میرنیوز

تداوم معماری کهن ایران در حرم رضوی

تداوم معماری کهن ایران در حرم رضوی 2020-11-23T11:33:51+03:30

رجبعلی لباف خانیکی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: با توجه به قرارگیری ضریح فراز آرامگاه امام و اظهار نظر برخی مانند شادروانان مغانی، پیرنیا، مولوی و صنیع‌الدوله می‌توان حدس زد که مدفن یا مکان اولیه‌ خاکسپاری امام یا همان هارونیه فضایی مربع شکل و از نوع همان چهار طاقی‌هایی بود که بنا به اعتقاد «آندره گدار» با ایوان از معماری کهن خراسان الهام گرفته و حدود ۲۰۰۰ سال پیش در دوران اشکانیان در نیسا واقع در جنوب ترکمنستان، کاخ آشور در بین‌النهرین و کوه‌ خواجه در سیستان که جزو قلمرو امپراطوری اشکانیان محسوب می‌شد، کاربرد یافته و در دوران ساسانیان نیز در کاخ‌ها و معابد به فراوانی، گاه همراه با ایوان مورد استفاده قرار گرفته است.

وی ادامه داد: حرم‌مطهر در طول تاریخ، گاه توسط بیگانگان مهاجم مورد تعرض و جسارت قرار گرفته ولی ظاهرا هیچگاه کاملا منهدم نشده است. از جمله بنا به روایت «ابن اثیر» بین سال‌های ۳۶۶ تا ۳۸۷ هجری قمری که «ناصرالدین سبکتکین» حکومت داشته، حرم مطهر را که به «مشهد» معروف بود، تخریب کرده و اندکی بیش از ۲ متر از ارتفاع دیوارهایش بر جای نمانده است اما بنا به گزارش «ابوالفضل بیهقی» بعد از او جبران خسارت شده است.

او خاطرنشان کرد: بر اساس آن گزارش یک‌بار در پایان عصر سامانیان و بار دیگر در زمان سلطنت «مسعود غزنوی»، ۴۲۱-۴۳۲ هجری قمری، حرم امام رضا(ع) توسط «بوبکر شهمرد» و «سوری ابن معتز» بازسازی و آباد شده است. در مرحله بازسازی شالوده‌ بنا که به شیوه چهارطاقی‌های ساسانی ساخته شده بود، باقی بود ولی پوشش آنچه در زمان سامانی و چه در زمان غزنوی اجرا شده، به ناچار تحت تاثیر شیوه‌ معماری آن دوران و همانند دو بنای آرامگاه امیر اسماعیل سامانی در بخارا و آرامگاه ارسلان جاذب در سنگ بست(۳۰کیلومتری جنوب مشهد) بوده و با توجه به شواهد، احتمالا به شیوه آرامگاه ارسلان جاذب ساخته شده است.

لباف خانیکی اظهار کرد: حرم مطهر امام رضا(ع) تا سال ۸۲۱ هجری قمری همان چهارطاقی و مسجد کوچک «بالاسر» در کنار آن بود. در آن سال به همت «گوهرشاد خاتون» همسر شاهرخ تیموری و با دست توانای استاد «قوام‌الدین شیرازی» مسجد باشکوه و چهار ایوانی گوهرشاد ‌در جوار حرم مطهر ساخته شد و «ایوان»، یکی دیگر از فضاهای کهن و از عناصر اصلی معماری ساسانیان با اندک تغییر در شکل‌گیری طاق و پوشش، در مجموعه معماری حرم مطهر کاربرد پیدا کرده است.

این پژوهشگر و باستان‌شناس گفت: در اواخر قرن نهم هجری قمری و به همت «امیر علی‌شیر نوایی» وزیر اندیشمند «سلطان حسین بایقرا»، آخرین پادشاه تیموری، نخستین ایوان در سمت شمال و پیوسته به حرم مطهر ساخته شد و در جلوی آن ایوان نیز نخستین صحن شکل گرفت. آن صحن از وسعت زیادی برخوردار نبود ولی پیشتاز صحن‌های بزرگ عتیق(انقلاب) و صحن نو(آزادی) شد که در پرداخت و آرایش آن از باغ‌های ایرانی الهام گرفته بودند و از طرف دیگر با تعبیه جوی آب روان در میانه صحن عتیق، فواره‌ها و آب‌نماها و باغچه‌های سرسبز و  پرگل در هر دو صحن و دیوارهای آکنده از اسلیمی و گل و برگ مصداق بهشت در زمین محسوب می‌شد و تجسم عینی باغ‌های ایرانی یا «پردیس»هایی بود که نخستین بار در پاسارگاد در اواسط قرن ششم پیش از میلاد بر گرد کاخ‌های هخامنشی ساخته شده بود. پس از آن در همه دوره‌ها در دل شهرها و پیرامون کاخ‌ها و کوشک‌ها و مجاورت معابد و اماکن مذهبی تداوم یافت.

وی خاطرنشان کرد: گنبدها، تالارها، رواق‌ها و مناره‌ها نیز که هر کدام بدیل‌هایی در معماری کهن ایران داشت، زنده‌کننده خاطره‌ تاریخی ایرانیان در قلمرو معماری است که مجموعه حرم‌ مطهر رضوی را شکل داده‌ و معماران و هنرمندان ایرانی همواره در ساخت و پرداخت آن مجموعه عظیم قدسی به رعایت اصول معماری ایرانی وفادار بوده‌اند.

او عنوان کرد: فرهنگ ایرانی همچنین در قالب نگارگری در جای‌جای حرم مطهر تجلی یافته است. گره‌های تزئینی آجری و چوبی و گچی و آئینه، معرق‌های کاشی وچوب وسنگ، شمسه‌های کاشی و گچی و آئینه و طلا، نمادهای اسطوره‌ای و کتیبه‌های فارسی از جمله تجلیات فرهنگ ایرانی است که در مجموع موجب شده‌ حرم ‌مطهر امام رضا(ع) نه تنها محفل عاشقان و شیفتگان امام بلکه تجلی‌گاه فرهنگ و هنر ایرانی نیز باشد.

انتهای پیام

منبع : خبرگزاری ایسنا


کلمات کلیدی :
اشتراک گذاری :

آخرین اخبار استان ها

اختصاصی| حمایت جبهه ایستادگی ایران اسلامی زنجان از لیست شورای ائتلاف

 اختصاصی| حمایت جبهه ایستادگی ایران اسلامی زنجان از لیست شورای ائتلاف
2024-02-26T06:01:30+03:30
دبیر جبهه ایستادگی ایران اسلامی در استان زنجان اعلام کرد که این جبهه از نامزدهای منتخب شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی حمایت خود را اعلام می‌کند.

رئیس دیوان عدالت اداری: قوه قضائیه ‌استقلال وکلا را در هر زمان به رسمیت می‌شناسد

 رئیس دیوان عدالت اداری: قوه قضائیه ‌استقلال وکلا را در هر زمان به رسمیت می‌شناسد
2024-02-26T06:01:30+03:30
رئیس دیوان عدالت اداری کشور گفت: عقل و قانون حکم می‌کند وکیل در جریان دادرسی با شجاعت از موکل و حق دفاع کند و این استقلال را قوه قضائیه در هر زمان به رسمیت ...

دستگیری اکرم لاهوری تروریست + جزئیات

 دستگیری اکرم لاهوری تروریست + جزئیات
2024-02-26T06:01:29+03:30
سخنگوی پلیس از دستگیری یک عضو "سپاه صحابه "در استان هرمزگان خبر داد.

لیست ‌شورای ائتلاف برای انتخابات مجلس خبرگان و شورای اسلامی در همدان + اسامی

 لیست ‌شورای ائتلاف برای انتخابات مجلس خبرگان و شورای اسلامی در همدان + اسامی
2024-02-26T06:01:29+03:30
لیست انتخاباتی شورای ائتلاف ‌استان همدان ‌برای مجلس خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی اعلام شد.

محکوم مالی فراری هنگام خروج غیرقانونی از کشور بازداشت شد + جزئیات

 محکوم مالی فراری هنگام خروج غیرقانونی از کشور بازداشت شد + جزئیات
2024-02-26T06:01:29+03:30
رئیس کل دادگستری هرمزگان از دستگیری یک محکوم مالی فراری با بیش از ۳۰ فقره محکومیت قطعی هنگام خروج از کشور خبر داد.

دغدغه‌های نخبگان خراسان جنوبی با نامزد انتخابات خبرگان رهبری + تصاویر

 دغدغه‌های نخبگان خراسان جنوبی با نامزد انتخابات خبرگان رهبری + تصاویر
2024-02-26T06:01:28+03:30
جمعی از نخبگان خراسان جنوبی در دیدار با نامزد ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری دغدغه های خود را در زمینه های مختلف مطرح کردند.

رئیسی: امیدواریم مجلس قوی برای پشتیبانی از مردم و ‌کمک به دولت تشکیل شود

 رئیسی: امیدواریم مجلس قوی برای پشتیبانی از مردم و ‌کمک به دولت تشکیل شود
2024-02-26T06:01:28+03:30
نامزد ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری در خراسان جنوبی بر اینکه شرکت در انتخابات عمل به حق و تکلیف است گفت: امیدواریم مجلسی قوی شکل بگیرد که هم پشتیبان...

رونمایی از دیوارنگاره جدید میدان ولیعصر(عج) زنجان/ "‌روشن شود جهانی؛ وقتی که تو بیایی"

 رونمایی از دیوارنگاره جدید میدان ولیعصر(عج) زنجان/ "‌روشن شود جهانی؛ وقتی که تو بیایی"
2024-02-24T08:54:53+03:30
در آستانه نیمه شعبان، از جدیدترین دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) زنجان رونمایی شد.

تب تند رقابت‌های انتخاباتی در اصفهان/ تشکیل ائتلاف بانوان و ائتلاف آبی نظرها را جلب کرد

 تب تند رقابت‌های انتخاباتی در اصفهان/ تشکیل ائتلاف بانوان و ائتلاف آبی نظرها را جلب کرد
2024-02-24T08:28:10+03:30
در دومین روز از رقابت‌های انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری، تشکیل ائتلاف بانوان کاندیدا و ائتلاف آبی با محوریت شرق اصفهان بیشتر از همه نظرها را به ...

تخریب یادگار ساسانیان در فسا/ نابودی تلِ قلعۀ پل فَسای شیراز همچنان دنباله دارد! + تصاویر‌

 تخریب یادگار ساسانیان در فسا/ نابودی تلِ قلعۀ پل فَسای شیراز همچنان دنباله دارد! + تصاویر‌
2024-02-24T08:28:10+03:30
کنشگر و پژوهشگر میراث فرهنگی و تاریخ ایران به حفاری‌های غیرمجاز گسترده و جاده کشی بر بلندای بر روی تلِ قلعۀ پل فَسا انتقاد کرده است.

گلایه کاندیداهای زنجان از تخلف تبلیغاتی برخی نامزدها

 گلایه کاندیداهای زنجان از تخلف تبلیغاتی برخی نامزدها
2024-02-23T21:21:23+03:30
از روز گذشته، برخی کاندیداها در زنجان، اقدام به نصب بنرهای خود در نقاطی غیر از محل‌های تعیین‌شده برای تبلیغات، اقدام به نصب بنر و پوستر کردند که این کار گلا...

وزیر اقتصاد: نرخ ارز در بازار آزاد را به رسمیت نمی‌شناسیم/ سرمایه‌گذاری خارجی ‌به ۱۰ میلیارد دلار می‌رسد

 وزیر اقتصاد: نرخ ارز در بازار آزاد را به رسمیت نمی‌شناسیم/ سرمایه‌گذاری خارجی ‌به ۱۰ میلیارد دلار می‌رسد
2024-02-23T17:08:31+03:30
وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: نرخ ارز در بازار آزاد را به رسمیت نمی‌شناسیم و هدف دولت همان روش های توافقی است و از همه ابزارها باید در این ارتباط استفاده ...

۲۱ تروریست و عناصر معاند در اصفهان دستگیر شدند/ ‌کشف ۵۵ بمب دست‌ساز/ بازداشت ۲۲ قاچاقچی داروهای حساس

 ۲۱ تروریست و عناصر معاند در اصفهان دستگیر شدند/ ‌کشف ۵۵ بمب دست‌ساز/ بازداشت ۲۲ قاچاقچی داروهای حساس
2024-02-23T15:48:08+03:30
رئیس کل دادگستری اصفهان گفت: با تلاش سربازان گمنام امام زمان (عج) در استان اصفهان، طی ماه‌های گذشته تعدادی تروریست و عناصر معاند ‌در سطح استان ‌دستگیر شدند.

۸ تروریست در آستانه راهپیمایی ۲۲ بهمن در اصفهان دستگیر شدند/ بازداشت ۲۲ قاچاقچی داروهای حساس

 ۸ تروریست در آستانه راهپیمایی ۲۲ بهمن در اصفهان دستگیر شدند/ بازداشت ۲۲ قاچاقچی داروهای حساس
2024-02-23T15:34:58+03:30
رئیس کل دادگستری اصفهان از بازداشت هشت تروریست در ‌آستانه راهپیمایی ۲۲ بهمن امسال در اصفهان خبر داد.

امام جمعه موقت بوشهر: چرا دشمنان ‌مردم را از مشارکت گسترده در انتخابات منع می‌کنند؟

 امام جمعه موقت بوشهر: چرا دشمنان ‌مردم را از مشارکت گسترده در انتخابات منع می‌کنند؟
2024-02-23T15:01:28+03:30
امام جمعه موقت بوشهر گفت: اگر انتخابات خوب نبود و اثر نداشت چرا دشمنان با راه‌اندازی تبلیغات گسترده مردم را در عرصه مشارکت در انتخابات منع می‌کند، پس معلوم ...

اهمیت حضور در انتخابات از زبان امام جمعه زاهدان/ نگذارید دیگران جای شما تصمیم غلط بگیرند

 اهمیت حضور در انتخابات از زبان امام جمعه زاهدان/ نگذارید دیگران جای شما تصمیم غلط بگیرند
2024-02-23T15:01:28+03:30
امام جمعه زاهدان با اشاره به اینکه مشارکت در انتخابات و انتخاب اصلح به سرنوشت روز‌مره ما ارتباط دارد، گفت: شرکت در انتخابات و انتخاب با بصیرت و چشم باز بهتر...

عیدی سپاه به مردم فارس در عید بزرگ نیمه شعبان/ افتتاح طرح‌های عمرانی و محرومیت‌زدایی‌

 عیدی سپاه به مردم فارس در عید بزرگ نیمه شعبان/ افتتاح طرح‌های عمرانی و محرومیت‌زدایی‌
2024-02-23T14:08:18+03:30
آیین افتتاح و بهره‌برداری از طرح‌های عمرانی و محرومیت‌زدایی سپاه فجر فارس با حضور سرلشکر پاسدار حسین سلامی در شیراز برگزار شد.

امام جمعه موقت سنندج‌: همه اقشار پای صندوق بیایند/ مطالبه کردستانی‌ها از نمایندگان مجلس

 امام جمعه موقت سنندج‌: همه اقشار پای صندوق بیایند/ مطالبه کردستانی‌ها از نمایندگان مجلس
2024-02-23T14:08:18+03:30
امام جمعه موقت سنندج گفت: اشتغال، اقتصاد قوی و رفع معضل بیکاری مطالبه اصلی کردستانی‌ها از نمایندگان مجلس است.

فهرست نهایی نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی در بوشهر اعلام شد

 فهرست نهایی نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی در بوشهر اعلام شد
2024-02-23T14:08:17+03:30
رئیس هیئت نظارت شورای نگهبان در استان بوشهر با بیان اینکه فهرست نهایی نامزدهای انتخابات مجلس شورای اسلامی اعلام شده است گفت: ملاک عمل آگهی صادره از فرماندار...

مهدی طغیانی: مجلس یازدهم نمایشی نبود/ اصفهان از فضای کنونی متضرر خواهد شد

 مهدی طغیانی: مجلس یازدهم نمایشی نبود/ اصفهان از فضای کنونی متضرر خواهد شد
2024-02-23T14:08:17+03:30
نامزد دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی اصفهان گفت: اقتصاد ایران به خاطر فشار ناشی از تحریم‌ها با مشکل جهش ارزی مواجه است و باید ساز و کاری ایجاد شو...

جانشین فرمانده کل سپاه: اجازه نمی‌دهیم ‌آمریکا و دشمنان ‌اشتباه محاسباتی دیگری علیه ایران انجام دهند

 جانشین فرمانده کل سپاه: اجازه نمی‌دهیم ‌آمریکا و دشمنان ‌اشتباه محاسباتی دیگری علیه ایران انجام دهند
2024-02-23T13:41:39+03:30
جانشین فرمانده سپاه پاسداران گفت: ‌با شرکت در انتخابات اجازه نمی‌دهیم که آمریکا و دشمنان نظام اشتباه محاسباتی دیگری انجام دهند.

سرلشکر سلامی: ۱۱ اسفند با دشمنان اتمام حجت ‌می‌کنیم/ مردم در انتخابات مشت محکم دیگری به دهان معاندان می‌زنند

 سرلشکر سلامی: ۱۱ اسفند با دشمنان اتمام حجت ‌می‌کنیم/ مردم در انتخابات مشت محکم دیگری به دهان معاندان می‌زنند
2024-02-23T13:41:39+03:30
فرمانده کل سپاه گفت: جمعه ۱۱ اسفندماه، یک اتمام حجت دیگر با دشمن داریم و همچون راهپیمایی ۲۲ بهمن، حضور ملت پای صندوق‌های رای، مشت محکم دیگری به دهان دشمن می...

دادستان کل کشور: رویکرد قضات در صدور رأی "اصلاحی و تربیتی" باشد

 دادستان کل کشور: رویکرد قضات در صدور رأی "اصلاحی و تربیتی" باشد
2024-02-23T13:14:36+03:30
دادستان کل کشور گفت: رویکرد قضات در صدور آرا و سایر تصمیمات قضایی باید رویکردی اصلاحی و تربیتی و در همین راستا باشد تا شاهد بازپروری و بازگشت دوباره زندانی ...

وزیر اقتصاد: بر خروج از چالش ‌رکود تورمی دهه ۹۰ متمرکز شده‌ایم/ ورود ایران به مرحله جدید‌ رشد تولید ‌

 وزیر اقتصاد: بر خروج از چالش ‌رکود تورمی دهه ۹۰ متمرکز شده‌ایم/ ورود ایران به مرحله جدید‌ رشد تولید ‌
2024-02-23T13:14:36+03:30
وزیر اقتصاد با بیان اینکه سیاست دولت برون رفت از رکود تورمی حاکم بر دهه ۹۰ کشور است، گفت: به مرحله جدیدی از رشد تولید ناخالص داخلی کشور وارد شده‌ایم.

حال و هوای "منتظران مهدی" در قم و ‌جمکران‌/ همه برای "حضرت صاحب‌الزمان (عج)" به خط شده‌اند

 حال و هوای "منتظران مهدی" در قم و ‌جمکران‌/ همه برای "حضرت صاحب‌الزمان (عج)" به خط شده‌اند
2024-02-23T13:01:24+03:30
شهر مقدس قم و مسجد مقدس جمکران آماده برپایی جشن های نیمه شعبان است و دستگاه های استان با همکاری و هماهنگی های لازم آماده میزبانی از زائران و مسافران نیمه شع...

سرلشکر سلامی: پاسخ توطئه‌های دشمن را در پای صندوق‌های رأی می‌دهیم

 سرلشکر سلامی: پاسخ توطئه‌های دشمن را در پای صندوق‌های رأی می‌دهیم
2024-02-23T13:01:24+03:30
فرمانده کل سپاه گفت: تک مردم برای ما به اندازه همه ملت ارزشمند هستند. برای یک نفر اینها ما همه وجودمان را می گذاریم.

آیت‌الله ‌حسینی‌بوشهری: مردم ایران با مشارکت گسترده مطمئناً پشتیبان ‌انقلاب ‌خواهند بود‌

 آیت‌الله ‌حسینی‌بوشهری: مردم ایران با مشارکت گسترده مطمئناً پشتیبان ‌انقلاب ‌خواهند بود‌
2024-02-23T12:21:30+03:30
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: مردم با آگاهی در انتخابات جمعه هفته آینده ۱۱ اسفند با حضور باشکوه در پای صندوق‌های اخذ رأی یک بار دیگر حماسه وفاداری خو...

خلبان واحدی: نیروی هوایی ارتش روزآمد شد/ باید بیش از پیش هوشیار، آماده و آگاه باشیم

 خلبان واحدی: نیروی هوایی ارتش روزآمد شد/ باید بیش از پیش هوشیار، آماده و آگاه باشیم
2024-02-23T09:28:09+03:30
فرمانده نیروی هوایی ارتش گفت: نیروی هوایی با روزآمد شدن در حال حراست از گذشته افتخارآمیز خود است و باور داریم که وعده نصرت‌الهی بی‌شک محقق خواهد شد.

علی سعیدی: انتخابات زمان تسویه حساب نیست/ ایرانی‌ها مصالح شخصی را به مصالح عالی انقلاب گره نمی‌زنند

 علی سعیدی: انتخابات زمان تسویه حساب نیست/ ایرانی‌ها مصالح شخصی را به مصالح عالی انقلاب گره نمی‌زنند
2024-02-23T09:28:08+03:30
رئیس دفتر عقیدتی سیاسی فرماندهی معظم کل قوا گفت: مردم باید بدانند میانه راه زمان تسویه حساب نیست، مشکلات معیشتی را می‌بینیم و مردم را درک می‌کنیم اما این مس...

روایت تسنیم از نخستین روز انتخاباتی اصفهان/ از تأخیر شانا در اعلام لیست تا حضور حداکثر بانوان کاندیدا

 روایت تسنیم از نخستین روز انتخاباتی اصفهان/ از تأخیر شانا در اعلام لیست تا حضور حداکثر بانوان کاندیدا
2024-02-23T08:48:01+03:30
در نخستین روز فعالیت‌های انتخاباتی دوزادهمین مجلس شورای اسلامی با اعلام لیست کامل کاندیداها شاهد حضور قابل توجه بانوان در حوزه‌های مختلف انتخاباتی اصفهان هس...
X فیلم جدید فیلم جدید دانلود فیلم و سریال تبلیغات شما (پیام به تلگرام)