میرنیوز
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم ، نگاهی به وضعیت صنعت دارو در سالهای پیش از انقلاب، حاکی از عقبماندگی زیاد در زمینه تأمین داروهای مورد نیاز مردم و وابستگی شدید به کشورهای غربی است. به مناسبت ایامالله دهه فجر، نگاهی به پیشرفت صنعت داروی کشور در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران داشتهایم که در این مطلب به آن میپردازیم.
افسارگسیختگی تولید و واردات دارو در رژیم پهلوی!
واردکنندگان دارو در سالهای 1300 تا 1320 عمدتاً شرکتها و افراد اروپایی بودند. در سالهای 1320 تا 1330 وزارت بهداری در قسمت معاونت فنی نظارت ضعیفی بر واردات و تولید دارو اعمال میکرد و هر شرکتی که دارو وارد یا تولید میکرد صرفاً به حوزه دارویی معاونت فنی وزارت بهداری اطلاع میداد که این دارو را وارد و یا تولید کرده است.
آزمایشگاه مرکزی وزارت بهداری از سال 1335 در خیابان ناصر خسرو جنب اداره شیر و خورشید و به ریاست دکتر ذوالریاستین انجام وظیفه میکرد و زمانی که مجوز رسمی صادر میشد فقط اعلام میشد که این محصول ساخته یا وارد شده است و نباید از قیمت پیشنهادی بیشتر به فروش رسد. اینکه مأخذ و منبع علمی این دارو چیست و از کجاست، فرمولاسیون کدام است، در کجا ساخته شده، نتایج آزمایش چیست و... مورد توجه و سؤال نبود؛ در نتیجه لیست و یا فهرست دارویی نیز به هیچ وجه وجود نداشت.
به تدریج با تصویب قانون در سال 1334 و آییننامههای بعدی تا حدودی نظم در تولید و واردات شکل گرفت. کارخانه سازنده مشخص و فرمول دارو معلوم و قیمت مصرفکننده دارو تعیین شد. هر مؤسسهای که میتوانست از یک کارخانه خارجی نمایندگی بگیرد، داروی آن کارخانه را وارد میکرد و در تولید هم وضع به همین ترتیب بود؛ یعنی هر مؤسسه تولیدی در صورتی که توان تولید هر دارویی را داشت میتوانست نسبت به تولید آن اقدام کند.
تأسیس مراکز عمدهفروشی دارو در شهرهای بزرگ
در تهران و بعضی مراکز استانها، امر توزیع دارو عمدتا توسط مغازههایی با نام "عمده فروش دارو" انجام میپذیرفت که تولیدکنندگان و واردکنندگان محصولات خود را به این مراکز تحویل میدادند و در تهران بعضی از این عمدهفروشیها اختصاصاً محصولات برخی کارخانجات داخل و یا برخی از واردکنندگان، دارو را به داروخانهها تحویل میدادند. بورس محل استقرار عمده فروشیهای دارو در تهران در خیابان ناصرخسرو قرار داشت.
وضعیت شتر گاو پلنگ تأمین دارو
چند مؤسسه به نحوی مسئولیت تامین دارو را برای بخشهای غیرخصوصی به عهده داشتند؛ بنگاه کل دارویی کشور در سال 1353 به شرکت سهامی دارویی کشور تغییر نام یافت. اعضای هیئت مدیره این شرکت توسط مجمع عمومی نمایندگان دولت مرکب از وزیر بهداری وزارت دارایی و رئیس سازمان برنامه و بودجه انتخاب میشدند و وظیفه این شرکت تأمین دارو و وسایل و تجهیزات پزشکی برای تمامی بیمارستانها درمانگاهها و به طور کلی مراکز درمانی وابسته به وزارت بهداری بود. کالاهای مورد نیاز این شرکت از طریق واردات مستقیم از خارج و یا خرید از کارخانجات داخل کشور و همچنین خرید از نمایندگی شرکتهای خارجی مستقر در کشور تامین میشد. سازمان تدارکاتی درمانی شیر و خورشید (هلال احمر) نیز وظیفه تأمین دارو و وسایل پزشکی از طریق خرید از شرکت های خارجی و واردات مستقیم و یا خرید از نمایندگی این موسسات در ایران و ارسال برای مراکز درمانی مختص به خود را برعهده داشت. سازمان خدمات اجتماعی، ارتش، شرکت نفت و برخی دانشگاهها نیز هر کدام لیستی جداگانه از داروها را داشتند و محصولات را صرفاً برای مراکز درمانی خود خریداری میکردند. در آن زمان به جز شرکت سهامی دارویی کشور که مدیرعامل آن عضو کمیسیون ساخت و ورود دارو بود؛ بقیه این مؤسسات دولتی و عمومی مطابق لیست دارویی خود کالاهای مورد احتیاج را وارد کرده و وزارت بهداری هیچگونه نظارت و اطلاعی در مورد واردات، نگهداری و مصرف این داروها نداشت.
دو سال پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مجوز تشکیل سازمان غذا و دارو از طرف سازمان امور اداری و استخدامی صادر شد، اما به دلایلی که مشخص نیست از سال 1356 این سازمان منحل و وظایف آن به طور کامل به معاونت دارو و غذای وزارت بهداری منتقل شد.
مشکل دسترسی به دارو در دوره پهلوی از دیگر مواردی بود که همواره سلامت مردم را تهدید میکرد. به عنوان نمونه در تلگراف 28 فروردین 1322 مردم دزفول به نخستوزیر، «نبود دارو» یکی از عوامل مهم شیوع بیماری ذکر شده است.
در سالهای بعد نیز این مشکل کماکان وجود داشت. طبق مطالب منتشرشده در مرکز اسناد انقلاب اسلامی، روزنامه کیهان در گزارش 6 فروردین 41 به وضعیت تأسفانگیز دارو در شهر الیگودزر اشاره میکند و مینویسد: «به علت کمبود دارو تمام سهمیه دارویی یک سال این بهداری تکافوی دو ماه مصرف آن را نمیکند و با این حساب معلوم است بیماران و مراجعین با چه مشکلی از نظر تأمین دارو مواجه هستند». بنابراین گزارش «مسئول دواخانه بهداری، بیماران را این قدر دست بسر میکند و امروز فردا میکند که مریض بینوا از گرفتن آن داروی کم و بدون اثر هم خسته میشود و توبه میکند که دفعه دیگر مراجعه نکند».
در یزد نیز مانند دیگر نقاط کشور کمبود دارو، برای بیماران زندگی را مشکلتر کرده بود. طبق آنچه در مرکز اسناد منتشر شده، روزنامه اطلاعات در 2 تیر 1356 با اشاره به این موضوع که «شهر 70 هزار نفری اردکان حتی یک داروخانه هم ندارد» با تیتر درشت مینویسد: «اردکانیها برای تهیه دارو باید 120 کیلومتر راه بروند!»
ساماندهی نظام دارویی کشور از سال 1358
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برنامه "نظام نوین دارویی" در سال 1358 در قالب یک طرح به "شورای انقلاب اسلامی" تسلیم شد و اولین فهرست داروهای ژنریک به نام "لیست ژنریک" در سال 1359 مشتمل بر حدود 520 ماده شیمیایی تدوین شد.
تولید 99 درصد داروها در داخل کشور
در زمان رژیم پهلوی، در صنعت دارو، حدود 30 درصد داروهای مصرفی کشور را داروهای تولیدی تشکیل میداد؛ اما پیروزی انقلاب اسلامی ایران باعث خودکفایی در تولید همه داروها شد، اکنون در جمهوری اسلامی ایران، تکنولوژی تولید 100 درصد داروهای مورد نیاز کشور وجود دارد و حتی بخشی از داروها صادر نیز میشود؛ 99 درصد داروها تولید داخل است و یک درصد داروهای وارداتی شامل داروی بیماریهای نادر و یا داروهایی است که اثربخشی آنها هنوز به تایید نرسیده و یا صرفه اقتصادی تولید ندارند.
انتهای پیام/
منبع : خبرگزاری تسنیم
پایان انحصار آمریکا در گردهافشانی با پهپادهای ایرانی!
ربودن دختر ۱۷ساله توسط خواستگار شرور در تهران!
ماجرای سنگاندازی برای واردات واگنهای متروی تهران چیست؟
رویه غلط سازمان محیط زیست برای توسعه "قرقهای شکار"
ساخت پهپادهای آشیانهدار توسط یک شرکت دانشبنیان
حل مشکلات ۱۲ساله تملکات ملکی پروژه روددره فرحزاد
آغاز اجرای طرح "نور" برای برخورد با ناهنجاریهای اجتماعی
شناسایی ۷۹ مبتلا به وبا در سال گذشته/کاهش چشمگیر آمار بیماری
طرح کالا برگ فجرانه در ایستگاه پایانی
التیام سریعتر زخمهای دیابتی با کمک پانسمان نانویی
۳ میدان میوه و ترهبار در جنوب تهران احداث میشود
مشکلات واگنهای مترو با ورود رئیسجمهور حل میشود؟
تقویت دانش لازمه مدیریت سرمایه انسانی
امتحانات شبه نهایی دانشآموزان دهم و یازدهم از دوشنبه
ورود واگنهای مترو امسال منتفی نیست
ثبتنام رسمی برای دریافت مشوقهای سربازی از ۱۵ اردیبهشت
چند درصد از زائران حج تمتع امسال زنان هستند؟
افزایش ۳۰۰ درصدی برداشت میگو از مزارع خاکی پرورش میگو
انتقاد بهزیستی از کمکاری مسئولان شهری در قبال معلولان
ربودن دختر ۱۷ ساله توسط خواستگار شرور در تهران!
"زورگیران مسلح اتوبان صدر" دستگیر شدند
"برقی شدن پایتخت" فروردین پاک تهران را همیشگی میکند
فوت ۱۶۸ نفر در حوادث ویژه هفته گذشته/ ۱۵۹۴ مصدوم در تصادفات
احتمال تغییر زمان آغاز سال تحصیلی
استخدام ۱۰۰۰۰ معلم ورزش در سال ۱۴۰۳/ دانشآموزان موفق رشتههای ورزشی بدون کنکور معلم میشوند
غربالگری اختلالات یادگیری دانشآموزان دبستانی بعد از تعطیلات عید
کشف ۳۴۲ عدد لوازم خانگی قاچاق در خیابان فدائیان اسلام
ترخیص خودروهای توقیفی به مناسبت نیمه شعبان
توصیههای پلیس درپی هشدار هواشناسی/ سفر غیرضروری نروید
صفر تا صد میزان افزایش عوارض ساختمانی، طرح ترافیک و پارک حاشیهای در سال ۱۴۰۳