میرنیوز
شاید صدها سوال درباره باغوحش داشته باشید ازجمله اینکه در این روزهای کرونایی باغوحشها چگونه درآمد کسب میکنند و یا نگهداری از حیوانات به چه صورت است، با نگاهی دقیق به اقتصاد باغوحشها میتوانید به مطالبی درباره درآمدزایی و آینده باغوحشها دست یابید.
اقتصاد باغوحش
تامین مالی فعالیت باغوحشها مانند باغهای گیاهشناسی یا موزه، ترکیبی از کمک مالی بازدیدکنندگان، اهداکنندگان خصوصی، دولتی و سایر موارد است. برای مثال، باغوحش سن دیگو، معروفترین باغوحش آمریکا را در نظر بگیرید، هزینه ورودی برای افراد بزرگسال ۵۰ دلار و کودکان ۳ تا ۱۱ سال، ۴۶ دلار است، اما این مبلغ برای بیشتر خانوارهای آمریکایی زیاد است و البته همین مقدار زیاد نیز نمیتواند برای ادامه حیات این مجموعه کافی باشد. یک ویژگی غیرمعمول اقتصاد باغوحش که آن را از سایر مشاغل متفاوت میکند، این است که باغوحشها معمولا حیوانات را خرید و فروش نمیکنند، بلکه فقط با آنها تجارت میکنند.
قراردادن برچسب قیمت بر روی حیوانات ریشه تاریخی دارد. باغوحشهای قرن نوزدهم برای رفتن به سرزمینهای خارجی و گرفتن حیوانات به کاشفان متکی بودند. باغوحشها برای تهیه انواع حیوانات عجیبوغریب برای جذب بازدیدکنندگان به کاوشگرانی مانند کارل هاگنبک (تاجر آلمانی حیوانات وحشی) نیاز داشتند. هاگنبک و افرادی مانند وی برای انجام ماموریتهای خود سخت تلاش میکردند. از دیگر نمونهها کشتن والد و اسیرکردن حیوانات برای پرکردن باغوحش بود و البته شکارچیان غیرمجاز و قاچاقچیان نیز در این میان نقش داشتند.
سرانجام، در دهه ۱۹۷۰، جامعه باغوحشها تصمیم گرفتند که سود مالی تجارت حیوانات را از باغوحشها حذف کنند و این موضوع اطمینان ایجاد میکرد که باغوحشها در قاچاق و کشتار حیوانات شرکت نداشته باشند، اما برای رهایی از این موضوع و پس از تصویب این قانون در سال ۱۹۷۳ برای گونههای در معرض خطر، باغوحشها و آکواریومها ملزم شدند قبل از خرید گونههای در معرض خطر، مجوز دریافت کنند.
این روزها، باغوحشها و آکواریومها حیوانات خود را مبادله یا اهداء کرده و در فضای آنلاین، همانند یک بستر اقتصادی مشترک همکاری میکنند. بهعنوانمثال، دولت چین بخش عمدهای از پانداهای جهان را کنترل میکند و باغوحشها و شهرها با قصد اضافهکردن یک پاندا به مجموعه باغوحش خود باید با کشور چین مذاکره داشته باشند. دولت چین پاندا را از نظر نمادین و فرهنگی دارای ارزش بالایی میداند و نمیخواهد پانداهایی پرورش داده شوند که از آنها بهخوبی مراقبت نمیشود.
تاثیر اقتصادی باغوحشها
باغوحشها تاثیر اقتصادی قابلتوجهی در شهرها و مناطق محل استقرار دارند. باغوحشها پول صرف شده در عملیات و ساختوساز را بهعنوان اثر چندبرابری در اقتصاد گستردهتر میدانند. بهازای هر یک میلیون دلار هزینهشده توسط باغوحشها برای هزینههای عملیاتی ۲۸.۴ شغل و بهازای هر یک میلیون دلار هزینه در ساختوساز ۲۳.۴ شغل ایجاد میشود.
فواید باغوحشها و آکواریومها
تسهیلاتی که اتحادیه باغوحشها و آکواریومهای معتبر (AZA) به دلیل استاندارد بالا در رفاه حیوانات، حفاظت، تحقیقات، آموزش و تفریح در نظر میگیرد، بسیار سودمند است. اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت (IUCN)، فهرست قرمز گونههای در معرض انقراض را اعلام میکند و بازدیدکنندگان باغوحشها و آکواریومها میتوانند این فهرست را مشاهده کنند.
باغوحشها و آکواریومها چگونه به حفاظت از حیوانات کمک میکنند؟
در سال ۲۰۱۹، AZA و اعضاء آن بیش از ۲۳۰ میلیون دلار صرف کارهای حفاظتی صحرایی در ۱۲۷ کشور با تمرکز بر زیستشناسی و نظارت بر جمعیت، معرفی مجدد، آموزش حفاظت و غیره کردند. نجات حیوانات از انقراض و مهمترین برنامه حفاظت باغوحشها و آکواریومهای معتبر اعضاء AZA را گرد هم آورد تا تخصص جمعی خود را متمرکز کرده و از مخاطبان عظیم آنها برای نجات گونههایی مانند لاکپشتهای دریایی و گرگهای قرمز آمریکایی استفاده کنند.
باغوحشها و آکواریومها از گونههای در معرض خطر محافظت و با باغوحشها و آکواریومهای معتبر AZA اغلب با خدمات ماهی و حیاتوحش ایالات متحده (USFWS) همکاری میکنند تا به نجات، توانبخشی و مراقبت از حیوانات وحشی مانند لاکپشتهای دریایی، گاو دریایی و سمور دریایی تا زمان رهاسازی دوباره به طبیعت کمک کنند.
صندوق جهانی حیاتوحش هشدار داد که جمعیت جهانی حیاتوحش طی بیش از چهار دهه به طور متوسط ۶۸ درصد کاهش یافته است. در حالی که گونهها در سراسر جهان با فشارهای فزاینده از دستدادن زیستگاه، تغییر آبوهوا و تجارت غیرقانونی حیاتوحش روبرو هستند اما برنامههای پرورش حیوانات اسیرشده رواج یافته است. این خطر وجود دارد که حذف حیوانات از زیستگاههای طبیعی آنها به جمعیت وحشی باقیمانده آسیب برساند، از تنوع ژنتیکی آن بکاهد و میزان بقاء آنها را کاهش دهد. همچنین، حیوانات اسیرشده میتوانند عاملی در انتقال بیماریهای عفونی به طبیعت باشند.
راشل پلوتکین، کارشناس حیاتوحش در سازمان زیستمحیطی مستقر در کانادا عنوان کرد: چالش دیگر این است که اطمینان حاصل کنیم آیا حیوانات رها شده در طبیعت میدانند که چگونه در محیط ناآشنا زندگی کنند یا خیر. مهمترین حیواناتی که اسارت توانست آنها را از انقراض نجات دهد شامل:
تامارین شیری طلایی
در دهههای ۱۹۶۰ و ۷۰، تامارین شیری طلایی (یکگونه از تیره میمونهای پنجهای) فقط در ایالت ریودوژانیرو برزیل زندگی میکرد و در خطر انقراض بود. ترکیبی از جنگلزدایی و تجارت حیوانات اهلی باعث کاهش جمعیت آنها (چند صد نفر) شد، تا اینکه نزدیک به ۱۵۰ باغوحش برای نجات اینگونه با هم متحد شدند تا با پرورش آنها در اسارت، نسل این حیوان را افزایش (بیش از ۳۵۰۰ تامارین) دهند.
غزال اوریکس
تیزشاخ عربی یا غزال اوریکس یا خَربُز، گونهای از خانواده گاوسانان و بومی مناطق استپی و بیابانی شبه جزیره عربستان و مدیترانه شرقی است که با اسارت تعداد آنها افزایش یافت. باغوحش فینیکس ایالاتمتحده با ۹ اوریکس اسیر شده از طبیعت این برنامه را آغاز و زمینهای برای پرورش حیوانات در اسیری ایجاد کرد.
اسب شوالسکی
اسب شوالسکی یا تاخی یا اسب جونغارستانی زیرگونهای کمیاب و در معرض انقراض از اسب وحشی است که بومی استپهای آسیای مرکزی بهویژه مغولستان است. در باغوحشهای جهان چند اسب پرزوالسکی باقی ماندند و در سال ۱۹۷۷ برای حفظ و حفاظت از آن، مبادله اسبها بین باغوحشها آغاز شد.
دلیجه موریس
در سال ۱۹۷۴، موریس دلیجه (یکگونه از سرده شاهین) کمیابترین پرنده در جهان بود. از بین رفتن زیستگاه و استفاده بیش از حد از سموم دفع آفات باعث شد تا فقط چهار پرنده از این نوع در طبیعت باقی بمانند و برنامه اسارت و پرورش باعث شد تا دوباره اینگونه افزایش یابد، اما در حال حاضر در معرض انقراض است.
لاکپشت گالاپاگوس
در دهه ۱۹۶۰، تعداد لاکپشتهای گالاپاگوس (بزرگترین گونه زنده تیره سنگپشت و دهمین جانور سنگین جهان با وزنی معادل ۴۰۰ کیلوگرم و طول بیش از ۱.۸ متر) در اسپانولا، یکی از جزایر گالاپاگوس به ۱۵ لاکپشت رسید. در دهههای ۱۹۶۰ و ۷۰، همه لاکپشتهای زنده باقیمانده با هدف ازدیاد جمعیت در گونهها به یک مرکز در جزیره سانتا کروز در نزدیکی آن منتقل شدند. لاکپشت ۱۳۰ سالهای با تولیدمثل توانست از انقراض نجات یابد. لاکپشت «دیگو» پس از انتقال از باغوحش ساندیگو به جزایر گالاپاگوس، به افزایش بیش از ۲۰۰۰ لاکپشت در حال مرگ کمک کرد.
باغوحشها، متهم به بدرفتاری با حیوانات
باغوحشها در جهانی که تحت تاثیر تغییرات آبوهوایی، ازبینرفتن زیستگاه و افزایش تعداد انسانهاست، از گونههای در معرض خطر محافظت میکنند. باغوحشها بخش عمدهای از فرهنگ کشور انگلیس هستند. طبق انجمن باغوحشها و آکواریومهای انگلیس و ایرلند، سالانه حدود ۳۰ میلیون بازدید از مجموعههای حیوانات انجام میشود. مهمترین دلایل وجود باغوحش، آموزش، تحقیق و حفاظت است.
بحث این است که باغوحشها به بازدیدکنندگان، بهویژه جوانان، در مورد شگفتیهای حیاتوحش این سیاره آموزش میدهند، اما نظرات مخالفی نیز هست و برخی بر این باورند که تلویزیون یا اینترنت منابع بسیار بهتری برای درک حیوانات هستند تا باغوحش. برنامههای تولیدمثل برای حیواناتی که در آستانه انقراض قرار دارند از اهمیت خارقالعادهای برخوردار است و باغوحش محیط مناسبی برای این کار است. گزارشها نشان داده است که در برخی از باغوحشها و محل نگهداری حیوانات، انسان میتواند با حیوان در تماس باشد و مثلا حیوان را نوازش و یا سوار بر آن گشتوگذار کند و یا حیوانات را تغذیه و با آنها عکس سلفی بگیرد.
مراحل انتقال حیوانات باغوحش
حملونقل حیوانات بین باغوحشها و پارکهای سافاری در سراسر جهان نیاز به تدبیر بیشتری دارد. باب لارنس، مدیر حیاتوحش پارک سافاری وست میدلندز گفت: «نقلمکان کردن به یکی از پراسترسترین کارهای انسانی تبدیل شده است، بنابراین احتمالا همین مسئله در مورد حیوانات نیز صادق است.» ماهها قبل از ورود، برنامهریزی برای ورود تازه وارد آغاز میشود. این روزها برای اطمینان از مناسب بودن حیوانات و انتقال بدون بیماری، باید مدارک و آزمایش ارائه شود. سپس، حدود یک ماه قبل از رسیدن آنها، بازدید انجام میشود و هرچه بیشتر اطلاعات درباره نحوه نگهداری و مدیریت حیوان داشته باشیم، انتقال به محیط جدید، آسانتر خواهد بود.
روند حمل حیوانات زنده توسط خطوط هوایی از اوایل دهه ۱۹۳۰ آغاز شد و در سال ۲۰۲۰ حرکت حیوانات زنده توسط هوا منصفانهترین، راحتترین و همچنین مناسبترین گزینه حملونقل از راه دور برای حیوانات زنده تلقی شد. همه شرکتهای تدارکاتی این خدمات را ارائه نمیدهند و شرکتهای درگیر این موارد باید به طور ایدهآل از دستورالعملها برای حفاظت و مراقبت بیشتر از دام پیروی کنند. از آنجا که بیشتر دامها (بهاستثنای چند مورد) در محفظه بار هواپیما جابهجا میشوند، تهیه محیط نگهداری محموله قبل از بارگیری حیوانات اهمیت زیادی دارد. علاوه بر این، هنگام حمل بار حیوانات، باید کمترین مسیر ممکن را انتخاب کنید تا حداقل توقف و زمان صرف شده روی زمین را تضمین کنید. در حالی که حیوانات باید تا حد امکان نزدیک به زمان عزیمت بارگیری شوند، باید بلافاصله پس از فرود تخلیه شوند. همچنین عاقلانه است که از دمای بالا در همه زمانها خودداری شود، به همین دلیل اکثر حملونقلهای حیوانات شبانه انجام میشود.
برای واردکردن حیوانات باغوحش به کشوری مانند نیوزیلند روشهای خاصی وجود دارد که به کاهش هرگونه خطرات امنیت زیستی کمک میکند. برای واردکردن موفقیتآمیز حیوانات باغوحش باید مواردی مانند استانداردهای بهداشتی واردات برای حیوانات باغوحش، کشورها و گونههای مورد تایید (درخواست مجوز حداقل ۶ هفته قبل از ترک حیوانات از کشور صادرکننده)، اطلاعرسانی حداقل هفت روز قبل از ورود حیوانات، ارسال اسناد حداقل ۷۲ ساعت قبل از ورود حیوانات، اعلام داروی خاص، نیازهای قرنطینه پس از ورود و هزینههای مربوطه را در نظر گرفت.
برای واردات حیوانات باغوحش، باید از تسهیلات محدود شده برای حیوانات مانند باغوحش، پارک حیوانات یا مکان نگهداری استفاده کنید. حیوانات باغوحش ممکن است در مسیر حرکت به کشور دیگری از کشوری مانند نیوزیلند عبور کنند. حیوانات باغوحش در حال گذر از نیوزیلند مشمول الزامات امنیت زیستی هستند و باید مجوز حملونقل داشته باشند. حیوانات باغوحش تنها در صورت وجود استاندارد بهداشت وارداتی (IHS) برای آن حیوان و کشور میتوانند از طریق نیوزیلند عبور و مرور کنند.
آقای لارنس گفت: بیشتر حیوانات در طول سفر مینشینند و یا میخوابند. کرگدنها فقط بیوقفه غذا (هویج) میخورند، آنها علاقه زیادی به میوه و سبزی دارند. وی افزود: برای احتیاط، حیوان موردنظر باید مدتی جدا باشد. با توجه به محدودیت جابهجایی حیوانات از طریق هوایی، تعداد موارد کاهش یافته است و البته نقلوانتقال حیوانات به هر طریقی، مشکلات خاص خود را خواهد داشت.
برخی از عوامل اساسی که برای انتقال ایمن حیوانات زنده باید مورد بررسی قرار گیرد، نیازهای فیزیکی حیوانات، رسیدگی و پردازش زمین، تنظیمات هواپیمای ECS (سیستم کنترل محیط) و محیط در مسیر و فرودگاه است. با این حال، لازم به یادآوری است که ترتیب بارگیری، جابهجایی و بستهبندی و تنظیمات به نوع حیوان منتقل شده بستگی دارد. وقتی بیش از یکگونه حیوان منتقل میشود، این وظیفه چالشبرانگیزتر خواهد شد. کارشناسان در این زمینه اظهار کردند: اخذ مجوز صادر شده توسط مقامات محلی قبل از بارگذاری از سختترین موارد حملونقل حیوانات زنده است. باید تمام مسیرهای مناسب و زمان حملونقل بررسی شود و سپس بهترین روش برای سلامتی و ایمنی حیوان را انتخاب کنیم.
این سفر همچنین خطراتی ازجمله تغییر دما، تلاطم در طول سفر یا فرود ناخوشایند در مقصد را بههمراه دارد و میتواند حیوانات را دچار استرس یا بیماری کند. در این شرایط، تنها گزینه حملونقل این است که تمامی موارد را بهدقت بررسی و سپس با توجه به تجربه، بهترین را انتخاب کنید. علاوه بر این، در صورت اختلال در فرایند حملونقل، باید برنامه احتمالی در نظر گرفته شود.
حملونقل حیوانات نباید با انتظار بیمورد مواجه شود و تمام مدارک قبل از بارگیری کنترل شود و تنها بازرسی حیوان باقی بماند. اگر به دامپزشک نیاز است باید قبل از بارگیری یا تخلیه هماهنگ شود. همیشه از پرواز مستقیم استفاده شود تا استرس حیوانات کاهش یابد. همچنین از افراد علاقهمند به حیوانات در این کار استفاده شود. هنگامیکه حیوانات زنده به منطقهای با آبوهوای متفاوت از مبدا جابهجا میشوند، باید تغییر ناگهانی دما را در نظر گرفت تا برای حیوانات مشکل ایجاد نشود. توقفهای ترانزیتی در فرودگاهها باید به حداقل برسد. بعضی از حیوانات نسبت به حیوانات دیگر حساسیت بیشتری دارند، پس باید در این مورد دقت شود تا با کمترین فشار یا ناراحتی منتقل شوند.
آینده باغوحشها
اداره یک باغوحش هرگز آسان نیست و این دشواریها در رکودهای اقتصادی چندبرابر میشود. اگر موزه قطعات خاصی داشته باشد که نگهداری آنها هزینهبر باشد، میتواند آن قطعات را در انبار قرار دهد. موزهها همچنین میتوانند برای کاهش هزینههای نگهداری، تعدادی از موارد را کاهش دهند، اما باغوحشها چون مجموعه زنده هستند، نمیتوانند این کار را انجام دهند، برای مثال نمیتوانند بهخاطر اینکه ببرها هزینه دارند، آنها را کنار بگذارند یا با فروش آنها برای باغوحش پول جمع کنند. حتی اگر یک باغوحش تصمیم سخت تخلیه برخی از حیوانات خود را داشته باشد، قراردادن حیوانات در باغوحشهای دیگر ممکن است ماهها یا حتی سالها طول بکشد.
کاهش حیوانات در مجموعه باغوحش نیز میتواند عوارض جانبی منفی داشته باشد. اگر عموم مردم نخواهند از مجموعه کوچکتر بازدید کنند یا باغوحش جاذبههای بزرگی را از دست بدهد، درآمد پذیرش میتواند کاهش یابد. برخی از متخصصان حفاظت از محیطزیست استدلال میکنند که باغوحشها باید مجموعههای خود را متنوع کنند تا گونههای بیشتری از کره زمین را نشان دهند و در مواجهه با تغییرات آبوهوایی نقش فعالتری در ارتقاء حفاظت و تنوع زیستی داشته باشند.
دیوید هنکوکس، مدیر سابق باغوحش در مصاحبهای با نشنال جئوگرافیک استدلال کرد: «اگر باغوحشها به آموزش، توجه جدی داشته باشند، باید در مجموعههای آنها تنوع بسیار بیشتری ببینیم، تا به آنها در تمرکز بهتر روی تنوع زیستی کمک کند.» البته اکثر افراد از باغوحش بهعنوان مکانی برای بازدید حیوانات بزرگ مانند فیل و ببر و نه مخزن دانشی از گونههای جهان یاد میکنند. برخی از باغوحشهای جهان در حال بازسازی به شکل پارکهای طبیعت و حضور افراد هستند.
تجارت جهانی حیاتوحش با شیوع ویروس کرونا
تصور میشود که بیماری همهگیر کرونا ویروس از بازار فروش حیوانات وحشی چین شروع شده است، ازاینرو، انجمن حفاظت از حیاتوحش مستقر در نیویورک از دولتها خواست تا بازارهای حیوانات زنده را ممنوع و قاچاق و شکار غیرقانونی حیوانات وحشی را متوقف کنند.
شواهد نشان میدهد که حملونقل حیوانات در بسیاری از موارد نمیتواند با رعایت مفاد مقررات شورای حملونقل اتحادیه اروپا انجام شود. بهعنوانمثال، در زمان آغاز شیوع ویروس کرونا، کشور کرواسی اجازه ورود وسایل نقلیه دامی از مناطق پرخطر به کشورش را نمیدهد، بنابراین آنها در مرزهای بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا و در نقطه خروج بین بلغارستان و ترکیه گرفتار صفهای طولانی میشوند. علاوه بر این، مناطق پرخطر ویروسی بهوضوح مشخص نشده و از ساعتی به ساعت دیگر تغییر میکنند. در مرزهای لهستان نیز زمان طولانی انتظار (صفهای ترافیکی به طول ۱۵ تا ۴۰ کیلومتر در سمت مرز آلمان و ۴۰ کیلومتر در مرز بین لیتوانی و لهستان) وجود دارد.
راههای خلاقانه باغوحشها برای مقابله با محدودیتهای کرونایی
همانطور که رستورانها، فروشگاه و دفاتر در سراسر جهان برای کاهش شیوع ویروس کرونا مجبور به تعطیلی شدند، باغوحشها، آکواریومها و پناهگاههای حیوانات نیز همین کار را کردهاند. برخی باغوحشها برای برقراری ارتباط با بازدیدکنندگان احتمالی و ادامه مراقبت از حیوانات به راهحلهای مختلفی از جمله پخش زنده و جمعآوری کمکهای مالی روی آوردهاند.
اگرچه باغوحشها به روی بازدیدکنندگان بسته شد، اما نگهبانان حیوانات برای تغذیه و مراقبتهای پزشکی اجازه ورود داشتند و بهمنظور تسهیل این فعالیت، باید اقدامات ایمنی برای ضدعفونی امکانات و اطمینان از عدم انتشار ناخواسته ویروس در میان حیوانات انجام میشد. البته چندین ببر و شیر در باغوحش برانکس نیویورک به ویروس کرونا آلوده شدند.
به عنوان بخشی از بازگشایی موقت باغوحش، برای ایمنی بازدیدکنندگان، کارکنان و حیوانات، زیستگاههای فضای باز، همراه با بیشتر ساختمانهای حیوانات با ظرفیت محدود باز هستند. برخی از باغوحشها سعی دارند تا بازگشایی شوند و یک آکواریوم در ژاپن در پاسخ به نگرانی مبنیبر اینکه حیوانات به عدم وجود انسان عادت میکنند و هنگام بازگشت بازدیدکنندگان ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند، از افراد خواست تا در تماسهای ویدئویی این مجموعه شرکت کنند. بعضی از باغوحشها نیز نگران این موضوع بودند که بدون درآمد حاصل از بازدیدکنندگان، در صورت ادامه محدودیت، نگران تغذیه حیوانات هستند.
منابع
scientificamerican.com
theguardian.com
nationalgeographic.com
aza.org
weforum.org
eurogroupforanimals.org
mpi.govt.nz
bbc.com
milwaukeezoo.org
smartasset.com
conquerornetwork.com
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
نسل جوان با خود آگاهی مسیر انقلاب ادامه دهند
سالن فرهنگی ورزشی شهدای روستای منزل آباد به بهرهبرداری رسید
برای داشتن حرف در دنیا باید بازدارندگی دفاعی و موشکی داشته باشیم
مراجعه ۲۲ نفر به مراکز درمانی اردبیل به دلیل سگ گزیدگی/۷نفر متحمل آسیب جدی شدند
دمای هوای کرمانشاه به شکلی محسوس کاهش مییابد
نوای جاودانهی استاد احمد مراتب در آرامگاه تخت فولاد، به یادگار ماند
نوای جاودانهی استاد حسن مراتب در آرامگاه تخت فولاد، به یادگار ماند
فیروزآباد فارس لرزید
مدیرکل تبلیغات اسلامی مازندران مطرح کرد؛ ضرورت شناخت و نقش آفرینی در جبهه فرهنگی
پیگیری مشکلات پتروشیمی آبادان از طریق وزیر کار
همه وجود سپاه وقف خدمت به مردم است
امید بخشی به مردم با شعار محقق نمی شود؛ به وعده ها عمل کنیم
«شیراز» میزبان بیست و ششمین جشنواره ملی قصهگویی
۶۷۱ کلاس درس جدید به ظرفیت آموزشی مشهد اضافه شد
زادگاه حاج قاسم میزبان اختتامیه دهمین جشنواره روستا و عشایر دوستدار کتاب
ضرورت استفاده از نیروهای بومی در استان سمنان
مراجعه بیش از ۱۰۰۰ نفر با علائم تنفسی به بیمارستانهای خوزستان
نیروی دریایی ارتش آماده عملیاتهای برونمرزی است
رژیم صهیونیستی از مقابله با جوانان مقاومت عاجز است
سردار غیاثی از آحاد مردم برای مشارکت در برنامههای هفته بسیج قدردانی کرد
احمد مراتب؛ میراثدار موسیقی مذهبی و مکتب تاج اصفهانی
سردار غیاثی از آحاد مردم برای مشارکت در برنامههای های هفته بسیج قدردانی کرد
افتتاح مدرسه خیرساز در قم با حضور وزیر آموزش و پرورش + تصاویر
آیت الله اعرافی: حضرت فاطمه (س) پیشگام تغییر معادلات تمدنی بود
ارومیه میزبان ۵ شهیدگمنام/جزییات تشییع شهدا اعلام شد
کلاهبردار ۲۰ میلیاردی توسط پلیس فرودگاههای خراسانرضوی دستگیر شد
مشکل تامین زمین ایثارگران در یزد حل شد
وزیرآموزش و پرورش: عقب ماندگی فضای آموزشی قم جبران می شود
دستگیری سارقان باغ ویلاهای خالی از سکنه در ساوجبلاغ
ترویج گفتمان مهدویت نیازمند مهدی باوری است