میرنیوز
چالش‌های باستان شناسی در دیاری به قدمت پارینه سنگی جدید
2021-03-07T08:06:07+03:30
باستان‌شناسی علمی است که به مطالعه آثار بازمانده از گذشته‌های بشر و ارتباط آن‌ها با فرهنگ مردم گذشته می‌پردازد و باستان‌شناس فردی است که به مطالعه بازمانده‌های ملموس و غیرملموس گذشته پرداخته و سعی می‌کند تا بنا بر شواهد کشف و رمزگشایی‌شده بخشی تاریک از گذشته‌های کهن را بازسازی و روشن کند.
عمر باستان‌شناسی به‌عنوان علمی نوپدید در جهان حدود ۱۵۰ سال و در کشور ما نزدیک به ۹۰ سال است اما اولین فعالیت علمی باستان‌شناسی در استان گلستان، مربوط به کاوش‌های فردریک وولسین آمریکایی در ترنگ‌تپه گرگان به سال ۱۹۳۱ میلادی است.
در مدت این هشت دهه، مطالعات باستان‌شناسی بسیار زیادی در این منطقه انجام شد و محوطه‌های باستانی بااهمیتی مانند غار کیارام در گالیکش، ترنگ‌تپه، شاه‌تپه و نرگس‌تپه در حوالی گرگان، یاریم‌تپه، آق‌تپه و شهر جرجان در حوالی گنبدکاووس، تپه بازگیر مینودشت و همچنین قسمت‌هایی از دیوار بزرگ گرگان به وسیله هیئت‌های داخلی و خارجی مورد کاوش باستان‌شناختی قرار گرفت.
در نتیجه این مطالعات بازه زمانی حدود ۱۰۰ هزار سال برای استقرار بشر در این منطقه آشکار شد که آغاز آن مربوط به شواهد یافت شده از دوران پارینه سنگی جدید در غار کیارام گالیکش است.
این فعالیت‌های باستان‌شناسی تا به امروز به‌طور گاه‌به‌گاه ادامه داشته و همچنان سؤالات بی‌جواب بسیار زیادی در باستان‌شناسی این منطقه وجود دارد که با بررسی‌های روشمند، کاوش‌های علمی و استفاده از علوم میان‌رشته‌ای به بسیاری از این پرسش‌ها پاسخ مناسبی داده می‌شود.
محوطه‌های باستانی محل فعالیت انسان گذشته است و حاصل این فعالیت‌های انسانی شامل بقایای معماری، تدفین، سفال، فلز، استخوان، شیشه، مصنوعات سنگی و بسیاری از مواد فرهنگی دیگر در لایه‌های باستانی این محوطه‌ها وجود دارد که دارای ارزش فراوانی است. متأسفانه این محوطه‌ها مورد آسیب‌های انسانی، حیوانی و طبیعی قرار می‌گیرند. یکی از وظایف باستان‌شناسان، شناسایی آسیب‌ها و رفع خطر با کمک متخصصان دیگر رشته‌هاست.
در استان گلستان با توجه به این‌که اقتصادی مبتنی بر کشاورزی داشته و بسیاری از محوطه‌های باستانی دارای کاربری کشاورزی است، آسیب زیادی از جانب کشاورزان به عرصه و حریم این آثار وارد می‌شود.
در بسیاری از موارد این مالکان با زدن شخم عمیق، برش دیواره‌های تپه، کانال‌کشی، فنس‌کشی، تسطیح و خاک‌برداری این محوطه‌ها صدمات جبران‌ناپذیری به آثار وارد می‌کنند.
در کنار فعالیت‌های کشاورزی، فعالیت‌های عمرانی و همچنین کاوش‌های غیرمجاز اصلی‌ترین عوامل تخریب انسانی این آثار محسوب می‌شوند. از تخریب‌های حیوانی می‌توان به لانه‌سازی و حفر گودال توسط حیواناتی مانند موش، مار، خارپشت و روباه نام برد و از تخریب‌های طبیعی عواملی مانند فرسایش ناشی از سیل و برش به وسیله رودخانه‌ها نام برد.
با توجه به علل فراوان آسیب‌های ذکرشده باید اذعان کرد در صورت نبود مدیریت قوی در حفاظت از آثار و برخورد قانونی با مالکان و کشاورزان متخلف و تجاوز کننده به حریم آثار و همچنین عدم جلوگیری از فعالیت‌های عمرانی تخریب‌کننده این محوطه‌ها و از طرفی نیز فعالیت‌های مخرب حفاران غیرمجاز، در آینده‌ای نزدیک شاهد نابودی و از بین رفتن بسیاری از محوطه‌های باستانی باارزش و در نتیجه نابودی قسمتی از فرهنگ و تاریخ این منطقه خواهیم بود که طی سالیان درازی از گذشتگانمان به ارث برده‌ایم.
حبیب رضایی، باستان‌شناس و کارشناس ثبت آثار غیرمنقول میراث فرهنگی گلستان
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز استانی-فرهنگی و هنری باستانشناسي گلستان میراث فرهنگی گلستان گنبد کاووس شهر جرجان گرگان
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار استان ها
استاندار مازندران:تفکر راهبردی بسیج منظومه فراحکمرانی است
متخلفان حوزه دارو و اقلام پزشکی در کردستان محکوم شدند
استاندار جدید سمنان ظرفیت‌های بومی را بکارگیری کند
طرح نظارتی ویژه برخورد با تخلفات نانوایی‌های خراسان رضوی آغاز شد
ترافیک در آزادراه های البرز به سمت تهران سنگین است
عامل شهادت جانشین پلیس اطلاعات خاش دستگیر شد
جزئیات فوت دلخراش ۴ مأمور نیروی انتظامی خراسانی اعلام شد
چند نفر از کارکنان شهرداری خرم‌آباد به اتهام ارتشا دستگیر شدند
کمک ۵۰ هزار میلیارد ریالی خیرین به بخش سلامت کشور
افزایش ۵۵ درصدی صید میگو در هرمزگان
اولین مرکز هوش مصنوعی در ایلام افتتاح شد
آئین استقبال از ۱۲ شهید گمنام در شیراز برگزار شد
جمع آوری زباله ها در ورامین از ساعت ۲۱ تا ۵ بامداد انجام می شود
آب و جمعیت ۲ مشکل اساسی در استان سمنان است
بیش از ۲۰۰۰ واحدمسکونی در بندرعباس تا اسفند ماه تحویل مردم می‌شود
نیروی دریایی امنیت را برای خطوط کشتیرانی فراهم کرده است
وزیر کشور: آب اولویت استان سمنان است
۹۷ درصد اراضی ملی استان ایلام در طرح حدنگاری ثبت شد
فرمانده نیروی دریایی: کارنامه نیروی دریایی درخشان است
شاخص روزانه آلودگی هوای شیروان در وضعیت ناسالم قرار دارد
شناسایی ۹ مادر باردار مبتلا به HIV در کاشان
وزیر کشور وارد سمنان شد
افتتاح پروژه نوسازی باند فرودگاه کرمانشاه در هفته آینده
حریق جنگل‌های رودبار مهار شد
راهبرد دشمن در جنگ نرم ترویج ناامیدی در بین مردم است
هدیه رهبر معظم انقلاب به ملی‌پوش والیبال نشسته قم اهدا شد
فعالیت‌های تجاری و مسافری در مرز خسروی با حالت عادی دنبال می‌شود
تعبیر الهامی از مربی های دوشنبه ای؛ نساجی خوب بازی کرد
استاندار جدید قزوین را بیشتر بشناسید
مداحان در ایجاد پیوند میان مردم و مکتب اهل بیت(ع) وظیفه مهمی دارند
