میرنیوز
فرایند درختی تمدن‌سازی نوین اسلامی‌ایرانی
2022-04-09T09:12:37+04:30
به گزارش ایسنا، محمد خاقانی اصفهانی، استاد دانشگاه اصفهان در یادداشتی نوشت: سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در بخش رسالت خود، «تمدن سازی نوین اسلامی ایرانی بر پایه آرمان‌های الهی» را هدف سند ذکر کرده است. بر اساس این، در یادداشت حاضر، فرایندی برای ایجاد تمدن بین‌الملل اسلامی پیشنهاد می‌شود که فرایند درختی نام دارد.
طبیعتی که در آن زندگی می‌کنیم واحد ذاتاً متحرک و فرایند است. واحدی واقعی است که در طول حرکت خود شکل‌های متفاوت یا متمایز را می‌آفریند. این واحد متحرک، با گذشت زمان -که خود ناشی از همان تحرک است- در مراحل خاصی به شکل خاصی تمایز می‌یابد.
تمدن‌های شکل‌گرفته در این تاریخ پرنشیب و فراز، هر یک با ویژگی‌هایی از تمدن‌های پیشین تمایز می‌یابند. طبق اصل مسلم در رویکرد فرایندگرایی، برای شکل‌گیری هر تمدن جدید، بسته‌ای حاوی اطلاعات و میراث تمدن‌های پیشین لازم است. این بسته باید در حافظه تاریخی ملتی که آرمان تمدن‌سازی را در سر می‌پرورانند مانده باشد تا در زمان و مکان مناسب تمایز یابد.
از اینجا، داستان تشابه سازه تمدنی با سازواره درختی آغاز می‌شود.
تمدن به مثابه دانه گیاهی است که از مجموعه سلول‌های بنیادی تشکیل یافته و این سلول‌ها در فرایند رویش و ادامه حیات خود تبدیل به اجزای مختلفی مثل ریشه، ساقه و برگ می‌شود. هر تمدن جدید، میراثی از تجربه‌ها و فناوری‌های تمدن‌های پیشین را همچون هسته اولیه خویش در بستر جامعه شکوفا می‌کند، ریشه‌های خود را در اعماق آن مردم می‌گستراند، با زبان و گفتمان آن جماعت، بروز و تمایز می‌یابد، یک دنیا پیام و سخن را در ابراز خود می‌پراکند، در فرهنگی نو، هنرهایی نو و فناوری‌هایی نو بروز و تمایز می‌یابد و سرانجام، فناوری‌هایی را که خود به هسته‌ای برای تولد تمدن‌های آینده تبدیل می‌شوند به ارمغان می‌آورد.
جالب اینکه تشابه میان سازواره درختی با ساختار تمدنی در نظریه سیستمی، منطق فرایندگرا و زبان‌شناسی شناختی، تأکید شده است. گرچه نظریه‌های مختلف بر تناظر بین اجزای درخت و روند ایجاد تمدن تأکید کرده‌اند، اما سه آیه شگفت‌انگیز از سوره ابراهیم، طلایه‌دار این موضوع است که در چشم‌اندازی بس فراخ‌تر از این دانش‌ها، با بیانی هنرمندانه و بی‌مانند، گفتمان بشری (و دستاورد آن یعنی تمدن) را با درخت برابر یا مشابه معرفی می‌کند؛ با این تفصیل که نه هر درختی شجره طوبی است که میوه پاکیزه و سودمند به ثمر رساند، بلکه برخی درختان به‌واقع چون شجره خبیثه زقّوم‌اند که میوه‌ای جز آتش به جان بشر نمی‌افکنند و حکایت آن درختان، حکایت تمدنی است که از آن بمب هسته‌ای و شیمیایی و خوشه‌ای و فسفری به بازار بیاید و در کنار آن، همه شکوه فناوری مدرن، کرور-کرور انسان بی‌گناه را به کام مرگی وحشتناک بکشاند.
جهان اسلام در حدود ۱۰ سده پیش، خالق یکی از تمدن‌های باشکوه جامعه بشری بوده است؛ که آن دستاورد بزرگ را مدیون ظهور و نزول قرآن کریم است. قرآن کریم به عنوان متنی بی‌بدیل به زبان عربی آشکار، جامعه اسلامی را به سمت دانش و پیشرفت سوق داد و بدین رو، تمدن اسلامی کهن به منزله تمدن مبتنی بر متن به جهانیان معرفی شد.
در طول تاریخ، تنها معدودی از جوامع بشری به نام ملت‌های تمدن‌ساز شناخته شده‌اند. این ملت‌ها هر یک در بازه زمانی خاصی در مقاطع تاریخ با تثبیت مبانی تمدن خود و تقدیم دستاوردهای خود در روند تحولات جامعه بشری تأثیرگذار بوده‌اند. جهان اسلام در ده قرن گذشته، خود را به عنوان تمدن اثبات کرد ولی از ۴۰۰ سال پیش تاکنون، ملت‌های مسلمان در دوران رکود علمی و عملی خود، تحت اشراف حوزه تمدنی غرب معاصر قرار گرفتند. ناسازگاری دستاوردهای تمدن غربی حاضر با مبانی الهی و ارزشی ما مسلمانان، بحران هویتی خطرناکی را برای ملت‌های اسلامی ایجاد کرده است که جز با ورود قدرتمند مجدد به عرصه تمدن‌سازی قابل درمان نیست.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز تمدن سازی اسلامی الگوی اسلامی ايرانی پيشرفت
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار سیاسی
توجه دولت به اعطای مشوق‌های بهره‌وری از معادن در استان‌های محروم
اعضای شورای مرکزی خانه احزاب با رئیس جمهور دیدار کردند
پیام تبریک عراقچی به وزیر امور خارجه جدید سریلانکا
پیام تبریک امیر دریادار سیاری به‌مناسبت سالروز نیروی دریایی ارتش
انتقاد از بازگشت پرداخت حق دلاری ماموریت خارجی به کارکنان دولت
روانبخش: انتقاد از گرانی‌ها حق مسلم نمایندگان مجلس است
سرلشکر باقری: پاسخ پشیمان‌کننده و متفاوتی به رژیم صهیونیستی می‌دهیم
پزشکیان به وزارت بهداشت رفت
بقائی: تغییر و تحول در نمایندگی‌های دیپلماتیک امری متعارف است
دبیری: توجه دولت به اعطای مشوق‌های بهره‌وری از معادن در استان‌های محروم
دریادار ایرانی: تمام بیگانگان باید منطقه را ترک کنند
سرلشکر باقری: پاسخ ایران ورای تصور سران صهیونیست طرح‌ریزی شده‌است
معاون اول رئیس جمهور در مراسم یادبود وزیر اسبق دادگستری شرکت کرد
دریادار ایرانی: بیگانگان باید این محدوده و منطقه را ترک کنند
امید دارم تجربه جهادی رهروان شهید رئیسی به کار مقاومت بیاید
گزارش تلفنی «شیبانی» به وزیر امور خارجه در مورد آخرین تحولات لبنان
پزشکیان به طور سرزده به وزارت بهداشت رفت
تغییر و تحول نمایندگی‌های دیپلماتیک خارج از کشور امری متعارف است
هزینه مقاومت بسیار کمتر از هزینه تسلیم و سازش است
فرماندهان نیروی دریایی ارتش با آرمان های امام راحل تجدید میثاق کردند
پژمانفر: با تصمیمات لحظه‌ای در حوزه انرژی، به جامعه شوک وارد نکنیم
سرلشکر باقری: پاسخ به تجاوز اسرائیل ورای تصورات سران این رژیم طرح ریزی شده است
سرلشکر باقری: دکترین دفاعی ایران بر مبنای پاسخ کوبنده و بازدارنده به تهدیدات دشمنان است
گزارش کمیسیون اصل ۹۰ درباره رسیدگی به شکایات در حوزه زمین‌خواری قرائت شد
امیر واحدی: بسیج ستون خیمه انقلاب است
معاون رئیس جمهور با امیر دریادار سیاری دیدار کرد
پاداش پایان خدمت کارمندان دولت ۶۵۰ میلیون تومان شد
صمصامی: گرانی تنها راه حل مشکل ناترازی انرژی نیست
مهاجرانی: گفتگو نیازمند عملی‌سازی احترام و اعتماد از سوی کشورهای غربی است
سنگدوینی: باید گازهای فلر جمع آوری شوند
