میرنیوز
مطالعات باستان‌شناسی در حوضۀ آبریز زاینده‌رود و نتایج جالبِ حاصل از آن
2020-10-10T12:35:47+03:30
بابک رفیعی علوی در این باره به ایسنا می‌گوید: سؤال جدی‌ای که پس از مطالعۀ این بخش از حوضۀ آبریز زاینده‌رود در ذهن هر کس شکل می‌گیرد این است که آیا زاینده‌رود همیشه همین مسیر را داشته یا در هزاره‌های پیشین در بخش‌هایی مسیر دیگری را طی می‌کرده است؟
او ادامه می‌دهد: این مسئله هنوز در حد یک فرضیۀ ضعیف است اما وجود شواهد یک مسیل بزرگ از نیک آباد به سمت اژیه، حاکی از آن است که در گذشته یا در این قسمت یک رودخانه بزرگ در جریان بوده که به زاینده‌رود می پیوسته و یا اینکه اینجا یکی از مسیرهای اصلی زاینده رود بوده است.
این باستان‌شناس، با تأکید بر اینکه تحقیق بر روی این مسئله، مطالعات باستان شناسی این حوضه آبریز را به یک حیطه جدید وارد می‌کند، می‌افزاید: ما بنا داشتیم امسال مطالعات زمین باستان شناسی و دیرینه اقلیم را با همکاری دانشگاه کلن آلمان با پروفسور مارتین کِل شروع کنیم اما کرونا این کار را به تعویق انداخت و امیدواریم با بهبود وضعیت در بهار سال آینده، بتوانیم روی این فرضیه بیشتر تحقیق کنیم.
رفیعی علوی تصریح می‌کند: زاینده‌رود در دوره‌هایی پرآب بوده و تالاب گاوخونی نیز قطع به یقین در دوره‌هایی وسیع تر از امروز بوده است. نکته جالب اینکه تپه‌های ماسه‌ای شرق تالاب که امروز به آن ریگ‌سرای می‌گویند به نظر خیلی قدیمی نیستند چون در کنار این شن‌های روان، محوطه‌هایی احتمالا مربوط به هزارۀ سوم پیش از میلاد دیده می‌شود که امروز تا حدود زیاد در زیر تل‌های ماسه‌ای پنهان شده‌اند.
او می‌گوید: در واقع در جنوب و شرق شهر ورزنه امروز یا در فاصلۀ بین شهرهای اژیه تا ورزنه که در شمال دامنۀ رشته کوه‌های جرقویه قرار گرفته، فرهنگی شکوفا با چند ده محوطۀ استقراری از هزارۀ سوم پیش از میلاد در عصر مفرغ قدیم وجود داشته و لازم به ذکر است این دورۀ زمانی مربوط به فاصله‌ای است که ما در فلات ایران اطلاعات کمی دربارۀ آن داریم.
این باستان شناس خاطر نشان می‌کند: در فلات مرکزی ایران مانند دشت‌های قزوین، تهران و کاشان تا اریسمان و حوالی اردستان، استقرارها تا حدود ۲۸۰۰ سال پیش از میلاد ادامه پیدا کرده اما یکباره متروک شده‌اند و ما اطلاعی از وضعیت زیست بشر در بعد از این تاریخ در هزارۀ سوم پیش از میلاد نداریم. در فارس نیز به همین شکل از ۲۸۰۰ تا ۲۲۰۰ پیش از میلاد شاهد افول و کاسته شدن استقرارها به شکلی چشم‌گیر هستیم.
او توضیح می‌دهد: حدس ما این است که در این دورۀ ناشناخته در مناطق مرکزی فلات ایران یک عصر مفرغ قدیم شکوفا در محوطه‌های متعددی در منطقه پایین دست زاینده‌رود داشته‌ایم که متأسفانه باید اعلام کنم این محوطه‌ها به دلیل دوری از مراکز شهری امروز بسیار در خطر هستند.
رفیعی علوی دربارۀ حفاری‌های غیر مجاز ماشین آلات سنگین در این محوطه‌های باستانی می‌گوید: میراث فرهنگی تلاش خود را برای حفظ این محوطه‌ها در شرق اصفهان انجام می‌دهد اما رسیدگی به وضع این محدوده نیازمند یک عزم و ارادۀ جدی ملی است چرا که حفاری‌های غیر مجاز و قاچاق وسیع، شواهد تمدنی‌ای که به بسیاری از سؤالات ما دربارۀ عصر مفرغ قدیم در کل فلات ایران جواب می‌دهد را به سادگی از بین می‌برد، پس ضروری است که توجه بیشتری به آن شود.
این باستان شناس، با اشاره به اینکه رودخانۀ دائمی زاینده‌رود از سرچشمه تا تالاب فرهنگ‌های مختلفی را شکل داده که ما هنوز بخش زیادی از آن را نمی‌شناسیم، یادآور می‌شود: حدس می‌زنیم که محدودۀ مورد مطالعۀ ما حداقل در بخش‌هایی قبلا به واسطۀ کانال کشی از آب زاینده‌رود استفاده می‌کرده‌اند چون سطح این منطقه چندین متر بالاتر از سطح رودخانه است و امروزه نیز از اژیه کانالی از زاینده‌رود جدا می شود تا آب را به روستاهای این محدوده برساند. البته درک این مسائل احتیاج به مطالعات میان رشته‌ای بیشتر ما در این محدوده دارد.
او تأکید می‌کند: ما هنوز اول کاریم و مسئلۀ کرونا به اضافۀ مشکل همیشگی کمبود بودجه برای این نوع مطالعات، امکان ادامۀ جدی‌تر این تحقیقات را در این تابستان از ما گرفته است؛ اگر چه امسال یک فصل بررسی توسط گروه مطالعاتی ما در مناطق جنوبی تالاب گاوخونی انجام شد اما طبق روال قبل نتوانستیم در شهریور ماه فصل جدید کاوش در پایین دست رودخانه را شروع کنیم.
رفیعی علوی خبر می‌دهد: به زودی در حوضۀ غرب زاینده‌رود و بالادست رودخانه، مطالعاتی را شروع می‌کنیم تا بتوانیم با مقایسۀ داده‌های آن با پایین دست رودخانه به نحوۀ زیست بشر در کنار این رودخانه دائمی، بهتر پی ببریم.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز استانی-فرهنگی و هنری زايندهرود باستانشناسي شرق اصفهان حفاری غیرمجاز محوطه باستانی میراث فرهنگی اصفهان تالاب گاوخوني
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار استان ها
امام جمعه اهواز: کمک به مردم غزه و لبنان باید تداوم یابد
فرهنگ بسیج از مرزهای ایران به سراسر جهان رسیده است
خداحافظی آیت الله اسلامی از امامت جمعه تاکستان
حادثه رانندگی در محور دامغان_فولاد محله جان یک نفر را گرفت
صدور حکم بازداشت نتانیاهو در دادگاه «لاهه» اقدامی بجا بود
انفجار منزل مسکونی در رشت ۶ مصدوم بر جا گذاشت
بسیج یک حرکت مستمر و فلسفه تحول است
نقش بسیجیان در جنگ ترکیبی و شناختی بسیار مهم است
امام جمعه ساری: بسیج کاخ مستکبران عالم را ویران می کند
امام جمعه قم: پیروزی نهایی از آن جبهه مقاومت خواهد بود
سردار نجات: امروز بسیجیان و جهادگران در تمام صحنه‌ها آماده اند
رئیس دیوان عالی کشور: بسیج برگرفته از فرهنگ مقاومت است
بسیج محور استراتژیک نظام در امنیت داخلی و دفاع خارجی است
شهید سیدحسن نصرالله محبوبیت فزاینده‌ای نزد آزادگان جهان دارد
دفتر مقام معظم رهبری از تلاش‌های هیئت خادم الرضا(ع) قم تقدیر کرد
دفتر مقام معظم رهبری از تلاش های هیات خادم الرضا(ع) قم تقدیر کرد
حادثه تاسف بار برای محیط بان شاهرودی
لنج صیادی متخلف در آب‌های شمال استان بوشهر توقیف شد
«اصغر طهماسبی» به عنوان استاندار گلستان معارفه شد
سردار سلامی: کشورهای اسلامی راه کمک به رژیم صهیونیستی را ببندند
درخواست امام جمعه برای مزایده هرچه سریعتر اموال بدهکار بزرگ پیشوا
سردار سلامی: کشورهای اسلامی راه کمک به رژیم صهیونسیتی را ببندند
وزیر کشور: استان گلستان نماد وفاق در کشور است
بسیجیان همدلی خود را با مردم مظلوم غزه و لبنان ثابت کردند
بانوان زنجانی یک کیلو و ۵۳۴ گرم طلا به جبهه مقاومت اهدا کردند
تعداد قابل توجهی سلاح جنگی از انبار ساختمانی در تهران کشف شد
مهاجرانی: دولت حمایت ویژه از نخبگان را وظیفه خود می داند
رئیس جمهور: ایران در تراز کشورهای پیشتاز دانش پزشکی است
آغاز رزمایش ۶۰ هزار نفری «الی بیت‌المقدس» با حضور سردار سلامی
رئیس جمهور» ایران در تراز کشورهای پیشتاز دانش پزشکی است