میرنیوز
راهنمای کاربردی روش تحقیق در محله‌های حاشیه نشین
2021-01-12T09:29:53+03:30
به گزارش خبرگزاری مهر، ثمره صفی خانی، همکار اندیشکده پایا اقدام به تدوین «راهنمای کاربردی روش تحقیق در محله‌های حاشیه نشین» نمود که در این راهنما، «روش اتنوگرافی پدیدارشناختی» را به عنوان یک روش مناسب برای تحقیق درباره محله‌های حاشیه نشین معرفی کرده است.
طی سال‌های اخیر، تحقیقات فراوانی در خصوص پدیده «حاشیه نشینی» و پیامدهای نامطلوبی که در پیوند با آن مطرح می‌گردد انجام شده است، همچنین توصیه‌ها، راهبردها و سیاست گذاری‌های بسیار ارائه شده است. این مطالعات عمدتاً به سفارش سازمان‌هایی چون نیروی انتظامی، سازمان برنامه و بودجه، وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور و همچنین شهرداری‌ها و غالباً توسط شرکت‌های «مهندسین مشاور» انجام شده‌اند. با این حال، نه تنها حاشیه نشینی در شهرهای مختلف پایان نیافته است، بلکه این پدیده به ویژه در کلان شهرها گسترده‌تر و پیچیده‌تر نیز شده است.
راهنمای کاربردی مذکور ضمن بررسی و انتقاد از این دسته از مطالعات توضیح می‌دهد که تنها راه خروج از این دور باطل (تحقیقات تکراری و تداوم حاشیه نشینی)، دست زدن به پژوهش‌هایی است که بتواند چگونگی و چرایی پدیده حاشیه نشینی را در مسیر «حاشیه ای شدن» یک سکونتگاه انسانی توضیح دهد.
با دست یافتن به این نوع فهم است که امکان برون رفت از وضع موجود درباره حاشیه نشینی در شهرهای مختلف ایران فراهم می‌شود؛ وضعیتی که کاملاً ناشناخته است و در عین حال به طور مداوم بر پیچیدگی آن افزوده می‌شود.
همچنین دست یافتن به این گونه توضیح، مستلزم توجه همزمان به دو بعد فرهنگ و تاریخ در یک وضعیت مشخص است. شناسایی سازوکار حاشیه‌ای شدن یک سکونتگاه انسانی در جامعه ایران از منظر دو بعد مذکور با روش اتنوگرافی پدیدارشناختی ممکن خواهد شد.
روش اتنوگرافی پدیدارشناختی از تلفیق «اتنوگرافی» و «پدیدارشناسی» به دست آمده است. تحقیقی که یک امر اجتماعی را پدیدارشناسانه مطالعه می‌کند، «الگوهای روال مند» کنش را از خلال مطالعه «تجربه های زیسته»، آن گونه که توسط خود انسان‌های درگیر در این تجربه‌ها درک می‌شود آشکار می‌سازد. اتنوگرافی نیز در قالب «کار میدانی»، رفتار مردم را در موقعیت‌های روزمره (و نه در محیط غیرطبیعی و آزمایشگاهی) مطالعه می‌کند و از طریق تحلیل داده‌ها به توصیف «معانی کنش‌های انسانی» می‌پردازد. به این ترتیب «اتنوگرافی پدیدارشناختی» با تلفیق مشاهده و مشارکت از یک سو و هرمنوتیک و تفسیر از سوی دیگر به دیدگاه درونی شرکت کنندگان عادی رویدادهای اجتماعی - فرهنگی نزدیک شده و آن را برای دیگران (غیر شرکت کننده ها) قابل فهم می‌سازد.
با هدف تبیین این رویکرد نظری و روشی، در راهنمای کاربردی مذکور، ابتدا ذیل عنوان چکیده، خلاصه‌ای از ویژگی‌ها و الزامات مهم برای شروع و پیشبرد این نوع تحقیقات ارائه شده است. از آنجا که صرف زمان طولانی در میدان توسط محقق، ویژگی اصلی روش اتنوگرافی پدیدارشناختی است، از این رو محقق باید دارای ویژگی‌های خاصی مانند روحیه یادگیری، منظم بودن، دقیق بودن، مسئول بودن و … باشد که در این راهنما به آنها اشاره شده است.
در ادامه نیز نحوه صورت بندی مسئله، تکنیک‌های گردآوری، تحلیل و گزارش دهی در این روش توضیح داده می‌شود. در این توضیحات شرح دقیق و کامل هر یک از مراحل آمده است؛ به نحوی که محقق ناآشنا به فرآیند تحقیق بتواند با رجوع به این توضیحات، تحقیق را آغاز کند، به پیش ببرد و به سرانجام برساند.
بر اساس آنچه در متن این راهنمای کاربردی تشریح شده، اتنوگرافی پدیدارشناختی شامل طی کردن گام‌های زیر است:
۱. رجوع به میدانی که زندگی روزمره ساکنان در آن جریان دارد
۲. انتخاب رفتارهایی از زندگی روزمره برای مطالعه پدیدارشناختی
۳. توصیف و تفسیر معنای رفتار به مثابه تجارب روزمره، آن گونه که توسط آگاهی خود فرد درگیر در تجربه درک می‌شود
۴. قرار دادن تفسیر پدیدارشناختی در زمینه فرهنگی گسترده‌تر
۵. تحلیل چگونگی ممکن شدن این چهارچوب‌های تفسیری مشترک در ارجاع به بستر جامعه بزرگ‌تر
با طی این گام‌ها، ضمن آنکه معانی تجارب روزمره ساکنان محلات حاشیه نشین درک می‌شود، بستری که تحقق این تجارب را ممکن می‌سازد نیز تحلیل می‌گردد.
گزارش داده‌های اتنوگرافیک و پدیدارشناختی تحلیل شده، موضوع پایانی این راهنمای کاربردی است. در این خصوص به الگوها و پیشنهادهایی برای ارائه خلاقانه، منسجم و دقیق یافته‌ها اشاره شده است که محقق می‌تواند با استفاده از آن یافته‌های خود در اختیار علاقه مندان حوزه مورد بررسی قرار دهد.
منبع : خبرگزاری مهر
کلمات کلیدی : میرنیوز سازمان برنامه و بودجه وزارت کشور حاشیه نشینی نیروی انتظامی پدیدارشناسی وزارت راه و شهرسازی
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار اجتماعی
تصادف قطار و مینی‌بوس در شمال شرق مصر با ۸ کشته و ۱۲ زخمی
اولویت قرار دادن محیط زیست در حاکمیت رویکرد اصلی سازمان محیط زیست است
۲ کشته و ۱۵ زخمی بر اثر آتش گرفتن نفتکش در سواحل اندونزی
پرواز خطوط هوایی آمریکا در فرودگاه دنور آتش گرفت
کاروان استقبال از نوروز شهرداری تهران شاهنامه را روایت می‌کنند
۵ تصادف فوتی در معابر پایتخت در روز های پایان سال
تسهیل تردد شهروندان با احداث پایانه تاکسیرانی در بازار عبدل آباد
تمرکز ویژه پلیس بر نقاط پرخطر جاده‌ها در نوروز ۱۴۰۴
آخرین وضعیت ترافیکی بهشت زهرا در جمعه پایانی سال
تاکید ایران بر حمایت از حقوق کودکان و مبارزه با قاچاق و فروش آنها
برگزاری نمایشگاه «ایران، قربانی تروریسم» در ژنو
درختان تاریخی تهران به عنوان آثار طبیعی ملی معرفی شوند
شیوه‌نامه جدید مسیر ارتقای شغلی در سطوح ارشد، خبره و عالی ابلاغ شد
خدمات ویژه اتوبوسرانی تهران در آخرین پنجشنبه و جمعه سال
۵۵ درصد زائران حج آتی زنان هستند
تسریع در اجرای پروژه‌های مدیریت پسماند و تصفیه فاضلاب در استان تهران
خداحافظی «پرویز» با ارم
واریز حقوق اسفندماه بازنشستگان کشوری آغاز شد
وظیفه کارفرما در صورت قطع رابطه استخدامی تبعه خارجی مجاز چیست؟
رویداد تأثیر تحریم‌ها بر حقوق زنان در شورای حقوق بشر برگزار شد
شیوه نامه نحوه ساماندهی پسماندها به اشخاص حقیقی و حقوقی ابلاغ شد
ضرورت خودداری از توقف غیرمجاز در مسیرهای منتهی به بهشت زهرا
۳۰۱ میلیون مأموریت نیروی انتظامی کشور در ۱۰ ماهه سال‌جاری
۲۸۶ مصدوم و ۵ فوتی در پی حوادث مرتبط با چهارشنبه‌سوری
۲۸۶ مصدوم و ۵ فوتی در پی حوادث مرتبط با چهارشنبه‌سوری ۱۴۰۳
لزوم تغییر و بهینه سازی الگوی مصرف
ساعت کاری دفاتر ثبت اسناد رسمی تا پایان سال افزایش یافت
خدمات رسانی۲۷۰ هزار نفر از هلال احمری‌ها در روزهای پایانی سال
شنبه ۳ ایستگاه بزرگ شارژ خودروهای برقی در تهران افتتاح می‌شود
توزیع میوه شب عید تهرانی‌ها از امروز آغاز شد
