میرنیوز

2022-01-19T10:22:05+03:30

​ چراکه درست در روزهایی که عنوان هوای پاک را یدک می کشند، هوای اراک پاک نیست، آلوده است و اتفاقا این آلودگی به یکی دو روز یا یکی دو هفته اخیر خلاصه نمی شود بلکه حدود ۵۰ روز است که هوای اراک پاک نیست و ظاهرا رنگ پاک و سالم بودن هم فعلا به خود نخواهد دید.

نیروگاه حرارتی شازند از نهم آذرماه در حال استفاده از مازوت است و همین یک صنعت یک تنه توانسته رنگ آبی را از آسمان اراک کنار بزند و دقیقا متهم اصلی این  روزهای کدر و خاکستری اراک هم نیروگاه است و متاسفانه قصد کوتاه آمدن ندارد، هرچند به گفته سرپرست محیط زیست استان، نباید در این روزهای مازوت سوزی نیروگاه، از آلایندگی پالایشگاه، دیگر غول صنعتی شازند نیز غافل بود.

 چهار سال پیش هر بار که اسمی از آلودگی هوا به میان می آمد مردم و فعالان محیط زیست و حتی مسئولان اعتراض می کردند که چرا قانون کاملی در حوزه هوا نداریم، از ۲۵ تیرماه ۱۳۹۶، قانون هوای پاک تصویب و ابلاغ شد، اما نکته قابل توجه این است که در واقع وجود این قانون وضعیت هوا را حداقل در اراک بهبود نبخشید.

این قانون دارای ۳۴ ماده و ۳۹ تبصره است، تهیه کنندگان قانون هوای پاک این قانون را قانونی مترقی و کامل می دانستند و به نظر می رسید که با اجرای آن به صورت تام و تمام حداقل بخش عمده ای از مشکلات مربوط به آلودگی هوا رفع شود، اما چنین نشده است و در حال حاضر شاهدیم که آلودگی هوا در اراک نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از ۳۰۰ درصد افزایش یافته است و همین شرایط نشان می دهد که یا این قانون یا کارساز نبوده یا به درستی اجرا نشده است.

سهم ۸ روزه در ۳۰۵ روز

به گفته مهدی مصطفوی سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی، از ابتدای سال جاری تاکنون شهر اراک ۱۴۵ روز هوای ناسالم را تجربه کرده است که نسبت به سالهای گذشته که ۴۴ روز بوده روند افزایشی تقریبا چهار برابری داشته است.

اراک که در دهه ۸۰ به دلیل آلودگی هوا با وجود برخورداری از جمعیت کمتر از یک میلیون نفر به عنوان کلانشهر معرفی شد، تا امروز فقط این عنوان را به صورت نمادین یدک کشیده و انتفاعی از آن نبرده است، با گذشت 305 روز از سال ۱۴۰۰ تنها هشت روز هوای پاک و ۱۴۹ روز هوای سالم در این شهر استنشاق شده و باقی روزها هوای اراک در شرایط ناسالم و آلوده قرار داشته است.​

اینکه در طول ۳۰۵ روز فقط ۸ روز سالم را در یک شهر شاهد باشیم، نشان می دهد که بودن قوانینی که روزی نبودن آنها به عنوان خلائی برای کاهش آلودگی هوا مطرح می شد هم چندان گرهی از آلودگی هوا باز نمی کند و حتی با وجود عیان بودن علل آلودگی ها کسی اقدام نمی کند.

اگر اراده ای برای اجرای قانون هوای پاک بود ماده ۱۲ آن که می گوید "سازمان محیط زیست مکلف است که تمامی مراکز و واحدهای صنعتی، تولیدی، عملیات معدنی، خدماتی، عمومی و کارگاهی را که آلودگی آنها بیش از حدمجاز مصوب است، مشخص نموده و مراتب را با تعیین نوع، میزان آلودگی، وسعت منطقه تحت تأثیر و حساسیت منطقه به مالکان یا مسئولان یا مدیران عامل یا بالاترین مقام تصمیم گیر واحد ابلاغ کند تا در مهلت معینی که توسط سازمان تعیین می شود نسبت به رفع آلودگی یا تغییر تولید یا تغییر فرآیند تولید یا تعطیلی کار و فعالیت خود (براساس نوع آلودگی و ماهیت فرآیند کنترلی) اقدام نمایند. درطی مدت تعیین تکلیف این واحدها، طبق مفاد این قانون، به واحدهای مذکور، جریمه ایجاد و انتشار آلودگی تعلق می گیرد" و ماده ۱۳ این قانون که می گوید "حداکثر یک سال پس از لازم الاجرا شدن این قانون، تمامی مراکز صنعتی، تولیدی، عملیات معدنی، خدماتی، عمومی و کارگاهی اعم از دولتی و غیردولتی موظفند از سوخت استاندارد مصوب استفاده کنند. در صورت عدم وجود سوخت مناسب، واحدهای مذکور مکلفند به هر نحو ممکن ترتیبی اتخاذ نمایند تا آلاینده های منتشره، در حدود مجاز انتشار آلاینده های هوا باشد" می توانست این روزها دوای درد اراکی ها باشد، اما متاسفانه و در کمال ناباوری هیچ توجهی به این مواد قانونی نمی شود.

وضعیتی که این روزها نیروگاه حرارتی شازند برای اراک رقم زده است، دقیقا رفتاری معکوس ماده ۱۲ و ۱۳ قانون هوای پاک است.

در اجرای قانون هوای پاک ترک فعل صورت گرفته است

یک فعال محیط زیست در استان مرکزی در گفت و گو با ایسنا، در خصوص اجرایی نشدن این مواد در شرایط کنونی آلودگی ناشی از نیروگاه حرارتی شازند اظهار کرد: آنچه از اجرای قانون هوای پاک مشاهده می شود، حاکی از آن است که عمده این قانون هنوز به مرحله اجرا نرسیده است و دستگاه های ذیربط توجه به این قانون را اولویت کاری خود قرار نداده اند، از طرفی تاامروز با این ترک فعل برخورد قانونی صورت نگرفته است.

حمید اخوان تصریح کرد: زمانی که وظیفه قانونی برای یک دستگاه اجرایی تعریف می شود و دستگاه مربوطه نسبت به انجام آن اقدامی نمی کند، مسلما مصداق ترک فعل است. مخصوصا ترک فعل مرتبط با سلامت عمومی نیازمند برخورد قانونی است و باید به این مسئله رسیدگی شود که چه دستگاهی در این زمینه ترک فعل داشته چراکه عدم اجرای این قانون سلامت جامعه را در خطر قرار می دهد.​

محیط زیست اولویت نیست

وی با اشاره به مواد قانون هوای پاک، بیان کرد: قوانین مختلفی در کشور وجود دارد که به مرحله اجرا نمی رسند و به دلیل ازدیاد قوانین، تشتت آرا و اختلاف نظر به وجود می آید، قوانین همدیگر را نقض می کنند و عملا اجرای قوانین صورت نمی گیرد، اما در خصوص اجرا نشدن قانون هوای پاک نمی توان چنین دلایلی را برشمرد، چراکه قانون خوب و نسبتا جامعی است و متناسب با نیاز روز تدوین شد و به نظر می رسد عدم اجرای این قانون دلایل دیگری دارد.

اخوان تاکید کرد: یکی از دلایل عدم اجرای این قانون، این است که محیط زیست و سلامت عمومی از اولویت های حکمرانی نیست که مدنظر دستگاه های مرتبط قرار گیرد و همین امر باعث می شود که حتی قوانین جامع و خوب هم در کتاب های قانون بمانند و روی اجرا به خود نبینند در حالی که اگر محیط زیست اولویت حکمرانی بود، حتی بدون قانون هم راه حفظ و حراست از آن را پیدا می کردیم و امروز که این مسئله اولویت نیست و قانون مورد نظر وجود دارد، راه های فرار از اجرا را پیدا می کنیم.

حاضر نیستند برای سلامت عمومی هزینه کنند

وی با بیان اینکه برای انجام دادن یک کار یک دلیل کافی است ولی برای انجام ندادن آن هزار بهانه می آورند، افزود: طبق قانون هوای پاک و مواد ۱۲ و ۱۳ آن، از روز ابلاغ این قانون، مسلما نیروگاه حرارتی شازند و در واقع همه صنایعی که بیش از حد استاندارد آلودگی داشتند باید اخطار دریافت می کردند، هرچند که محیط زیست اعلام می کند به نیروگاه اخطار آلایندگی داده است، اما سوال اینجاست که سقف زمانی و مهلت داده شده به نیروگاه برای رفع آلایندگی چقدر بوده است و این نکته باید شفاف بیان شود.

این فعال محیط زیست در استان مرکزی با تاکید بر اینکه سوال این است که آیا نیروگاه در مهلت مقرر اقدامی انجام داده است یا خیر، که البته شاهدیم که تاکنون کاری انجام نشده است، افزود: در این شرایط دو پرسش دیگر مطرح است که چرا وزارت نیرو که نیروگاه حرارتی شازند زیرمجموعه آن محسوب می شود، اقدامی انجام نداده است؟ از طرفی چرا محیط زیست با وجود اتمام فرصت اخطار داده شده به نیروگاه (از زمان ابلاغ قانون هوای پاک تاکنون) اقدام قانونی انجام نداده است؟ و متاسفانه در این شرایط شاهد فرافکنی و پاس کاری امور بین دستگاه های اجرایی هستیم و هیچ مسئولی حاضر نیست برای سلامت عمومی مردم و حفظ محیط زیست هزینه کند، مسئولیت را بپذیرد و به دلیل آلایندگی نیروگاه، جلوی فعالیت آن و ادامه دار بودن آلودگی را بگیرد و این مجموعه را به مراجع قضایی معرفی کند، اما به دلیل در اولویت نبودن محیط زیست، هیچ اقدامی در این رابطه صورت نمی گیرد.

برای حفظ شانیت قانون، آنرا اجرا کنید

وی تصریح کرد: دولت و مجلس و نهادهای قانونی در کشور تشکیل شده اند تا حاکمیت قانون شکل گیرد، اما زمانی که قوانین اجرایی نمی شود، اساس قانون گذاری و حاکمیت قانون و اعتماد مردم به نهادهای قانونی از بین می رود، پس درخواست این است که در اسرع وقت برای حفظ شانیت قانون، قوانین روی اجرا به خود ببینند.

اخوان افزود: اگر قانون ملاک است باید به آن عمل شود، طبق قانون باید به حقوق مردم برای اعتراض به شرایط با شیوه های مختلف، احترام گذاشته شود و بهانه هایی که برای سوزانده شدن مازوت در نیروگاه حرارتی شازند از جمله وجود مشکلات در مخازن مازوت، تامین گاز و ... وجود دارد را کنار بگذارند چراکه این بهانه ها که نمی توان نام آنها را دلیل استفاده از مازوت دانست، پاسخی برای عدم اجرای قانون نیست.​

مصیبت را هم عادلانه در کشور تقسیم کنید/اراک؛ زیر پونز نقشه

وی تاکید کرد: اگر این بهانه ها مسئولان را ناچار و مجبور به استفاده از مازوت در نیروگاه حرارتی شازند و آلودگی هوا کرده است، سوال اینجاست که چرا این مصیبت را به شکل عادلانه در کشور پخش نمی کنند؟ چرا در نیروگاه های اصفهان و تهران مازوتی استفاده نمی شود و حتی معاون عمرانی استاندار اصفهان اعلام کرد، اخیرا سه روز در نیروگاه مازوت سوزانده شد، اما روز چهارم مازوت سوزی متوقف شد، ولی در اراک ۵۰ روز به شکل مداوم و بیش از ۱۷۰ میلیون لیتر و سال گذشته نیز ۲۳۰ میلیون لیتر مازوت سوزانده شد.

اخوان گفت: آیا خون مردم شهرهای دیگر رنگین تر از مردم اراک است که این مردم باید سوزانده شدن ۱۷۰ میلیون لیتر مازوت را تحمل کنند؟ آیا ادامه دار بودن این شرایط نشان نمی دهد که مسئولان اقتدار و همت لازم را ندارند و پیگیری نمی کنند و به صورت عیان به این منطقه از کشور ظلم می شود، اما کسی صحبتی نمی کند و حتی در هیچ جایی از کشور و رسانه ها نامی از اراک به عنوان شهر آلوده ناشی از مازوت سوزی نیروگاه حرارتی شازند برده نمی شود، گویا اراک زیر پونز نقشه قرار گرفته است.

همه چیز بودجه دارد، برای رفع آلایندگی ندارد؟

وی با بیان اینکه صبر مردم اندازه دارد، گفت: وقتی در رسانه ها نامی از اراک برده نمی شود و سلامت مردم اراک در بین مسئولان ذره ای اهمیت ندارد، قطعا واکنش نشان خواهند داد.

اخوان اظهار کرد: باید این سوال پاسخ داده شود که چرا با وجود گذشت چهار سال از ابلاغ قانون هوای پاک، نیروگاه هنوز اقدامی برای رفع آلایندگی نکرده است، آیا مهلت اخطار محیط زیست به این صنعت پس از چهار سال هنوز پایان نیافته است؟ اگر مهلت رفع آلایندگی تمام شده است که عملا محیط زیست استان و شهرستان شازند مشمول ترک فعل شده است و از طرفی باید نسبت به عدم انجام تکالیف نیروگاه نیز برخورد قانونی صورت گیرد.

این فعال محیط زیست در استان مرکزی گفت: چطور نیروگاه برای انجام امور دیگر بودجه دارد، اما برای رفع آلودگی خود بودجه ندارد. ماده ۱۲ قانون هوای پاک اسیر شوراها و کمیسیون هایی شده است که مسئولیت ها را به هم پاس می دهند، کشور درگیر مسئولیت های کمیسیونی و شورایی شده است، به طوری که در جلسات، وظایف به شوراها و کمیسیون ها سپرده می شود اما پس از جلسات کسی مسئولیت ها را نمی پذیرد و مسلما در چنین شرایطی، وضعیت فعلی اراک رقم می خورد.

به گزارش ایسنا، ۱۹ آذرماه ۱۴۰۰ مدیرعامل شرکت تولید نیروی برق حرارتی به ایسنا گفته بود که نیروگاه های کشور روزانه ۳۲ میلیون لیتر مازوت می سوزانند که سهم نیروگاه شازند در واقع در حدود ۶ میلیون لیتر است.

مسلما ریزش گوگرد حاصل از این سوخت که بر سر شهر اراک با جمعیت حدود ۶۰۰ هزار نفر پذیرفتنی نیست، چنانکه به گفته علیرضا محرابیان رییس آزمایشگاه اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی استفاده از مازوت روزانه ۴۵۰ تن گوگرد در هوا پراکنده می کند که قطعا این وضعیت اثرات سوء و حادی بر سلامت مردم در سال های آتی خواهد داشت و وجود قانون پاک هم سدی در مقابل عوامل آلاینده و مضر برای سلامت مردم نشده است.

​اوضاع اراک خیلی بد است

رییس مرکز پژوهش های شورای اسلامی شهر اراک نیز در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: به منظور بهره مندی مردم از هوای پاک چندین قانون تدوین و تصویب و ابلاغ شده است که می توان به قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب سال ۱۳۵۳ و قانون هوای پاک مصوب سال ۱۳۹۶ اشاره کرد که تمامی آنها داشتن هوای پاک را حق مسلم مردم می دانند، اما امروز به جای بهبود اوضاع شاهد بحرانی شدن اوضاع هستیم و حال و هوای کلانشهرهای ما به خصوص اراک بسیار بد است.

عباس خسروانی با بیان اینکه با تصویب قانون هوای پاک در سال ۹۶، میثاق مسئولان، کاهش آلودگی هوا و تحقق حق برخورداری از هوای پاک بود، تصریح کرد: این قانون ۳۴ ماده ای، ۲۵ محور اصلی دارد که حدود ۲۱ دستگاه اجرایی در این باره تکلیف دارند. در این قانون ۱۷۰ تکلیف پیش بینی شده که ۱۲۰ تکلیف مربوط به ۱۱ دستگاه اصلی است.

بخش زیادی از قانون اجرایی نشده

وی افزود: در واقع اجرای قانون هوای پاک یک حرکت بین بخشی است و ضرورت دارد تا راهبر و هماهنگ کننده این پروژه مشخص باشد که از استاندار مرکزی و فرماندار اراک  می خواهیم امروز که به لحاظ هوای پاک در اراک در وضعیت اضطرار قرارداریم با استفاده از ظرفیت های قانونی موجود، نظیر قانون مدیریت بحران و شرایط اضطرار، تکالیف خود را در راستای راهبری موضوع تا حصول نتیجه دنبال کنند.

خسروانی تاکید کرد: متاسفانه فرصت پنج ساله در نظر گرفته شده برای اجرای این قانون در ماه‌های آینده و منتهی به ۱۴۰۱ تمام می‌شود در حالی که بخش زیادی از قانون هنوز اجرایی نشده و دستگاه‌های مختلف به وظیفه‌شان عمل نکردند و شاهد هستیم که هم ‌چنان این قانون خوب بدون اجرا باقی مانده است.

طبق قانون هوای پاک با نیروگاه برخورد شد

به گزارش ایسنا، یکی از بخش های نظارتی که باید روند اجرای قانون هوای پاک را بررسی کند و حتی در مواردی خود عامل اجراست، سازمان حفاظت محیط زیست و ادارات تابعه است که ظاهرا نسبت به این قانون نقدهایی دارند.

بر همین اساس سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی به ایسنا، گفت: محیط زیست استان مرکزی همزمان با آغاز آلودگی نیروگاه، طبق قانون هوای پاک و الزامات موجود، اندازه گیری دودکش های واحد های مختلف نیروگاه، آنالیز دود خروجی و امور آزمایشگاهی و درصد آلودگی نیز ارزیابی شده است و در واقع این اقدامات در راستای ماده ۱۲ قانون مذکور انجام گرفت و بر اساس این بررسی ها اخطاریه زیست محیطی به نیروگاه ابلاغ شد و ملزم به کاهش آلودگی در حد استاندارد شدند.​

سید مهدی مصطفوی افزود: تا امروز اقدامی در جهت این اخطاریه انجام نشده است و پیرو آن مکاتبات لازم از سوی این مجموعه در مراجع قضایی و دادسرای شهرستان شازند صورت گرفت.

فرصت یک ماهه برای پرداخت جرائم رو به پایان است

وی تصریح کرد: از زمان صدور اخطاریه، جرائم و عوارض آلایندگی نیز وفق ماده ۱۲ محاسبه و به نیروگاه ابلاغ شده است، اما طبق شیوه نامه باید یک ماه از ابلاغ اخطاریه بگذرد و پس از یک ماه باید جرائم پرداخت شود که اگر پرداختی صورت نگیرد مجدد پرونده به مراجع قضایی ارجاع می شود.

مصطفوی با بیان اینکه محیط زیست، سقف زمانی برای کاهش آلودگی اعلام نکرد بلکه در اخطاریه درج شد که در اسرع وقت باید نسبت به کاهش آلودگی اقدام کنند، در خصوص روند اجرای قانون هوای پاک اظهار کرد: اکثر بندهای این قانون کارکرد ملی دارد و تنها بخش هایی از آن استانی است، نمی توان به صورت دقیق درصد اجرایی شدن آن را بیان کرد، اما اتفاق خوبی در حال رخ دادن است که براساس آن می توان اجرای قانون را ارزیابی کرد.

سامانه نظارت بر اجرای قانون هوای پاک راه اندازی می شود

سرپرست محیط زیست استان مرکزی گفت: سامانه نظارت بر اجرای قانون هوای پاک نیز در کشور ایجاد شده است که ظاهرا امروز رسما کار خود را آغاز می کند و براساس این سامانه، دستگاه هایی که در این قانون تکالیفی دارند، ملزم هستند که اقدامات انجام شده را تا ۳۱ فروردین ماه ۱۴۰۱ در این سامانه ثبت و بارگذاری کنند و بعد از اتمام مهلت و صحت سنجی، رتبه بندی اجرای قانون انجام می گیرد، البته به نظر می رسد که لازم است کارشناسان امر آسیب شناسی بر روی قانون داشته باشند تا کارکرد و کارایی قانون را افزایش دهند.

به گزارش ایسنا، با همه این تفاسیر، قانون هوای پاک، تا امروز ضامنی برای پاک بودن هوای اراک نبوده است، شرایط فعلی نشان می دهد که چه قانون باشد و چه نباشد، هوای اراک روی پاک بودن به خود نمی بیند و این بیم نیز وجود دارد که حتی در روزهای اخیر هوای خاکستری این شهر پررنگ تر شود، چراکه طبق پیش بینی هواشناسی استان، پایان هفته دمای هوا در اراک به منفی ۱۰ درجه می رسد و مسلما با سرد شدن هوا، مصرف گاز خانگی بیشتر می شود، گاز کمتری در اختیار نیروگاه قرار می گیرد و به تبع آن مصرف مازوت برای تولید برق بیشتر می شود و ظاهرا این معادله سراسر ضرر برای اراکی ها تا پایان سال ادامه خواهد داشت و هوای این شهر نیز خاکستری خواهد بود.

انتهای پیام

​

منبع : خبرگزاری ایسنا

---

کلمات کلیدی : میرنیوز آلودگی هوا سوخت مازوت روز هوای پاک شازند اراك استان مرکزی استانی-اجتماعی
اشتراک گذاری :

---

آخرین اخبار استان ها

بارگذاری اخبار بیشتر