ساختمانی از جمله کالاهای صادراتی ایران بوده است.
«مرتضی عابدین»، سرکنسول ایران در کاپان ارمنستان: شناخت بین دو کشور در سطح نخبگان وجود دارد اما در سطح عمومی نیست که باید به آن هم تسری یابد. این عدم شناخت را شاید بتوان به دوران ۷۰ ساله کمونیسم مرتبط دانست. تلاش کردیم در این مدت ۲ ساله که کنسولگری افتتاح شده شناخت را در سطح عمومی جامعه پیاده کنیم. در همین راستا با همکاری مقامات محلی، جشنواره‌ها و برنامه‌های مشترک فرهنگی را ترتیب داده ایم.
«محمدرضا مرادی» مدیر کل بین الملل خبرگزاری مهر: تمام مطالب و پیشنهادهای ارئه شده در این میزگرد بدون پیوست رسانه‌ای برای محقق شدن با مشکلات زیادی مواجه خواهند بود. اگر ما رسانه را به عنوان بازوی دستگاه دیپلماسی در نظر بگیریم باید این ظرفیت در برنامه ریزی های مقامات دو کشور بیشتر مورد بهره برداری قرار بگیرد. رسانه به عنوان یک عامل تسهیل گر می‌تواند فرصت‌های همکاری در زمینه‌های مختلف را فراهم کند. یکی از واقعیت‌هایی که در این سفر و میزگرد به دست آمد این است که اساساً ارمنستان در ایران شناخته شده نیست. همچنان که این کشور به عنوان سرمین فرصت‌ها مطرح است اما تعداد اندکی از پژوهشگران آن هم در حوزه قفقاز با ارمنستان آشنایی دارند و بدون این شناخت نباید انتظار تقویت و گسترش روابط به سطح عالی را داشت. یکی از پیشنهاداتی که می‌تواند این مشکل را تا حدودی مرتفع کند تبادل هیئت‌های رسانه‌ای و خبرنگاران بین دو کشور است.
منبع : خبرگزاری مهر
کلمات کلیدی : میرنیوز ایروان ایران روابط تجاری روابط اقتصادی زنگزور آرمن گریگوریان مهدی سبحانی
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار جهانی
ترامپ: یک عاشق اسراییل را سفیر آمریکا در تل آویو می‌کنم
حمله نظامیان اشغالگر آمریکایی به حومه شرقی دیرالزور
گزارش واشنگتن‌پست از ویرانی‌های فوق تصور در غزه
حمله به پایگاه‌های اشغالگران آمریکایی در سوریه
وزیر صهیونیست: پیروزی از واژگان ارتش «اسرائیل» حذف شده است
حزب‌الله: برای نخستین بار پایگاه هحوتریم را موشک‌باران کردیم
ادعای رسانه صهیونیستی درباره آغاز مرحله دوم حمله زمینی صهیونیست‌ها به لبنان
روته: بروکسل و آمریکا باید کمک‌های خود به اوکراین را افزایش دهند!
یحیی سریع: یک ناو هواپیمابر و ۲ ناوشکن آمریکایی را هدف قرار دادیم
انفجار یک پهپاد در منطقه حساس نظامی در جنوب «حیفا»
افزایش شمار شهدای لبنان به ۳۲۸۷ شهید
فعالیت‌های فرودگاه «بن گوریون» متوقف شد
حمله موشکی حزب‌الله به تل‌آویو
گروسی: شاهد نشانه‌های خوبی در آستانه سفرم به ایران هستم
گوترش: اقدام جهانی برای مقابله با تغییرات اقلیمی یک ضرورت است
حملات موشکی پیاپی حزب‌الله لبنان به نظامیان صهیونیست
گوترش: اقدام جهانی برای مقابله با تغییرات اقلیمی یک انتخاب نیست
مقام صهیونیست: موشک‌های حزب‌الله خیابان‌های حیفا را خالی کرده است
دلایل سفر امروز «بلینکن» به بروکسل
سرویس امنیتی روسیه از خنثی سازی یک اقدام تروریستی خبر داد
تلاش نتانیاهو برای الحاق کرانه باختری همزمان با بازگشت ترامپ
ارسال موشک‌های دوربرد به اوکراین روند عملیات نظامی را تغییر نمی‌دهد
آمار شهدای غزه به ۴۳ هزار و ۶۶۵ نفر افزایش یافت
نتانیاهو در آستانه بحران؛ اتهام به باج‌گیری، دستکاری اسناد و نشت اطلاعات
قسام ۷ نظامی اسرائیلی را از فاصله صفر هدف قرار داد
لاورنتیف: روسیه آماده ازسرگیری تماس‌ها درباره سوریه با آمریکا است
بیانیه مشترک ایران، روسیه، و ترکیه در نشست آستانه
حمله پهپادی آمریکا به البیضاء یمن
جدیدترین آمار کشته و زخمی شدگان ارتش اشغالگر در غزه و لبنان
۳۵ کشته و ۴۳ زخمی در ورود خودرو به میان جمعیت در چین
