میرنیوز
امیرحسین صالحی پژوهشگر و نویسنده مستند عملیات «دماوند» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این مستند گفت: خیلی از افراد شاید اسم ظفار را از قول پدر یا پدربزرگهایشان شنیدهاند، این نام به گوششان خورده باشد و از لابهلای خاطرات بچگیها یا جوانیهایشان فهمیده باشند که شاه ایران چند سال قبل از انقلاب در یک کشور دیگر جنگیده و کمکم برایشان سؤال شده باشد که اصلاً این جنگ برای چه چیزی بوده است؟ برای چه چیزی آنجا پدرانشان یا پدربزرگهایشان جنگیدند و دستاورد این جنگ چه بوده است؟ قصه جنگ ظفار پر از پستی و بلندیهایی هست که باید طی کنیم تا بالاخره به جواب سوالهایمان برسیم. این جنگ خارج از ایران و در یکی از کشورهای حاشیهای خلیجفارس به نام عمان رخداده است.
وی افزود: کشور عمان در جنوب شرق شبهجزیره عربستان قرار گرفته است که به چهار استان (ظفار، مسقط، المسندم و بریمی) تقسیم میشود. این کشور از نظر ساختار اجتماعی دارای بافت قبیلهای است و اکثریت مردم پیرو مذهب اباضیه و تعدادی هم اهل تسنن هستند. در قرن هفدهم این کشور به دلیل موقعیت استراتژیک مورد توجه بریتانیا قرار گرفت و آنها در مسقط حکومتی وابسته تشکیل دادند. در اوایل قرن بیستم انگلستان با کسب امتیاز نفت در آن کشور و بهرهبرداری از آن به تقویت حاکمان مسقط پرداختند. استان ظفار که در جنوب غربی قرارگرفته، بهصورت نواری ساحلی به طول ۳۷۰ کیلومتر و ازنظر طبیعی به دو منطقه کاملاً متضاد و متمایز تقسیم شده و میشود که شمال آن بیابان و جنوب آن دارای جنگلهای سرسبز و انبوه است.
این نویسنده توضیح داد: اکثریت مردم این منطقه دارای مذهب تسنن و به زبان خاصی تکلم میکنند. در اوایل قرن بیستم با واگذاری امتیاز نفت به انگلیس و بهرهبرداری از منابع نفتی حضور انگلیسیها بیشتر شد. حاکم مسقط، سعید بن تیمور (۷۰ – ۱۹۳۲ م) با بهرهگیری از شرایط جدید، فشارهای سیاسی و اقتصادی بر مردم منطقه ظفار وارد کرد. آنها برای رهایی از چنین شرایطی با تأثیرپذیری از رهبران خود که بیشتر در بیرون مرزهای این کشور و تحت تأثیر اندیشههای سوسیالیستی و بهرهگیری از شرایط خاص اعرابدر منطقه ظفار با حمایت قدرتهای بزرگ جنبش اجتماعی شکل دادند که تداوم آن توازن قدرت را در خاورمیانه به هم میزد. این جنبش با دخالت نظامی ایران در دوره حکومت شاه سرکوب شد.
وی مطرح کرد: ایران همواره با همسایگانش روابطی حسنه و مناسب داشته است اما در دوره قاجار روابط سیاسی و تجاری با عمان به انحطاط گرایید، با ورود اروپاییان به خلیجفارس اوضاع این منطقه دستخوش تغییرات جدی و بنیادین شد و انگلیسیها با حضور مستمر و طولانی در این منطقه برای امنیت راه دریایی به هند و پس از آن اکتشاف و استخراج نفت، حفاظت از این منطقه را با امنیت ملی خود مرتبط میدانستند. شاه ایران که با حمایت غرب برای تداوم جریان نفت در رأس قدرت تثبیتشده بود بخشی از حلقه زنجیرهای دفاعی غرب را تشکیل میداد و ایالاتمتحده عامل اصلی تعیینکننده سیاست خارجی کشور بود. شاه ایران در داخل با سرکوب مخالفان توانسته بود ثبات و امنیت را تأمین کند و با کمک آمریکاییها ساختار نظامی کشور را متحول کند.
صالحی عنوان کرد: آنها پیشرفتهترین تجهیزات نظامی را در اختیارش قراردادند و مستشاران آنها در ساختار اداری و نظامی حضور داشتند. او برای رفع نگرانی داخلیاش با ورود به پیمانهای منطقهای و فرامنطقهای با غرب امنیت حکومت خود را تضمین کرد. شاه ایران با عضویت در پیمان بغداد، سنتو و پس از آن انعقاد قرارداد سری نظامی با ایالاتمتحده مدعی بود چنانچه از سوی شوروی مورد تجاوز قرار بگیرد مورد حمایت قرار خواهد گرفت و بر اساس این قراردادها به توسعه اهداف منطقهای پرداخت.
وی اظهار کرد: دولتمردان بریتانیا در اواخر دهه شصت میلادی بر اساس استراتژی شرق سوئز، تصمیم خود را مبنی بر خروج نیروهای نظامیشان از کانال سوئز، خلیجفارس و اقیانوس هند بیان کردند. سیاستمداران ایالاتمتحده برای حفظ و امنیت منافع استراتژیک غرب و جلوگیری از خلأ قدرت که ممکن است در منطقه باعث گسترش نفوذ کمونیسم شود راهبرد دکترین نیکسون را مدنظر قرار دادند. بر اساس آن، آمریکاییان از حضور نظامی خودداری میکردند و برای حفظ نظم و امنیت از کشورهای متحد به آنها کمکهای مالی و تسلیحاتی میکردند.
این نویسنده توضیح داد: مستند «عملیات دماوند» با خبرنگار روزنامه کیهان همراه شده است تا داستان دستگیریاش را به تصویر بکشد؛ داستانی که دکترین نیکسون را بهصورت واقعیتر برای ما ملموس میکند. این خبرنگار که سال ۵۴ و همزمان با کنسرت گوگوش در ظفار حضور دارد؛ از تصاویری حرف میزند که با چشمان خودش آنها را دیده است.
صالحی گفت: مستند «عملیات دماوند» در واقع بررسی فراز و نشیبهای رابطه ایران و عمان در دوره پهلوی دوم و بهویژه در دهه پنجاه شمسی است.
این مستند تلاش دارد به بررسی دکترین نیکسون در منطقه غرب آسیا بپردازد و ناگفتههایی از رابطه ایران و آمریکا و عمان را در دهه چهل و پنجاه شمسی بازگو کند.
«عملیات دماوند» روز شنبه ۲۵ تیرماه ۱۴۰۰ در سالن مهر حوزه هنری رونمایی خواهد شد و با حضور کارشناسان مورد نقد و بررسی قرار میگیرد.
منبع : خبرگزاری مهر
«بی سر و صدا» ساخته شد/ رونمایی از نخستین تصویر پیمان معادی
میزبانی تئاتر شهر و برج آزادی از چند نمایش جشنواره آیینی و سنتی
استارت کنسرت های پاپ زده شد/ میزبانی سه خواننده از آذریها
زنانی که فرار نکردند و شهید شدند/ مدافعانی که نترسیدند
دست افشانی رادیو صبا در آستانه عید ولایت
تام هنکس دوباره به فضا میرود/ همکاری در یک نمایشگاه فضایی
ناگفتههای جنگ در «آرزم» روایت میشود/ پرداختن به یک شبهه ۱۰۰ ساله
سینمای رسول ملاقلیپور واکاوی میشود
از همکاری با کیارستمی تا تجربه «سرهنگ ثریا»/ استعدادهایی که کشف شد
۶۱۵ مستند ایرانی متقاضی حضور در «سینماحقیقت» شد
فراخوان صندوق اعتباری هنر برای اعضای متقاضی مسکن
گزارش آماری نمایشهای تماشاخانه ایرانشهر اعلام شد
شایعه بازسازی «راننده تاکسی» برای تبلیغ تاکسی آنلاین رد شد
میزبانی جشنواره «مروارید جاده ابریشم» از سینمای ایران
صدای رضا کیانیان «کمدی گمنام» را روایت میکند
قدردانی از یک عمر فعالیت هنری بهزاد فراهانی در مراسم حافظ
مستند «استوار ساقی» ساخته شد/ قصه زندانبان مشهور زندان قزلقلعه
بررسی تاثیر سینمای ژاپن بر موج نو سینمای ایران در جایزه عکس ۵
«بچه زرنگ» به سینماها میآید/ رازهای جنگل اسرارآمیز
معرفی راهیافتگان بخش عکس سومین دوره جشنواره «مادر»
پوستر «هتل» رونمایی شد/ «کی بهشت رو ول میکنه بره جهنم!؟»
بازگشت به تئاتر با «بنگاه تئاترال»/ در تدارک اجرایی ۲ نفره
فصل اول «ایلستان» تولید شد/ نگاهی به زندگی عشایر ایران
«هایپاور» را با «منصور» مقایسه نکنید!/ انهدام ۸۷ هواپیما در ۲۰ روز
کنداکتور شبکه امید دفاع مقدسی شد/ پخش «مرحمت» و «صیاد دلها»
انجمن اعتصابی نویسندگان هالیوود با تهیه کنندگان به توافق رسید
صلاح نمیدانم درباره بودجه صحبت کنم/ حضور شکنر و کارلسن در جشنواره
جزییات جشنواره موسیقی صدا و سیما اعلام شد/ پیشتولید سریالهای جدید
کدام هنرمندان تسهیلات رایگان بیمه تکمیلی را دریافت میکنند؟
بنیاد ملی کتاب درو بریمور را کنار گذاشت/حمایت از اعتصاب نویسندگان