میرنیوز
پیامی اخلاقی نهفته در رُمانی جهانی
2022-01-25T08:30:39+03:30
محمدامین ناصح، عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند در یادداشتی بر کتاب مشهور «بینوایان» نوشت:
کتاب ترجمه شدة «بینوایان»، معروف‌ترین اثر نویسندة شهیر فرانسوی ویکتور هوگو است که در اوایل دهة ۱۸۶0 میلادی به چاپ رسید. این رمان پنج جلدی، با قریب 2000 صفحه در ردیف طولانی‌ترین آثار ادبیات داستانی جهان است. این کتاب خیلی زود مورد توجه محافل ادبی قرار گرفت و به زبان‌های متعددی ترجمه و در نقاط مختلف دنیا منتشر شد. نخستین بار حسینقلی مستعان بود که این اثر را به طور کامل به فارسی برگرداند. اگر بخواهیم از چند واژة کلیدی به عنوان مضمون این کتاب ماندگار یاد کنیم باید به مفاهیمی چون انسان‌دوستی، نیکی، مدارا، عشق و شفقت اشاره کنیم. از ویکتور هوگو علاوه بر رمان «بینوایان»، آثار دیگری چون «گوژپشت نتردام»، «آخرین روز یک محکوم» و «مردی که می‌خندد» نیز به یادگار مانده است.
رمان «بینوایان» یکی از محبوب‌ترین و پرخواننده‌ترین کتاب‌های جهان است. اغلب متولدین اواخر دهة 40 و اوایل دهة 50 شمسی، بیگمان این رمان مشهور را بارها از تلویزیون در قالب پویانمایی یا فیلم سینمایی تماشا کردهاند. در این اثر برجستة بین‌المللی، مردی میانسال و فقیر موسوم به «ژانوالژان» شخصیت اصلی رُمان است که به دلیل نداری و فقر، لاجرم قرص نانی سرقت کرده و به آن جهت سال‌ها زندانی کشیده است و اکنون در آستانة یک دگردیسی مثبت شخصیتی، می‌خواهد به جامعه بازگردد و در آن زندگی کند؛ اما مأموری به نام ژاور، به‌عنوان ضابط قانون، با این تصور که وسوسة دزدی خواه‌ناخواه دوباره به سراغ ژان والژان خواهد آمد، بیمارگونه مراقب اوست تا مجدداً وی را به کنج زندان افکند. مأمور قانون به خیال خود می‌خواست طبق قوانین جاری در کشورش عمل کند؛ چون در جهانبینی او شخص مأمور، معذور است.
از سویی هیچکس حاضر نبود به فردی سابقه‌دار مانند ژان والژان جا و پناه بدهد. او در اوج ناامیدی، گرسنه و درمانده به طور اتفاقی به کلیسا و نزد کشیش می‌رود. پدر روحانی به او پناه می‌دهد؛ اما ژانوالژان که بدون دارایی و شغل و خانه است، نگران گذران روزهای آینده خویش است و با این فرض که اموال کلیسا لزوماً متعلق به فرد حقیقی خاصی نیست، از کلیسا دزدی کرده و فرار می‌کند. پلیس در بین راه ژانوالژان را دستگیر
می‌کند و به کلیسا می‌برد. کشیش در پاسخ به این پرسش پلیس که آیا ژانوالژان دزدی کرده است یا نه، بزرگوارانه دروغی مصلحت‌آمیز به زبان جاری می‌کند که:
«این اجناس نفیس را خودم به او بخشیدم.» همین جانبداری اخلاقی آن کشیش از ژانوالژان خطاکار، تأثیر زیادی بر او می‌گذارد و عمیقاً باعث دگرگونی شخصیتی وی میشود. پس ازآن، ژاور (بازرس پلیس) هر کاری می‌کند که ژانوالژان را در دام کج رفتاری دیگری گرفتار کند؛ موفق نمی‌شود. در طول رمان، خواننده مدام به دنبال آن است که بداند آیا ژانوالژانی که ابتدا به خاطر گرسنگی، یک قرص نان دزدیده بود، دوباره دزدی خواهد کرد؟ رفتار بامحبت و پدرانة کشیش، تأثیر زیادی بر شخصیت او و زندگی‌اش می‌گذارد تا جایی که فطرت درونی و وجدان خفتهاش بیدار میشود و مانع از انحراف مجدد او از مسیر راستی می‌گردد.
بعدها در ادامه حوادث رُمان ارزنده «بینوایان» شاهد هستیم که همان ژانوالژان خطاکار، مورد عنایت الهی قرار گرفته، جایگاهی به دست می‌آورد و حامی محرومان میشود و به‌طور ویژه، دختربچه یتیمی موسوم به «کُزت» را مورد حمایت مادی و معنوی خود قرار می‌دهد و در زندگی او همچون پدری دلسوز نقش آفرینی می‌کند.
جانمایه این رُمان اخلاق مدار این است که انسان‌دوستی و عشق و خوشبینی می‌تواند راه نجات انسان‌ها از تلخی و دشواری روزگار باشد. حتی در انتهای داستان، ژاور (مأمور سختگیر قانون) چار دگرگون شخصیتی شده و متوجه میشود که به خاطر رفتار برخی از حاکمان فرانسه و نیز آموزشهای اداری متعصبانه و کور، انسانهایی چون او به سختگیری بیش از حد بر مردم مجبور می‌شوند. او در پایان داستان به خاطر سوء رفتارهایی که در طول خدمتش با مردم عامی انجام داده بود گرفتار عذاب وجدان میشود؛ تا جایی که عملکرد گذشتة خود را نمی‌تواند ببخشد و معترف است که "چرا من بیچاره باید تاوان اشتباه حاکمان را پس بدهم و با هموطنانم دشمن باشم؟".
در جریان حوادث رُمان، خواننده درمی‌یابد که اگر ژانوالژان در مسیر زندگی متحول شد به خاطر آن بود که پدر روحانی با درک شرایط او و دوراندیشی از مخاطرات آتی وی، سرقت او را از کلیسا نادیده گرفت و بزرگوارانه وی را بخشید. رفتار پدر روحانی از ژانوالژان یک انسان سلیم ساخت. روایات بسیاری از این نوع سلوک بزرگمنشانه توأم با تساهل مثبت در دین اسلام نیز سراغ داریم که بیانگر تأثیر رأفت و گذشت و مدارا در جامعه است.
به علاوه در ادبیات غنی فارسی نیز بازگشت نتیجة رفتار نیک انسان به خودش مورد توجه قرار گرفته است: بشنو از پیر خرابات تو این پند/ هر دست که دادی به همان دست بگیری.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز استانی-فرهنگی و هنری «ادبیات جهان را چگونه بخوانیم» انسان دوستی بینوایان رمان بینوایان
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار استان ها
نسل جوان با خود آگاهی مسیر انقلاب ادامه دهند
سالن فرهنگی ورزشی شهدای روستای منزل آباد به بهره‌برداری رسید
برای داشتن حرف در دنیا باید بازدارندگی دفاعی و موشکی داشته باشیم
مراجعه ۲۲ نفر به مراکز درمانی اردبیل به دلیل سگ گزیدگی/۷نفر متحمل آسیب جدی شدند
دمای هوای کرمانشاه به شکلی محسوس کاهش می‌یابد
نوای جاودانه‌ی استاد احمد مراتب در آرامگاه تخت فولاد، به یادگار ماند
نوای جاودانه‌ی استاد حسن مراتب در آرامگاه تخت فولاد، به یادگار ماند
فیروزآباد فارس لرزید
مدیرکل تبلیغات اسلامی مازندران مطرح کرد؛ ضرورت شناخت و نقش آفرینی در جبهه فرهنگی
پیگیری مشکلات پتروشیمی آبادان از طریق وزیر کار
همه وجود سپاه وقف خدمت به مردم است
امید بخشی به مردم با شعار محقق نمی شود؛ به وعده ها عمل کنیم
«شیراز» میزبان بیست و ششمین جشنواره ملی قصه‌گویی
۶۷۱ کلاس درس جدید به ظرفیت آموزشی مشهد اضافه شد
زادگاه حاج قاسم میزبان اختتامیه دهمین جشنواره روستا و عشایر دوستدار کتاب
ضرورت استفاده از نیروهای بومی در استان سمنان
مراجعه بیش از ۱۰۰۰ نفر با علائم تنفسی به بیمارستان‌های خوزستان
نیروی دریایی ارتش آماده عملیات‌های برون‌مرزی است
رژیم صهیونیستی از مقابله با جوانان مقاومت عاجز است
سردار غیاثی از آحاد مردم برای مشارکت در برنامه‌های هفته بسیج قدردانی کرد
احمد مراتب؛ میراث‌دار موسیقی مذهبی و مکتب تاج اصفهانی
سردار غیاثی از آحاد مردم برای مشارکت در برنامه‌های های هفته بسیج قدردانی کرد
افتتاح مدرسه خیرساز در قم با حضور وزیر آموزش و پرورش + تصاویر
آیت الله اعرافی: حضرت فاطمه (س) پیشگام تغییر معادلات تمدنی بود
ارومیه میزبان ۵ شهیدگمنام/جزییات تشییع شهدا اعلام شد
کلاهبردار ۲۰ میلیاردی توسط پلیس فرودگاه‌های خراسان‌رضوی دستگیر شد
مشکل تامین زمین ایثارگران در یزد حل شد
وزیرآموزش و پرورش: عقب ماندگی فضای آموزشی قم جبران می شود
دستگیری سارقان باغ ویلاهای خالی از سکنه در ساوجبلاغ
ترویج گفتمان مهدویت نیازمند مهدی باوری است
