میرنیوز
اهمیت حوضی که در چهارباغ دفن می‌شود
2020-02-26T15:27:01+03:30
زهره سلطان‌مرادی در گفت وگو با ایسنا اظهار کرد: صفویان در شهرهای بزرگ ایران خیابان‌های مرکزی پهنی ایجاد می‌کردند که در دو سویشان ردیف‌هایی از درختان کاشته می‌شد و برای آبیاری درختان و نیز برای تلطیف فضای شهر، جوی‌های دائمی آب در کنار این خیابان‌ها جاری می‌شد.
این مدرس دانشگاه، با اشاره به تاریخ شکل‌گیری چهارباغ اصفهان ادامه داد: ساخت خیابان چهارباغ در سال 1006 هجری قمری آغاز شد و تا سال 1011 هجری قمری به درازا کشید. در جبهه شرقی خیابان، باغ خرگاه، باغ بلبل، مدرسه چهارباغ، باغ توت، مهمان‌خانه درویشان نعمت‌الهی و شیرخانه ساخته شد و در جبهه غربی باغ هشت‌گوش، باغ تخت، باغ مو، مهمان‌خانه درویشان حیدری و قفس‌خانه وجود داشت و میان این بناهای باشکوه، کنار جوی‌های آب روان و در سایه‌سار درختان تنومند تفرج‌گاه بهشتی مردم بود.
وی تأکید کرد که خیابان چهارباغ، یک «باغ ایرانی» در مقیاس شهر، با سه عنصر اصلی آب، گیاه و بنا بود.
سلطان‌مرادی با بیان اینکه در دوره صفوی جشن‌های شکوهمندی در اصفهان برپا می‌شد و خیابان چهارباغ بستری بی‌نظیر برای برگزاری این آیین‌ها فراهم می‌کرد، گفت: برای مثال اسکندربیک، منشی برگزاری جشن آب‌پاشان در اصفهان را چنین توصیف می‌کند که «در آن روز زیاده از صد هزار تن از طبقات خلایق و وضیع و شریف در خیابان چهارباغ جمع آمده به یکدیگر آب می‌پاشیدند.»
این پژوهشگر مطالعات صفوی، به توصیف جهانگردان از چهارباغ اشاره کرد و افزود: جهانگردانی که در دوره صفوی از اصفهان دیدن کرده‌اند، با شگفتی از گردشگاه چهارباغ یاد می‌کنند؛ پیترو دلاواله اندازه چهارباغ را دو برابر «پونت موله» در رم می‌داند. آدام اولئاریوس اشاره می‌کند که هر کس چهار سکۀ مسی بدهد می‌تواند به باغ‌های شاهی وارد شده و هرقدر بخواهد از میوه‌های باغ بخورد. ژان شاردن نیز می‌نویسد چهارباغ از هر خیابانی که من تاکنون دیده و یا درباره‌اش شنیده‌ام زیباتر است.
وی تصریح کرد: کاوش‌های باستان‌شناسی معاصر در محور شهری چهارباغ می‌تواند پاسخگوی بسیاری از ابهامات در زمینه شیوه شهرسازی صفویان باشد و یافته‌های تازه به باز زنده سازی ساختار شهری صفوی و فهم ارتباط بخش‌های گوناگون پایتخت باشکوه شاه‌عباس با یکدیگر یاری خواهد رساند.
سلطان‌مرادی خاطرنشان کرد: حفاظت از قسمت‌های کاوش شده و معرفی و نمایش بخش‌هایی از این پازل تاریخی به‌صورت سایت موزه در دل محور فرهنگی چهارباغ، هویت این خیابان را زنده ساخته و روح تازه‌ای به کالبد شهر خواهد دمید.
این دانش‌آموختۀ باستان‌شناسی ادامه داد: در توصیف بازدیدکنندگان دوره صفوی، به عمارت باشکوهی در ابتدای گردشگاه چهارباغ اشاره‌شده و از آن به‌عنوان ورودی دولت‌خانۀ مبارکۀ نقش‌جهان نیز یادشده است. این بنا (کاخ جهان‌نما) در دوره قاجار ابتدا دفتر روزنامه فرهنگ بوده و درنهایت در زمان حکمرانی ظل‌السلطان بر اصفهان، به بهانه دید داشتن بر کوشک هشت‌بهشت، که محل اقامت بانو عظمی، خواهر ظل‌السلطان بوده، تخریب‌شده است.
وی با بیان اینکه در دهۀ اخیر بخش‌هایی از پایه‌های این کاخ و همچنین بقایای نخستین حوض گردشگاه چهارباغ در کاوش باستان‌شناسی به‌دست‌آمده، گفت: این یافته‌ها نوری بر مسیر پژوهش‌های تاریخی این بافت تاریخی تاباند چراکه هماهنگی ساختاری و هارمونی فرح‌انگیز این گردشگاه، بارها و از سوی جهانگردان مختلف دوره صفوی چون شاردن، کمپفر، تاورنیه و... ستوده شده اما تناقضاتی که در این توصیفات به چشم می‌خورد، بازسازی تاریخی آن را با چالش روبه‌رو می‌کرد.
این پژوهشگر مطالعات صفوی تصریح کرد: کشف نخستین حوض خیابان و بررسی ابعاد و ویژگی‌های ساختاری آن، استناد به متون تاریخی معتبرتر در این زمینه را امکان‌پذیر می‌سازد و بر این اساس، این معیار ارزشمند می‌تواند چراغ راهی در شناخت مکان‌های احتمالی سایر حوض‌ها و رسیدن به فهم درستی از ساختار آب‌رسانی به بخش‌های گوناگون این بافت تاریخی ارزشمند باشد.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز استانی-فرهنگی و هنری چهارباغ عباسي کاخ جهان نما کاوش باستان‌شناسی
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار استان ها
مدارس شیفت عصر دماوند غیرحضوری شد
امنیت دریانوردی جزئی از اقتدار ملی است
هوای خرمشهر در وضعیت قرمز قرار گرفت
عملیات اجرایی ۲ گذر تشرف به حرم امام رضا(ع) آغاز شد
بارش شدید برف در البرز
دستور ویژه دادستان ساری برای ساماندهی معاملات مجازی طلا
کشف طلای قاچاق به ارزش بیش از ۱۴ میلیارد ریال در مرزهای آذربایجان غربی
دانش‌آموزان کردستانی به مرحله کشوری مسابقات مهارت‌های نوجوانان راه یافتند
دانشجویان دختر از شهرکرد به راهیان نور اعزام شدند
پرونده قتل دختر بچه ۷ ساله بوکانی بررسی شد
شهرهای شمالی تهران چهارشنبه برفی است
توسعه آموزش‌های مهارتی نیاز امروز جامعه و جوانان است
یک هزار قالی‌باف نائینی بیمه می‌شوند
آسیب دیدن چند واحد مسکونی در زلزله حسینیه
پاسداری و دفاع از حرم امری واجب است
کاشت ۲۷ هزار اصله نهال در قم
بیش از ۵۴۰ هزار تن کالا از پایانه مرزی ماهیرود صادر شد
مجازی شدن برخی از مدارس سنندج
کارگران معادن استان سمنان شرایط کار ناایمن را گزارش کنند
آغاز بارش برف در جاده‌های اراک و شازند
آماده باش اورژانس ۱۱۵ استان مرکزی به دنبال وقوع زمین لرزه در اراک
لنج صیادی متخلف ترالر در آب‌های بوشهر توقیف شد
۱۲۰ رأس دام سبک قاچاق در قروه کشف شد
اعلام آماده‌باش به دستگاه‌های امدادی پس از زلزله در حسینیه خوزستان
اعزام ۴ تیم امداد ونجات هلال‌احمر به منظور ارزیابی مناطق متأثر از زمین لرزه
نبود خسارت در زلزله حسینیه بر اساس گزارش‌های اولیه
هشدار یک کارشناس در مورد میزان لرزه خیزی حسینیه
واژگونی پراید وانت منجر به فوت راننده شد
وقوع دو زلزله شدید در حسینیه خوزستان؛ خسارتی گزارش نشده است
اعزام تیم‌های اورژانس به منطقه زلزله‌زده حسینیه
