میرنیوز
امام(ره) با علم و دموکراسی مخالف نبود
2020-06-03T11:14:46+04:30
دکتر روح‌الله اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص مبانی اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) اظهار کرد: برای اندیشه امام می‌توان سه مبنای سنتی پیدا کرد، مبنای نخست، فقه است. ایشان یک فقیه شیعه دوازده امامی و جزو اصولیون است. یعنی به اجتهاد و عقل اعتقاد دارند و احکام را با توجه به شرایط زمانی و مکانی استخراج می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه فقه اصولی دو جریان پیدا کرده بود، افزود: یک جریان آن را در حوزه مردمی شکل می‌داد مانند نهاد یا حزبی که ناظر بر قدرت است و آن را نقد می‌کند و دیگر جریانی که معتقد بود قسمت‌هایی از حکومت مانند قوه قضاییه یا برخی نهادهای سیاست‌گذار باید دست فقیهان باشد. امام در دسته دوم جای میگیرد. مبنای دیگر اندیشه امام، عرفان بود. اندیشه‌های عرفانی خاص‌گرا و نخبه‌گرا در نوشته‌های امام موجود است. در مبنای فلسفی نیز، نوعی نگاه از حکمت ملاصدرا در اندیشه وی وجود دارد، در کل به لحاظ سنتی اندیشه‌های امام تحت تاثیر ملاصدرا است.
وی ادامه داد: در وجه مدرن، امام کم‌کم اندیشه‌های مدرن را نیز فرا میگیرد و در سخنرانی‌های خود از آنها استفاده می‌کند. اندیشه امام با مفاهیمی مانند جمهوریت، انتخابات و رای مردم سازگاری می‌یابد و یک فضای گفتمانی باز در اندیشه امام وجود دارد که یک سر آن سنت و سر دیگر آن مدرنیته است. درواقع امام با دانشگاه، علم و دموکراسی مخالف نبود و از آنها برای نهادسازی نیز استفاده نمود.
عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی درباره روندی که باعث ظهور و بروز رهبری انقلاب توسط امام خمینی(ره) شد، بیان کرد: تا دهه 1300 نگاه‌های مشروطه‌خواه به ویژه درمیان نخبگان قجری و افراد لایه‌های بالای نظام‌های سنتی وجود داشت که خواهان توسعه تدریجی کشور بودند، سپس شاهد جنبش‌های ملی‌گرا توسعه خواه هستیم که در پی توسعه سریع کشورند و تحولات زیادی را رقم زدند.
اسلامی افزود: پس از آغاز دهه 1320 دو نگاه کلی شکل میگیرد. یکی جریان چپ و حزب توده است و دیگری روشنفکران ملی‌گرا به رهبری مصدق و امینی که سیاست‌های ملی‌سازی و عدم تعهد را انجام دادند. از سال 1332 شاه قدرت می‌یابد و نخبگان سنتی، جریانات ملی و چپ ها را سرکوب می‌کند و تقریبا از آغار دهه 40 دیگر جریان رقیب بزرگی در برابر شاه وجود ندارد. از این جا ما شاهد بروز جریانات اسلامگرا هستیم که پیش از این به شکل سنتی تحت رهبری آیت‌الله بروجردی عمل می‌کردند و خیلی وارد فضای سیاسی نمی‌شوند و هر از گاهی فقط نقدهایی را وارد می‌کردند. اما پس از رحلت آیت‌الله بروجردی و به حاشیه رفتن جریانات رقیب شاه، جریان‌های اسلامی پررنگ و متعدد می‌شوند و رهبری آنها توسط امام صورت میگیرد و دیگر جریان‌ها نیز حول محور امام جمع می‌شوند.
امام(ره) حامی حرکت‌های مردمی بود
اسلامی افزود: پس از پیروزی انقلاب، این جریانات سیاسی باهم درگیر می‌شوند. با توجه به پایگاه مساجد، جایگاه روحانیون و زیرساخت‌های مذهبی جامعه، جریان اسلامگرا پیروز می‌شود و سایر جریانات از صحنه سیاسی ایران حذف می‌شوند. جریان اسلامی نیز به دو دسته عمده تقسیم می‌شود که یک طرف نگاه مدرن‌تر و طرف دیگر نگاه سنتی‌تری به اسلام سیاسی دارد و تحت عنوان راست‌ها و چپ‌ها اسلامی فعالیت می‌کنند و هر دو گروه هم به امام(ره) ارجاع می‌دهند.
وی در خصوص رفتار جریان اسلامی با جریان‌های چپ و ملی پس از پیروزی انقلاب اظهار کرد: اسلام سیاسی به نوعی دشمن جریان سکولار است. جریان مارکسیسم نیز نگاهی ماتریالیستی دارد و اسلام سیاسی اساسا از آن حمایتی نمی‌کند. البته با توجه به اینکه این جریانات بر غرب و مدرنیته نقد میزدند در اوایل به آنها فضا داده شد، اما پس از مدتی چه رویکردهای معتدل مانند حزب توده و چه رویکردهای رادیکال مانند فداییان و مجاهدین، حذف می‌شوند. ملی‌گرایان نیز دو گروه هستند. آنهایی که در نظام پهلوی مناصبی داشتند یا فرار کردند، یا محکوم شدند و یا به حاشیه رانده شدند. جریان مصدقی‌ها نیز که هرچند وجه اسلامی داشتند مانند نهضت آزای، کنار رفتند.
این استاد دانشگاه درباره شیوه حکومت‌داری امام(ره) تصریح کرد: امام هم نگاه سنتی دارد که در آن قدرت مراجع را حفظ می‌کند و هم نگاه مدرن که به خواست مردم توجه کند، امام مخالف رای مردم نبود و مرتبا تاکید میکرد که مجلس در راس امور است و حتی در اوج جنگ نیز بر برگزاری انتخابات تاکید داشت. به طور کلی امام حامی حرکت‌های مردمی بود و در دعواها و اختلافات نهادها و مسئولان، طرف مردم را میگرفت.
اسلامی افزود: البته امام خط مشی خاصی داشت و همان ابتدا وارد منازعات نمی‌شد و دخالت نمی‌کرد. بسیاری از اختیارات خود را نیز به رییس جمهور و معتمدین خود سپرده بود و جایی که حس میکرد اختلافات ممکن است زیاد شود ، ورود میکرد.
قوه مجریه نمی‌تواند چند تکه باشد
عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی در خصوص عملکرد نهادهایی که به فرمان امام(ره) تشکیل شده‌اند، گفت: جمهوری اسلامی فلسفه‌ای طراحی شده دارد. همچنین با دکترین خود نهادهایی را ایجاد کرده که در طول زمان اصلاحاتی بر آن وضع شده است. کشور یک حکومت می‌خواهد که نهادهای سیاسی آن تقریبا در یک راستا باشند . انتظار بر این بود که این نهادها نیز دچار اصلاحاتی شوند اما همانطور که قوه مجریه ما مشکل دارد این نهادها نیز به ویژه در اجراییات مشکل دارند و نتوانسته اند به‌روز شوند.
اسلامی خاطرنشان کرد: اسلامگرایان در زمینه نقد پهلوی بسیار موفق عمل کردند و با حمایت مردم ، انقلاب و نهادسازی را انجام دادند اما در ادامه باید به نحوه کشورداری نیز فکر می‌کردند. الان که قوه مجریه در دسترس و پاسخگو هست و چهار سال یکبار نیز تغییر می‌کند پر از نابه‌سامانی است. اما نهادهای دیگر در دسترس و پاسخگو نیستند و نحوه استخدام، بودجه و برنامه آنها برای همه مشخص نیست.
وی افزود: این نهادها داخل خود نظارت و برنامه‌ریزی دارند اما این کافی نیست. مجلس باید کاملا بر آنها نظارت کند. قوه مجریه نمی‌تواند چندتکه باشد. جمهوری اسلامی پس از 40 سال باید به فکر اجراییات باشد، نقدها صورت گرفته، انقلاب انجام شده، نهادسازی و سیاست‌گذاری شکل گرفته است و الان باید به فکر بهبود باشد تا اصطکاک‌ها کاهش یابد اما الان این اتفاق رخ نداده، برنامه، عملکردها و پاسخگویی‌ها متفاوت است. حکومت نیاز به سلسله مراتب، هم‌راستایی و حاکمیت قانون دارد.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز استانی-سیاسی رحلت امام خمینی(ره) 14 خرداد
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار استان ها
نسل جوان با خود آگاهی مسیر انقلاب ادامه دهند
سالن فرهنگی ورزشی شهدای روستای منزل آباد به بهره‌برداری رسید
برای داشتن حرف در دنیا باید بازدارندگی دفاعی و موشکی داشته باشیم
مراجعه ۲۲ نفر به مراکز درمانی اردبیل به دلیل سگ گزیدگی/۷نفر متحمل آسیب جدی شدند
دمای هوای کرمانشاه به شکلی محسوس کاهش می‌یابد
نوای جاودانه‌ی استاد احمد مراتب در آرامگاه تخت فولاد، به یادگار ماند
نوای جاودانه‌ی استاد حسن مراتب در آرامگاه تخت فولاد، به یادگار ماند
فیروزآباد فارس لرزید
مدیرکل تبلیغات اسلامی مازندران مطرح کرد؛ ضرورت شناخت و نقش آفرینی در جبهه فرهنگی
پیگیری مشکلات پتروشیمی آبادان از طریق وزیر کار
همه وجود سپاه وقف خدمت به مردم است
امید بخشی به مردم با شعار محقق نمی شود؛ به وعده ها عمل کنیم
«شیراز» میزبان بیست و ششمین جشنواره ملی قصه‌گویی
۶۷۱ کلاس درس جدید به ظرفیت آموزشی مشهد اضافه شد
زادگاه حاج قاسم میزبان اختتامیه دهمین جشنواره روستا و عشایر دوستدار کتاب
ضرورت استفاده از نیروهای بومی در استان سمنان
مراجعه بیش از ۱۰۰۰ نفر با علائم تنفسی به بیمارستان‌های خوزستان
نیروی دریایی ارتش آماده عملیات‌های برون‌مرزی است
رژیم صهیونیستی از مقابله با جوانان مقاومت عاجز است
سردار غیاثی از آحاد مردم برای مشارکت در برنامه‌های هفته بسیج قدردانی کرد
احمد مراتب؛ میراث‌دار موسیقی مذهبی و مکتب تاج اصفهانی
سردار غیاثی از آحاد مردم برای مشارکت در برنامه‌های های هفته بسیج قدردانی کرد
افتتاح مدرسه خیرساز در قم با حضور وزیر آموزش و پرورش + تصاویر
آیت الله اعرافی: حضرت فاطمه (س) پیشگام تغییر معادلات تمدنی بود
ارومیه میزبان ۵ شهیدگمنام/جزییات تشییع شهدا اعلام شد
کلاهبردار ۲۰ میلیاردی توسط پلیس فرودگاه‌های خراسان‌رضوی دستگیر شد
مشکل تامین زمین ایثارگران در یزد حل شد
وزیرآموزش و پرورش: عقب ماندگی فضای آموزشی قم جبران می شود
دستگیری سارقان باغ ویلاهای خالی از سکنه در ساوجبلاغ
ترویج گفتمان مهدویت نیازمند مهدی باوری است
