میرنیوز
مطالعات باستان‌شناسی در حوضۀ آبریز زاینده‌رود و نتایج جالبِ حاصل از آن
2020-10-10T12:35:47+03:30
بابک رفیعی علوی در این باره به ایسنا می‌گوید: سؤال جدی‌ای که پس از مطالعۀ این بخش از حوضۀ آبریز زاینده‌رود در ذهن هر کس شکل می‌گیرد این است که آیا زاینده‌رود همیشه همین مسیر را داشته یا در هزاره‌های پیشین در بخش‌هایی مسیر دیگری را طی می‌کرده است؟
او ادامه می‌دهد: این مسئله هنوز در حد یک فرضیۀ ضعیف است اما وجود شواهد یک مسیل بزرگ از نیک آباد به سمت اژیه، حاکی از آن است که در گذشته یا در این قسمت یک رودخانه بزرگ در جریان بوده که به زاینده‌رود می پیوسته و یا اینکه اینجا یکی از مسیرهای اصلی زاینده رود بوده است.
این باستان‌شناس، با تأکید بر اینکه تحقیق بر روی این مسئله، مطالعات باستان شناسی این حوضه آبریز را به یک حیطه جدید وارد می‌کند، می‌افزاید: ما بنا داشتیم امسال مطالعات زمین باستان شناسی و دیرینه اقلیم را با همکاری دانشگاه کلن آلمان با پروفسور مارتین کِل شروع کنیم اما کرونا این کار را به تعویق انداخت و امیدواریم با بهبود وضعیت در بهار سال آینده، بتوانیم روی این فرضیه بیشتر تحقیق کنیم.
رفیعی علوی تصریح می‌کند: زاینده‌رود در دوره‌هایی پرآب بوده و تالاب گاوخونی نیز قطع به یقین در دوره‌هایی وسیع تر از امروز بوده است. نکته جالب اینکه تپه‌های ماسه‌ای شرق تالاب که امروز به آن ریگ‌سرای می‌گویند به نظر خیلی قدیمی نیستند چون در کنار این شن‌های روان، محوطه‌هایی احتمالا مربوط به هزارۀ سوم پیش از میلاد دیده می‌شود که امروز تا حدود زیاد در زیر تل‌های ماسه‌ای پنهان شده‌اند.
او می‌گوید: در واقع در جنوب و شرق شهر ورزنه امروز یا در فاصلۀ بین شهرهای اژیه تا ورزنه که در شمال دامنۀ رشته کوه‌های جرقویه قرار گرفته، فرهنگی شکوفا با چند ده محوطۀ استقراری از هزارۀ سوم پیش از میلاد در عصر مفرغ قدیم وجود داشته و لازم به ذکر است این دورۀ زمانی مربوط به فاصله‌ای است که ما در فلات ایران اطلاعات کمی دربارۀ آن داریم.
این باستان شناس خاطر نشان می‌کند: در فلات مرکزی ایران مانند دشت‌های قزوین، تهران و کاشان تا اریسمان و حوالی اردستان، استقرارها تا حدود ۲۸۰۰ سال پیش از میلاد ادامه پیدا کرده اما یکباره متروک شده‌اند و ما اطلاعی از وضعیت زیست بشر در بعد از این تاریخ در هزارۀ سوم پیش از میلاد نداریم. در فارس نیز به همین شکل از ۲۸۰۰ تا ۲۲۰۰ پیش از میلاد شاهد افول و کاسته شدن استقرارها به شکلی چشم‌گیر هستیم.
او توضیح می‌دهد: حدس ما این است که در این دورۀ ناشناخته در مناطق مرکزی فلات ایران یک عصر مفرغ قدیم شکوفا در محوطه‌های متعددی در منطقه پایین دست زاینده‌رود داشته‌ایم که متأسفانه باید اعلام کنم این محوطه‌ها به دلیل دوری از مراکز شهری امروز بسیار در خطر هستند.
رفیعی علوی دربارۀ حفاری‌های غیر مجاز ماشین آلات سنگین در این محوطه‌های باستانی می‌گوید: میراث فرهنگی تلاش خود را برای حفظ این محوطه‌ها در شرق اصفهان انجام می‌دهد اما رسیدگی به وضع این محدوده نیازمند یک عزم و ارادۀ جدی ملی است چرا که حفاری‌های غیر مجاز و قاچاق وسیع، شواهد تمدنی‌ای که به بسیاری از سؤالات ما دربارۀ عصر مفرغ قدیم در کل فلات ایران جواب می‌دهد را به سادگی از بین می‌برد، پس ضروری است که توجه بیشتری به آن شود.
این باستان شناس، با اشاره به اینکه رودخانۀ دائمی زاینده‌رود از سرچشمه تا تالاب فرهنگ‌های مختلفی را شکل داده که ما هنوز بخش زیادی از آن را نمی‌شناسیم، یادآور می‌شود: حدس می‌زنیم که محدودۀ مورد مطالعۀ ما حداقل در بخش‌هایی قبلا به واسطۀ کانال کشی از آب زاینده‌رود استفاده می‌کرده‌اند چون سطح این منطقه چندین متر بالاتر از سطح رودخانه است و امروزه نیز از اژیه کانالی از زاینده‌رود جدا می شود تا آب را به روستاهای این محدوده برساند. البته درک این مسائل احتیاج به مطالعات میان رشته‌ای بیشتر ما در این محدوده دارد.
او تأکید می‌کند: ما هنوز اول کاریم و مسئلۀ کرونا به اضافۀ مشکل همیشگی کمبود بودجه برای این نوع مطالعات، امکان ادامۀ جدی‌تر این تحقیقات را در این تابستان از ما گرفته است؛ اگر چه امسال یک فصل بررسی توسط گروه مطالعاتی ما در مناطق جنوبی تالاب گاوخونی انجام شد اما طبق روال قبل نتوانستیم در شهریور ماه فصل جدید کاوش در پایین دست رودخانه را شروع کنیم.
رفیعی علوی خبر می‌دهد: به زودی در حوضۀ غرب زاینده‌رود و بالادست رودخانه، مطالعاتی را شروع می‌کنیم تا بتوانیم با مقایسۀ داده‌های آن با پایین دست رودخانه به نحوۀ زیست بشر در کنار این رودخانه دائمی، بهتر پی ببریم.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز استانی-فرهنگی و هنری زايندهرود باستانشناسي شرق اصفهان حفاری غیرمجاز محوطه باستانی میراث فرهنگی اصفهان تالاب گاوخوني
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار استان ها
اما و اگرهای ساماندهی دستفروشان در بیرجند
تداوم دست‌اندازی‌ها به چشمه مرغک رونیز استهبان فارس
دستگیری ۸۹ قاچاقچی ارز و کالا در شهریار
کشف ۱۰۲ هزار لیتر سوخت قاچاق در سواحل عسلویه
مهاجرت یک میلیون بال پرنده تابستان‌گذران به مازندران
حمایت آیت الله نوری همدانی از پاسخ کوبنده ایران به اسرائیل
انتقام ایران پاسخی به خباثت‌های رژیم صهیونیستی بود
دپوی چوب آلات برای قاچاقچیان ناامن خواهد بود
حملات سپاه ثابت کرد رژیم صهیونیستی مترسکی بیش نیست
جزئیات رقابت‌های جهانی تکواندو در کیش
تجمع خیابانی مردم تبریز در حمایت از عملیات سپاه علیه اسرائیل
پیش‌بینی رگبار برف در ارتفاعات لرستان
توزیع ۶۰۰هزار تن نهاده‌های دامی بین دامداران لرستان
انتخابات دور دوم زنجان، طارم و خدابنده نیمه‌الکترونیکی است
هواشناسی هشدار داد؛ سرمازدگی در کمین باغات استان سمنان
وزارت نفت برای جمع‌آوری فاضلاب جزیره خارگ پای کار بیاید
سرریز فاضلاب شهرک صنعتی شماره ۲ اردبیل به قره‌سو
خبر وزیر کشور از احداث ۱۶۰۰ کلاس درس در سیستان و بلوچستان
قدردانی علمای اهل سنت خراسان شمالی از عملیات «وعده صادق»
پهلودهی ۲۵۰۰ فروند شناور کانتینری در بندر شهید رجایی
قدردانی علمای برجسته اهل‌سنت از سپاه؛ دلِ جهان اسلام شاد شد
اختصاصی| حمایت جبهه ایستادگی ایران اسلامی زنجان از لیست شورای ائتلاف
رئیس دیوان عدالت اداری: قوه قضائیه استقلال وکلا را در هر زمان به رسمیت می‌شناسد
دستگیری اکرم لاهوری تروریست + جزئیات
لیست شورای ائتلاف برای انتخابات مجلس خبرگان و شورای اسلامی در همدان + اسامی
محکوم مالی فراری هنگام خروج غیرقانونی از کشور بازداشت شد + جزئیات
دغدغه‌های نخبگان خراسان جنوبی با نامزد انتخابات خبرگان رهبری + تصاویر
رئیسی: امیدواریم مجلس قوی برای پشتیبانی از مردم و کمک به دولت تشکیل شود
رونمایی از دیوارنگاره جدید میدان ولیعصر(عج) زنجان/ "روشن شود جهانی؛ وقتی که تو بیایی"
تب تند رقابت‌های انتخاباتی در اصفهان/ تشکیل ائتلاف بانوان و ائتلاف آبی نظرها را جلب کرد
