میرنیوز
روستای سیاه رودبار از توابع شهرستان علیآبادکتول و در ۲۲ کیلومتری جنوب شرقی این شهرستان در بخش مرکزی دهستان زرین گل در ارتفاعات شرقی البرز قرار دارد. مردم روستای سیاه رودبار از قوم تات و قزلباش بوده و به لحاظ فرهنگی، زبان، پوشش و آدابورسوم تا حد زیادی از فرهنگ علیآبادکتول و رامیان تأثیر گرفتهاند.
در این روستا رشتههای صنایعدستی شامل قالیبافی، پارچهبافی، خراطی، توف بافی (نوار بافی کتول)، سوزن دوزی، نمدمالی، چادرشب بافی و عروسک محلی رواج دارد.
«عاروس کله» یک عروسک پارچهای چوبی است که ساخت آن در بین مردم روستای سیاه رودبار مرسوم است. این عروسک بنا به شرایط با چند حالت مختلف ساخته میشود که در شب عروسی دارای روبند بوده و بعد از عروسی و قبل از بچهدار شدن، دارای تکبند (دستمالی برای بستن جلوی دهان) و بعد از بچهدار شدن هم شکل آن تغییر کرده و به پشت مادر، کودکی بسته میشود که به آن ماروچه میگویند.
عاروس کله به معنی عروس کوچک، عروسکی پارچهای با بدنی چوبی و بدون دست بوده که صورت آن را با پنبه سفید درست میکردند و برای نمایش چشم و دهان، یک مثلث با نخ مشکی بر روی صورت میدوختند.
این عروسک با توجه به شرایط عروس، با حالتهای مختلف ساخته میشود که دارای تکبند و چارشو (چادرشب) بوده و در شب عروسی دارای روبند توری است.
در میان مردم روستا رسم است که عروس بعد از شب عروسی و قبل از بچهدار شدن، جلوی دهانش را با پارچهای عموماً دستبافت میبسته که به این پارچه تِکبند میگفتند و عروس تا قبل از بچهدار شدن به حرمت پدرشوهر، برادرشوهر، مادر شوهر و ... سکوت میکرده و سلام و احترام را با تکان دادن سر، به بزرگترها انتقال میداده است.
عروس روستای سیاه رودبار در صورت به دنیا آوردن اولاد پسر اجازه داشت تا تکبند را از جلوی دهانش باز کند و با برادرشوهر و پدرشوهر صحبت کند ولی اگر فرزندش دختر بود همچنان تکبند بر روی دهانش باقی میماند. ولی عروسکی که بعد از بچهدار شدن عروس ساخته میشد با همان شرایط ساخت عاروس کله بدون تکبند بوده که یک عروسک نوزاد هم با چادرشب به پشتش بسته میشد و این عروسک به نام ماروچه نامیده میشد.
در زمانهای گذشته ساخت این نوع عروسک رواج بیشتری داشته اما امروزه تنها تعداد انگشتشماری از خانوادهها این نوع عروسک را برای دختران خود میسازند. با توجه به گسترش روزافزون تکنولوژی و محدود شدن ارتباطات جوامع شهری و روستایی در قاب تکنولوژی فراگیر امروزی، متأسفانه خطر انحراف از اصالت، فرهنگ و آئینهای کهن گذشتگان بیشتر شده است و بیم آن است که با درگذشت آخرین نسل باقیمانده از فرهنگ گذشته، شاید برای همیشه برخی رسوم کهن، رو به انزوا و فراموشی رود.
عروسک سیاه رودبار با توجه به داشتن اصالت بومی-محلی، داستان و قدمت آن در منطقه و استفاده از مواد اولیه بومی برای ساخت آن، با ارزش غنی فرهنگی ثبت ملی شده است.
زهرا مهدی زاده، کارشناس صنایعدستی و هنرهای سنتی گلستان
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
اما و اگرهای ساماندهی دستفروشان در بیرجند
تداوم دستاندازیها به چشمه مرغک رونیز استهبان فارس
دستگیری ۸۹ قاچاقچی ارز و کالا در شهریار
کشف ۱۰۲ هزار لیتر سوخت قاچاق در سواحل عسلویه
مهاجرت یک میلیون بال پرنده تابستانگذران به مازندران
حمایت آیت الله نوری همدانی از پاسخ کوبنده ایران به اسرائیل
انتقام ایران پاسخی به خباثتهای رژیم صهیونیستی بود
دپوی چوب آلات برای قاچاقچیان ناامن خواهد بود
حملات سپاه ثابت کرد رژیم صهیونیستی مترسکی بیش نیست
جزئیات رقابتهای جهانی تکواندو در کیش
تجمع خیابانی مردم تبریز در حمایت از عملیات سپاه علیه اسرائیل
پیشبینی رگبار برف در ارتفاعات لرستان
توزیع ۶۰۰هزار تن نهادههای دامی بین دامداران لرستان
انتخابات دور دوم زنجان، طارم و خدابنده نیمهالکترونیکی است
هواشناسی هشدار داد؛ سرمازدگی در کمین باغات استان سمنان
وزارت نفت برای جمعآوری فاضلاب جزیره خارگ پای کار بیاید
سرریز فاضلاب شهرک صنعتی شماره ۲ اردبیل به قرهسو
خبر وزیر کشور از احداث ۱۶۰۰ کلاس درس در سیستان و بلوچستان
قدردانی علمای اهل سنت خراسان شمالی از عملیات «وعده صادق»
پهلودهی ۲۵۰۰ فروند شناور کانتینری در بندر شهید رجایی
قدردانی علمای برجسته اهلسنت از سپاه؛ دلِ جهان اسلام شاد شد
اختصاصی| حمایت جبهه ایستادگی ایران اسلامی زنجان از لیست شورای ائتلاف
رئیس دیوان عدالت اداری: قوه قضائیه استقلال وکلا را در هر زمان به رسمیت میشناسد
دستگیری اکرم لاهوری تروریست + جزئیات
لیست شورای ائتلاف برای انتخابات مجلس خبرگان و شورای اسلامی در همدان + اسامی
محکوم مالی فراری هنگام خروج غیرقانونی از کشور بازداشت شد + جزئیات
دغدغههای نخبگان خراسان جنوبی با نامزد انتخابات خبرگان رهبری + تصاویر
رئیسی: امیدواریم مجلس قوی برای پشتیبانی از مردم و کمک به دولت تشکیل شود
رونمایی از دیوارنگاره جدید میدان ولیعصر(عج) زنجان/ "روشن شود جهانی؛ وقتی که تو بیایی"
تب تند رقابتهای انتخاباتی در اصفهان/ تشکیل ائتلاف بانوان و ائتلاف آبی نظرها را جلب کرد