میرنیوز

آیین نخل‌گردانی در گناباد

آیین نخل‌گردانی در گناباد 2020-08-30T15:18:32+04:30

یکی از مهمترین مراسم آیینی که در ایام محرم و  روز عاشورا در شهرستان گناباد برگزار می‌شود، مراسم  نخل‌گردانی است. نخل‌هایی که نسل اندر نسل بوده و هر ساله جمعیت زیادی را به پای خود فرا می‌خواند؛ در چون و چرایی و فلسفه نخل‌ها روایت‌های زیادی نقل شده‌ است اما رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد در این باره گفته است: نخل تداعی کننده درخت خرما است و یکی از منطقی‌ترین فلسفه‌های وجودی آن این است که در روز عاشورا پیکر امام سوم شیعیان و سایر شهدا بر روی شاخه‌های درخت خرما قرار گرفته و توسط قبیله بنی اسد به محل دفن حمل شده‌اند.

عباس علی  غلام‌زاده از تعزیه خوانان پیشکسوت گناباد که سال‌هاست در زمینه تعزیه ‌خوانی فعالیت دارد در رابطه با اجرای مراسم آیینی نخل‌گردانی در گناباد در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: پیدایش آیین نخل‌گردانی در گناباد به زمان قاجار  بر می‌گردد اما اینکه دقیقا این آیین از چه سالی آغاز شده‌ است، زیاد مشخص نیست.

نباید بگذاریم خرافات که ریشه منطقی و اسنادی ندارند، رواج پیدا کنند

وی عنوان کرد: در زمان قاجار، بعد از فروپاشی تکیه دولت و زمانی که حمایت دولت از سر تعزیه‌خوان‌ها برداشته شد تعزیه‌خوان‌ها برای امرار معاش به شهرستان‌ها رفتند و بعد از رواج تعزیه‌خوانی، به همراه آن آیین‌های دیگری از جمله نخل‌گردانی نیز رایج شد.

غلام‌زاده تاکید کرد: بدنه اصلی نخل‌ها در قدیم فقط از چوب بود و نجاران زبده با مهارتی خاص و با اشکال هندسی زیبا نخل را می‌ساختند و ساخت نخل هم بیشتر مربوط به طبقه بالای شهر یا روستا بود چون ساخت آن هزینه زیادی داشت.

وی در رابطه با فلسفه وجودی نخل گفت: تعبیرات مختلفی در بین مردم عامه در مورد نخل وجود دارد از جمله نمادی از کجاوه و یا تابوت که البته در مورد این تعابیر سند منطقی وجود ندارد و نمی‌شود به آن استناد کرد.

وی اظهار کرد: در رابطه با محرم و به خصوص عاشورا آیین و مراسم زیادی داریم که برای حفظ آن باید تلاش کنیم اما آنچه مهم‌تر از حفظ این آیین‌هاست، خرافه زدایی از این آیین‌هاست و نباید بگذاریم خرافات و عقایدی که هیچ گونه ریشه منطقی و اسنادی ندارند، رواج پیدا کنند.

نخل نماد همگرایی، هم‌نوایی و اتحاد است

رئیس اداره میراث فرهنگی وگردشگری و صنایع دستی گناباد نیز در گفت‌وگو با ایسنا در این باره مطرح کرد: نخل و نحوه تزئین آن، نماد همگرایی، هم‌نوایی و اتحاد است و نشانه‌ی این است که در روز عاشورا همه به یک هدف فکر می‌کنند و آن امام حسین(ع) است.

وی ادامه داد: ریشه بسیاری از آیین‌ها و نمادهای محرم به دوران صفوی و زمانی که شاه عباس بحث شیعه را پیش کشید، بر می‌گردد همچنین در دوران قاجاریه و زمانی که ناصرالدین‌شاه به خارج از کشور سفر کرد و با تئاتر آشنا شد مراسم شبیه‌خوانی در تکیه‌ها ظهور پیدا کرد.

علیرضا شناسایی اظهار کرد: یکی از آئین‌های مهم محرم در شهرستان گناباد مراسم نخل‌گردانی است که در مناطق مختلف از جمله قصبه شهر، روستاهای نوقاب، بیدخت، رهن، زیبد و... با شکوه خاصی برگزار می‌شود.

وی خاطر نشان کرد: بدنه اصلی نخل را از چوب  و به شکل مخروطی می‌سازند و بستن نخل هم از جمله کارهایی است که فقط مختص افرادی است که در این زمینه تجربه و تبحر کافی دارند و چوب‌ها را با موهای پنبه‌ای می‌بندند تا محکم باشد.

شناسایی در ادامه گفت: یکی از بارزترین نمونه‌های نخل در گناباد نخل‌های نوقاب است که به لحاظ تعداد آن که سه عدد است و همچنین نوع تزئینات نیز منحصر به فرد است.

وی با اشاره به اینکه در تزئین نخل‌های نوقاب از پارچه‌های رنگی زیادی استفاده می‌شود، بیان کرد: رنگارنگ بودن این پارچه‌ها نمادی از عقاید مختلف است که این عقاید مختلف در کنار هم قرار می‌گیرند و در یک نقطه‌ واحد در روی نخل به هم می‌رسند که نماد همگرایی، هم‌نوایی و اتحاد است و نشانه‌ این است که در روز عاشورا همه به یک هدف فکر می‌کنند و آن امام حسین(ع) است.

آینه در تزئین نخل نمادی از پاکی دل است

شناسایی در رابطه با نمادهای دیگری که در تزئین نخل‌ها استفاده می‌شود، افزود: یکی از وسایلی که در تزئین نخل استفاده می‌شود آینه است که نمادی از پاکی دل است همچنین در بالای نخل نماد سرپنجه نصب می‌کنند که نشان از سرپنجه حضرت عباس است و روی پنجه هم از میوه‌های انار و سیب سرخ استفاده می‌کنند که این میوه‌ها به تعبیری میوه‌ بهشتی هستند و رنگ قرمز آن هم نماد خون است همچنین در تزئین نخل، از شمشیر استفاده می‌شود که نماد جنگ و مبارزه است.

وی بیان کرد: مراسم نخل‌گردانی در نوقاب  گناباد در روز عاشورا انجام می‌شود به این ترتیب که اول صبح نخل از محل اصلی خود حرکت داده می‌شود و توسط گروهی مشخص و با همراهی خیل عظیمی از مردم به سمت جایگاه تعزیه‌خوانی یا همان قتلگاه حمل می‌شود. با پایان یافتن مراسم تعزیه‌خوانی در عصر عاشورا، دوباره نخل از محل جایگاه تعزیه‌خوانی حرکت داده می‌شود و با شکوه خاصی با همراهی مردم و عزاداران در جایگاه اصلی خود قرار می‌گیرد و شب نیز در محل نخل، مراسم شام غریبان برگزار شده و با بلغور نذری که یک غذای محلی است از عزاداران پذیرایی می‌شود.

شناسایی تصریح کرد: محل نگهداری نخل جای مشخصی است و افرادی هم که نخل را حرکت می‌دهند گروه مشخصی هستند و حتی مکان قرارگیری افراد در زیر نخل نیز از پیش تعیین شده و حتی سینه به سینه به افراد به ارث رسیده است، همچنین هر نخل نام مشخصی دارد که معمولا به نام بانی نخل است و حرکات نخل هم حرکات مشخصی است که عبارتند از حرکت دورانی، حرکت چپ و راست و حرکت سلام، که هر کدام از این حرکت‌ها خود قانون و قاعده خاص خودش را دارد و شخصی در جلو نخل افراد را برای انجام حرکات و همزمانی آن راهنمایی می‌کند. در حین انجام حرکات و برای هماهنگی بیشتر از ذکر یا علی استفاده می‌شود.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد یادآور شد: ۳ مورد از نخل‌های گناباد شامل نخل  شهر، نخل نوقاب و نخل ریاب در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند که دلیل ثبت این آیین به عنوان اثر ملی،  یکی کثرت تجمع مربوط به آن و دیگری مربوط به نوع تزئینات نخل است.

گفتنی است در گناباد ۱۲ اثر به عنوان میراث معنوی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است که ۸ اثر آن مربوط به آیین‌های عاشورایی و محرم است و در بین این ۸ اثر، چند  مورد آن مربوط به آیین نخل‌گردانی است که مربوط به نخل‌گردانی  شهر، نخل‌گردانی ریاب و نخل‌گردانی نوقاب است. این آیین در سال جاری به دلیل شیوع ویروس کرونا برگزار نمی‌شود.

انتهای پیام

منبع : خبرگزاری ایسنا


کلمات کلیدی :
اشتراک گذاری :

آخرین اخبار استان ها

امارات هیچ سندی بر مالکیت ۲ جزیره «آریانا» و «زرکوه» ندارد

امارات هیچ سندی بر مالکیت ۲ جزیره «آریانا» و «زرکوه» ندارد
2024-11-24T00:27:29+03:30
اردبیل - نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اردبیل گفت: اماراتی‌ها در زمان شاه جزایر «آریانا»و «زرکوه» را بلاصاحب دیده و تصاحب کرده‌اند که هیچ مدرکی بر ما...

اگر جمهوری اسلامی نبود قطع به یقین جبهه مقاومت وجود نداشت

اگر جمهوری اسلامی نبود قطع به یقین جبهه مقاومت وجود نداشت
2024-11-23T23:54:16+03:30
قم- دبیرکل جنبش عهدالله عراق گفت: امروز جمهوری اسلامی خیمه لشکر امام زمان(عج) است و اگر جمهوری اسلامی نبود قطع به یقین جبهه مقاومت وجود نداشت.

کمیسیون پزشکی برای محیط بان آسیب‌دیده شاهرودی تشکیل می‌شود

کمیسیون پزشکی برای محیط بان آسیب‌دیده شاهرودی تشکیل می‌شود
2024-11-23T23:00:43+03:30
شاهرود- فرمانده یگان حفاظت سازمان محیط زیست کشور از تشکیل کمیسیون پزشکی برای محیط بان آسیب‌دیده شاهرودی خبر داد و گفت: ممکن است وی به تهران اعزام شود.

پیگیری و اجرای مناسب برنامه ها نسخه اصلی حل مشکلات در استان تهران است

پیگیری و اجرای مناسب برنامه ها نسخه اصلی حل مشکلات در استان تهران است
2024-11-23T22:20:48+03:30
تهران- استاندار تهران با تاکید بر ضرورت حرکت بر اساس مُر قانون، گفت: پیگیری و اجرای مناسب برنامه ها، نسخه اصلی حل مشکلات در استان تهران است.

زلزله رستم آباد خسارتی نداشته است

زلزله رستم آباد خسارتی نداشته است
2024-11-23T21:40:49+03:30
رودبار- فرماندار شهرستان رودبار گفت: زلزله ۳.۲ریشتری در جوبُن رستم آباد رودبار، در استان گیلان خسارتی نداشته است.

بسیجیان دو ویژگی تولی و تبری را در خود تقویت کنند

بسیجیان دو ویژگی تولی و تبری را در خود تقویت کنند
2024-11-23T20:20:51+03:30
ساری- نماینده ولی فقیه در مازندران گفت: بسیجیان باید دو ویژگی‌ تولی و تبری یعنی دوستی اهل بیت و ایستادگی برابر استکبار جهانی را در خود تقویت کنند.

شناسایی ۱۷۵ ملک دولتی مازاد برای مولدسازی در مازندران

شناسایی ۱۷۵ ملک دولتی مازاد برای مولدسازی در مازندران
2024-11-23T20:20:50+03:30
ساری- استاندار مازندران از شناسایی ۱۷۵ املاک مازاد دولتی در استان برای واگذاری در قالب مولدسازی خبر داد.

حضور بسیجیان در لبنان و سوریه برای دفاع از اسلام و انقلاب است

حضور بسیجیان در لبنان و سوریه برای دفاع از اسلام و انقلاب است
2024-11-23T20:07:26+03:30
شمیرانات- فرمانده سپاه حضرت محمد رسول الله(ص) تهران بزرگ گفت: حضور بسیجیان در لبنان و سوریه برای دفاع از اسلام و انقلاب است.

کشور به ۶ حلقه تولید داروی استامینوفن دست یافته است

کشور به ۶ حلقه تولید داروی استامینوفن دست یافته است
2024-11-23T19:40:50+03:30
اراک- معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت گفت: هفت حلقه صنعت برای تولید داروی استامینوفن وجود دارد و کشور به فناوری ۶ حلقه تولید این دارو دست یافته ...

لزوم پرهیز از سبک زندگی کاریکاتوری/ مفاخر فرهنگی تجلیل شوند

لزوم پرهیز از سبک زندگی کاریکاتوری/ مفاخر فرهنگی تجلیل شوند
2024-11-23T19:27:28+03:30
شاهرود- مشاور عالی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر ضرورت پرهیز از سبک زندگی کاریکاتوری تاکید کرد و گفت، گفت: زیست طبیعی ما باید همان که هست باشد.

کوهنورد اردبیلی در علم کوه جان باخت؛ گم شدن نوجوان سیرجانی

کوهنورد اردبیلی در علم کوه جان باخت؛ گم شدن نوجوان سیرجانی
2024-11-23T19:00:47+03:30
ساری- مدیرعامل جمعیت هلال احمر مازندران از جان باختن کوهنورد اردبیلی در ارتفاعات علم کوه خبر داد.

دومین ایستگاه هواشناسی کوهستان کشور در اردبیل افتتاح شد

دومین ایستگاه هواشناسی کوهستان کشور در اردبیل افتتاح شد
2024-11-23T18:47:28+03:30
اردبیل- رئیس سازمان هواشناسی کشور گفت: دومین ایستگاه کوهستانی کشور در ارتفاع ۳۰۶۰ متری ارتفاعات آلوارس سبلان افتتاح شد.

۶ شهید گمنام از دوران دفاع مقدس میهمان کرمانشاه هستند

۶ شهید گمنام از دوران دفاع مقدس میهمان کرمانشاه هستند
2024-11-23T18:34:03+03:30
کرمانشاه- مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان کرمانشاه گفت: استان کرمانشاه همزمان با سالروز شهادت حضرت زهرا (س) میزبان پیکر مطهر ۶ شهید گمنام در د...

کوهنورد اردبیلی در علم کوه جان باخت؛ گمشدن نوجوان سیرجانی

کوهنورد اردبیلی در علم کوه جان باخت؛ گمشدن نوجوان سیرجانی
2024-11-23T18:20:52+03:30
ساری- مدیرعامل جمعیت هلال احمر مازندران از جان باختن کوهنورد اردبیلی در ارتفاعات علم کوه خبر داد.

مدیریت مصرف انرژی در کشور فرهنگ سازی شود

مدیریت مصرف انرژی در کشور فرهنگ سازی شود
2024-11-23T18:20:52+03:30
رشت _ مدیر هماهنگی امور گاز رسانی شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه آثار کمبود و قطعی گاز جبران ناپذیر است، گفت: مدیریت مصرف انرژی در کشور فرهنگ سازی شود.

تحقق عدالت نسبی مطالبه شاهرودی‌ها از آموزش و پرورش استان سمنان

تحقق عدالت نسبی مطالبه شاهرودی‌ها از آموزش و پرورش استان سمنان
2024-11-23T18:20:51+03:30
شاهرود- امام جمعه شاهرود بر ضرورت تحقق عدالت نسبی را از جمله توقعات شاهرودی‌ها از آموزش و پرورش استان سمنان دانست و گفت: باید وسعت و جمعیت این شهرستان در شاخ...

رئیس سازمان بسیج: انقلاب اسلامی هندسه قدرت را در جهان تغییر داد

رئیس سازمان بسیج: انقلاب اسلامی هندسه قدرت را در جهان تغییر داد
2024-11-23T18:20:51+03:30
قم- رئیس سازمان بسیج مستضعفین گفت: انقلاب اسلامی به رهبری امام راحل هندسه قدرت را در جهان تغییر داد و سرآغاز تحولات بزرگی بود و شکل گیری جبهه مقاومت نیز از ا...

ستار هاشمی: ضرر فیلترینگ برای ارتباطات کشور بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان است

ستار هاشمی: ضرر فیلترینگ برای ارتباطات کشور بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان است
2024-11-23T17:54:05+03:30
مشهد- وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: ضرر فیلترینگ برای ارتباطات کشور بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان است.

ضرر فیلترینگ برای ارتباطات کشور بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان است

ضرر فیلترینگ برای ارتباطات کشور بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان است
2024-11-23T17:27:28+03:30
مشهد- وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: ضرر فیلترینگ برای ارتباطات کشور بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان است.

افزایش۱۲میلیونی جوجه ریزی در استان تهران؛بازار مرغ به ثبات می رسد

افزایش۱۲میلیونی جوجه ریزی در استان تهران؛بازار مرغ به ثبات می رسد
2024-11-23T17:00:44+03:30
ری- رئیس جهاد کشاورزی استان تهران از افزایش۱۲ میلیونی جوجه ریزی در این استان خبر داد و گفت: با این اقدام و دیگر اقدامات انجام شده بازار مرغ در پایتخت به ثبات...

بیش از ۲۵ هزار لیتر سوخت قاچاق در هنگ مرزی تایباد کشف شد

بیش از ۲۵ هزار لیتر سوخت قاچاق در هنگ مرزی تایباد کشف شد
2024-11-23T16:47:29+03:30
مشهد- فرمانده مرزبانی خراسان رضوی از کشف بیش از ۲۵ هزار لیتر سوخت قاچاق توسط مرزبانان هنگ تایباد خبر داد.

متهمین نزاع دسته جمعی «مهدیه» اسلامشهر دستگیر شدند

متهمین نزاع دسته جمعی «مهدیه» اسلامشهر دستگیر شدند
2024-11-23T16:47:28+03:30
اسلامشهر- دادستان عمومی و انقلاب اسلامشهر از دستگیری عاملین و متهمین نزارع دسته جمعی «مهدیه» خبر داد و گفت: برخورد دستگاه قضائی با اخلالگران نظم و امنیت جام...

وزیر کشور و معاون اول رئیس جمهور جویای احوال استاندار مرکزی شدند

وزیر کشور و معاون اول رئیس جمهور جویای احوال استاندار مرکزی شدند
2024-11-23T16:34:09+03:30
اراک- در پی وقوع حادثه رانندگی برای خودروی استاندار مرکزی، وزیر کشور و معاون اول رئیس جمهور، طی تماس تلفنی با مهدی زندیه‌وکیلی جویای حال وی شدند.

سازمان ملل در برابر قتل عام مردم غزه بی خاصیتی خود را نشان داد

سازمان ملل در برابر قتل عام مردم غزه بی خاصیتی خود را نشان داد
2024-11-23T16:34:09+03:30
پاکدشت- عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: تحولات منطقه به خوبی نشان داده که سازمان ملل متحد در دفاع از حق مظلومان بی خاصیت است.

ضرورت مهارت آموزی مددجویان تحت پوشش سازمان بهزیستی

ضرورت مهارت آموزی مددجویان تحت پوشش سازمان بهزیستی
2024-11-23T16:20:47+03:30
قم- رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: مهارت آموزی افراد دارای معلولیت موضوع بسیار مهمی است چرا که اگر این افراد بتوانند روی پای خود بایستند آرامش پیدا خوا...

تداوم تخصیص ارز ترجیحی برای وارد کنندگان تجهیزات پزشکی

تداوم تخصیص ارز ترجیحی برای وارد کنندگان تجهیزات پزشکی
2024-11-23T15:54:06+03:30
مشهد- مدیرکل تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو از تداوم تخصیص ارز ترجیحی برای واردکنندگان تجهیزات پزشکی تا پایان امسال خبرداد.

بی عملی کشورهای عربی سبب سلطه اسرائیل بر منطقه می شود

بی عملی کشورهای عربی سبب سلطه اسرائیل بر منطقه می شود
2024-11-23T15:40:53+03:30
قم- رئیس هیئت امنای جمعیت علمای مسلمان لبنان گفت: بی عملی کشورهای عربی باعث می‌شود اسرائیل سلطه خود را در منطقه داشته باشد و اهداف خود را ادامه دهد.

مردم کرمان میزبان ۱۰ شهید گمنام در ایام فاطمیه

مردم کرمان میزبان ۱۰ شهید گمنام در ایام فاطمیه
2024-11-23T15:27:34+03:30
کرمان_مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان کرمان گفت: استان کرمان در ایام فاطمیه میزبان ۱۰ شهید گمنام است.

گیلان میزبان ۶ شهید گمنام می‌شود

گیلان میزبان ۶ شهید گمنام می‌شود
2024-11-23T14:47:26+03:30
رشت- مدیر کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس گیلان گفت: همزمان با سالروز شهادت فاطمه زهرا (س) گیلانی‌ها میزبان ۶ شهید گمنام هستند.

کشف ۱۵ تن برنج تاریخ گذشته در اهواز

کشف ۱۵ تن برنج تاریخ گذشته در اهواز
2024-11-23T14:20:47+03:30
اهواز - مدیرکل تعزیرات حکومتی خوزستان از کشف ۱۵ تن برنج تاریخ گذشته و فاقد مشخصه تولید در یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای اهواز خبر داد.
X فیلم جدید فیلم جدید دانلود فیلم و سریال تبلیغات شما (پیام به تلگرام)