میرنیوز
نگاهی به عملکرد رسانه‌های ایران از فتنه ۸۸ تا اغتشاشات ۹۸
2019-12-30T11:52:03+03:30
با وجود تمامی این بحران‌ها و تلاش‌های دشمن برای براندازی و ضربه زدن به انقلاب اسلامی، اقشار مختلف مردم همواره پشتیبان انقلاب خود بوده و با حضور به‌موقع در صحنه اجازه تعدی و به نتیجه رسیدن نقشه‌های دشمنان را نداده‌اند؛ حماسه عظیم ۹ دی‌ماه که در آن مردم به‌صورت خودجوش برای پایان فتنه ۸۸ قیام کردند ازجمله آن موارد است. حماسه‌ای که در آن ملت ایران با نشان دادن بصیرت و آگاهی خود خط بطلانی بر ماه‌ها تلاش دشمن برای براندازی انقلاب اسلامی کشیدند.
به گزارش ایسنا، بی‌شک در مسیر روشنگری و اطلاع‌رسانی مردم ابزار بسیاری وجود دارد که ازجمله آن می‌توان به جایگاه رسانه‌ها اشاره کرد؛ در میزگردی که با حضور سید عبدالعظیم موسوی، مدیرمسئول روزنامه ولایت قزوین و رئیس سابق خانه مطبوعات و جابر خرم‌نیا مدیر خبرگزاری فارس قزوین و رئیس فعلی خانه مطبوعات قزوین برگزار شد، به بررسی آرایش رسانه‌های کشور در مواجه با فتنه ۸۸ و بحران‌ها و آشوب‌های به وجود آمده در این بازده ۱۰ ساله توسط دشمنان انقلاب اسلامی پرداختیم.
ایسنا: در فتنه ۸۸ شاهد آرایش رسانه‌ای خاصی در داخل و خارج از کشور بودیم، ارزیابی و تحلیل شما از عملکرد و نحوه صف‌آرایی رسانه‌ها در آن برهه از تاریخ چیست؟
سیدعبدالعظیم موسوی: تا زمانی که ما در مقابل آمریکا قرار داریم برهه حساس برای کشورمان است زیرا آمریکا به‌عنوان حکومتی که ۳۰ درصد قدرت نظامی دنیا و ۳۵ درصد ثروت دنیا را در اختیار دارد در مقابل انقلاب اسلامی می‌ایستد و نمی‌گذارد که ما به راه و شیوه خود قدم برداریم؛ ازاین‌رو در این مسیر مشکلات بسیاری را نه‌تنها برای نظام ما بلکه در سطح جهان با دخالت‌های خود ایجاد می‌کند.
همه دعوای آمریکا با انقلاب اسلامی بر سر این نکته است که انقلاب اسلامی طرفدار و مدافع تمام مستضعفان دنیاست و این در تضاد با منافع آمریکاست ازاین‌رو منافع آن‌ها این‌طور حکم می‌کند که مدافع هرکسی باشد که در مقابل اصل و شالوده نظام اسلامی یعنی ولایت‌فقیه می‌ایستد، هدفش هم حمایت از مظلومان و معترضان نیستند بلکه در این حمایت به دنبال دستیابی به منافع خود است.
لذا این‌یک فرمول کلی است که همیشه و همه‌جا آمریکا و رسانه‌های صهیونیست و کسانی که در مقابل ما قرار دارند در هر اختلافی که در جمهوری اسلامی پیش بیاید همواره طرف جریانی را می‌گیرند که مقابل انقلاب اسلامی قرار دارد تا بدین شکل تمام همت خود را برای نابودی و سرنگونی انقلاب اسلامی به کار ببرد. درواقع هرجایی که عَلَمی در برابر اصل نظام و ولایت‌فقیه بلند می‌شود آمریکا و نظام رسانه‌ای دنیای استکبار پشت آن است.
در جریان اتفاقات سال ۸۸ هم هر دو جناح دارای رسانه بودند و گروهی به طرفداری احمدی‌نژاد و گروهی نیز طرفدار موسوی پرداختند و هر رسانه‌ای در راستای اهداف جریان خود اقدام می‌کرد. البته با گذر زمان و مشخص شدن جنبه‌های پنهان شده فتنه بسیاری از رسانه‌ها و روزنامه‌ها مواضع خود را اصلاح کردند چراکه ادامه این مسیر را در تضاد با آرمان‌ها و اصل انقلاب اسلامی می‌دیدند. البته کسانی که در عناد با انقلاب اسلامی بودند بعد از مدتی از ایران رفتند که ازجمله آن می‌توان به «مسیح علی نژاد»، «مجتبی واحدی» و یا «امیر فخرآور» اشاره کرد.
در سال ۸۸ شاهد آمیخته شدن حق و باطل با هم بودیم از این رو بسیاری از مردم نتوانستند در وهله نخست حق را تشخیص دهند اما بعد از فرونشست گرد و غبار فتنه حماسه ۹ دی را آفریدند.
جابر خرم‌نیا: زیان‌بارترین مسئله اساسی در سال ۸۸ ایجاد فضای دو قطبی در کشور بود؛ این در حالی بود که کشور ما مهیای ایجاد فضای دو قطبی نبوده و نیست، فضایی که در آن مردم باید بین دو جریان یکی را انتخاب کنند و چیزی غیر آن برای انتخاب وجود ندارد.
اگر نگاهی به تاریخ آمریکا و یا بسیاری از کشورهای دیگر داشته باشیم می بینیم که شرایط دو قطبی در آن حاکم است و کنترل کشور به دست احزاب قدرتمندی است که اجازه به هم ریختن شالوده نظام سیاسی و قانون اساسی کشورشان را نمی‌دهند.
در ایجاد فضای دو قطبی در جریان انتخابات ۸۸ رسانه‌ها نقش زیادی داشتند و با مانور و پوشش گسترده دو کاندید انتخابات باعث شدند تا سخنان دو کاندید دیگر شنیده نشود و همین فضای زیان‌بار دو قطبی را در جامعه دامن زد.
از سوی دیگر یکی از مهمترن ضعف‌های موجود نبود رسانه مرجع در کشور در آن زمان و در زمان کنونی است. صدا و سیما با وجود دستورات و دلسوزی‌های رهبر معظم انقلاب هنوز نتوانسته به جایگاه مناسب به عنوان یک رسانه مرجع دست پیدا کند.
فضای مجازی در سال ۸۸ بیشتر مورد استفاده جامعه نخبگان بود اما خبرگزاری‌ها، سایت‌ها و پایگاه‌های خبری در بین مردم رصد می‌شد با این حال این رسانه‌ها نیز در جامعه مرجع نبودند و نتوانستند اعتماد مردم را به گونه‌ای جلب کنند که نگاه‌های جامعه بر اخبار منتشر شده آن‌ها به عنوان یک بنگاه رسانه‌ای باشد؛ در واقع رسانه‌های آن زمان نتوانستند افکار عمومی را اقناع کنند.
رسانه‌های داخلی که باید سهم خود را در اقناع مخاطبان جریان خود ایفا می کردند اقدامی برای شفاف‌سازی نکردند و به تشریح راهکارهای قانونی برای مردم نپرداختند. همین فضا موجب شد تا سران معترضان هم به این سمت برای مطرح کردن ادله خود نروند و در یک بازی رسانه‌ای با محوریت تقلب در انتخابات وارد شوند و بر ابطال انتخابات که خطرناک‌ترین اقدام و درخواست بود پافشاری کنند و در نتیجه آن فتنه ۸۸ شعله‌ور شد.
این در حالی است که ادعای تقلب در انتخابات دوره اول مجلس شورای اسلامی نیز وجود داشت اما صدا و سیما در آن زمان توانست با جمع کردن طرف‌های مختلف معترض به نتیجه ادله و ادعاهای آن‌ها را مورد بررسی قرار دهد و در نهایت نیز مُرّ قانون اجرا شد اما در سال ۸۸ این فضا در صدا و سیما و حتی رسانه‌های عمومی وجود نداشت.
یکی دیگر از موضوعات مورد اهمیت که بسیار لازم و ضروری است مرزبندی با بیگانگان است. در سال ۸۸ اگر کسی به نظام و حاکمیت و شورای نگهبان و یا انتخابات انتقاد داشت باید مرزبندی خود با بیگانگان را اعلام می‌کرد اما مردم هیچ‌گاه شاهد چنین واکنشی از سوی سران فتنه و بسیاری دیگر نبودند. البته جریان مقابل نیز اشتباهاتی داشت که از جمله آن تبلیغات افراط‌گرایانه و آسیب‌زا و مطرح کردن حرف‌هایی در جشن پیروزی بود که آتش طرف مقابل را شعله‌ورتر کرد که این رفتار از سوی پیروز انتخابات درست نبود.
ایسنا: ۱۰ سال از فتنه سال ۸۸ گذشتهاست، عملکرد رسانه‌های کشورمان در طول این مدت در بحران‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سیدعبدالعظیم موسوی: علم رسانه در طول سه سال اخیر موردتوجه بیشتر قرار گرفته هرچند هنوز هم آن‌گونه که باید موردتوجه نیست و باید تلاش شود رسانه‌ها به‌صورت علمی وارد میدان شوند.
یکی از اقدامات اشتباه ما این است که تا اتفاق و اعتراضی صورت می‌گیرد بلافاصله برخی به سمت فضای امنیتی می‌روند و اولین اسلحه‌ای که در دست می‌گیرند منع کردن است؛ درحالی‌که از منع کردن به نتیجه‌ای نخواهیم رسید، این موضوع در مسائل تربیتی و فرهنگی و رسانه‌ای نیز حاکم است و کسی پیروز میدان خواهد بود که بتواند افکار عمومی را اقناع کند. چون شوروی سابق نتوانست افکار عمومی را به نفع خود اقناع کند زمینه فروپاشی آن ایجاد شد و بعد از مدتی یکی از ابرقدرت‌های جهان از بین رفت.
اگر خبر صحیح و به‌موقع به جامعه ارائه نشود شاهد هدایت جامعه با شایعه خواهیم بود؛ شایعه توسط سازمان‌ها و افراد کاربلد غیررسمی در شرایط التهاب، نبود اعتماد و نبود عرضه خبر به میزان تقاضا پروبال می‌گیرد برای مثال ممکن است در حالت عادی کسی دنبال قیمت دلار نباشد اما در حالت التهاب همه پیگیر آن می‌شوند و شایعات نیز گسترده می‌شود.
اگر رسانه‌ها در بحران‌ها جلودار نباشند ضدانقلاب به‌دروغ داعیه‌دار مطالبات مردم می‌شود و جریان اعتراض را به نفع خود مصادره می‌کند. لذا باید مراقب باشیم احاطه خبری و رسانه‌ای در جامعه چنان باشد که اجازه نفوذ ضدانقلاب ایجاد نشود؛ تا زمانی که این موضوع را موردتوجه قرار ندهیم و به بیان حرف و مطالبه مردم نپردازیم ضدانقلاب و آمریکا و اسرائیل از آن سوءاستفاده خواهند کرد.
جابر خرم‌نیا: مشکلی که از سال ۸۸ تاکنون داریم این است که رسانه‌ها در کشور ما در حالت پدافندی قرار دارند نه آفندی، یعنی منتظر هستند تا اتفاقی بیفتد و بعد به دفاع از خود بپردازند درحالی‌که باید خط مقدمی داشته و در فضای حمله و پیشروی حرف و گفتمان خود را جلو ببرند.
در طول سال‌های بعد از ۸۸ همچنان رسانه مرجعی در کشور ایجاد نشده است که بتواند اذهان مردم را کاملاً اقناع کند. همچنین رسانه پویا هم نداریم یعنی رسانه‌ای که از مدل انتشار خبر مسئول محور به سمت انتشار اخبار مردم محور برود، رسانه‌ها مخاطب شناسی لازم را ندارند و نمی‌دانند با چه مخاطبی روبرو هستند تا نیازهای آن‌ها را مورد سنجش قرار دهند و متناسب با آن به تولید محتوا بپردازند. هنوز رسانه‌های ما با سبک‌های قدیمی چون هرم وارونه به انتشار اخبار می‌پردازند و قدمی برای حرکت در مسیر مدل‌های جدید نگارش و تدوین و تولید خبر برنمی دارند. خبرنگاران اهمیت سوژه یابی را نمی‌دانند و بلد نیستند چگونه باید تریبون مردم باشند. همچنین باوجود تلاش‌های انجام شده هنوز رسانه کامل در تراز انقلاب هم نداریم.
از زمانی که فضای مجازی به‌عنوان یک ابزار گسترده رسانه‌ای وارد خانه‌ها شد، مردمی که قبلاً تنها مصرف‌کننده رسانه بودند اکنون با این قابلیت ایجاد شده به تولید کننده اخبار تبدیل شده‌اند و حتی بسیاری از اوقات رسانه‌ها مصرف کننده بخشی از اخباری می‌شوند که توسط مردم تولید شده و در فضای مجازی دست به دست می‌شود.
زمانی که روایتگری رسمی از سوی رسانه ما انجام نمی‌شود و رسانه‌ها به دلیل مسائل امنیتی به‌صورت گسترده و بنیادین روایت کننده ماجرا نیستند، رسانه‌ها و ابزارهای غیررسمی روایت کننده ماجرا می‌شوند و تصاویر و فیلم‌های غیرواقعی را برای تحت تأثیر قرار دادن اذهان مخاطب مورد استفاده قرار می‌دهند. در این حالت آسیب‌های بسیاری در فضای مجازی اتفاق می‌افتد و دروغ‌ها و فضاسازی‌های رسانه‌هایی چون رویترز و بی‌بی‌سی جولان داده می‌شود.
ایسنا: در آبان ماه سال جاری به مدت ۴۸ ساعت شاهد آشوب و اغتشاش در برخی از نقاط کشور بودیم، عملکرد رسانه‌های کشورمان در این خصوص را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سیدعبدالعظیم موسوی: در آبان ماه امسال اغتشاشاتی صورت گرفت که در آن انتقاداتی در خصوص نحوه اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین در جامعه بیان شد. حتی در اوایل اعتراضات برخی این موضوع را موقعیت خوبی برای تخریب دولت ارزیابی کردند اما این کبریتی که روشن شده بود خطر بزرگی را به دنبال داشت که با پیام مقام معظم رهبری مبنی بر حمایت از تصمیم سه قوه دیگر تردیدی برای مقابله با اشرار ایجاد نشد و بعد از آن رسانه‌ها همه یک پارچه در مقابل صف اغتشاش اشرار قرار گرفتند. همین موضوع هم موجب روشنگری در بین مردم شد و همه فهمیدند پشت پرده جریان این اغتشاشات چیست.
در مسیر روشنگری باید همه تلاش کنیم، لذا در همین اغتشاشات و شلوغی آبان ماه به خبرنگاران خود تأکید کردم که به سراغ مردم معترض رفته و گزارشی از مطالبات آن‌ها تهیه کنند. زیرا معتقد بودم کسانی که در ابتدای امر به خیابان آمدند مردم عادی معترض بودند که باید حرف آن‌ها شنیده و منعکس شود، بی‌شک ضدانقلاب و اشرار در پشت‌صحنه‌اند و هیچ‌وقت جلودار نیستند و تلاش آن‌ها این است که با خط دادن به بقیه و ایجاد آشوب و یا زدن تیر مستقیم به مردم عادی در جامعه التهاب ایجاد کنند.
جابر خرم‌نیا: موضوع سال ۸۸ یک فتنه طولانی و عمیق بود که در آن کشور هشت ماه درگیر غبار فتنه شد. در سال ۹۶ نیز با محوریت مباحث اقتصادی و معیشتی چند روزی در چندین شهر اغتشاش رخ داد و در آبان ماه امسال نیز اغتشاشات ۴۸ ساعته‌ای در کشور ایجاد شد که طی آن گروه‌های مسلح تروریستی وارد میدان شده و دست به اقدامات گوناگون و گسترده تخریبی در کشور کردند.
عملکرد رسانه‌های کشورمان در آبان ماه به نسبت پیشرفته‌تر از قبل بود چراکه از همان روز اول نسبت به روایتگری اقدام کرده و به میدان آمدند تا روایت‌های مؤثر و صحیحی را برای مردم آماده کنند و از سوی دیگر به تبیین موضوع گرانی بنزین نیز پرداخته شد. موضوعی که نقد بسیار در خصوص روش اجرای آن مطرح بود و منتقدان بسیاری داشت.
برنامه‌ریزی رسانه‌های دشمن آن‌هم از طریق بازی رسانه‌ای مثل اقدام بسیار عجیبی که رویترز در خبری بدون منبع در اعلام تعداد کشته‌شدگان دی ماه انجام داد و بر آن مانور داد، همه و همه ازجمله برنامه‌ریزی‌های رسانه‌های غرب برای به میدان کشاندن مردم ایران و ادامه تحرکات آبان ماه بود.
دشمنان از طریق رسانه‌های خود تلاش داشتند مردم را وارد چرخه قیام اربعینی کنند که ما در پیش از انقلاب از آن استفاده کردیم. آن‌ها می‌خواستند از این راه مردم را وارد بازی‌های رسانه‌ای خود کنند اما با هوشیاری مردم این بازی‌ها به نتیجه نرسید.
ایسنا: سخن آخر؟
سیدعبدالعظیم موسوی: ما باید این سخن مقام معظم رهبری مبنی بر «جذب حداکثری و دفع حداقلی» را سرلوحه فعالیت‌های خود قرار دهیم و در رسانه‌ها نیز به آن توجه کنیم البته نباید کاری کنیم که زبان دشمن نسبت به ما دراز شود.
عدم تحریک و دامن زدن به حساسیت‌های مردم و عدم ایجاد تقابل و دوقطبی در جامعه نیز باید در رسانه‌ها مورد توجه باشد. همچنین باید پژوهش در رسانه‌ها رونق بگیرد چیزی که متأسفانه در حال حاضر چندان مورد اقبال رسانه‌ها نیست ازاین‌رو پیشنهاد می‌کنم رسانه‌ها بودجه‌ای را برای مباحث تحقیقاتی و پژوهشی در رسانه خود اختصاص دهند.
جابر خرم‌نیا: یکی از نقاط ضعف مهمی که دیده می‌شود این است که بسیاری از مدیران و اصحاب رسانه هنوز سواد فضای مجازی ندارند؛ در واقع در حال حاضر آموزش و فرهنگ‌سازی لازم در این زمینه صورت نگرفته درحالی‌که این موضوع دارای اهمیت بسیار است و باید به آن توجه شود.
با شیوه کنونی نمی‌توان فضای مجازی را مدیریت کرد زیرا دانش و سوادی با آن به جامعه انتقال داده نشده است لذا بسیار ضروری است که نهضت گسترده آموزش سواد فضای مجازی در کشور راه‌اندازی شود تا خانواده‌ها بدانند چگونه از این فضا استفاده کنند و تکنیک‌های اقناعی، رژیم مصرف و حد و حدود استفاده از آن را یاد بگیرند.
از سوی دیگر موتور سنتی‌ترین ابزار رسانه‌ای یعنی مساجد در کشور ضعیف شده و یا از آن استفاده لازم صورت نمی‌گیرد این در حالی است که شبکه اجتماعی مساجد در پیروزی انقلاب اسلامی بسیار قوی و به هم پیوسته عمل می‌کرد اما در حال حاضر این ظرفیت عظیم در حداقل ممکن مورد استفاده است و باید بار دیگر جایگاه و نقش مساجد به‌عنوان سنتی‌ترین ابزار رسانه‌ای احیاء شود.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز استانی-سیاسی فتنه 88 اغتشاشات سواد رسانه‌ای رسانه ملی صداوسيما
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار استان ها
رسالت نخبگان بسیج سازندگی در کانون اندیشه است
آزاد راه تهران -شمال بازگشایی شد
هیچ قدرتی توان رویارویی با ما را ندارد
انتخاب استاندار بلوچ و سنّی بدون حمایت رهبری امکان پذیر نبود
بختیاری: خیرین جایگاه ویژه‌ای در پیشبرد آرمان های انقلاب دارند
توسکاهای خطرساز بستر رودخانه چالوس با مجوز برداشت شد
انتصاب استاندار بلوچ و سنّی بدون حمایت رهبری امکان پذیر نبود
خیرین جایگاه ویژه‌ای در پیشبرد آرمان های انقلاب دارند
پزشکیان: تغییر بدون خواست جامعه امکان‌پذیر نیست
سردار سلامی در شهر صفی‌آباد حضور یافت
تغییر بدون خواست جامعه امکان‌پذیر نیست
پزشکیان در جمع دانشجویان: ناترازی‌های برق را برطرف خواهیم کرد
با هیچ کشوری خصومت نداریم/هیچ قدرتی توان رویارویی با ما را ندارد
سردار معروفی: اقشار بسیج شبکه سازی می شود
پزشکیان: شرم بر حقوق بشری که آمریکا و اروپا از آن دفاع می‌کنند
سامانه بارشی جدید به جو کرمانشاه وارد می‌شود
با هیچ کشوری خصومت نداریم/هیچ قدرتی توان رویایی با ما را ندارد
بسیج با تمام توان در عرصه‌های مختلف حضور پیدا می‌کند
جای مطالبه‌گر در زندان نیست
زینی‌وند: زمینه فعالیت برای حضور افراد شایسته در دولت فراهم شود
آیت الله جوادی آملی: مسئولان در رفع مشکلات اقتصادی بکوشند
خراسان رضوی میزبان ۱۴ پیکر شهید گمنام دفاع مقدس می شود
دومین اجلاس ملی خیرین هیئت در مشهد آغاز شد
حفظ نیروهای نخبه سیستان و بلوچستان در اولویت است
اختصاص اعتبارات ویژه دولت برای توسعه استان سیستان و بلوچستان
دیدار رئیس جمهور با جمعی از خانواده شهدای سیستان و بلوچستان
خراسان رضوی میزبان ۱۴ پیکر شهید گمنام گمنام دفاع مقدس می شود
نیروگاه زباله سوز ساری دهه فجر بهره برداری می شود
صدور مجوز تبدیل وضعیت بیش از پنج هزار نیرو در سیستان و بلوچستان
مرحوم شکوری زندگی خود را وقف اشاعه شیعه کرد/ فاطمیه کمرنگ نشود
