میرنیوز
میزگردی برای "اختلاس"
2020-01-01T11:18:37+03:30
در این بین برخی عقیده دارند شاید تعداد فسادهای مالی بیشتر نشده، بلکه میزان رسانه‌ای شدن آنها بالا رفته است، اما به هر حال چیزکی هست که رسانه‌ها می‌گویند چیزها!
آنچه مشخص است اینکه فساد مالی و اختلاس سرمایه‌های اقتصادی و مهمتر از آن سرمایه اجتماعی کشور را نشانه گرفته و طی این سالها اختلاس هایی در کشور رخ داده که خاطرات آن هرگز از ذهن مردم پاک نمی‌شود، مثل اختلاس سه هزار میلیارد تومانی.
حالا در کرمانشاه نشستی با حضور صاحب‌نظران عرصه‌های مختلف برای بررسی چرایی وقوع فساد مالی، روزنه‌های بروز آن، راهکارهای مقابله و پیامدهای فساد مالی به خصوص"اختلاس" با همت روزنامه "نقد حال" برگزار شد تا شاید بابی باشد برای صحبت کارشناسی و دقیق در خصوص این موضوع.
فساد مالی با پولشویی، رانت و رشوه همراه است
اولین کارشناس دکتر محمدباقر نجفی استاد دانشگاه و عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه رازی کرمانشاه بود که مهمترین نکته درباره شروع تعریف از فساد خصوصا فساد مالی را رسیدن به ادبیات مشترک درباره مفهوم آن اعلام کرد.
وی ادامه داد: وقتی به ادبیات مشترک نرسیم هریک راه خود را آن هم بی‌نتیجه میرویم و مانند بسیاری از کارهایی که طی سال‌های اخیر در زمینه قاچاق، شکاف طبقاتی و ... با هزینه‌های زیاد انجام شده، نتیجه نخواهیم گرفت.
این استاد دانشگاه از فساد به عنوان یک زنجیره در هم تنیده از عناصر به هم پیوسته یاد کرد و افزود: برای مقابله با فساد نمی‌توان با هریک از این عناصر به صورت مجزا برخورد کرد.
نجفی رشوه، رانت، پولشویی و ... را از اجرای مختلف فساد مالی دانست و خاطرنشان کرد: این اجزا علاوه بر همپوشانی، هم افزایی هم دارند.
وی گفت: برای مثال وقتی یک وام کلان سه هزار میلیارد تومانی اخذ شده و پس داده نمی‌شود، حتما فسادهای دیگری مانند رشوه، رانت و ... نیز در آن کنار آن وجود داشته است.
به گفته این اقتصاددان، اجزای مهم دیگری هم بر تشدید فسادهای مالی اثرگذار است که از جمله آنها می‌توان به شرایط تحریم اشاره کرد.
نجفی از رابطه مستقیم فساد مالی و تولید هم یاد کرد و ادامه داد: در هر زمانی که بخش تولید تضعیف می‌شود، فساد رشد می‌کند.
وی درباره راهکارهایی که می‌تواند به کاهش فساد منجر شود نیز عنوان کرد: باید الگوهای رفتاری جامعه را عمدتا به سمت رونق تولید هدایت کنیم و مسئولیت این بخش نیز بر عهده ساختارهای نهادی جامعه است.
اقتصاددولتی و تحریم؛ دو عامل اثرگار
کیوان کاشفی رئیس اتاق بازرگانی کرمانشاه دولتی بودن اقتصاد و همچنین تحریم‌ها و تحلیل سرمایه‌های اجتماعی را از عوامل مهم و تاثیرگذار در بروز فساد دانست.
وی با بیان اینکه متاسفانه در کشور با عارضه شوم فساد و برخی از انواع آن از جمله اختلاس دچاریم، گفت: تعریف فساد سوء استفاده از خدمات عمومی برای دستیابی به منافع شخصی است.
وی با اشاره به اینکه فساد به دو دسته کوچک و بزرگ تقسیم می‌شود، یادآور شد: فسادهای کوچک در حد شرکت‌ها و ادارات صورت می‌گیرد که مدیر یک مجموعه مسیر عادی کارها را به سمتی سوق می‌دهد که از آن منفعتی به دست بیاید، اما در فسادهای بزرگ سیاستمداران بزرگ پای کار هستند که گاه تبعات و ابعاد ملی، منطقه‌ای و حتی بین المللی دارد.
عضو هیأت رئیسه اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه فساد به دلایل مختلفی رخ می دهد، سهم زیاد دولت ها از اقتصاد را از جمله مهمترین دلایل بروز فساد دانست و تاکید کرد: هرچه دولتها از اقتصاد خارج شده و نقش نظارتی بیشتری داشته باشند، آن کشور سالم‌تر خواهد بود.
وی نحوه تخصیص دلارهای نفتی را نیز یکی از عواملی دانست که همیشه باعث بروز فساد بوده و عنوان کرد: وقتی چنین درآمدی سهل و آسان به دست می آید و در برابر آن فعل و انفعالات اقتصادی رخ نمی دهد، نتیجه‌ای جز بروز فساد نخواهد داشت.
وی به درآمدهای بالای نفتی هم اشاره کرد و گفت: وجود این همه درآمد نفتی همیشه با ریخت و پاش ها و برخوردهای سلیقه‌ای همراه بوده، به طور مثال در برخی از بودجه‌های سالانه گاهی ۳۰ تا ۴۰ درصد بودجه به عنوان ردیف سایر منابع لحاظ شده تا مسئولین هر طور که می خواهند روی آن تصمیم گیری کنند.
وی همچنین برگزاری مناقصات دولتی که هیچگاه شفاف نبوده و باعث ایجاد شکاف طبقاتی شده را نیز از دیگر عوامل بروز فساد دانست.
وی اظهار کرد: از سوی دیگر شیوه گذاری قواعد تجارت خارجی نیز آنقدر مورد دخل و تصرف دولت قرار می‌گیرد که همیشه زمینه‌ساز ایجاد رانت و فساد است.
وی همچنین نقدی هم به شیوه فعالیت گمرکات کشور و بحث قاچاق داشت و با بیان اینکه بخشی از قاچاق به شیوه ساماندهی شده از گمرکات وارد می‌شود، تاکید کرد: طی حدود یک و نیم سال اخیر که جهش نرخ ارز را داشتیم و از سوی دیگر سیاست‌های کنترلی برای واردات برخی از کالاها اعمال شد که البته این سیاست ها تا حدودی هم به حق بود، اما شاهد افزایش ۴۰ درصدی قاچاق کالا بودیم.
کاشفی از تاثیر مهم تحریم ها بر بروز فساد نیز یاد کرد و ادامه داد: آمارها نشان می دهد در سال 2002 ایران نمره 50 از 100 را در نماگر کنترل فساد شاخص حکمرانی خوب بانک جهانی داشته است. این آمار در سال 2011 که اوج تحریم ها بود به 17.6 از 100 رسید و مجددا بعد از برجام تا 31.7 بهبود یافت و در حال حاضر با فشار تحریم ها به 15.9 رسیده است
وی گفت: این آمارها نشان می‌دهد مناسبات سیاسی و بین المللی چقدر می‌تواند در کاهش فساد اثرگذار باشد.
وی یادآور شد: در برخی از زیرمجموعه‌های شاخص ادراک فساد مانند حق اظهار نظر شهروندان، ثبات سیاسی و فقدان خشونت، کیفیت مقررات، کنترل فساد و ... نیز وضعیت مناسبی نداشتیم.
عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران درباره راهکارهایی که می تواند به کاهش فساد کمک کند نیز یادآور شد: در درجه اول باید به ادبیات مشترک در برابر فساد برسیم و بدانیم چه چیزهایی مصداق واقعی فساد است.
وی معتقد است، در مرحله بعد از آنکه همه در زمینه برخورد با فساد به اجماع رسیدند باید با این موضوع به شیوه قاطع برخورد کرد و بررسی‌ها نشان داده تساهل و تسامح با فساد پاسخگو نیست.
وی یکی دیگر از ملزومات برخورد با فساد را برنامه‌ریزی دقیق در این زمینه دانست و تاکید کرد: بسیاری از کشورهایی که درگیر فسادهای زیاد بوده با این راهکارها توانستند اقتصاد خود را از فساد نجات دهند که از نمونه آنها می‌توان به کشور چین اشاره کرد.
کاشفی اضافه کرد: یکی از مهمترین راهکارهایی که در کشورهای مختلف دنیا برای مقابله با فساد اجرا شده نیز روش "سوت زنی" است که در این روش مردم پای کار هستند و در صورت مشاهده هرگونه فساد آن را گزارش می‌دهند و قوانین نیز به گونه ای در نظر گرفته شده که از آنها حمایت می‌کند.
به گفته کاشفی این امر هم هزینه ها را کاهش می دهد و هم روابط سخت و شکننده که حاصل فعالیت دستگاه‌های نظارتی است را ایجاد نمی‌کند.
رئیس اتاق بازرگانی استان کرمانشاه با بیان اینکه این طرح در برخی از کشورهای دنیا از جمله آمریکا اجرا شده و تجربیات موفقی دارد، تاکید کرد: در این کشور ها بخشی از درآمد حاصله به خود افرادی که فساد را گزارش داده‌اند اختصاص می یابد.
کاشفی همچنین بر لزوم تقویت سرمایه های اجتماعی برای مقابله بیشتر با فساد نیز تاکید کرد و افزود: متاسفانه یکی از مهمترین مشکلات ما کاهش سرمایه های اجتماعی در کشور است و تا زمانی که این سرمایه اجتماعی را تقویت نکنیم نمی‌توانیم اصلاحات قوی را ایجاد کنیم.
ناامیدی از آینده از مهمترین دلایل بروز فساد
قدرت‌الله احمدیان استاد علوم سیاسی دانشگاه رازی نیز با ارائه تعریفی از فساد، گفت: فساد به معنای خصوصی کردن منابع عمومی برای مصارف و منفعت شخصی است که اختلاس نیز جزیی از این مجموعه فساد به شمار می‌رود.
وی با بیان اینکه این نوع فساد معمولا در اموال منقول مانند پول دیده می‌شود، یادآوری کرد: البته در اموال غیرمنقول مانند املاک نیز بروز فساد را داریم.
این کارشناس مسائل سیاسی بررسی بروز فساد را نیازمند تحلیلی از رشته‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، حقوقی و ... دانست و عنوان کرد: شاید بهترین دانش بین رشته‌ای که بتواند برای این موضوع به ما کمک کند، بهره گیری از اقتصاد سیاسی است.
احمدیان به بیان چند نکته اساسی درباه اختلاس پرداخت و گفت: فساد مالی عمدتا در جوامع در حال توسعه دیده می‌شود و کشورهای پیشرفته معمولا اختلاس را به شکل بین‌المللی دنبال می‌کنند، یعنی ازمنابع کشورهای در حال توسعه برای مقاصد خود استفاده می‌کنند و در بعد داخلی کمتر فساد دارد.
وی ادامه داد: نکته دیگر درباه فساد مالی این است که به ساختارها مربوط نمی‌شود و ما ادواری را در کشور داشتیم که با همین ساختارهای موجود، میزان فساد بسیار پایین بوده است.
این استاد علوم سیاسی معتقد است اگرچه تحریم‌ها هم در بروز فساد موثر است، اما نمی‌توان گفت اگر تحریم نبودیم دچار فساد نمی‌شدیم.
احمدیان همچنین بروز فساد در یک جامعه را بیانگر زوال نهادهای اقتصادی، اجتماعی و نظارتی دانست که باعث می‌شود به جای نهادها، افراد فرصت عرض اندام پیدا کنند.
وی اظهار کرد: از سوی دیگر بروز فساد تا حدودی محصول فقدان چشم انداز هم هست، زیرا وقتی که فرد نسبت به آینده خود ناامید است از کمترین فرصت برای بهبود وضعیت خود استفاده می‌کند.
این استاد علوم سیاسی از ارتباط قابل توجه فساد با درآمدهای نفتی هم یاد کرد و گفت: هر زمان که منابع نفتی در کشور بالا رفته فساد هم رشد پیدا کرده است، چون حجم عظیمی از منابع خدادادی بدون زحمت به دست می‌رسد و مدیریت صحیحی نیز برای استفاده از آن اعمال نمی‌شود.
احمدیان معتقد است شرایط کنونی تحریم نفتی فرصت خوبی است که از این درآمدهای فسادزا فاصله بگیریم.
وی در ادامه از یک ضعف تاریخی در کشور که در بروز فساد مالی اثرگذار است نیز یاد کرد و گفت: ما از گذشته تاکنون سرمایه‌داری ملی مستقل از اقتصاد دولتی نداشتیم و این امر فرصت بروز اقتصاد دلال صفت را فراهم می‌کند.
این استاد علوم سیاسی اضافه کرد: تا زمانی که شرایط به این گونه است فساد ریشه‌کن نخواهد شد.
احمدیان درباره راهکارهای مقابله با فساد نیز عنوان کرد: استفاده از سیستم "سوت زنی" یکی از مهمترین این راهکارها است که شاکله آن سپردن کار به دست مردم و گزارش فسادها از سوی مردم است.
وی وجود حکمرانی خوب، شفاف و پاسخگویی را نیز از دیگر راهکارهای کاهش فساد دانست.
به گفته این استاد دانشگاه گاهی استفاده از برخی نهادهای بین‌المللی نیز می‌تواند در این زمینه موثر باشد.
ضعف قانونی داریم
شهاب تجری حقوقدان نیز به عنوان کارشناس دیگر حاضر در این نشست فساد را استفاده از اموال دولتی دانست که نزد یک کارمند دولت، یا قوه قضاییه یا مقننه به واسطه وظیفه کاری‌اش به امانت است و این اموال را به نفع خود تصاحب می‌کند.
وی از چند عامل مهم و اثرگذار در بروز فساد هم یاد کرد و گفت: اقتصاد دولتی یکی از مهمترین این عوامل است، زیرا وقتی حجم عظیم اقتصاد در اختیار دولت باشد، هم کنترل دولت بر آن سخت خواهد بود و هم باعث ایجاد رانت می‌شود.
به گفته این حقوقدان، متاسفانه در کشور ما اقتصاد بخش خصوصی نحیف است و همین عدم مشارکت قوی مردم به تشدید فساد دامن می‌زند.
تجری اظهار کرد: به علاه عدم وجود شفافیت خصوصا در اقتصاد دولتی نیز به این امر دامن می‌زند.
وی از نبود قوانین مناسب خصوصا در عرصه بانکداری که بخش زیادی از اختلاس‌ها را به خود اختصاص می‌دهد نیز یاد کرد و ادامه داد: متاسفانه در مجلس نیز گاهی به قوانینی پرداخته می‌شود که تاثیر چندانی هم در زندگی مردم ندارد و برای رفع این خلاهای قانونی مهم کمتر زمان گذاشته می‌شود.
این حقوقدان بر لزوم افزایش نظارت‌ها و استفاده از ظرفیت‌هایی که در بعد نظارتی داریم تاکید کرد و افزود: این نظارت‌ها هم از بعد حکومتی و هم از بعد همگانی باید تشدید شود.
وی اضافه کرد: متاسفانه از ابزارهایی که داریم مانند سازمان بازرسی و دیوان محاسبات نیز خوب استفاده نکرده ایم و به نظارت همگانی نیز اجازه رشد چندانی داده نشده است.
تجری تضعیف اخلاقیات بین مردم را نیز بر افزایش فساد اثرگذار دانست.
از نقش رسانه‌ها غافل نشویم
غلامرضا نوری علا مدیر مسئول روزنامه نقد حال نیز که میزبان این میزگرد بود، گفت: باید در زمینه مشکلاتی که در بخش‌های مختلف خصوصا در حوزه اقتصادی داریم به ادبیات مشترک برسیم.
وی برپایی چنین نشست‌هایی را در همین راستا دانست و عنوان کرد: بنا داریم این سلسله نشست‌ها را به صورت مستمر برگزار کنیم.
این فعال رسانه‌های از نقش مهم رسانه‌ها نیز در کمک به حل مشکلات اقتصادی از جمله فسادهالی مالی یاد کرد.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز فساد پولشویی اختلاس
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار استان ها
اما و اگرهای ساماندهی دستفروشان در بیرجند
تداوم دست‌اندازی‌ها به چشمه مرغک رونیز استهبان فارس
دستگیری ۸۹ قاچاقچی ارز و کالا در شهریار
کشف ۱۰۲ هزار لیتر سوخت قاچاق در سواحل عسلویه
مهاجرت یک میلیون بال پرنده تابستان‌گذران به مازندران
حمایت آیت الله نوری همدانی از پاسخ کوبنده ایران به اسرائیل
انتقام ایران پاسخی به خباثت‌های رژیم صهیونیستی بود
دپوی چوب آلات برای قاچاقچیان ناامن خواهد بود
حملات سپاه ثابت کرد رژیم صهیونیستی مترسکی بیش نیست
جزئیات رقابت‌های جهانی تکواندو در کیش
تجمع خیابانی مردم تبریز در حمایت از عملیات سپاه علیه اسرائیل
پیش‌بینی رگبار برف در ارتفاعات لرستان
توزیع ۶۰۰هزار تن نهاده‌های دامی بین دامداران لرستان
انتخابات دور دوم زنجان، طارم و خدابنده نیمه‌الکترونیکی است
هواشناسی هشدار داد؛ سرمازدگی در کمین باغات استان سمنان
وزارت نفت برای جمع‌آوری فاضلاب جزیره خارگ پای کار بیاید
سرریز فاضلاب شهرک صنعتی شماره ۲ اردبیل به قره‌سو
خبر وزیر کشور از احداث ۱۶۰۰ کلاس درس در سیستان و بلوچستان
قدردانی علمای اهل سنت خراسان شمالی از عملیات «وعده صادق»
پهلودهی ۲۵۰۰ فروند شناور کانتینری در بندر شهید رجایی
قدردانی علمای برجسته اهل‌سنت از سپاه؛ دلِ جهان اسلام شاد شد
اختصاصی| حمایت جبهه ایستادگی ایران اسلامی زنجان از لیست شورای ائتلاف
رئیس دیوان عدالت اداری: قوه قضائیه استقلال وکلا را در هر زمان به رسمیت می‌شناسد
دستگیری اکرم لاهوری تروریست + جزئیات
لیست شورای ائتلاف برای انتخابات مجلس خبرگان و شورای اسلامی در همدان + اسامی
محکوم مالی فراری هنگام خروج غیرقانونی از کشور بازداشت شد + جزئیات
دغدغه‌های نخبگان خراسان جنوبی با نامزد انتخابات خبرگان رهبری + تصاویر
رئیسی: امیدواریم مجلس قوی برای پشتیبانی از مردم و کمک به دولت تشکیل شود
رونمایی از دیوارنگاره جدید میدان ولیعصر(عج) زنجان/ "روشن شود جهانی؛ وقتی که تو بیایی"
تب تند رقابت‌های انتخاباتی در اصفهان/ تشکیل ائتلاف بانوان و ائتلاف آبی نظرها را جلب کرد
