میرنیوز
پایان «دوران نفت» و چالش‌های اقتصاد ایران
2020-04-21T16:10:07+04:30
محسن خندان‌دل در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص عوامل تاثیرگذار بر قیمت‌گذاری نفت اظهار کرد: یکی از عوامل موثر در قیمت‌گذاری نفت، فارغ از ارزش ذاتی آن هزینه‌های تولید است که پایه اصلی قیمت‌گذاری نفت را تشکیل می‌دهد و در واقع قیمت تمام شده نفت و ارزش خدماتی است که باید برای استخراج یک میزان نفت پرداخت شود.
وی ادامه داد: در ارزش ذاتی نفت که فارغ از قیمت تمام شده است چند نکته مهم وجود دارد که این نکات ارزش نفت را در بازارهای جهانی مشخص می‌کند، از مهم‌ترین عوامل موثر در ارزش ذاتی نفت رشد اقتصادی کشورهاست. امروز کشورهایی مثل آمریکا، چین، هند و کشورهای توسعه یافته به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌های حوزه نفتی تحت تاثیر یک شوک اقتصادی ناشی از ویروس کرونا قرار گرفته‌اند و به شدت مصرف آن‌ها پایین آمده است. تغییر سیاست اقتصادی این کشورها باعث شده است که قیمت پایه نفت هم کاهش پیدا کند و این باعث بهم خوردن معادله ارزش ذاتی نفت شده است.
این کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: مساله دیگری که در ارزش ذاتی نفت وجود دارد حوزه زیست محیطی است که می‌تواند بر این ارزش ذاتی تاثیر بگذارد. مخالفت‌هایی که امروزه در حوزه زیست‌محیطی انجام می‌شود باعث شده است که ارزش ذاتی نفت تحت تاثیر قرار بگیرد.
خندان‌دل افزود: به واسطه اینکه اقتصاد تولیدی دنیا تحت تاثیر مناسبات ویروس کرونا قرار گرفته است و از طرف دیگر علی‌رغم توافق صورت گرفته در اوپک کشورهای تولید کننده نتوانستند به یک جمع‌بندی برسند، این باعث شد که همه کشورها در یک بازی رولت روسی قرار بگیرند و روسیه و عربستان علی‌رغم تعهداتی که در آن‌جا داده بودند از فرمول کنترل میزان عرضه نفت تبعیت نکنند، تولید خود را کاهش ندهند و بنابراین قیمت نفت باز هم کاهش پیدا کرد.
این کارشناس اقتصادی درخصوص محدودیت ذخیره‌سازی نفت عنوان کرد: در نتیجه این اتفاق میزان ذخیره‌سازی هم تحت تاثیر روابط اقتصادی میان کشورها قرار گرفت و در ذخیره‌سازی هم محدودیت‌هایی به وجود آمد کما اینکه می‌دانیم اکنون در آمریکا با توجه به پر شدن مخازن ذخیره‌سازی حتی حاضر هستند نفت را به ارزش منفی هم بفروشند اما خط تولید خود را متوقف نکنند.
وی در مورد کاهش قیمت نفت و تاثیر آن در بودجه کشور بیان کرد: بودجه سال ۹۹ بر اساس ارزش نفتی ۵۰ دلاری پیش‌بینی و تفریغ شده است، با وجود اینکه ما همیشه شعار پرهیز از بودجه نفتی را داده‌ایم باز هم در بودجه نفت ۵۰ دلاری را در نظر گرفته‌ایم و حتی پیش‌بینی ۴۸ هزار میلیارد تومان درآمد را در این حوزه کرده‌ایم اما اکنون می‌بینیم که در ماه اول سال ۹۹ و احتمالا در ماه‌های آتی نه تنها فروش نفت ۵۰ دلاری محقق نمی‌شود که حتی این نفت ارزان قیمت‌تر شده و پیش‌بینی زیر ۲۰ دلار برای آن صورت می‌گیرد و در نتیجه نه تنها از تحقق درآمدهای خود دور مانده‌ایم بلکه اساسا بخش هزینه‌ای ما هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
رئیس کمیسیون صادرات خدمات فنی و مهندسی اتاق بازرگانی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: تا زمانی که به سراغ اقتصاد بدون نفت نرویم همیشه درگیر این قضایا هستیم. در مجموع کاهش قیمت نفت تاثیر به سزایی در بودجه ما در سال ۹۹ خواهد گذاشت و ما باید ببینیم که آیا امکانی برای جایگزینی این خلا داریم و یا باز هم مانند سال‌های قبل به استقراض از بانک مرکزی و تشدید تورم روی بیاوریم که دور از ذهن نیست.
خندان‌دل در خصوص تاثیرات کاهش قیمت نفت بر مناسبات میان کشورها در منطقه، گفت: کاهش قیمت نفت در منطقه نیز تغییرات شگرفی را به همراه خواهد داشت کما اینکه مناطق جدید ژئوپولیتیکی در منطقه به وجود خواهد آمد و مناسبات ما با کشورهای همسایه تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
وی ادامه داد: فارغ از جریان‌های تحریمی که برای ما وجود دارد و میزان تولید نفت را ما رابه زیر ۳۰۰ هزار بشکه رسانده است که آن‌ها هم به صورت زمینی منتقل می‌شود، همین بحث ویروس کرونا و کاهش فعالیت‌های اقتصادی ما را به شدت تحت تاثیر قرار داده، البته باقی کشورها را به هم نزدیک‌تر کرده است، چنان که می‌بینیم روسیه به عنوان شریک تجاری ایران به عربستان به عنوان دشمن سیاسی ایران و متحد آمریکا نزدیک می‌شود و عملا یک منطقه جدید ژئوپولیتیک نفتی را به وجود می‌آورد.
وی اضافه کرد: این منطقه جدید ژئوپولیتیک روابط ما با کشورهای همسایه را که ما تامین کننده نفت آن‌ها بودیم، تحت تاثیر قرار می‌دهد و این میزان تولید نفت ما را از همان ۲۰۰، ۳۰۰ هزار بشکه هم پایین‌تر می‌آورد. این خود روابط جدید منطقه‌ای را به وجود می‌آورد که به نظر من این نقطه‌ای است که آمریکا حاضر است نفت خود را با قیمت منفی نیز بفروشد اما اجازه بدهد که این مناسبات سیاسی ادامه پیدا کند چرا که این مناسبات در بلند مدت به نفع آمریکا است و هزینه‌ای که پرداخت می‌کند بابت تغییرات ژئوپولیتیکی خواهد بود که در منطقه به وجود می‌آید.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: ما باید اساسا به نفت به صورت پایان‌یافته نگاه کنیم به دلیل اینکه اگر ما به مناسبات حاصل از استفاده نفت نگاه کنیم، عمر بسیاری از آن‌ها به پایان رسیده است، مهم‌ترین آن‌ها این است که در حوزه زیست محیطی به سرعت انرژی‌های تجدیدپذیر جایگزین سوخت‌های فسیلی می‌شود و این خود به ما هشدار جدی می‌دهد که در آینده نزدیک در حوزه زیست محیطی مخالفان جدی‌تری از الان خواهیم داشت. اکنون مقابله‌ای که در جهان با مصرف پلاستیک انجام می‌شود این پیام را به ما می‌دهد که عمر نفت به پایان رسیده است و باید نفت و فرآورده مهم آن را که پلاستیک است، فراموش کنیم.
خندان‌دل افزود: در حوزه حمل و نقل و سوخت، انرژی برق به سرعت جایگزین سوخت‌های حاصل از نفت می‌شود و حتی در کامیون‌ها، کشتی‌ها و هواپیماها سوخت‌های جایگزین سوخت‌های فسیلی استفاده می‌شود و این به سرعت نفت را به عقب می‌راند و بنابراین سریع‌تر از پیش‌بینی بانک مرکزی انگلستان که تقاضا را برای نفت در سال ۲۰۴۰ به شدت پایین پیش‌بینی کرده بود، این اتفاق می‌افتد.
وی اضافه کرد: یک نکته دیگری که ما باید به آن به عنوان یک عامل پایان یافته استفاده از نفت در نظر بگیریم، پیش‌بینی سرمایه‌گذاران بانکی است چنان که بانک‌های بزرگی که در حوزه سرمایه‌گذاری نفت ورود پیدا می‌کنند به شدت میزان سرمایه‌گذاری خود را در حوزه استحصال و بهره‌برداری از نفت کاهش داده‌اند و این خود نشان دهنده این است که آن‌ها هم به این نتیجه رسیده‌اند که آینده جهان یک آینده نفتی نیست و نفت نمی‌تواند یک عنصر تعیین‌کننده در مباحث سیاسی، اقتصادی و اجتماعی باشد.
رئیس کمیسیون صادرات خدمات فنی و مهندسی اتاق بازرگانی خراسان رضوی تاکید کرد: در مجموع می‌توان این تداعی را داشت که عمر بهره‌برداری و اقتصاد نفتی به پایان رسیده است. به طور خاص کشوری مثل ما که نفت را به صورت خام‌فروشی عرضه می‌کند شدیدا تحت تاثیر این کاهش ارائه نفت قرار خواهد گرفت و ما چشم‌انداز مناسبی را با اتکای به اقتصاد نفتی در کشورمان نخواهیم داشت.
خندان‌دل اضافه کرد: اگر ما این فرض را قبول کنیم که آینده اقتصاد ما دیگر نفتی نیست و حتی بودجه سال ۹۹ ما را تحت تاثیر قرار داده است آن موقع باید بفهمیم که باید الزاما به سمت اقتصاد و بودجه غیر نفتی برویم. این‌ها فرصت‌هایی است که از بین رفتن عمر نفت در اختیار ما قرار خواهد داد چرا که باید به تولید و حوزه تجاری خود بیش از یک شعار سالانه توجه کنیم.
وی افزود: در نتیجه پایان اقتصاد نفتی ما باید به حوزه سرمایه‌گذاری خارجی خود توجه جدی کنیم و این‌ها خود عواملی خواهد شد که ما مناسبات خود با کشورهای همسایه و غیرهمسایه را بازنگری کنیم چرا که پس از پذیرش این فرض که اقتصاد نفتی به پایان رسیده است، ما هم بخشی از بدنه نیازمند سرمایه‌گذاری و ارتباطات دوطرفه با جهان می‌شویم که این خود باعث توسعه اقتصادی ما می‌شود در غیر این صورت ما هنوز درگیر زیر ۲۰۰، ۳۰۰ هزار بشکه نفت با قیمت زیر ۱۵، ۲۰ دلار خواهیم بود.
این کارشناس اقتصادی در مورد رویکردهای پس از پایان اقتصاد نفتی گفت: ما اگر یک اقتصاد غیرنفتی را در نظر داشته باشیم قطعا واردات خود را کنترل خواهیم کرد و با کنترل واردات در حقیقت بخشی از بودجه خود را کنترل خواهیم کرد، این رویه افسار گسیخته قاچاق کالا را کنترل خواهیم کرد.
خندان‌دل افزود: ما باید از پایان عمر نفت خوشحال باشیم، به قول یکی از دوستان ترک من که می‌گفت که ما در ترکیه هیچ چیز خارق‌العاده‌ای بیشتر از شما نداریم و ما فقط یک چیز نداریم که شما دارید و آن هم نفت است. ما چون نفت نداریم روی پای خود ایستاده‌ایم و شما چون نفت دارید متکی به نفت تصمیمات خود را می‌گیرید.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز استانی-اقتصادی صادرات نفت ایران اقتصاد نفتی
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار استان ها
عزاداری و گریه بر سیدالشهداء علیه‌السلام اکسیر اعظم است/تعظیم شعائر حسینی از اوجب واجبات
سهام دار و برنده اصلی حماسه بزرگ انتخابات ملت شریف ایران است/تبریک به رییس جمهور منتخب
آئین اذن عزا در حرم مطهر رضوی برگزار شد
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به رییس جمهور منتخب تبریک گفت
تقدیر استاندار تهران از حضور پرشور مردم در انتخابات/تبریک به رییس جمهور منتخب
تقدیر استاندار تهران از حضور پرشور مردم در انتخابات/تبریک به رئیس جمهور منتخب
فضای انتخاباتی در شهرها و روستاها به سیاه‌پوشی محرم تغییر یابد
داستان کربلا نماد قدرت نمایی است
محور هراز ۳ شب مسدود می شود
پرچم عزای حسینی برفراز گنبد حرم حضرت معصومه(س) به اهتزاز در می آید
مشارکت مردم قم در دور دوم انتخابات ۶۴.۳۸ درصد بود
مرمت آرامگاه کوروش در ۴ فاز اجرا می‌شود
بیش از ۵۲۱ هزار نفر در یزد رای دادند/ مشارکت ۶۶ درصدی یزدی‌ها
نتیجه نهایی انتخابات در استان بوشهر
پویش اطعام و احسان حسینی در اصفهان با شروع ماه محرم آغاز شد
رویت پلنگ در شرق اصفهان/ جستجو برای زنده‌گیری حیوان ادامه دارد
نتیجه نهایی انتخابات در استان بوشهر/ جلیلی اول شد
مشارکت ۵۷.۹۸خراسان رضوی در دومین دور انتخابات ریاست جمهوری ثبت شد
نتایج چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در سمنان
بیش از ۱۰ هزار فقره پرونده در آذربایجان‌غربی به سازش ختم شد
مشارکت مازندرانی ها در انتخابات به ۵۲ درصد رسید/ اعلام نتایج
مشارکت ۷۰.۸ درصد مردم خراسان جنوبی در دور دوم انتخابت ریاست جمهور
میزان مشارکت در دور دوم انتخابات و آرای کاندیداها به تفکیک استان
سپاه امام رضا(ع) از حضور حماسی خراسانی ها در انتخابات قدردانی کرد
مضامین زیارت عاشورا بسیار عمیق و گسترده است
مشارکت ۶۴ درصدی مردم کهگیلویه و بویراحمد در انتخابات
خرید تضمینی گندم در استان قزوین از مرز ۱۵۰ هزار تن عبور کرد
پزشکیان۱۱۰هزار و جلیلی۱۷۷هزار رای در استان سمنان دریافت کردند
محور کندوان روز یکشنبه مسدود می شود
مردم سالاری دینی یک جریان اصیل و الگوی حرکت کارگزاران است
