میرنیوز

آیین نخل‌گردانی در گناباد

آیین نخل‌گردانی در گناباد 2020-08-30T15:18:32+04:30

یکی از مهمترین مراسم آیینی که در ایام محرم و  روز عاشورا در شهرستان گناباد برگزار می‌شود، مراسم  نخل‌گردانی است. نخل‌هایی که نسل اندر نسل بوده و هر ساله جمعیت زیادی را به پای خود فرا می‌خواند؛ در چون و چرایی و فلسفه نخل‌ها روایت‌های زیادی نقل شده‌ است اما رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد در این باره گفته است: نخل تداعی کننده درخت خرما است و یکی از منطقی‌ترین فلسفه‌های وجودی آن این است که در روز عاشورا پیکر امام سوم شیعیان و سایر شهدا بر روی شاخه‌های درخت خرما قرار گرفته و توسط قبیله بنی اسد به محل دفن حمل شده‌اند.

عباس علی  غلام‌زاده از تعزیه خوانان پیشکسوت گناباد که سال‌هاست در زمینه تعزیه ‌خوانی فعالیت دارد در رابطه با اجرای مراسم آیینی نخل‌گردانی در گناباد در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: پیدایش آیین نخل‌گردانی در گناباد به زمان قاجار  بر می‌گردد اما اینکه دقیقا این آیین از چه سالی آغاز شده‌ است، زیاد مشخص نیست.

نباید بگذاریم خرافات که ریشه منطقی و اسنادی ندارند، رواج پیدا کنند

وی عنوان کرد: در زمان قاجار، بعد از فروپاشی تکیه دولت و زمانی که حمایت دولت از سر تعزیه‌خوان‌ها برداشته شد تعزیه‌خوان‌ها برای امرار معاش به شهرستان‌ها رفتند و بعد از رواج تعزیه‌خوانی، به همراه آن آیین‌های دیگری از جمله نخل‌گردانی نیز رایج شد.

غلام‌زاده تاکید کرد: بدنه اصلی نخل‌ها در قدیم فقط از چوب بود و نجاران زبده با مهارتی خاص و با اشکال هندسی زیبا نخل را می‌ساختند و ساخت نخل هم بیشتر مربوط به طبقه بالای شهر یا روستا بود چون ساخت آن هزینه زیادی داشت.

وی در رابطه با فلسفه وجودی نخل گفت: تعبیرات مختلفی در بین مردم عامه در مورد نخل وجود دارد از جمله نمادی از کجاوه و یا تابوت که البته در مورد این تعابیر سند منطقی وجود ندارد و نمی‌شود به آن استناد کرد.

وی اظهار کرد: در رابطه با محرم و به خصوص عاشورا آیین و مراسم زیادی داریم که برای حفظ آن باید تلاش کنیم اما آنچه مهم‌تر از حفظ این آیین‌هاست، خرافه زدایی از این آیین‌هاست و نباید بگذاریم خرافات و عقایدی که هیچ گونه ریشه منطقی و اسنادی ندارند، رواج پیدا کنند.

نخل نماد همگرایی، هم‌نوایی و اتحاد است

رئیس اداره میراث فرهنگی وگردشگری و صنایع دستی گناباد نیز در گفت‌وگو با ایسنا در این باره مطرح کرد: نخل و نحوه تزئین آن، نماد همگرایی، هم‌نوایی و اتحاد است و نشانه‌ی این است که در روز عاشورا همه به یک هدف فکر می‌کنند و آن امام حسین(ع) است.

وی ادامه داد: ریشه بسیاری از آیین‌ها و نمادهای محرم به دوران صفوی و زمانی که شاه عباس بحث شیعه را پیش کشید، بر می‌گردد همچنین در دوران قاجاریه و زمانی که ناصرالدین‌شاه به خارج از کشور سفر کرد و با تئاتر آشنا شد مراسم شبیه‌خوانی در تکیه‌ها ظهور پیدا کرد.

علیرضا شناسایی اظهار کرد: یکی از آئین‌های مهم محرم در شهرستان گناباد مراسم نخل‌گردانی است که در مناطق مختلف از جمله قصبه شهر، روستاهای نوقاب، بیدخت، رهن، زیبد و... با شکوه خاصی برگزار می‌شود.

وی خاطر نشان کرد: بدنه اصلی نخل را از چوب  و به شکل مخروطی می‌سازند و بستن نخل هم از جمله کارهایی است که فقط مختص افرادی است که در این زمینه تجربه و تبحر کافی دارند و چوب‌ها را با موهای پنبه‌ای می‌بندند تا محکم باشد.

شناسایی در ادامه گفت: یکی از بارزترین نمونه‌های نخل در گناباد نخل‌های نوقاب است که به لحاظ تعداد آن که سه عدد است و همچنین نوع تزئینات نیز منحصر به فرد است.

وی با اشاره به اینکه در تزئین نخل‌های نوقاب از پارچه‌های رنگی زیادی استفاده می‌شود، بیان کرد: رنگارنگ بودن این پارچه‌ها نمادی از عقاید مختلف است که این عقاید مختلف در کنار هم قرار می‌گیرند و در یک نقطه‌ واحد در روی نخل به هم می‌رسند که نماد همگرایی، هم‌نوایی و اتحاد است و نشانه‌ این است که در روز عاشورا همه به یک هدف فکر می‌کنند و آن امام حسین(ع) است.

آینه در تزئین نخل نمادی از پاکی دل است

شناسایی در رابطه با نمادهای دیگری که در تزئین نخل‌ها استفاده می‌شود، افزود: یکی از وسایلی که در تزئین نخل استفاده می‌شود آینه است که نمادی از پاکی دل است همچنین در بالای نخل نماد سرپنجه نصب می‌کنند که نشان از سرپنجه حضرت عباس است و روی پنجه هم از میوه‌های انار و سیب سرخ استفاده می‌کنند که این میوه‌ها به تعبیری میوه‌ بهشتی هستند و رنگ قرمز آن هم نماد خون است همچنین در تزئین نخل، از شمشیر استفاده می‌شود که نماد جنگ و مبارزه است.

وی بیان کرد: مراسم نخل‌گردانی در نوقاب  گناباد در روز عاشورا انجام می‌شود به این ترتیب که اول صبح نخل از محل اصلی خود حرکت داده می‌شود و توسط گروهی مشخص و با همراهی خیل عظیمی از مردم به سمت جایگاه تعزیه‌خوانی یا همان قتلگاه حمل می‌شود. با پایان یافتن مراسم تعزیه‌خوانی در عصر عاشورا، دوباره نخل از محل جایگاه تعزیه‌خوانی حرکت داده می‌شود و با شکوه خاصی با همراهی مردم و عزاداران در جایگاه اصلی خود قرار می‌گیرد و شب نیز در محل نخل، مراسم شام غریبان برگزار شده و با بلغور نذری که یک غذای محلی است از عزاداران پذیرایی می‌شود.

شناسایی تصریح کرد: محل نگهداری نخل جای مشخصی است و افرادی هم که نخل را حرکت می‌دهند گروه مشخصی هستند و حتی مکان قرارگیری افراد در زیر نخل نیز از پیش تعیین شده و حتی سینه به سینه به افراد به ارث رسیده است، همچنین هر نخل نام مشخصی دارد که معمولا به نام بانی نخل است و حرکات نخل هم حرکات مشخصی است که عبارتند از حرکت دورانی، حرکت چپ و راست و حرکت سلام، که هر کدام از این حرکت‌ها خود قانون و قاعده خاص خودش را دارد و شخصی در جلو نخل افراد را برای انجام حرکات و همزمانی آن راهنمایی می‌کند. در حین انجام حرکات و برای هماهنگی بیشتر از ذکر یا علی استفاده می‌شود.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد یادآور شد: ۳ مورد از نخل‌های گناباد شامل نخل  شهر، نخل نوقاب و نخل ریاب در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند که دلیل ثبت این آیین به عنوان اثر ملی،  یکی کثرت تجمع مربوط به آن و دیگری مربوط به نوع تزئینات نخل است.

گفتنی است در گناباد ۱۲ اثر به عنوان میراث معنوی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است که ۸ اثر آن مربوط به آیین‌های عاشورایی و محرم است و در بین این ۸ اثر، چند  مورد آن مربوط به آیین نخل‌گردانی است که مربوط به نخل‌گردانی  شهر، نخل‌گردانی ریاب و نخل‌گردانی نوقاب است. این آیین در سال جاری به دلیل شیوع ویروس کرونا برگزار نمی‌شود.

انتهای پیام

منبع : خبرگزاری ایسنا


کلمات کلیدی :
اشتراک گذاری :

آخرین اخبار استان ها

آمریکا با خوی استکباری در نقاط مختلف جهان به دنبال استعمار است

آمریکا با خوی استکباری در نقاط مختلف جهان به دنبال استعمار است
2024-11-01T15:14:05+03:30
ایلام-نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه ایلام گفت: آمریکا با خوی استکباری در نقاط مختلف جهان به دنبال استعمار است.

رژیم صهیونیستی به دنبال دستاوردسازی است / موفقیت جبهه مقاومت برای ایجاد بحران در اسرائیل

رژیم صهیونیستی به دنبال دستاوردسازی است / موفقیت جبهه مقاومت برای ایجاد بحران در اسرائیل
2024-11-01T15:00:44+03:30
قزوین- امام‌جمعه موقت قزوین گفت: رژیم صهیونیستی در میدان نظامی و نبرد دستاوردی نداشته و حالا تلاش می‌کند تا با استفاده از ابزار رسانه و بزرگ کردن جنایات خود ...

دشمن با اصل اسلام انقلابی مشکل دارد/ مردم ایران دشمن شناس هستند

دشمن با اصل اسلام انقلابی مشکل دارد/ مردم ایران دشمن شناس هستند
2024-11-01T15:00:43+03:30
زاهدان_ نماینده ولی‌فقیه در سیستان و بلوچستان گفت: دشمن با اصل اسلام انقلابی ما مشکل دارد.

متهم پرونده قتل آرایشگر جوان در مشهد دستگیر شد

متهم پرونده قتل آرایشگر جوان در مشهد دستگیر شد
2024-11-01T14:47:29+03:30
مشهد- رئیس پلیس آگاهی استان خراسان رضوی از دستگیری متهم به قتل جوانی ۲۸ ساله در مشهد خبر داد.

نبرد و جریان غزه فرهنگ و تمدن غرب را در دنیا رسوا کرد

نبرد و جریان غزه فرهنگ و تمدن غرب را در دنیا رسوا کرد
2024-11-01T14:47:29+03:30
تبریز-امام جمعه تبریز گفت: نبرد و جریان غزه فرهنگ و تمدن غرب را در دنیا رسوا کرد.

‌وزارت کشور استاندار متعهد و مجرب برای آذربایجان غربی انتخاب کند

‌وزارت کشور استاندار متعهد و مجرب برای آذربایجان غربی انتخاب کند
2024-11-01T14:47:28+03:30
ارومیه- نماینده ولی فقیه در آذربایجان غربی و امام جمعه ارومیه از وزارت کشور خواستار هر چه سریعتر انتخاب استاندار متعهد و مجرب برای استان شد.

انتقام خون شهدای پدافند ارتش را از صهیونیست‌ها خواهیم گرفت

انتقام خون شهدای پدافند ارتش را از صهیونیست‌ها خواهیم گرفت
2024-11-01T14:47:28+03:30
شیراز-امام جمعه شیراز گفت: قول می‌دهیم انتقام خون به ناحق ریخته شهدای قهرمان پدافندی ارتش را از ظالمان صهیونیستی با قوت خواهیم گرفت.

معلمان از تربیت دینی دانش آموزان غفلت نکنند

معلمان از تربیت  دینی دانش آموزان غفلت نکنند
2024-11-01T14:34:09+03:30
یزد- امام جمعه یزد با اشاره به اینکه دوران کودکی زمان شکل گیری هویت و شخصیت افراد است که این دوران در مدرسه سپری می شود، گفت: معلمان از تربیت دینی دانش آموزا...

مردم در ۱۳ آبان علم دفاع از لبنان و غزه را برافراشته نگه‌ دارند

مردم در ۱۳ آبان علم دفاع از لبنان و غزه را برافراشته نگه‌ دارند
2024-11-01T14:34:09+03:30
اراک- خطیب جمعه اراک گفت: مردم استان مرکزی با حضور حماسی خود در راهپیمایی ۱۳ آبان، علم دفاع از مظلومان لبنان و غزه را برافراشته نگه‌ می دارند.

انهدام ۴ تیم ترور و شرارت در سیستان و بلوچستان

انهدام ۴ تیم ترور و شرارت در سیستان و بلوچستان
2024-11-01T14:34:09+03:30
زاهدان_ سخنگوی رزمایش عملیاتی شهدای امنیت نیروی زمینی سپاه از انهدام ۴تیم ترور و شرارت در سیستان و بلوچستان خبر داد.

حق پاسخگویی به تجاوز های اسرائیل برای ایران محفوظ است

حق پاسخگویی به تجاوز های اسرائیل برای ایران محفوظ است
2024-11-01T14:20:49+03:30
رشت- امام جمعه رشت با اشاره به اهمیت «عملیات وعده صادق٣» گفت: حق پاسخگویی به تجاوز های اسرائیل برای ایران محفوظ است.

پدافند ایران شوک بزرگی به آمریکا و اسرائیل وارد کرد

پدافند ایران شوک بزرگی به آمریکا و اسرائیل وارد کرد
2024-11-01T14:20:48+03:30
خرم‌آباد - امام‌جمعه موقت خرم‌آباد، گفت: پدافند ایران شوک بزرگی به آمریکا و اسرائیل وارد کرد.

دولتمردان به سفارش مراجع در مورد معیشت مردم دقت کنند

دولتمردان به سفارش مراجع در مورد معیشت مردم دقت کنند
2024-11-01T14:20:48+03:30
یزد- امام جمعه بخش مرکزی یزد گفت: دولتمردان باید به سفارش هایی که مراجع تقلید در سفر به قم در مورد معیشت مردم داشتند، عمل کنند.

حق پاسخگویی به شرارت‌های اهریمنی اسرائیل برای ایران محفوظ است

حق پاسخگویی به شرارت‌های اهریمنی اسرائیل برای ایران محفوظ است
2024-11-01T14:07:26+03:30
کرمان_ امام جمعه کرمان با بیان اینکه حق پاسخگویی به شرارت‌های دشمن اهریمنی برای ایران محفوظ است گفت: جمهوری اسلامی در موقعیت مناسب با قدرت و قاطعیت هرچه تمام...

توسعه علم و فناوری مستلزم بهبود ارتباط دانشگاه و صنعت است

توسعه علم و فناوری مستلزم بهبود ارتباط دانشگاه و صنعت است
2024-11-01T14:07:25+03:30
تربت حیدریه- معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور گفت: برای توسعه علم و فناوری در گام نخست باید ارتباط بین دانشگاه و صنعت را بهبود بخشیم تا خروجی آن شرکت‌های دانش‌...

اعمال محدودیت ترافیکی در جاده کرج – چالوس

اعمال محدودیت ترافیکی در جاده کرج – چالوس
2024-11-01T13:54:17+03:30
کرج- رئیس پلیس راه استان البرز از اعمال محدودیت ترافیکی در محور کرج – چالوس تا ساعت ۲۴ جمعه خبر داد.

ایران در زمان خود پاسخ کوبنده‌ای به اسرائیل می‌دهد

ایران در زمان خود پاسخ کوبنده‌ای به اسرائیل می‌دهد
2024-11-01T13:54:17+03:30
ماهدشت- امام جمعه ماهدشت گفت: همه باید بدانند ایران اسلامی مقتدر است و به به فرموده امام مسلمین نه تعلل و نه شتاب زده عمل می‌کند، بلکه در زمان خود پاسخ کوبند...

آغاز سرشماری کشاورزی/ امنیت غذایی کشور نیازمند برنامه‌ریزی است

آغاز سرشماری کشاورزی/ امنیت غذایی کشور نیازمند برنامه‌ریزی است
2024-11-01T13:54:17+03:30
سمنان- وزیر جهاد کشاورزی به آغاز سرشماری کشاورزی از دوازدهم آبان ماه سال جاری خبر داد و گفت: این مهم به برنامه‌ریزی برای تامین امنیت غذایی کمک می‌کند.

فراگیری نفرت جهانی از آمریکا و اسرائیل/مقاومت فلسطین از آغاز طوفان‌الاقصی قوی‌تر شده است

فراگیری نفرت جهانی از آمریکا و اسرائیل/مقاومت فلسطین از آغاز طوفان‌الاقصی قوی‌تر شده است
2024-11-01T13:54:16+03:30
مشهد- امام جمعه مشهد گفت: علاوه بر جوامع اسلامی، جریان نفرت از آمریکا به یک مسئله جهانی تبدیل شده است.

ایران اسلامی در برابر تجاوز دشمن به حریم خود هرگز کوتاه نمی‌آید

ایران اسلامی در برابر تجاوز دشمن به حریم خود هرگز کوتاه نمی‌آید
2024-11-01T13:54:16+03:30
بوشهر- امام جمعه دشتی گفت: ایران اسلامی در برابر تجاوز دشمن به حریم خود هرگز کوتاه نخواهد آمد و دشمن را سر جای خود خواهد نشاند.

اختصاص بودجه و برداشت حق آبه از رود ارس خلاف عدالت است

اختصاص بودجه و برداشت حق آبه از رود ارس خلاف عدالت است
2024-11-01T13:27:24+03:30
بیله سوار_ امام جمعه شهرستان بیله‌سوار گفت: اختصاص بودجه و برداشت حق آبه از رود ارس خلاف عدالت و اساسنامه رود ارس است.

ترافیک نیمه سنگین در هراز/کندوان یکطرفه می شود

ترافیک نیمه سنگین در هراز/کندوان یکطرفه می شود
2024-11-01T13:14:08+03:30
ساری-سرپرست مرکز مدیریت راه‌های مازندران وضعیت تردد در راه های کندوان و هراز را نیمه سنگین تا سنگین اعلام کرد

جهان در انتظار محو و نابودی اسرائیل و آمریکا است

جهان در انتظار محو و نابودی اسرائیل و آمریکا است
2024-11-01T13:00:46+03:30
ساری - نماینده ولی فقیه در مازندران گفت: جهان در انتظار محور اسرائیل و نظام استکباری آمریکا است و این آرزو محقق می شود.

عملکرد پدافند هوایی تبیین شود

عملکرد پدافند هوایی تبیین شود
2024-11-01T13:00:46+03:30
امام جمعه موقت اصفهان گفت: امروز ضرورت دارد عملکرد فوق العاده پدافند هوایی تبیین شود که چگونه محاسبات دشمن را برهم زد، دشمن هنوز مردم ایران را نشناخته است.

«مرگ بر آمریکا» مقابله با سلطه‌گری و تجاوزگری است

«مرگ بر آمریکا» مقابله با سلطه‌گری و تجاوزگری است
2024-11-01T13:00:45+03:30
بوشهر- امام جمعه دشتستان گفت: «مرگ بر آمریکا» یعنی مرگ بر سلطه‌گری، مرگ بر تجاوزگری، مرگ بر دست‌درازی به حقوق ملّت‌ها.

ایران پاسخ کوبنده و عبرت آموز به «سگ هار منطقه» می‌دهد

ایران پاسخ کوبنده و عبرت آموز به «سگ هار منطقه» می‌دهد
2024-11-01T12:34:03+03:30
قم- امام جمعه قم با اشاره به اقدام تجاوزگرانه اسراییل علیه کشورمان گفت: ایران حق دارد پاسخی کوبنده و عبرت آموز به سگ درنده و هار منطقه که زبانی جز زبان زور ن...

مازندران ۲ بار لرزید

مازندران ۲ بار لرزید
2024-11-01T12:20:43+03:30
ساری - دو زمین لرزه به بزرگی ۳.۴و ۲.۶ ریشتر پایین هولار در مرکز مازندران را لرزاند.

دانش آموزان خراسان شمالی به دیدار مقام معظم رهبری می‌روند

دانش آموزان خراسان شمالی به دیدار مقام معظم رهبری می‌روند
2024-11-01T12:20:42+03:30
بجنورد_ معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش خراسان شمالی گفت: ۴۹ دانش آموز خراسان شمالی صبح روز جمعه برای دیدار با مقام معظم رهبری عازم تهران شدند.

ملت ایران هنوز توانایی‌های خود را برای دشمن صهیونیست رو نکرده است

ملت ایران هنوز توانایی‌های خود را برای دشمن صهیونیست رو نکرده است
2024-11-01T12:07:25+03:30
ساری- رئیس سازمان بسیج مستضعفین گفت: ملت ایران هنوز توانایی‌های خود را برای دشمن صهیونیست رو نکرده است و به زودی خطای محاسباتی آنها سبب وارد شدن ضربه مهلک ب...

جسارت صهیونیست‌های خبیث به ایران عزیز تحت حمایت آمریکا بود

جسارت صهیونیست‌های خبیث به ایران عزیز تحت حمایت آمریکا بود
2024-11-01T11:54:07+03:30
بجنورد_ امام جمعه بجنورد گفت: جسارت صهیونیست‌های خبیث به ایران عزیز تحت حمایت همه‌جانبه آمریکای جهان‌خوار بود.
X فیلم جدید فیلم جدید دانلود فیلم و سریال تبلیغات شما (پیام به تلگرام)