میرنیوز
رجبعلی لباف خانیکی در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: با توجه به قرارگیری ضریح فراز آرامگاه امام و اظهار نظر برخی مانند شادروانان مغانی، پیرنیا، مولوی و صنیعالدوله میتوان حدس زد که مدفن یا مکان اولیه خاکسپاری امام یا همان هارونیه فضایی مربع شکل و از نوع همان چهار طاقیهایی بود که بنا به اعتقاد «آندره گدار» با ایوان از معماری کهن خراسان الهام گرفته و حدود ۲۰۰۰ سال پیش در دوران اشکانیان در نیسا واقع در جنوب ترکمنستان، کاخ آشور در بینالنهرین و کوه خواجه در سیستان که جزو قلمرو امپراطوری اشکانیان محسوب میشد، کاربرد یافته و در دوران ساسانیان نیز در کاخها و معابد به فراوانی، گاه همراه با ایوان مورد استفاده قرار گرفته است.
وی ادامه داد: حرممطهر در طول تاریخ، گاه توسط بیگانگان مهاجم مورد تعرض و جسارت قرار گرفته ولی ظاهرا هیچگاه کاملا منهدم نشده است. از جمله بنا به روایت «ابن اثیر» بین سالهای ۳۶۶ تا ۳۸۷ هجری قمری که «ناصرالدین سبکتکین» حکومت داشته، حرم مطهر را که به «مشهد» معروف بود، تخریب کرده و اندکی بیش از ۲ متر از ارتفاع دیوارهایش بر جای نمانده است اما بنا به گزارش «ابوالفضل بیهقی» بعد از او جبران خسارت شده است.
او خاطرنشان کرد: بر اساس آن گزارش یکبار در پایان عصر سامانیان و بار دیگر در زمان سلطنت «مسعود غزنوی»، ۴۲۱-۴۳۲ هجری قمری، حرم امام رضا(ع) توسط «بوبکر شهمرد» و «سوری ابن معتز» بازسازی و آباد شده است. در مرحله بازسازی شالوده بنا که به شیوه چهارطاقیهای ساسانی ساخته شده بود، باقی بود ولی پوشش آنچه در زمان سامانی و چه در زمان غزنوی اجرا شده، به ناچار تحت تاثیر شیوه معماری آن دوران و همانند دو بنای آرامگاه امیر اسماعیل سامانی در بخارا و آرامگاه ارسلان جاذب در سنگ بست(۳۰کیلومتری جنوب مشهد) بوده و با توجه به شواهد، احتمالا به شیوه آرامگاه ارسلان جاذب ساخته شده است.
لباف خانیکی اظهار کرد: حرم مطهر امام رضا(ع) تا سال ۸۲۱ هجری قمری همان چهارطاقی و مسجد کوچک «بالاسر» در کنار آن بود. در آن سال به همت «گوهرشاد خاتون» همسر شاهرخ تیموری و با دست توانای استاد «قوامالدین شیرازی» مسجد باشکوه و چهار ایوانی گوهرشاد در جوار حرم مطهر ساخته شد و «ایوان»، یکی دیگر از فضاهای کهن و از عناصر اصلی معماری ساسانیان با اندک تغییر در شکلگیری طاق و پوشش، در مجموعه معماری حرم مطهر کاربرد پیدا کرده است.
این پژوهشگر و باستانشناس گفت: در اواخر قرن نهم هجری قمری و به همت «امیر علیشیر نوایی» وزیر اندیشمند «سلطان حسین بایقرا»، آخرین پادشاه تیموری، نخستین ایوان در سمت شمال و پیوسته به حرم مطهر ساخته شد و در جلوی آن ایوان نیز نخستین صحن شکل گرفت. آن صحن از وسعت زیادی برخوردار نبود ولی پیشتاز صحنهای بزرگ عتیق(انقلاب) و صحن نو(آزادی) شد که در پرداخت و آرایش آن از باغهای ایرانی الهام گرفته بودند و از طرف دیگر با تعبیه جوی آب روان در میانه صحن عتیق، فوارهها و آبنماها و باغچههای سرسبز و پرگل در هر دو صحن و دیوارهای آکنده از اسلیمی و گل و برگ مصداق بهشت در زمین محسوب میشد و تجسم عینی باغهای ایرانی یا «پردیس»هایی بود که نخستین بار در پاسارگاد در اواسط قرن ششم پیش از میلاد بر گرد کاخهای هخامنشی ساخته شده بود. پس از آن در همه دورهها در دل شهرها و پیرامون کاخها و کوشکها و مجاورت معابد و اماکن مذهبی تداوم یافت.
وی خاطرنشان کرد: گنبدها، تالارها، رواقها و منارهها نیز که هر کدام بدیلهایی در معماری کهن ایران داشت، زندهکننده خاطره تاریخی ایرانیان در قلمرو معماری است که مجموعه حرم مطهر رضوی را شکل داده و معماران و هنرمندان ایرانی همواره در ساخت و پرداخت آن مجموعه عظیم قدسی به رعایت اصول معماری ایرانی وفادار بودهاند.
او عنوان کرد: فرهنگ ایرانی همچنین در قالب نگارگری در جایجای حرم مطهر تجلی یافته است. گرههای تزئینی آجری و چوبی و گچی و آئینه، معرقهای کاشی وچوب وسنگ، شمسههای کاشی و گچی و آئینه و طلا، نمادهای اسطورهای و کتیبههای فارسی از جمله تجلیات فرهنگ ایرانی است که در مجموع موجب شده حرم مطهر امام رضا(ع) نه تنها محفل عاشقان و شیفتگان امام بلکه تجلیگاه فرهنگ و هنر ایرانی نیز باشد.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
اختصاصی| حمایت جبهه ایستادگی ایران اسلامی زنجان از لیست شورای ائتلاف
رئیس دیوان عدالت اداری: قوه قضائیه استقلال وکلا را در هر زمان به رسمیت میشناسد
دستگیری اکرم لاهوری تروریست + جزئیات
لیست شورای ائتلاف برای انتخابات مجلس خبرگان و شورای اسلامی در همدان + اسامی
محکوم مالی فراری هنگام خروج غیرقانونی از کشور بازداشت شد + جزئیات
دغدغههای نخبگان خراسان جنوبی با نامزد انتخابات خبرگان رهبری + تصاویر
رئیسی: امیدواریم مجلس قوی برای پشتیبانی از مردم و کمک به دولت تشکیل شود
رونمایی از دیوارنگاره جدید میدان ولیعصر(عج) زنجان/ "روشن شود جهانی؛ وقتی که تو بیایی"
تب تند رقابتهای انتخاباتی در اصفهان/ تشکیل ائتلاف بانوان و ائتلاف آبی نظرها را جلب کرد
تخریب یادگار ساسانیان در فسا/ نابودی تلِ قلعۀ پل فَسای شیراز همچنان دنباله دارد! + تصاویر
گلایه کاندیداهای زنجان از تخلف تبلیغاتی برخی نامزدها
وزیر اقتصاد: نرخ ارز در بازار آزاد را به رسمیت نمیشناسیم/ سرمایهگذاری خارجی به ۱۰ میلیارد دلار میرسد
۲۱ تروریست و عناصر معاند در اصفهان دستگیر شدند/ کشف ۵۵ بمب دستساز/ بازداشت ۲۲ قاچاقچی داروهای حساس
۸ تروریست در آستانه راهپیمایی ۲۲ بهمن در اصفهان دستگیر شدند/ بازداشت ۲۲ قاچاقچی داروهای حساس
امام جمعه موقت بوشهر: چرا دشمنان مردم را از مشارکت گسترده در انتخابات منع میکنند؟
اهمیت حضور در انتخابات از زبان امام جمعه زاهدان/ نگذارید دیگران جای شما تصمیم غلط بگیرند
عیدی سپاه به مردم فارس در عید بزرگ نیمه شعبان/ افتتاح طرحهای عمرانی و محرومیتزدایی
امام جمعه موقت سنندج: همه اقشار پای صندوق بیایند/ مطالبه کردستانیها از نمایندگان مجلس
فهرست نهایی نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی در بوشهر اعلام شد
مهدی طغیانی: مجلس یازدهم نمایشی نبود/ اصفهان از فضای کنونی متضرر خواهد شد
جانشین فرمانده کل سپاه: اجازه نمیدهیم آمریکا و دشمنان اشتباه محاسباتی دیگری علیه ایران انجام دهند
سرلشکر سلامی: ۱۱ اسفند با دشمنان اتمام حجت میکنیم/ مردم در انتخابات مشت محکم دیگری به دهان معاندان میزنند
دادستان کل کشور: رویکرد قضات در صدور رأی "اصلاحی و تربیتی" باشد
وزیر اقتصاد: بر خروج از چالش رکود تورمی دهه ۹۰ متمرکز شدهایم/ ورود ایران به مرحله جدید رشد تولید
حال و هوای "منتظران مهدی" در قم و جمکران/ همه برای "حضرت صاحبالزمان (عج)" به خط شدهاند
سرلشکر سلامی: پاسخ توطئههای دشمن را در پای صندوقهای رأی میدهیم
آیتالله حسینیبوشهری: مردم ایران با مشارکت گسترده مطمئناً پشتیبان انقلاب خواهند بود
خلبان واحدی: نیروی هوایی ارتش روزآمد شد/ باید بیش از پیش هوشیار، آماده و آگاه باشیم
علی سعیدی: انتخابات زمان تسویه حساب نیست/ ایرانیها مصالح شخصی را به مصالح عالی انقلاب گره نمیزنند
روایت تسنیم از نخستین روز انتخاباتی اصفهان/ از تأخیر شانا در اعلام لیست تا حضور حداکثر بانوان کاندیدا