میرنیوز
ثبت تجربه اجرای اثری که در تب و تاب اجتماعی روی صحنه رفت/ لذت ناب
2022-09-28T06:29:37+03:30
ناصر حسینی‌مهر نویسنده، پژوهشگر، مدرس و کارگردان با سابقه تئاتر ایران درباره جدیدترین فعالیت خود در زمینه تئاتر، به خبرنگار مهر گفت: کتاب «دراماتورژی و تمرین‌نگاری اتاق شماره ۶» توسط نشر ماهریز و در ۴۵۰ صفحه منتشر و راهی بازار کتاب شد.
وی که سال ۱۳۸۶ نمایش «اتاق شماره ۶» اثر چخوف را در تالار مولوی روی صحنه برده بود، درباره موضوع تمرین‌نگاری و اهمیت آن توضیح داد: تمرین‌نگاری «اتاق شماره ۶» در واقع ثبت تجربه‌های غیر قابل تکرار یک گروه است، بخصوص ثبت لحظات بسیار ناب و شاید دشوار اما لذتبخش در هنر بازیگری و کارگردانی. لحظاتی که معمولاً به شکل بداهه، درجا و آنی، تنها یک بار در لحظه به وجود می‌آیند و بعد از بین می‌روند و حتی در اجرا هم نمی‌توان از آنها سراغی گرفت؛ لحظاتی که بازیگران تمام خلاقیت خود را در آن به تجسم درمی‌آورند و متأسفانه مخاطب و تماشاگران شانس دیدن‌شان را در تمرین‌ها ندارند.
حسینی‌مهر تأکید کرد: معتقدم با تمرین‌نگاری می‌توان این لحظات را برای همیشه ثبت کرد تا در یادها بمانند و در آینده مورد استفاده و تحقیق نسل‌های بعدی قرار گیرند.
این نویسنده و پژوهشگر تئاتر ایران یادآور شد: کار من در این کتاب به رغم همه ممیزی‌ها و حذف بسیاری از بخش‌ها در چاپ کتاب، چیزی نبوده جز ثبت خواست ترقی‌خواهانه و اجتماعی یک گروه تئاتری که در دوران پر تب و تاب سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ و فضای بسته اجتماعی آن دوران، یک روند لذتبخش خلاقیت هنری را تا رسیدن به مرحله اجرا و هم‌نفسی با مخاطب تجربه می‌کرد. سنگ‌اندازی‌هایی که برای گروه ما از طرف سیستم مدیریت تئاتری وقت وجود داشت نیز در کتاب آمده است.
وی ادامه داد: در اجرای نمایش «اتاق شماره ۶» نمونه بارز این سنگ‌اندازی‌ها این بود که در وسط اجراها، اجرای نمایش توقیف شد که درباره این روند در کتاب توضیح داده‌ایم و اینکه این اتفاق چگونه فریاد بسیاری از استادهای تئاتر ایران از جمله عباس جوانمرد را درآورد.
حسینی‌مهر با اشاره به اینکه گروه نمایش «اتاق شماره ۶» کیفیت و ویژگی خاصی داشت، گفت: گروه این نمایش از چند نسل تئاتر ایران نظیر آقایان خسرو حکیم‌رابط و جعفر والی تا جوان بیست و چندساله‌ای که در اثر حضور داشت، تشکیل شده بود.
کارگردان نمایش «اتاق شماره ۶» درباره ویژگی‌های اجرای این اثر نمایشی، تصریح کرد: در گروه سعی کردیم به سمت جاه‌طلبی‌های حرفه‌ای و همچنین کلیشه‌های تئاتری نرویم و به همین خاطر معتقدم اجرای «اتاق شماره ۶» در خاطرات تئاتر باقی مانده و از بین نمی‌رود. در این نمایش تلاش کردیم از رنج مردم بگوییم و تئاتر سرگرم کننده و مناسبتی و همچنین تئاتر تجاری که همه گروه در خدمت گیشه و سوپراستارها هستند، نباشیم و از آن دوری کنیم. متأسفانه بار دیگر شاهدیم که جریان تئاتر گیشه و سوپراستارها بار دیگر در تئاتر ما جان می‌گیرد. ما گروهی بودیم که بدون هیچ پشتوانه دولتی و با دست خالی نمایش «اتاق شماره ۶» را اجرا کردیم.
وی در ادامه درباره اینکه از چه زمانی پیگیر تمرین‌نگاری در تئاتر بوده است، یادآور شد: از زمانی که نمایش «سه خواهر» را با خانم اسکویی اجرا کردیم تا به امروز، تمرین‌نگاری را انجام داده‌ام. به دانشجویان و بازیگرانی که در گروه من حضور پیدا می‌کنند توصیه می‌کنم که تمرین‌نگاری را انجام دهند زیرا تبدیل به تاریخ تئاتر می‌شود. ای کاش بازیگران کارگردان‌های مختلف تمرین‌نگاری را انجام می‌دادند تا ما امروز شیوه کار هر کدام از کارگردان‌ها با بازیگران را می‌دانستیم.
حسینی‌مهر با بیان اینکه در اجرای آثار خود علاوه بر منشی صحنه، طراح صحنه و لباس، همیشه یک نفر وظیفه تمرین‌نگاری را بر عهده دارد، افزود: هر ۶ نمایشی که اجرا کرده‌ام تمرین‌نگاری شده است. خودم هم تمرین‌نگاری را در آثارم انجام داده‌ام.
این مدرس تئاتر تأکید کرد: وقتی تمرین‌نگاری به صورت کتاب در می‌آید، آموزش کارگردان و بازیگر از شکل خشک دانشگاهی خارج شده و به شکل تجربی می‌توان آن را به نسل‌های آینده منتقل کرد. در فراخوان‌هایی که برای بازیگری آثارم منتشر می‌کردم نیز این آموزش‌ها را به صورت تجربی به بازیگران شرکت‌کننده در فراخوان منتقل می‌کردم ولی در ۶ سال اخیر که درهای تئاتر به رویم بسته شده، این انتقال را از طریق کتاب انجام می‌دهم. تمرین‌نگاری از زمان نگارش متن، تمرین و اجرا را ثبت می‌کند و ماحصل یک اجرا را به صورت کتبی به دیگران منتقل می‌کنیم.
وی درباره بخش دراماتورژی کتاب «دراماتورژی و تمرین‌نگاری اتاق شماره ۶» متذکر شد: تلقی نادرستی از واژه دراماتورژی در یک دهه گذشته در افراد تئاتری بخصوص استادان به وجود آمده است که گویا دراماتورژ کسی نیست جز خود نمایشنامه‌نویس. لفظ دراماتورژ از قرن هجدهم در تئاتر راه خود را پیدا کرد و به عنوان یک تئاتر شناس یا درام شناس معنا می‌شود.
حسینی‌مهر توضیح داد: دراماتورژ حلقه‌ای بین نمایشنامه‌نویس و گروه اجرایی از کارگردان تا بازیگران و طراحان یک اثر بوده و هست. ضرورت دراماتورژی در تئاتر جهان زمانی بود که ساختار آثار کلاسیک باید دقیق، روشن و آنالیز می‌شدند. من در «اتاق شماره ۶» و بعضی از دیگر آثارم دراماتورژی را خودم بر عهده داشتم.
این کارگردان باسابقه تئاتر ایران در پایان سخنان خود تصریح کرد: دراماتورژی اهمیتی در حد کارگردانی دارد و بسیار ضروری است. در تئاتر ایران هم به اهمیت دراماتورژی پی برده‌اند اما متأسفانه دراماتورژی جایگاه مناسب و شایسته خود را به دست نیاورده است.
منبع : خبرگزاری مهر
کلمات کلیدی : میرنیوز ناصر حسینی مهر کارگردان تئاتر بازیگر تئاتر هنرمندان تئاتر تئاتر ایران معرفی کتاب
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار هنری
معاون رئیس جمهور: باید زمینه را برای فعالیت هنری زنان فراهم کرد
معاون رئیس جمهور از علاقه به آهنگ‌های همایون شجریان و لزوم تسهیل‌گری برای فعالیت هنری زنان گفت
شنیدن نواهای شرقی گروه هلندی با همراهی نوازندگان زن ایرانی
اعلام زمان تشییع و چند پیام تسلیت برای شاپور عظیمی
جشنواره پژواک در ارتقای برنامه‌سازان رادیو موثر بوده است؟
کدام برنامه‌های رادیویی به جشنواره موسیقی فجر پرداختند؟
«چهارگاهی» در تالار رودکی روی صحنه می‌رود
رونمایی «چگونه هنرمند موفقی شویم؟» در شهر کتاب ایرانشهر
عکس‌های میشل ستبون عکاس فرانسوی در نیاوران
رونمایی از پوستر کمدی «دایناسور»
در شبی ضدترامپی نویسندگان آمریکا به «آنورا» و «شوگان» جایزه دادند
نمایشنامه‌خوانی «باغ‌وحش شیشه‌ای» در سالن نمایش آریا
«عرفان» اجراهای فجر چهلم را تمام می‌کند
طنین نوای آذری در کهریزک
از ستاره‌باران شدن سالن تا نوازنده‌هایی که بهتر از خواننده کار کردند!
«آوای رکنی» در نیاوران می‌نوازند
نواختن زنگ پایانی «موسیقی فجر» با حضور بزرگان موسیقی
«گرامر» در مجموعه تئاتر لبخند
شاپور عظیمی منتقد سینما درگذشت
تبریک تولد علی زندوکیلی وسط اجرای کنسرت جشنواره موسیقی!
حقیقتی که تئاتر از جنگ جهانی دوم فاش می‌کند!
سعید رشتیان: آثار مستند در جشنواره فجر آینده فراخوان مستقل داشته باشند
متن سریال «انگل» در حال نوشته شدن است
سرپرست گروه موسیقی «هی‌لان»: درباره کیفیت اجرای گروهمان ادعا داریم
«بچه مردم» منتخب هیئت داوران جایزه «پارسی جان» شد
ساخت «یه قل، دو قل» با اجرای مهران مدیری مجوز گرفت
روزنامه آگاه درباره «تاسیان» چه نوشت؟
بازدید هیئت سینمایی هند از موزه سینما
توقف یک هفته‌ای اجرای «مثلث» به دلیل مصدومیت بازیگر نمایش
نادره رضایی: آثار هنری معاصر بیانگر کلاف‌های پیچیده‌ای در زندگی مدرن هستند
