میرنیوز
«فرهنگ مردم در دوره سعدی و حافظ» نقد شد
2021-07-19T09:28:12+04:30
به گزارش خبرنگار مهر، کتاب فرهنگ مردم شیراز در دوره سعدی و حافظ، یکی از موضوعات یازده‌گانه‌ای‌ست که در طرح بزرگ «خورشیدهای سه‌گانه» به انجام رسیده است. این طرح، برای ساخت یک مجموعه نمایشی در پیوند با زندگی و روزگار سعدی، خواجو و حافظ صورت گرفت بنابراین ضرورت داشت در پژوهشی مستقل و مستند آنچه برای فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان و سازندگان مجموعه در پیوند با آداب و رسوم و باورها، پوشش، غذاها، شغل‌ها و موضوعات دیگر فرهنگ مردم در دو سده‌ی هفتم و هشتم در شیراز وجود داشته است فراهم آید.
کاووس حسن‌لی، مدیر پروژه دو سده سخنوری در این نشست، درخصوص این طرح گفت: امروز حتی اگر سریال خورشیدهای سه‌گانه نیز ساخته نشود، مجموعه دو سده سخنوری، منبع پژوهشی ارزشمندی برای پژوهشگران خواهد بود.
دکتر صرفی استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان، به‌عنوان اولین منتقد این نشست، کتاب «فرهنگ مردم شیراز در دوره سعدی و حافظ» را کتابی ارزشمند ارزیابی کرد و گفت: ایهام ظریفی که در کلمه «فرهنگ» در نام کتاب است؛ از یک‌سو معنای دیکشنری و از سوی دیگر مباحث فرهنگی را دربرمی‌گیرد و در متن کتاب هم با این دو معنا روبه‌روییم.
او افزود: استفاده شاعران و نویسندگان در متون منظوم و منثور از فرهنگ و عناصر عامه به‌اختصار است. آن‌ها جزئی از عناصر فرهنگی را گرفته و باقی مطالب باید در ذهن مخاطب شکل بگیرد. اثری مانند فرهنگ مردم شیراز در دوره سعدی و حافظ، مخاطب این متون را برای فهم بهتر و سپیدخوانی یاری می‌کند.
وی گفت: این اثر آمیزه‌ای از ادبیات رسمی و فرهنگ عامه است. مدخل‌گزینی و فصل‌بندی کتاب بسیار خوب است و نویسندگان کتاب امانت‌دار بوده‌اند.
از نظر این استاد زبان وادبیات فارسی، افزودن یک مقدمه روش‌شناسانه به این کتاب ضروری است.
صرفی معتقد است: بعضی مدخل‌های روشن و آشنا نیاز به توضیح نداشته‌اند و احتمالاً، مؤلفان برای حفظ یکدستی اثر آن‌ها را هم در کتاب آورده و توضیح داده‌اند. اوهمچنین به برخی برداشت‌های اشتباه مؤلفان در این کتاب اشاره کرد و گفت: این موارد بسیار اندک است؛ اما بهتر است در چاپ‌های بعدی مدنظر قرار گیرد.
فهیمه حیدری، دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز نیز که خود از ویراستان مجموعه دو سده سخنوری بوده است، دومین منتقد این نشست بود.
حیدری در ابتدا به ارزش و اهمیت متون دانشنامه‌ای و فرهنگ‌نامه‌ها در حوزه‌های مختلف پژوهشی پرداخت و بیان کرد: گرچه این متون دارای گستردگی و وسعت بسیاری است، اما برخی از این متون مانند فرهنگ مردم شیراز در دوره‌ی سعدی و حافظ، چارچوب ثابت و مشخصی دارند که هم در بعد زمانی و هم در بعد مکانی کاملاً نظام‌مند است.
وی پس از ارائه مختصری در معرفی فصل‌های کتاب، به تعریف فرهنگ و نسبت فرهنگ و طبیعت اشاره کرد و از منظری به معرفی این کتاب پرداخت که نشان داده شود کاربست متون فرهنگ‌نامه‌ای همچون فرهنگ مردم شیراز در پژوهش‌های ادبی چگونه است، تا بدین طریق نقش بنیادین چنین آثاری به‌مثابه‌ی پایه‌های پژوهش‌های دیگر مشخص شود.
در بیان این منتقد، نوع نگاه به متون فرهنگ‌نامه‌ای از منظر علومی چون مطالعات فرهنگی یا نشانه‌شناسی اجتماعی مدنظر بود. وی هدف خود را از حضور در این برنامه علاوه‌بر معرفی اجمالی و بررسی کتاب فرهنگ مردم شیراز در دوره‌ی سعدی و حافظ، بررسی قابلیت متون فرهنگ‌نامه‌ای برای پژوهش‌های دیگر عنوان کرد و گفت: علاوه‌بر شناخت تقریباً جامعی که چنین متونی از دانش‌ها یا فرهنگ‌های مدنظر ارائه می‌دهند، نگاهی بسامدگونه به مدخل‌ها می‌تواند یکی از ابزارهای پژوهشگران برای تحلیل باشد.
به‌گفته دکتر حیدری، چنین فرهنگ‌نامه‌هایی را می‌توان دستمایه‌ای ارزشمند برای پژوهش در حوزه‌هایی چون مطالعات فرهنگی، مردم‌شناسی، نشانه‌شناسی اجتماعی و حتی مطالعات منطقه‌ای دانست.
وی در میان سخنان خود، جای بحث «مکان» به‌معنی «مسکن و محل زیست مردم» در دو قرن هفتم و هشتم را در این پژوهش را خالی دانست و اظهار داشت: مدخل‌های مرتبط با مکان بر غنای بیشتر این اثر می‌افزود؛ چراکه انسان متأثر از مکانی‌ست که در آن رشد یافته و بالنده شده است.
وی گفت: کتاب فرهنگ مردم در دوره سعدی و حافظ، به میزان درخورتوجهی نشان‌گر جریان زیست فرهنگی ما در دو قرن هفتم و هشتم هجری است که از مهم‌ترین قرون در شکل‌گیری و خلق آثار ارزنده‌ی ادب فارسی به‌شمار می‌رود.
فرزانه معینی، سرپرست مؤلفان نیز در این برنامه، درخصوص چگونگی تدوین کتاب سخن گفت. او آثار سعدی و حافظ را منابع اصلی این پژوهش برشمرد و توضیح داد: برای تألیف این کتاب که ساختار دانشنامه‌ای دارد و بخشی از فرهنگ مردم قرن هفتم و هشتم شیراز را بازمی‌نماید، پس از تعیین موضوعات کلی و مطالعه‌ی منابع، حدود هفت‌هزار فیش در سامانه‌ای ویژه و تحت وب ساماندهی نوشته شد. در مرحله‌ی سوم، مقاله‌های جداگانه برای هر مدخل، از سامانه‌ی یادشده، گزارش‌گیری و تدوین شد.
مؤلفان دیگر کتاب، مدینه کرمی، دکتر انسیه هاشمی و دکتر ابراهیم اکبری نیز درباره منابع و بخش‌هایی که تألیف کرده بودند، توضیحاتی ارائه دادند تا فصول پنج‌گانه‌ی کتاب برای مخاطبان معرفی شود. به گفته ایشان کتاب‌های «مقاصدالالحان»، «طبیبانه‌های حافظ»، «اصطلاحات دیوانی دوره‌ی غزنوی و سلجوقی»، «سازمان اداری خوارزمشاهیان» و «کلیات بسحاق اطعمه‌ی شیرازی، به تصحیح و توضیح منصور رستگار فسایی از منابع مهم پژوهشی کتاب فرهنگ مردم شیراز بوده است.
نشست «بررسی و نقد کتاب فرهنگ مردم در دوره‌ی سعدی و حافظ» که باحضور جمعی از ادب‌دوستان و دانشگاهیان ترتیب یافت، با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، مدیریت فرهنگی و مرکز پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، به‌صورت مجازی برگزار شد.
منبع : خبرگزاری مهر
کلمات کلیدی : میرنیوز سعدی حافظ شیرازی مرکز حافظ شناسی کاووس حسن‌لی
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار استان ها
سهم بانوان در مدیریت شهرستان کنگان افزایش یابد
حضرت امام، زن را عنصری موثر و اثرگذار در جامعه می‌دانست
۳۰۰ مقاله به همایش ملی علوم دارویی در تحقق جوانی جمعیت ارسال شد
بانوان طلبه با تمام قوت به جدال جنگ نرم دشمن بروند
شناسایی متهم به کلاهبرداری در البرز
مدارس لواسان و شمیرانات سه شنبه تعطیل نیست
تهران سه‌شنبه صبح یخبندان است
سفر رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به خراسان رضوی
فعالیت عادی مدارس استان قزوین در روز سه شنبه
۶۸ هزار مازندرانی در پویش «هزاران مترمکعب عشق» شرکت کردند
تاج مطرح کرد؛ البرز قطب جدید فوتبال ساحلی کشور
فردا صبح تهران یخبندان است
۶۸ هزار مازندرانی در پویش « هزاران مترمکعب عشق» شرکت کردند
حمله سگ های بلاصاحب به دختر ۹ ساله در دماوند
ریزش سنگ در جاده کرج ـ چالوس یک کشته برجا گذاشت
نظارت ها بر انبارهای برنج تشدید می شود
مدیریت کشور باید متناسب با رهنمودهای رهبری باشد
ضرورت ورود به موضوع سرقت در اطراف بیمارستان ها و مراکز درمانی تبریز
نخستین نیروگاه خورشیدی تجمیعی پاچیان قم به بهره‌برداری سید
امسال ۳۹ میلیون و ۴۲۲ هزار دلار سرمایه‌گذاری خارجی در مرکزی انجام شد
جشن ازدواج ۳۰ زوج در ساری برگزار شد
سخنگوی دولت وارد سکوی پارس جنوبی شد
اولین سکونت گاه عشایری کشور در شهر بابک برق دار شد
پیکر مادر شهیدان رنجبر در آستانه اشرفیه تشییع شد
۱۰ روستای هرمزگان برق‌رسانی شد
قاچاقچیان روغن خوراکی در سیرجان نقره داغ شدند
تنش در جلسه احراز عدم صلاحیت شهردار قم و خروج دو عضو
بالگرد هلال‌احمر برای امدادرسانی به روستاهای الیگودرز به پرواز درآمد
یزد پنجشنبه این هفته تعطیل نیست
ذخیره ۶۰ میلیون مترمکعبی آب در آب بندان‌های ساری
