میرنیوز

نقش عوامل انسانی در وقوع و تشدید سیل

نقش عوامل انسانی در وقوع و تشدید سیل 2020-10-14T07:57:49+03:30

سید ابوالفضل میرقاسمی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه مشکل اصلی ما در مواجهه با بلایای طبیعی درس نگرفتن از گذشته است،اظهار کرد: هر ساله با بلایای طبیعی از جمله سیل و خشکسالی مواجه می‌شویم اما تنها مساله‌ای که در این زمینه مطرح می‌شود وعده جبران خسارات وارد شده است درحالی که برخی موارد مانند تلفات انسانی و از بین رفتن برخی گونه‌های گیاهی و جانوری قابل جبران نیستند.

وی ضمن بیان اینکه سیل زمانی رخ می‌دهد که رودخانه‌ها و نهرها کشش حمل روان آب را نداشته باشند و آب از بستر طبیعی خود خارج شود، تاکید کرد: توجه به بالادست حوضه آبریز ضروری است. احیای جنگل‌ها و مراتع و تقویت پوشش گیاهی در بالادست حوضه آبریز باعث نفوذ آب باران به اندام گیاه و از طریق ریشه گیاه به اعماق خاک می‌شود و دیگر آب باران به روان آب تبدیل نمی‌شود.

میرقاسمی با اشاره به اینکه آب به‌تنهایی قدرت تخریبی دارد، ادامه داد:‌ زمانی‌که قطرات باران با خاک عاری از پوشش گیاهی برخورد می‌کند کلوخه‌های خاک و خاک سنگینی که روان آب توانایی حمل آن‌ها را ندارد، متلاشی می‌شوند و این نوع فرسایش دو پیامد به‌همراه دارد؛ یکی از پیامدها این است که ذرات متلاشی شده کلوخه‌ها منافذ خاک را می‌پوشانند و مانع از نفوذ آب به خاک می‌شوند همچنین زمانی‌که کلوخه‌های سنگین به ذرات سبک تبدیل می‌شوند به راحتی می‌توانند تبدیل به گل و لای  و در نتیجه باعث افزایش چگالی روان آب و افزایش قدرت تخریب و قدرت فرسایندگی سیلاب شوند بنابراین پوشش گیاهی می‌تواند نقش لایه محافظ خاک را ایفا و از بروز چنین پدیده‌هایی چلوگیری کند و مانع از افزایش سرعت روان آب شود.

وی یکی دیگر از عوامل موثر در ایجاد سیل را «زمان تمرکز» دانست و گفت: زمان تمرکز به مدت زمانی گفته می‌شود که روان‌آب از دورترین نقطه حوضه آبریز به نقطه خروجی حوضه مورد نظر می‌رسد و هرچه زمان تمرکز را کاهش دهیم پیک سیلاب نیز کمتر می شود. یکی از روش‌های کاهش زمان تمرکز ایجاد شیارهایی عمود بر جهت شیب در دامنه‌ کوه‌ها است تا آب در این ترانشه‌های ایجاد شده جمع شود و به پایین دست راه نیفتد.

این کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری با تاکید بر لزوم بهره‌گیری از تکنیک‌های آبخیزداری و  استحصال آب باران خاطرنشان کرد: این تکنیک‌ها در چهار کلاس مختلف از جمله مدیریتی، بیولوژیک، بیومکانیکی و مکانیکی قرار می‌گیرند و مدیریت چرای دام یکی از مهم‌ترین تکنیک‌های مدیریتی آبخیزداری است چراکه چرای بی‌رویه دام باعث تخریب مرتع و پوشش گیاهی و چرای زودرس باعث از بین رفتن بذر گیاهان می‌شود. در نتیجه چرای زودرس دام باعث از بین رفتن گیاهان پیش از بذرافشانی می‌شود و در نتیجه بذری برای سال آینده و تجدید حیات گیاهان باقی نمی‌ماند همچنین چرای دام باید با توجه به ظرفیت منطقه باشد چراکه پای‌کوبی دام باعث فشرده شدن خاک و کاهش قدرت نفوذ پذیزی خاک می‌شود.

میرقاسمی با اشاره به اینکه در ایران ۳۰۰ تا ۸۰۰ سال زمان می‌برد تا یک سانتی متر خاک تشکیل شود، اظهار کرد: یک سیلاب کافی است تا تمام خاک‌های حاصلخیز را با خود بشوید و از بین ببرد و زمانی‌که حاصلخیزی خاک از بین برود گیاه نیز از مواد مغذی و مواد آلی خاک بی‌بهره می‌ماند.

به گفته وی، علاوه‌بر فرسایش خاک و تخریب پوشش گیاهی، از دیگر مواردی که در بالادست باعث تشدید و افزایش قدرت تخریب سیل می‌شود معدن‌کاوی بدون ضابطه است. زمانی‌که فعالیت معدن‌کاوی بدون رعایت  ضوابط و استانداردها صورت گیرد و «منابع قرضه» در محل رها شوند این مواد سست توسط باران و سیل به‌راحتی شسته می‌شوند و قدرت تخریب سیل را افزایش می‌دهند.

میرقاسمی در ادامه خاطرنشان کرد: نکته مهم دیگری که هیچ‌کس به آن توجه ندارد زمین لغزش است. در بسیاری از مواقع به دلیل عدم ثبات دامنه‌ها در بالادست حوضه آبریز و همزمان وقوع لغزش در دامنه‌ها، سنگ‌ها و تخته‌ سنگ‌هایی وارد جریان آب و باعث افزایش قدرت تخریبی سیلاب می‌شود بنابراین تثبیت دامنه‌هایی که پتانسیل لغزش بالایی دارند ضروری است. تغییر کاربری جنگل‌ها، ویلاسازی و کوه‌خواری از عوامل تخریبی در بالادست حوضه آبریز هستند که باعث تشدید قدرت تخریب سیلاب می‌شود.

نقش سدسازی در ایجاد و تشدید قدرت سیلاب

این کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری درباره نقش سدسازی در ایجاد و تشدید قدرت سیلاب گفت: سدسازی باید اصولی باشد و توجه به بالادست و پایین دست سد امری ضروری است به‌طوری که اگر به اقدامات آبخیزداری و حفظ آب و خاک در بالادست سدها توجه نشود رسوب و خاک به‌جای آب در پشت دیواره سدها جمع می‌شود و جمع آوری آب و رسوبات ناشی از فرسایش خاک در اراضی بالادست در مخزن سدها باعث تغییر رژیم طبیعی رودخانه در پایین دست می‌شود و آب زلال و پر انرژی خارج شده از سد نیز باعث بروز فرسایش رودخانه ای و تغییر بستر رودخانه می‌شود.

میرقاسمی با اشاره به اینکه ایران بین دو صفحه عربستان و اوراسیا تحت فشار قرار دارد، گفت: این پدیده زمین‌شناسی «تکتونیک صفحه‌ای» باعث بالا آمدن صفحه ایران می‌شود. در نتیجه ایران دارای رودخانه‌های جوانی است که به حرکت رو به پایین تا رسیدن به شیب تعادلی تمایل دارند. از این رو تغییر در شکل بستر رودخانه‌ها و همزمانی آن با تغییرات اقلیمی که باعث کاهش میزان بارش برف و افزایش میزان، مدت و شدت بارش باران شده باعث می‌شود سدهایی که در گذشته طراحی شده بودند دیگر توانایی کنترل و مدیریت سیل را نداشته باشند. 

وی در ادامه تصریح کرد: پیش از وقوع سیل لازم است بخشی از آب سدها تخلیه شود اما به‌دلیل اقلیم خشک و نیمه خشک کشور و خشکسالی‌های پی‌درپی نسبت به تخلیه بخشی از آب سد اقدام نمی‌شود بنابراین سدها به شرطی می‌توانند در کنترل سیلاب موثر باشند که در وهله نخست طراحی و ساخت آن‌ها مطابق با استانداردهای فنی باشد و در وهله دوم از طریق طراحی یک سیستم هشدار و پیش‌بینی سیل دقیق و آنلاین بتوان پیش از رسیدن سیلاب به مخزن سد، بخشی از مخزن سد را تخلیه کرد تا سد بتواند سیل ورودی را کنترل کند اما به‌دلیل اینکه چنین سیستم‌های هشدار و ابزار اندازه‌گیری دقیق باران و سیل را در دسترس نداریم معمولا سدها تخلیه نمی‌شوند و یکباره سیل عظیمی به راه می‌افتد که سد توانایی مدیریت آن را ندارد. از این رو بنا بر اجبار دریچه‌های تخلیه سد باز می‌شوند و خانه و زندگی افرادی که در پایین دست با خیال راحت و به امید اینکه سدی در بالادست حافظ آن‌ها است زندگی می‌کنند، شسته می شود و از بین می‌رود.

ساخت و ساز در حریم رودخانه‌ها به اعتبار سدها

میرقاسمی در پایان با اشاره به اینکه به اعتبار سدها در حریم رودخانه‌ها ساخت و ساز صورت گرفته است، گفت: غرور کاذب ناشی از دستیابی به فناوری های نوین سدسازی، این توهم را برای برخی کارشناسان و مسئولان به وجود آورد که می‌توان به جنگ طبیعت رفت و قوای طبیعی نظیر سیلاب‌ها را مهار و کنترل کرد. مردم محلی نیز به آن کارشناسان اعتماد و در حاشیه رودخانه ها شروع به ساخت و ساز می‌کنند همچنین برخی شهرداری‌ها نیز با نیت ایجاد محیط تفریح و تفرج و تامین آرامش و آسایش برای شهروندان، اقدامات به‌اصطلاح ساماندهی رودخانه، ایجاد پارک ساحلی، تفرجگاه، آلاچیق، پارکینگ و ... را در دستور کار خویش قرار داده‌اند غافل از آن که طبیعت، قوانین خاص خود را دارد و به موقع قدرت واقعی خودش را به انسان نشان می دهد.

انتهای پیام

منبع : خبرگزاری ایسنا


کلمات کلیدی :
اشتراک گذاری :

آخرین اخبار اجتماعی

استخدام ۱۰۰۰۰ معلم ورزش در سال ۱۴۰۳/ دانش‌آموزان موفق رشته‌های ورزشی بدون کنکور معلم می‌شوند

 استخدام ۱۰۰۰۰ معلم ورزش در سال ۱۴۰۳/ دانش‌آموزان موفق رشته‌های ورزشی بدون کنکور معلم می‌شوند
2024-02-26T06:00:47+03:30
معاون وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به استخدام ۱۰ هزار معلم تربیت‌بدنی در آزمون استخدامی فروردین ۱۴۰۳ گفت:دانش‌آموزان قهرمان رشته‌های ورزشی بدون کنکور وارد دا...

غربالگری اختلالات یادگیری دانش‌آموزان دبستانی بعد از تعطیلات عید

 غربالگری اختلالات یادگیری دانش‌آموزان دبستانی بعد از تعطیلات عید
2024-02-26T06:00:47+03:30
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش‌وپرورش از اجرای غربالگری اختلالات یادگیری برای دانش‌آموزان دوره ابتدایی خبر داد.

کشف ۳۴۲ عدد لوازم خانگی قاچاق در خیابان فدائیان اسلام

 کشف ۳۴۲ عدد لوازم خانگی قاچاق در خیابان فدائیان اسلام
2024-02-26T06:00:46+03:30
رئیس پلیس امنیت اقتصادی تهران بزرگ از کشف بیش از ۳۰۰ قلم انواع لوازم آشپزخانه قاچاق خبر داد و گفت: کارشناسان ارزش کالاها کشف شده را بیش از ۱.۵ میلیارد تومان...

ترخیص خودروهای توقیفی به مناسبت نیمه شعبان

 ترخیص خودروهای توقیفی به مناسبت نیمه شعبان
2024-02-26T06:00:46+03:30
سخنگوی پلیس از ترخیص خودروهای توقیفی به مناسبت نیمه شعبان خبر داد.

توصیه‌های پلیس درپی هشدار هواشناسی/ سفر غیرضروری نروید

 توصیه‌های پلیس درپی هشدار هواشناسی/ سفر غیرضروری نروید
2024-02-26T06:00:45+03:30
پلیس راهور فراجا طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد: با توجه به صدور هشدار سطح نارنجی از سوی سازمان هواشناسی، هم‌میهنان در صورت لزوم به سفر با آمادگی کامل اقدام به سفر...

صفر تا صد میزان افزایش عوارض ساختمانی، طرح ترافیک و پارک حاشیه‌ای در سال ۱۴۰۳

 صفر تا صد میزان افزایش عوارض ساختمانی، طرح ترافیک و پارک حاشیه‌ای در سال ۱۴۰۳
2024-02-26T06:00:45+03:30
براساس مصوبه شورای شهر تهران عوارض ساختمانی، مشاغل سیار و بی‌کانون، نصب دکل، طرح ترافیک، پارک حاشیه‌ای و حفظ و گسترش فضای سبز در سال ۱۴۰۳ افزایش پیدا کرد.

موج آنفلوانزا کاهشی شد/ آخرین وضعیت شیوع کرونا در ایران

 موج آنفلوانزا کاهشی شد/ آخرین وضعیت شیوع کرونا در ایران
2024-02-26T06:00:44+03:30
رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با بیان این‌که حدود دو تا سه درصد موارد دارای علائم سرماخوردگی، مبتلایان کرونا هستند، گفت: موج آنفلوانزا رو ب...

اجرای نورپردازی سه‌بعدی و نورافشانی در پایتخت

 اجرای نورپردازی سه‌بعدی و نورافشانی در پایتخت
2024-02-26T06:00:44+03:30
همزمان با میلاد با سعادت امام زمان(عج)، ویدئومپینگ و نورافشانی ویژه‌ای در مناطق مختلفی از پایتخت برگزار خواهد شد.

ناتوانی سازمان هواشناسی در پیش‌بینی بلندمدت آب‌وهوا

 ناتوانی سازمان هواشناسی در پیش‌بینی بلندمدت آب‌وهوا
2024-02-26T06:00:43+03:30
کارشناس هواشناسی با ابراز "آبان امسال پیش‌بینی ورود هوای سرد به کشور طی بهمن را انجام داده بودم."، گفت: چرا سازمان هواشناسی توان انجام پیش‌بینی بل...

واریز ۴۰۰۰۰۰ تومان به حساب مادران باردار یا دارای کودک شیرخوار زیر ۲ سال در ۸ استان

 واریز ۴۰۰۰۰۰ تومان به حساب مادران باردار یا دارای کودک شیرخوار زیر ۲ سال در ۸ استان
2024-02-26T06:00:43+03:30
معاون رفاه و امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از شارژ مرحله سوم طرح ملّی یسنا خبر داد و گفت: در این طرح مبلغ ۴۰۰ هزار تومان به حساب مادران باردا...

اعتبار ۲۲۰۰۰۰ تومانی شامل کدام خانواده‌های ایرانی می‌شود؟

 اعتبار ۲۲۰۰۰۰ تومانی شامل کدام خانواده‌های ایرانی می‌شود؟
2024-02-26T06:00:43+03:30
بنا بر اعلام وزارت رفاه، اعتبار ۲۲۰ هزار تومانی طرح "فجرانه" کالابرگ شامل ۷ دهک درآمدی خواهد شد.

فعالیت میادین "میوه و تره‌و‌بار و مراکز منتخب معاینه فنی خودرو تهران" در روز یکشنبه

 فعالیت میادین "میوه و تره‌و‌بار و مراکز منتخب معاینه فنی خودرو تهران" در روز یکشنبه
2024-02-26T06:00:42+03:30
شهرداری تهران نحو فعالیت مراکز معاینه فنی خودرو و میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران در روز تعطیل رسمی ۶ اسفندماه را اعلام کرد.

"ماه‌نورد آمریکایی" روی ماه چپ کرد!

 "ماه‌نورد آمریکایی" روی ماه چپ کرد!
2024-02-26T06:00:42+03:30
ماه‌نورد آمریکایی اودیسیوس که حامل تجهیزات ناسا بود در لحظه فرود بر روی ماه، واژگون شده است.

"سواد رسانه‌ای و سواد فضای مجازی" ضرورتی برای عصر حاضر

 "سواد رسانه‌ای و سواد فضای مجازی" ضرورتی برای عصر حاضر
2024-02-26T06:00:41+03:30
رییس شورای سیاست‌گذاری پنجمین همایش بین‌المللی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی گفت: اهمیت و ضرورت برگزاری همایش بین‌المللی سواد رسانه‌ای، ارتقای سواد رسانه‌ای و سو...

انفجار مواد محترقه در دست نوجوان ۱۶ ساله در پایتخت + عکس

 انفجار مواد محترقه در دست نوجوان ۱۶ ساله در پایتخت + عکس
2024-02-26T06:00:40+03:30
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران از انفجار مواد محترقه در دست نوجوان ۱۶ ساله خبر داد.

جریمه ۶ تا ۲۴ میلیونی در انتظار کارکنان دولتی که در ساعت اداری تبلیغات انتخاباتی کنند

 جریمه ۶ تا ۲۴ میلیونی در انتظار کارکنان دولتی که در ساعت اداری تبلیغات انتخاباتی کنند
2024-02-26T06:00:40+03:30
یک جرم‌شناس گفت: اگر کارکنان دولت در ساعت اداری اقدام به تبلیغات اداری کنند به مجازات نقدی درجه ۶ موضوع ماده (۱۹) قانون مجازات اسلامی( بیش از ۶۰ میلیون ریال...

شرایط جوی مساعد نیست؛ از سفر پرهیز کنید/ ترافیک جمکران تحت مدیریت است

 شرایط جوی مساعد نیست؛ از سفر پرهیز کنید/ ترافیک جمکران تحت مدیریت است
2024-02-26T06:00:39+03:30
رئیس پلیس راهور با بیان اینکه شرایط جوی اکثر محورها برای سفر مساعد نیست از مردم درخواست کرد تا پایدار شدن شرایط جوی از سفر پرهیز کنند.

تعطیلی مدارس برخی مناطق استان تهران در روز دوشنبه ۷ اسفند

 تعطیلی مدارس برخی مناطق استان تهران در روز دوشنبه ۷ اسفند
2024-02-26T06:00:39+03:30
مدارس ابتدایی و متوسطه (دوره اول و دوم)  شهرستان‌‌‌ فیروزکوه در نوبت صبح روز دوشنبه ۷ اسفند غیرحضوری شد.

ساعت کاری ادرات در روز دوشنبه تغییر نکرده است

 ساعت کاری ادرات در روز دوشنبه تغییر نکرده است
2024-02-26T06:00:39+03:30
مدیر کل روابط عمومی و امور بین الملل استانداری تهران اعلام کرد: ساعت کاری ادارات فردا دوشنبه ۷ اسفند ماه تغییر نکرده است.

ایران رتبه دوم "فرونشست" جهان شد!

 ایران رتبه دوم "فرونشست" جهان شد!
2024-02-26T06:00:38+03:30
نتایج یک تحقیق جدید نشان می‌دهد که "ایران" دومین کشور دنیا از نظر نرخ و سومین کشور از نظر مساحت فرونشست در جهان است!

بهبود نسبی "دریاچه ارومیه" تا چه زمانی دوام می‌آورد؟

 بهبود نسبی "دریاچه ارومیه" تا چه زمانی دوام می‌آورد؟
2024-02-23T13:54:08+03:30
با توجه به افزایش ۴۳ درصدی بارش‌ها در حوضه آبریز ارومیه و همچنین رهاسازی آب از سد مهاباد، شرایط دریاچه ارومیه تا حدودی بهبود پیدا کرده، اما سؤال این است که ...

کتاب "واژه‌نامه‌ی روابط عمومی و تبلیغات" منتشر شد

 کتاب "واژه‌نامه‌ی روابط عمومی و تبلیغات" منتشر شد
2024-02-23T13:27:21+03:30
کتاب "واژه‌نامه روابط عمومی و تبلیغات" به کوشش بابک سپاس‌مقدم منتشر شد.

وضعیت هوای تهران ۱۴۰۲/۱۲/۰۴؛ همچنان در مدار "ناسالم برای گروه‌های حساس"

 وضعیت هوای تهران ۱۴۰۲/۱۲/۰۴؛ همچنان در مدار "ناسالم برای گروه‌های حساس"
2024-02-23T13:27:20+03:30
هوای امروز شهر تهران در شرایط "ناسالم برای گروه‌های حساس" قرار دارد.

آلودگی هوا منجر به افزایش ۲ برابری موارد ابتلا به "آلزایمر" می‌شود!

 آلودگی هوا منجر به افزایش ۲ برابری موارد ابتلا به "آلزایمر" می‌شود!
2024-02-23T13:27:20+03:30
نتایج یک تحقیق جدید نشان می‌دهد که آلودگی هوای ناشی از ذرات کمتر از ۲.۵ میکرون از عوامل اصلی بروز آلزایمر در کلان‌شهرهاست.

وزیر بهداشت در قطر: ایران از کشورهای سرآمد منطقه در حوزه سلامت است

 وزیر بهداشت در قطر: ایران از کشورهای سرآمد منطقه در حوزه سلامت است
2024-02-23T13:27:19+03:30
وزیر بهداشت در جریان سفر به قطر و دیدار با جامعه سلامت ایرانی مقیم در این کشور، گفت: جمهوری اسلامی ایران از کشورهای سرآمد منطقه در حوزه سلامت به شمار می‌رود.

ساخت‌وسازهای غیرمجاز در محله‌های "مرتضی‌گرد و خلازیر" متوقف شد

 ساخت‌وسازهای غیرمجاز در محله‌های "مرتضی‌گرد و خلازیر" متوقف شد
2024-02-22T19:54:03+03:30
شهردار منطقه ۱۹ از توقف ساخت‌و‌سازهای غیرمجاز در محله‌های مرتضی‌گرد و خلازیر خبر داد.

فعالیت ۲۷۰۰۰۰ پرستار در ایران/ نیاز به جذب سالانه ۱۵۰۰۰ پرستار برای جبران کمبود نیرو

 فعالیت ۲۷۰۰۰۰ پرستار در ایران/ نیاز به جذب سالانه ۱۵۰۰۰ پرستار برای جبران کمبود نیرو
2024-02-22T19:54:02+03:30
رئیس سازمان نظام پرستاری با اشاره به فعالیت بیش از ۲۷۰ هزار پرستار در ایران، گفت: نیازمندیم تا سالانه ۱۵هزار نفر برای جبران کمبود نیروی انسانی جذب شوند.

عیدی مستمری‌بگیران صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان واریز شد

 عیدی مستمری‌بگیران صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان واریز شد
2024-02-22T19:54:02+03:30
عیدی تمامی مستمری‌بگیران صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر به حساب آنها واریز شد.

۲ هفته از طرح کالابرگ "فجرانه" گذشت؛ صف‌ها همچنان پابرجاست

 ۲ هفته از طرح کالابرگ "فجرانه" گذشت؛ صف‌ها همچنان پابرجاست
2024-02-22T15:14:01+03:30
طرح کالابرگ "فجرانه"، با هدف حمایت از خانواده‌های دهک‌های اول تا هفتم، از ۱۷ بهمن‌ماه آغاز شده است. با وجود گذشت بیش از دو هفته از آغاز این طرح، خ...

اجرای تونل نوری ۶۰ متری در میدان امام خمینی(ره) + عکس

 اجرای تونل نوری ۶۰ متری در میدان امام خمینی(ره) + عکس
2024-02-22T13:54:04+03:30
به مناسبت میلاد منجی عالم بشریت تونل نوری ۶۰ متری در میدان امام خمینی(ره ) مقابل ساختمان بلدیه اجرا شد.
X فیلم جدید فیلم جدید دانلود فیلم و سریال تبلیغات شما (پیام به تلگرام)