میرنیوز
گیلکی؛ زبانی عجین شده با ترانه ها، شالیزارها و بازارهای محلی گیلان
2021-02-22T07:21:36+03:30
ژاله حساس خواه در وبینار «زبان مادری» چند زبانگی را ضامن توسعه پایدار دانست و اظهار کرد: توسعه پایدار تعاریف مختلفی دارد، اما طبق تعریف سازمان ملل لازمه توسعه پایدار فراهم شدن امکان رشد برای همه افراد از طریق از بین رفتن فقر و گرسنگی و حفظ شان و کرامت، زندگی سرشار از پیشرفت به شرط هماهنگی با طبیعت، طرد نشدن عادلانه و صلح آمیز، همکاری جهانی برای حل مسائل جهان و حفاظت از منابع طبیعی سیاره زمین برای نسل آینده است.
وی ریشه کنی فقر، رفع گرسنگی، سلامت اجتماعی، آموزش کیفی، تساوی جنسیتی، آب سالم و تصفیه شده، انرژی پاک، کار آبرومندانه و رشد اقتصادی، صنعت، نوآوری و زیرساخت، نابرابری های کاهش یافته، جوامع و شهرهای پایدار، تولید و مصرف مسئولانه، اقدامات مربوط به آب و هوا، زندگی در زیر آب، زندگی در خشکی، صلح، عدالت و سازمان های قوی و همکاری های جهانی را از جمله اهداف هفده گانه توسعه پایدار دانست و افزود: همانگونه که تنوع زیستی برای تعادل زندگی اهمیت دارد، تنوع زبانی نیز برای تعادل فرهنگ ها مهم است.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی گیلان، زبان هر شخص را طرز نگاه خاص او به جهان دانست و تصریح کرد: زبان کیفیت یادگیری را بهبود می بخشد و ابزار قدرتمندی برای برقراری عدالت اجتماعی است.
حساس خواه، زبان مادری را موجب حفظ میراث فرهنگی و تاریخی و ایجاد همبستگی بین ملت ها دانست و گفت: جامعه شناسان معتقدند که زبان مادری با شیر مادر عجین شده و تنها در صورت مرگ انسان، زبان مادری با او از بین می رود.
وی تعلیم و تربیت به زبان مادری را حق همه انسان ها دانست و عنوان کرد: طبق تعریف سازمان ملل، فردی که نتواند زبان مادری خود را بخواند و بنویسد، بی سواد محسوب می شود لذا اسناد ملی و بین المللی بر آموزش و تکلم به زبان مادری تاکید دارند.
این مدرس دانشگاه، با بیان اینکه تکیه بر زبان مادری و تقویت آن راه موثری برای مقابله با تهاجم فرهنگ بیگانه است، خاطرنشان کرد: امروزه ملت ها دریافته اند که زبان ها نه تنها در توسعه پایدار، تنوع فرهنگی و گفت وگوی بین فرهنگی نقش دارند، بلکه به ایجاد یک جامعه دانایی محور و فراگیر با حفظ میراث فرهنگی و برابری اجتماعی کمک می کنند.
وی با تاکید بر لزوم تقویت چند زبانگی برای ورود به آموزش و جامعه، تصریح کرد: صد درصد هویت ما به زبان مادری وابسته است.
حساس خواه، با اشاره به شناخته شدن ۷۱۰۲ زبان زنده در دنیا، اضافه کرد: زبان های ایرانی به دو دسته شرقی و غربی و سه سطح قدیم، میانه و جدید تقسیم می شوند. زبان گیلکی نیز دارای سه گونه گیلکی، غیر گیلکی و غیر ایرانی است.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی گیلان، زبان های مادری را در معرض خطر انقراض دانست و تصریح کرد: ۴۳ درصد از کل زبان های شناسایی شده در جهان در معرض خطر هستند.
وی مسائل اقتصادی ناشی از مهاجرت، مولفه های سیاسی و اجتماعی، نگرش های استعماری و عدم حمایت نهادی را از جمله عوامل به خطر افتادن زبان ها دانست و گفت: زبان ها گنجینه ای از اطلاعات تاریخی و ادبی و فلسفی و هنری هستند و منبع خرد و دانش بشری محسوب می شوند لذا با از دست رفتن زبان، ادبیات، سنت و تاریخ شفاهی نیز از دست می رود.
اقلیم و جغرافیای گیلان زبان گیلکی را حفظ می کند
ناصر وحدتی، پژوهشگر زبان و موسیقی گیلکی نیز در این وبینار، گیلکی را زبانی فاخر دانست و گفت: عالی ترین عنصری که زبان گیلکی را حفظ می کند، اقلیم و جغرافیای گیلان است.
وی با بیان اینکه واژه های بسیار زیادی در زبان گیلکی جا خوش کرده اند، ادامه داد: گیلکی زبان قدرتمندی است و آنقدر وسعت دارد که می تواند واژه های جدید را بپذیرد و استوار و محکم به حیات خودش ادامه دهد.
این خواننده موسیقی فولکلور گیلان، با اشاره به وجود ۱۵ هزار شاعر گیلک زبان، خاطرنشان کرد: شعر و موسیقی فولکلور گیلان را انسان هایی خلق کرده اند که سواد خواندن و نوشتن نداشتند، اما از درک شعری و ترانه سرایی برخوردار بودند لذا در همین راستا زبان شناسان و واژه نویسان واژگان گیلان را مکتوب و آرشیو کردند.
وحدتی، با تاکید بر لزوم حضانت از زبان گیلکی، تصریح کرد: با نهایی شدن سرخط گیلکی مبنایی برای بیشتر به رسمیت شناختن زبان گیلکی ایجاد می شود.
این پژوهشگر زبان و موسیقی گیلکی، نقش شبکه باران را در حضانت از زبان گیلکی بسیار مهم دانست و یادآور شد: سریال ها، برنامه ها و اخبار گیلکی بسیار حائر اهمیت است.
وی تمدن دیلمان را نخستین خاستگاه زبان گیلکی دانست و اضافه کرد: انسان دیلمانی پایه اولین واژه های زبان گیلکی را گذاشته است لذا گیلکی زبانی نیست که با زبان فارسی معیار جایگاه خودش را از دست دهد.
وحدتی تاکید کرد: روستاها و شالیزارهای گیلان با زبان شیرین گیلکی عجین شده و شاعران و خوانندگان موسیقی فولکلور و بازارهای محلی حیرت انگیز گیلان این زبان را حفظ خواهند کرد.
تمام زبان شناسان دنیا گیلکی را زبان می دانند
منصور شعبانی، دانشیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه گیلان نیز، به بیان تمایز بین زبان و گویش پرداخت و عنوان کرد: تمایز زبان و گویش یکی از موضوعات چالش برانگیز حوزه جامعه شناسی زبان است که نه تنها توجه متخصصی زبان شناسی را جلب کرده، بلکه در محافل غیر تخصصی نیز مطرح است.
وی اولین و مهمترین معیار زبانی جهت تشخیص تمایز زبان و گویش را در فهم متقابل دانست و افزود: اگر دو گویشور با دو گونه مختلف با هم سخن بگویند و نفهمند، آن دو گونه دو زبان مجزا هستند، اما اگر بفهمند، آن دو گونه گویش های مختلف از یک زبان تلقی می شوند.
این زبان شناس، با اشاره به فهم یکسویه زبان، تصریح کرد: زبان ها دستور زبان، فرهنگ لغت و قواعد نگارشی دارند، اما گویش ها اساسا فاقد دستور زبان هستند؛ این در حالی است که گیلکی دارای دستور زبان و فرهنگ لغت و قواعد نگارشی است و لذا زبان محسوب می شود.
شعبانی، با بیان اینکه زبان ها دارای نُرم و گویش ها فاقد نُرم هستند، گفت: زبان ها دارای اعتبار اجتماعی هستند، اما گیلکی در محافل رسمی کاربرد ندارد و زبان اول محسوب نمی شود. متاسفانه گیلکی در بین گویشوران خودش نیز از اعتبار اجتماعی کمرنگی برخوردار است.
وی با اشاره به اهمیت تعداد واژگان و تعداد گویشوران در شناسایی زبان و گویش، خاطرنشان کرد: زبان ها گویشوران بالایی دارند. همچنین گونه های یک زبان دارای نظام نوشتاری یکسان هستند و گونه هایی که نظام های نوشتاری متفاوت دارند، زبان های متفاوت هستند.
دانشیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه گیلان، با بیان اینکه در معیارهای غیر زبانی به کارکردهای زبان در جامعه توجه داریم؛ نه ویژگی های زبانی، یادآور شد: گیلکی ریشه متفاوتی از زبان فارسی ندارد و لذا باید گیلکی را گویش بدانیم. در واقع گیلکی به لحاظ معیارهای زبانی، زبان محسوب می شود، اما به لحاظ معیارهای غیر زبانی، گویش است.
وی با بیان اینکه زبان گیلکی به گونه های رشتی، غرب گیلانی، رودسری، لاهیجانی، لنگرودی و اشکورات تقسیم می شود، عنوان کرد: تمام زبان شناسان دنیا گیلکی را زبان می دانند.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز استانی-اجتماعی زبان مادری زبان گيلكي
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار استان ها
۹۵۰ گروه جهادی در هفته بسیج به مناطق محروم خدمت رسانی کردند
۳ کارگر جوان حین لایروبی در مشهد جان باختند
بسیج تبدیل به حرکتی جهانی شده است
ورزشکاران ناشنوا در استان تهران صاحب سالن تخصصی می شوند
فعالیت سامانه بارشی در کرمانشاه شدت می گیرد
فعالیت معدن گنجه رودبار تا اطلاع ثانوی متوقف شد
کشف یک میلیون قرص چاقی و لاغری و هورمونی غیرمجاز در ورامین
ورود دستگاه قضائی به آلودگی مزارع پرورش میگوی هرمزگان
دستگاه قضایی به حادثه فوت کارگر کارخانه قند مغان ورود کرد
انبارهای اموال تملیکی کردستان تعیین تکلیف شوند
انفجار در معدن گنجه رودبار مصدومی نداشته است
کشف کارگاهی با یک میلیون قرص چاقی و لاغری و هورمونی غیرمجاز در ور
دشمنان از اشاعه تفکر بسیجی به سایر کشورها هراس دارند
۱۲۰ هزار دست لباس گرم و ۵ هزار پتو در پویش ملی «هبه» جمع آوری شد
رئیس هیئت گلف استان خراسان رضوی انتخاب شد
جبهه مقاومت ناحیه امنی برای کشور ایجاد کرده است
ترویج تفکر شهید فخری زاده برای کشور سازنده است
حضور ۱۰۰ مهمان رسمی و خارجی در اجلاس وزرای خارجه اکو
حضرت زهرا (س) نمونه بارز تبیین مقام الهی و ارتباط با خداوند است
۳۶ قطعه سکه بهار آزادی در هنگ مرزی تایباد کشف شد
کوهنوردان از صعود به ارتفاعات پایتخت اجتناب کنند
امام جمعه قم: بانوان در اسلام از جایگاه والایی برخوردار هستند
علت مسمومیت اهالی و دانش آموزان دهستان ویژنان در دست بررسی است
تفکر بسیجی گره‌گشای مشکلات است
بوشهر پایلوت پژوهش اقتصادکرانه و پس‌کرانه شد
خبرنگاران مهر در اختتامیه جشنواره ۳۵ تئاتر کردستان تجلیل شدند
تولید انرژی برق در نیروگاه نکا از ۶.۷ میلیارد کیلووات گذشت
کاروان ترویج بهره وری ویژه الگوی کشت ملی به آذربایجان غربی رسید
محور اصلی طرح جامع زیارت باید مشهد و حرم امام رضا(ع) باشد
ساخت پروژه پل زیرگذر نواب چالوس ۶۰ درصد پیشرفت کرد
