میرنیوز
افغانستان می‌گوید اگر "حقابه" می‌خواهید منتظر باران باشید!
2023-05-13T12:20:31+03:30
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، تالاب هامون به عنوان سومین دریاچه بزرگ کشور و یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره در ایران شرایط بغرنجی دارد و خشکی این دریاچه که به نوعی زندگی بخش استان سیستان و بلوچستان محسوب می‌شود، معضلات فراوانی را برای مردم منطقه به وجود آورده است.
اگرچه کاهش بارش‌ها و تغییرات اقلیمی نیز در رقم خوردن شرایط فعلی بی‌تأثیر نبوده اما عامل اصلی حال و روز هامون به این برمی‌گردد که آبی از سوی هیرمند به این دریاچه نمی‌رسد.
دلیل توقف آورده هیرمند به دریاچه هامون به خارج از مرزهای کشور ما برمی‌گردد؛ جایی که افغانستان با ایجاد یک سازه انحرافی در بند "کمال‌خان" از ورود سیلاب‌های حوزه آبریز هیرمند که سالانه به حدود 3 میلیارد مترمکعب می‌رسید به تالاب هامون جلوگیری کرده و مازاد آب به شوره‌زاری به نام "گودزره" هدایت می‌کند. در واقع طالبان ترجیح می‌دهد که آب را هدر داده و به بیابانی لم‌یزرع بفرستد تا اینکه در اختیار هامون قرار دهد.
قطع ورودی آب از هیرمند به هامون، امید به ادامه حیات دریاچه را متوجه فراه‌رود می‌کند که از شمال تالاب، سیلاب را به هامون وارد کرده و تا حدودی باعث آبگیری تالاب می‌شود. اما در زمانی که شاهد اهمال دستگاه دیپلماسی و به‌ویژه ضعف وزارت نیرو هستیم، افغانستان ساخت سد دیگری به نام بخش‌آباد که 26 برابر سد کمال‌خان ظرفیت دارد را در دستور کار قرار داده که به گفته کارشناسان تکمیل این سد فاتحه هامون را می‌خواند.
در این رابطه بهنام اندیک؛ کارشناس هیدروپلیتیک به تسنیم گفت: نکته مهمی که درخصوص سدسازی‌های افغانستان چه در دوره طالبان و چه قبل از آن وجود داشته این است که تمایز کنش‌های آنها در حوضه‌های مختلف آبی این کشور را بررسی کنیم؛ در واقع باید تمایز رفتار آنها در حوضه آبی مشترک با ایران و با سایر کشورهایی که با آنها حوضه آبی مشترک دارند را تحلیل کنیم و بر اساس رفتار آنها، نتیجه‌گیری کنیم که نحوه واکنش ما به این موضوع باید به چه شکل باشد.
وی توضیح داد: کشور افغانستان 5 حوضه آبریز دارد که از قضا هر 5 حوضه فرامرزی و مشترک با کشورهای همسایه هستند و در 2 حوضه با کشور ما مشترک است. پس از افول اولیه طالبان و شکست از نیروهای ائتلاف در سال 2001 طرح‌های سدسازی مختلفی در هند پیشنهاد شد که این طرح‌ها در همه حوضه‌ها ازجمله حوضه‌های هریرود و هیرمند مشترک با ایران بود اما اینکه افغانستان فقط ساخت سد در حوضه‌های مشترک با ایران را در اولویت قرار داده، تمایز رفتار این کشور نسبت به ایران را نشان می‌دهد.
کارشناس هیدروپلیتیک ادامه داد: تنها در حوضه آبریز کابل که با پاکستان مشترک است، هند به افغانستان پیشنهاد کرده بود که در این حوضه 12 سد بسازید و هزینه هر 12 سد را نیز ما می‌دهیم. این پیشنهاد به این دلیل بود که هند و پاکستان از گذشته یک دعوای ژئوپلیتیک دارند و هند برای اینکه اهرم فشاری بر پاکستان داشته باشد به سمت افغانستان دست دوستی دراز کرد. با وجود این پیشنهاد هند، از زمانی که دولت جمهوری سر کار آمده بود هیچ اتفاق خاصی به جز ساخت یک یا دو سد در حوضه آبی کابل نیفتاده و عملاً کاری انجام نشده است.
اندیک با بیان اینکه افغانستان تمرکز سدسازی‌هایش را بر حوضه‌های آبریز مشترک با ایران گذاشته، گفت: افغانستان قصد دارد سد بخش‌آباد که بر فراه‌رود قرار دارد را تکمیل کند، فراه رود آب را به هامون صابوری می‌ریزد و تا الان آب خوبی از این رودخانه به تالاب می‌رسید اما با تکمیل این سد احتمالاً بحرانی مشابه هیرمند را در حوضه فراه‌رود خواهیم داشت. مقامات ما باید حواسشان به تبعاتی که سد بخش‌آباد خواهد داشت، باشد.
وی افزود: در سویی دیگر سازه عجیب کمال‌خان را داریم که هدف از ساخت آن تنها این بوده که آبی به سمت ایران نیاید. حجم 50 میلیون متر مکعبی این سد بسیار ناچیز است و عددی نیست که تأثیر خاصی بر تأمین آب این کشور داشته باشد. همچنین آنها قصد دارند که سد "کجکی" را نیز توسعه دهند. از طرفی ساخت سد "سلما" بر روی هریرود هم بر آورده سد دوستی که بین ما و ترکمنستان است اثر گذاشته و در این نقطه نیز کشور ما را دچار مشکل کرده است.
این کارشناس در رابطه با نقش جوامع بین‌المللی در اجرا شدن معاهده آبی هیرمند توضیح داد: نظام بین‌الملل و معاهدات بین‌الملل آنچنان که ما فکر می‌کنیم بازدارندگی ندارند. به عنوان مثال آمریکا در ده‌ها معاهده عضو بود اما با ورود ترامپ از همه آنها خارج شد و عواقبی برای آنها نداشت. ما نیز با افغانستان یک معاهده سفت و سخت داریم اما در عمل اجرا نمی‌شود.
اندیک ادامه داد: در نظام بین‌الملل تنها در صورتی می‌توان روی معاهدات بین‌الملل حساب کرد که کشورهای عضو به آن احترام بگذارند. این احترام به معاهده در کشور افغانستان وجود ندارد و الان هم که طالبان می‌گوید اگر آب می‌خواهید منتظر باشید باران بیاید! متأسفانه در سطح بین‌الملل و افکار عمومی جهان مسئله طوری جا افتاده است که مقصر ایران است و به همین دلیل نمی‌توانیم از ابزار نظام بین‌الملل استفاده کنیم.
وی تصریح کرد: افکار عمومی در مسائل حقوق بشری، اقتصادی و... علیه کشور ماست و به همین دلیل در چنین بستری نمی‌توانیم کاری از پیش ببریم و اگر قرار باشد اتفاقی بیفتد باید بین 2 کشور باشد. از طرفی مذاکره مستقیم هم به این شکل جواب نمی‌دهد؛ کما اینکه بارها رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، وزیر نیرو و وزیر خارجه با طالبان مذاکره داشتند اما به این دلیل که هیچ کدام از آنها اختیارات کامل را نداشتند، نتیجه‌ای نگرفتند.
کارشناس محیط زیست خاطرنشان کرد: تصمیم در قبال این موضوع نه در سطح یک سازمان یا وزارتخانه بلکه باید در کلیت حاکمیت گرفته شود و به این نتیجه برسیم که آیا می‌خواهیم از ابزارهای فشار خود در گفت‌وگوها استفاده کنیم یا نه؟ کلیت نظم باید یک تصمیم جامع درخصوص نحوه مواجه با افغانستان بگیرد و سپس بر اساس تصمیم کلی، در خصوص حقابه نیز صحبت کند.
انتهای پیام/
منبع : خبرگزاری تسنیم
کلمات کلیدی : میرنیوز بحران های محیط زیست دریاچه هامون طالبان
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار اجتماعی
کاهش تأثیر تحریم‌ها بر توانمندسازی زنان
جزئیات تصادف مرگبار در محور فرعی خوشاب-فیروزه با ۴ کشته و ۲ مصدوم
امضای تفاهمنامه پژوهشگاه میراث فرهنگی با موزه شانگهای چین
جای خالی مالکیت معنوی میراث‌فرهنگی در موزه‌های خارجی
جزییات و نحوه محاسبه متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی
رژیم جعلی اسرائیل باید تحت تعقیب قرار گیرد
موزه جواهرات شهاب سنگ افتتاح می‌شود
«لیلا خسروی» سرپرست اداره‌کل موزه‌ها شد
درخواست ایران در اجلاس سازمان ملل در بانکوک چه بود؟
کشف ۹۰ برگه چک سفید امضا و ۳۵ کارت بانکی در مترو
در خواست ایران در اجلاس سازمان ملل در بانکوک چه بود؟
مهمترین کنش سیاسی زنان فلسطینی انتقال فرهنگ مقاومت است
بهره‌مندی از ظرفیت نسل جدید در مدیریت شهری تهران
فرهنگ جهاد و شهادت گمشده امروز جامعه ماست
خداحافظی با چادرخوابی خانواده‌های شهرستانی در اطراف بیمارستان‌ها
توکلی‌زاده: رویکرد مدیریت شهری ترویج و توسعه کتابخوانی است
کشف سکه‌های تقلبی از خودروی بنز با پلاک دست‌نویس
جریمه دامدار متخلف به علت عرضه خارج از شبکه خوراک دام
سرقت ۱۴۳ هزار دلاری از یک شرکت خصوصی
هشدار جدی پلیس فتا به خریداران در جمعه سیاه
کشف سکه‌های تقلبی از خودرو بنز با پلاک دست‌نویس
مهم ترین کنش سیاسی زنان فلسطینی انتقال فرهنگ مقاومت است
توانبخشی به معلولین پا با ربات یک شرکت دانش بنیان ایرانی
افزایش کلاهبرداری‌های اینترنتی در بلک فرایدی؛هشدار جدی پلیس فتا به خریداران در جمعه سیاه
برخورد مینی‌بوس با درخت در خرم‌آباد ۱۱ مصدوم داشت
۴ ایستگاه مترو تا پایان سال افتتاح می‌شود
سند ملی میراث فرهنگی تدوین می‌شود
مدیر کل حوزه ریاست و روابط عمومی دیوان عدالت اداری منصوب شد
رونمایی از اولین دایره المعارف ویژه نابینایان در ایران
سفر عمره گران می‌شود
