میرنیوز

یادداشت میهمان| شعر علوی چقدر از علی(ع) فاصله دارد؟

 یادداشت میهمان| شعر علوی چقدر از علی(ع) فاصله دارد؟ 2020-05-23T13:51:16+04:30

خبرگزاری تسنیم، رضا اسماعیلی:

وجه غالب و جانمایه شعر علوی، حدیث دوستت دارم‌ها و اظهار ارادت شاعران به آن امام همام است؛ یعنی «مدح و منقبت» که در جای خود خوب و قابل ستایش است. ولی در بیان علت این شیفتگی و دوست داشتن - آن گونه که شایسته و بایسته است - زبان شعر الکن است. حکایت دوستی ما با علی(ع) به حکایت عاشقی احساساتی می‌ماند که وقتی از او می‌پرسند: «چرا معشوقه‌ات را دوست داری؟» در پاسخ فقط به جمال ظاهری معشوقه خود اشاره می‌کند و می‌گوید: «چون معشوقه من جمالی در کمال و چشم و ابرویی بی مثال دارد!» و بدیهی است که عشق صورتی بدون پشتوانه معرفتی نمی‌تواند عاشق را به کمال برساند. از همین رو علی(ع) خطاب به کسانی که در دوستی او راه افراط و تفریط را می‌پویند، می‌فرماید: «من کوچکتر از آنچه هستم که تو می‌گویی، لکن از آنچه در سر داری، بالاترم.»

گاهی نیز ارادت ما به علی(ع)، ارادتی ابزاری است. علی(ع) را دوست داریم چون ساقی کوثر است، «قسیم النار و الجنة»است، واسطه رحمت است و صاحب مسند شفاعت(شفیع باذن الله). البته دوست داشتن علی(ع) و سایر بزرگان دینی به امید برخورداری از شفاعت - اگر فرد قابلیت شفاعت را داشته باشد – طبق آیات و روایات امری ممدوح و پسندیده است. ولی اگر دوستی ما با اهل بیت(علیهم السلام) فقط و فقط به طمع استفاده از این امتیازات و به تعبیر عامیانه‌تر به سودای رانت‌خواری و پارتی‌بازی باشد، مذموم است. چنان که شهید مطهری می‌گوید: «شفاعت اقسامی دارد که برخی از آنها نادرست و ظالمانه است و در دستگاه الهی وجود ندارد ولی برخی، صحیح و عادلانه است و در دستگاه الهی نیز وجود دارد. نوع نادرست شفاعت که به دلایل عقلی و نقلی مردود شناخته شده این است که گناهکار بتواند وسیله‌ای برانگیزد و به توسط آن از نفوذ حکم الهی جلوگیری کند، درست همان طوری که در پارتی‌بازی‌های اجتماعات منحطّ بشری تحقق دارد...».

نکته دیگر این که طبق آیات قرآن «اصحاب یمین» در دایره شفاعت بزرگان دین و اولیاءالله قرار می‌گیرند. کسانی که از «ایمان و عمل صالح» برخوردارند و ناخواسته دچار خطا و لغزش شده و توبه کرده‌اند. و اما دوستی علی(ع) اگر صرفاً به طمع «شفاعت» باشد، دوستی و محبتی کاسب‌کارانه و خودخواهانه است. در این سبک دوست داشتن، ما پیش و بیش از دوستی علی(ع)، خودمان را دوست داریم. مثل کارمندی که به رئیس‌اش - به اعتبار این که در مسند قدرت قرار دارد -  اظهار دوستی و ارادت می‌کند و برایش نامه «فدایت شوم» می‌نویسد تا از غضبش در امان بماند و حقوق و مزایا و پاداش و اضافه کارش برقرار باشد! ولی انتظار علی(ع) از محبانش، چیزی ورای مدح و منقبت و شیفتگی و دلسپردگی صوری و ساختگی است.

مولی الموحدین علی (ع) از محبانش پیش و بیش از هر چیزی، انتظار تبعیت و پیروی دارد. پیروی نیز تنها با اظهار ارادت زبانی ممکن نیست و نیاز به شناخت و معرفت دارد؛ چون زیرساخت محبت واقعی «معرفت» است.  امام علی(ع) نیز در حدیثی می‌فرماید: «من احبنا فلیعمل بعملنا و لیتجلبب الورع: هر که ما را دوست دارد باید مثل ما عمل کند و لباس پرهیزگاری را جامه و پوشش خود قرار دهد.» (بحارالانوار، ج 1، ص 92.)

از همین رو شعر علوی باید به تبیین و تحلیل این مهم بپردازد که دوستدار علی(ع) کسی است که همچون «عمار» و «سلمان» آن حضرت را اسوه و الگوی زندگی خویش قرار دهد و سبک زندگی علوی و سیره عملی آن حضرت را که بر پایه توحید، یکتاپرستی و بندگی استوار است برای خود برگزیند. آری، دلی که جای محبت علی است، باید از آلودگی نفس اماره و وسواس شیاطین انس و جن پاک باشد:

خلوت دل نیست جای صحبت اغیار
دیو چو بیرون رود فرشته درآید

بنابراین اگر ادعای دوستی علی(ع) را داریم و می‌خواهیم در شمار محبان واقعی‌اش باشیم، باید در شعر علوی در کنار محبت، به «معرفت علوی» هم بپردازیم. این که علی(ع) که بود، چه کرد و چه می‌خواست؟ برای تحقق این مهم، سیمای راستین علی(ع) را نه در آیینه غبار گرفته «غرض‌ورزی معاندان» و نه در باورهای خرافی غالی‌گران، بلکه در آیینه بی‌غبار قرآن و نهج‌البلاغه باید به تماشا بنشینیم.

برای مثال در شعر علوی تاکنون - به هر علت - به بُعد نقدپذیری شخصیت علی(ع) اشاره نشده است. حال آن که یکی از کاستی‌های جامعه امروز ما  به‌خصوص در حوزه سیاست - نقدناپذیری بعضی از مسئولان و کارگزاران حکومتی است. حضرت امیر(ع) در خطبه 216 نهج البلاغه در خصوص ضرورت نقدپذیری حاکمان جامعه اسلامی به وضوح و روشنی می‌فرماید: «لاتکفوا عن مقاله بحقّ او مشورة بعدل، فأنی لست فی نفسی بفوق أن أخطی و لاٰأمن ذلک من فعلی، الاّ ان یکفی الله  من نفسی ما هوا ملک به منی: پس، از گفتن حق یا رأی زدن در عدالت باز نایستید، که من نه برتر از آنم که خطا کنم و نه در کار خویش از خطا ایمن‌ام، مگر این که خدا مرا در کار نفس کفایت کند که از من بر آن تواناتر است.» (نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، خطبه 216، ص 250.)

مولا علی(ع) در حدیثی دیگر با برشمردن ارکان مسلمانی و دین‌ورزی اصیل، کسانی را محب خود می‌داند که سلوک مسلمانی آنان به شیوه زیر باشد:
‏1. خردورزی 2. راستگویی و آبروداری 3. تلاوت با توجه قرآن 4. دوستی و دشمنی در راه خدا 5. معرفت  و رعایت حقوق اهل بیت (ع) 6. مراعات حقوق برادران و حمایت از آنان 7. هم‌‌نشینی نیکو با مردم. (تحف‌العقول/196) و جای تأسف و دریغ است که دقایقی از این دست در شعر آیینی و علوی روزگار ما – به هر علت – کمتر مورد توجه شاعران قرار گرفته است.

با عنایت به مطالب گفته شده، باید از این پس با اهتمامی جدی به بازنگری کارنامه شعر علوی بپردازیم، تا به پاسخ این سوال که «شعر علوی چقدر از علی(ع) فاصله دارد؟» برسیم و برای شبیه شدن به علی(ع) تلاش کنیم؛ زیرا عاشق واقعی کسی است که در پندار و گفتار و کردار به معشوق و محبوب خویش شبیه باشد. برای تحقق این مهم، شعر علوی باید از منزل مدح و منقبت، به منزل شناخت و معرفت صعود کند. یعنی از بت‌گری به خدامحوری و از صورتگری به سیرتگری. شاعر علوی اگر می‌خواهد پای خود را جای پای شاعران بزرگی چون دعبل و کمیت و فرزدق بگذارد، از این پس به جای بازی در نقش «عاشق دلباخته»، باید نقش «عاشقِ عاقل معرفت ساخته» را بازی کند. عاشقی که «عشق» چشم عقلش را کور نکرده، بلکه به نور معرفت و بصیرت بینا کرده است.

از شام‌ها گریخت شمیم تو یا علی(ع)
ایام شد تهی ز نسیم تو یا علی(ع)

گفتی دهید سهم خلافت به دیگری
با آن که کس نبود سهیم تو یا علی(ع)

با چشم بسته رد شدی از «فسق در نهان»
این گونه بود حفظ حریم تو یا علی(ع)

وحشت نداشت از تو کسی وقت اعتراض
لکنت کسی نداشت ز بیم تو یا علی(ع)

بر خصم، راه آب نبستی اگرچه بست
در کربلا به ذبح عظیم تو یا علی(ع)

بر نعش طلحه نیز به زاری گریستی
زیرا که بود یار قدیم تو یا علی(ع)

بعد از جمل، جمیله پیغمبرت ندید
جز رحم، از وجود رحیم تو یاعلی(ع)

گفتی چو بندگان ندوید ازپی‌ام، به خلق
ای لشکر فرشته ندیم تو یا علی(ع)

ترسا شکایت از تو به اسلام چون که برد
تسلیم بود قلب سلیم تو یا علی(ع)

ترسا چو شد به اسم، خطاب و تو «یا امیر»
آشفته گشت روی بسیم تو یا علی(ع)

محکوم بی‌گناه من ای شاه بی‌شهود!
نازد قضا به حکم حکیم تو یا علی(ع)

چشم برادر، آتش خشم تو را چشید
بی هیچ بهره از زر و سیم تو یا علی(ع)

فرقی نبود بین غذای تو با اسیر
جانم فدای فرق دو نیم تو یا علی(ع)

بعداز تو تکیه‌گاه برای بشر نماند
تنها نه شیعه ماند یتیم تو یا علی(ع)...

افشین علا

انتهای پیام/

منبع : خبرگزاری تسنیم


کلمات کلیدی :
اشتراک گذاری :

آخرین اخبار فرهنگی

جشن نیمه شعبان هیئت کجا برویم؟

 جشن نیمه شعبان هیئت کجا برویم؟
2024-02-26T06:01:07+03:30
هیئت‌ها و حسینیه‌های سراسر کشور همزمان با میلاد سراسر خیر و برکت امام زمان (عج) مراسم شادی و سرور برگزار می‌کنند.

شاعران به استقبال نیمه شعبان رفتند/ کاش، سَحر، خاک رهِ « مهدی موعود » شوم

 شاعران به استقبال نیمه شعبان رفتند/ کاش، سَحر، خاک رهِ « مهدی موعود » شوم
2024-02-26T06:01:06+03:30
شاعران فارسی زبان در آستانه نیمه شعبان در نشست ادبی «منتظران وصل» با تازه‌ترین سروده‌های خود به ساحت مقدس امام مزان عرض ارادت کردند.

بهترین دعا‌ها در شب نیمه شعبان به روایت امام صادق (ع)

 بهترین دعا‌ها در شب نیمه شعبان به روایت امام صادق (ع)
2024-02-26T06:01:06+03:30
امام صادق علیه‌السلام دربارۀ آداب شب نیمۀ شعبان، به یکی از بهترین دعاها اشاره می فرماید.

"پایان جنگ"، "عزل منتظری و بنی‌صدر" و "فوت احمد خمینی" موضوع گفت‌وگو با کارگردان "احمد"/ احمد آقا حتی یک «واو» به صحبت‌های امام دست نزد!

 "پایان جنگ"، "عزل منتظری و بنی‌صدر" و "فوت احمد خمینی" موضوع گفت‌وگو با کارگردان "احمد"/ احمد آقا حتی یک «واو» به صحبت‌های امام دست نزد!
2024-02-26T06:01:05+03:30
مصطفی رزاق کریمی کارگردان فیلم "احمد" درباره احمد خمینی صحبت کرد؛ از ۴۲ روز سالک شدن او تا ماجرای عزل منتظری و پایان جنگ. او گفت: کارگردان دیکته‌پ...

ویکی موعود با ۴۰ هزار مقالۀ تخصصی راه اندازی شد

 ویکی موعود با ۴۰ هزار مقالۀ تخصصی راه اندازی شد
2024-02-26T06:01:04+03:30
همزمان با میلاد سراسر سعادت حضرت مهدی موعود(عج) از ویکی موسسه فرهنگی هنری موعود عصر(عج) رونمایی شد.

«کتاب قانون» هر شب پخش می‌شود

 «کتاب قانون» هر شب پخش می‌شود
2024-02-26T06:01:04+03:30
تهیه‌کننده «کتاب قانون» با اشاره به اهمیت تولید برنامه‌های سیاسی در قالب‌های متنوع برنامه‌سازی، گفت: با استقبال مخاطبان و در آستانه برگزاری انتخاب...

بچه رویان در میدان جهاد رونمایی شد

 بچه رویان در میدان جهاد رونمایی شد
2024-02-26T06:01:03+03:30
«بچه رویان» عنوان دیوارنگاره‌ای است که در میدان جهاد و برای درمان نازایی رونمایی شد.

مهمترین اعمال شب و روز نیمه شعبان

 مهمترین اعمال شب و روز نیمه شعبان
2024-02-26T06:01:03+03:30
نیمه شعبان یکی از مهمترین روزهای سالم محسوب می‌شود و از نظر فضیلت در کنار شب قدر قرار گرفته است. اهل بیت(ع) این شب را از مقدمات شب قدر در تقدیر امور و تقسیم...

امام زمان (عج) در سورۀ بقره / رفتار منافقان در برابر منجی

 امام زمان (عج) در سورۀ بقره / رفتار منافقان در برابر منجی
2024-02-26T06:01:03+03:30
یکی از نشانه‌های نفاق آن است که فرد یا افرادی عهد خدا را نقض و اتصال خود با اهل بیت علیهم السلام را قطع کند؛ در این صورت زمینۀ افتادن آنها در ورطۀ فسادآفرین...

عیدی سینمایی تلویزیون در نیمه شعبان

 عیدی سینمایی تلویزیون در نیمه شعبان
2024-02-26T06:01:02+03:30
شبکه‌های تلویزیونی چند فیلم جدید و قدیمی را برای شب نیمه شعبان درنظر گرفته که شاید برای حوزه کودک پخش «پیشونی سفید» از جذابیت بالایی برخوردار باشد.

چگونه امام زمان(ع) پس از قرن‌ها انتقام خون امام حسین(ع) را خواهد گرفت؟

 چگونه امام زمان(ع) پس از قرن‌ها انتقام خون امام حسین(ع) را خواهد گرفت؟
2024-02-26T06:01:02+03:30
یکی از پرسش‌های مهم که سال‌ها ذهن انسان‌ها را به خود مشغول کرده، این است که چگونه امام زمان(ع) پس از قرن‌ها در دوران ظهور خود، انتقام خون امام حسین(ع) و شهد...

چشم به راه برای نیمه شعبان منتشر شد

 چشم به راه برای نیمه شعبان منتشر شد
2024-02-26T06:01:02+03:30
قطعه «چشم به راه» نخستین اثر صدران مایلی است که با موضوع انتظار تولید و منتشر شد.

مجلس آتی باید میزبان زنان متخصص و شایسته در حوزه زنان و خانواده و به دور از لابی‌گری سیاسی باشد

 مجلس آتی باید میزبان زنان متخصص و شایسته در حوزه زنان و خانواده و به دور از لابی‌گری سیاسی باشد
2024-02-26T06:01:01+03:30
زنانی باید به مجلس ورود کنند که فهم درستی از حوزه زن و خانواده داشته باشند و ریل قانون گذاری را از مجرای تخصصی حرکت دهند. مجلس نباید جایی برای افرادی باشد ک...

روزبه بمانی و علیرضا عصار در کنسرت دارکوب / خوانندگان ما آرتیست نیستند

 روزبه بمانی و علیرضا عصار در کنسرت دارکوب / خوانندگان ما آرتیست نیستند
2024-02-26T06:01:01+03:30
کنسرت شب گذشته گروه دارکوب درحالی برگزار شد که سه خواننده روی صحنه داشت و حضور روزبه بمانی و علیرضا عصار مخاطبان را غافلگیر کرد.

زودبرگرد بابای مهربون دنیا

 زودبرگرد بابای مهربون دنیا
2024-02-26T06:01:00+03:30
نماهنگ «زودبرگرد» به مناسبت نیمه شعبان در خبرگزاری تسنیم تولید و منتشر شده است.

پاسخ مهدی طائب دربارۀ حکم «حرمت عدم شرکت در انتخابات» از سوی امام خمینی

 پاسخ مهدی طائب دربارۀ حکم «حرمت عدم شرکت در انتخابات» از سوی امام خمینی
2024-02-26T06:00:59+03:30
حجت الاسلام مهدی طائب طی سخنانی دربارۀ جمله تاریخی امام خمینی مبنی بر حرمت عدم شرکت در انتخابات استدلالی ارائه کرد.

یادی از دوبلور فقید پرویز ربیعی/ صدایی که گوینده نقش‌های مکمل بود

 یادی از دوبلور فقید پرویز ربیعی/ صدایی که گوینده نقش‌های مکمل بود
2024-02-26T06:00:58+03:30
پرویز ربیعی از پیشکسوتان عرصه دوبله روز گذشته در منزل خود بر اثر ایست قلبی در سن ۸۴ سالگی درگذشت؛ صدای ماندگاری که هیچ وقت مخاطبان آن را فراموش نخواهند کرد.

شفیعی سروستانی: راهکار اصلاح جامعه هجرت به‌سوی امام عصر است / اقدامی برای آمادگی ذهن مردم برای ظهور نکردیم

 شفیعی سروستانی: راهکار اصلاح جامعه هجرت به‌سوی امام عصر است / اقدامی برای آمادگی ذهن مردم برای ظهور نکردیم
2024-02-26T06:00:58+03:30
شفیعی سروستانی می‌گوید: ذکر نام امام و بزرگداشت امام، امری در مسیر زمینه سازی ظهور به شمار می‌آید؛ ما دانسته و یا نادانسته واقعۀ ظهور را عقب می‌اندازیم. هیچ...

زمان تشییع پیکر پردیس افکاری مشخص شد/ خاکسپاری در قطعه هنرمندان

 زمان تشییع پیکر پردیس افکاری مشخص شد/ خاکسپاری در قطعه هنرمندان
2024-02-23T16:28:03+03:30
همسر زنده یاد پردیس افکاری خبر داد که روز دوشنبه هفتم اسفندماه مراسم تشییع پیکر وی به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) برگزار می‌شود.

غلامرضا صنعتگر قطعه جدیدش را به رهبرمعظم انقلاب تقدیم کرد

 غلامرضا صنعتگر قطعه جدیدش را به رهبرمعظم انقلاب تقدیم کرد
2024-02-23T13:41:23+03:30
غلامرضا صنعتگر خواننده پاپ جدیدترین قطعه موسیقی خود را به رهبرمعظم انقلاب تقدیم کرد.

عکس‌های جدید از پشت صحنه سریال «نون خ ۵»/ تاکید رییس صداوسیما بر ساخت فصل‌های جدید

 عکس‌های جدید از پشت صحنه سریال «نون خ ۵»/ تاکید رییس صداوسیما بر ساخت فصل‌های جدید
2024-02-23T13:27:43+03:30
پیمان جبلی در بازدید از پشت‌صحنه فصل پنجم سریال «نون خ»، به تولید فصل جدید این مجموعه در شرایط بسیار خاص و ویژه‌ اشاره کرد و گفت: امیدواریم مخاطبا...

صلوات شعبانیه | راه رسیدن به رضایت خدا

 صلوات شعبانیه | راه رسیدن به رضایت خدا
2024-02-23T11:41:01+03:30
فرازی از صلواتش شعبانیه گویای آن است که پیامبر صلی الله علیه و آله واسطۀ شفاعت امت و نیز راهی به‌سوی خداست.

شهرک غزالی میزبان کدام پروژه‌ها است؟ / از «تنها گریه کن» و «طوبی» تا «زیرخاکی۴»

 شهرک غزالی میزبان کدام پروژه‌ها است؟ / از «تنها گریه کن» و «طوبی» تا «زیرخاکی۴»
2024-02-23T11:41:00+03:30
مهدی میرچی مدیر شهرک سینمایی و تلویزیونی غزالی از ساخت مجموعه‌ها و فیلم‌هایی گفت که ما را با خودش به دهه شصت، ۷۰۰ سال پیش و داستان فریبرز باغ‌بیشه و حتی چند...

مهدویت و آخرالزمان یکی از جذاب‌ترین موضوعات روز دنیا است/ عشق از امام زمان جدا نیست

 مهدویت و آخرالزمان یکی از جذاب‌ترین موضوعات روز دنیا است/ عشق از امام زمان جدا نیست
2024-02-23T11:01:13+03:30
اثری که دائم در حال سیاه نمایی و گله و گذاری است نمی‌تواند مخاطب را تا پایان همراه خودش نگه دارد و موجب دلسردی جامعه می‌شود. اصلی‌ترین معیار در واقعه ظهور ا...

ویژگی‎های نماهنگی با موضوع امام زمان / کودک و نوجوان فراموش شده‌اند

 ویژگی‎های نماهنگی با موضوع امام زمان / کودک و نوجوان فراموش شده‌اند
2024-02-23T10:34:29+03:30
«عزیزم مهدی» تازه‌ترین پویشی است که توسط مرکز آوای انقلاب اسلامی (مأوا) پایه ریزی و در جمکران برگزار شد.

پردیس افکاری درگذشت

 پردیس افکاری درگذشت
2024-02-23T09:14:29+03:30
پردیس افکاری، بازیگر، عصر امروز، پنجشنبه ۳ اسفند ماه بر اثر بیماری از دنیا رفت.

«دیپلماسی سازندگی» در بازار نشر

 «دیپلماسی سازندگی» در بازار نشر
2024-02-23T09:14:26+03:30
کتاب دیپلماسی فرهنگی نوشته هادی حق‌پرست از سوی اندیشکده روابط بین‌الملل منتشر و روانه بازار نشر شد.

استفتاء از امام خامنه‌ای؛ حکم تخریب نامزدهای انتخاباتی چیست؟

 استفتاء از امام خامنه‌ای؛ حکم تخریب نامزدهای انتخاباتی چیست؟
2024-02-23T09:14:26+03:30
رهبر معظم انقلاب به استفتاء درباره «تخریب نامزدهای انتخاباتی» پاسخ گفتند.

تبیین ارتباط ظهور امام زمان (عج) با انتخابات

 تبیین ارتباط ظهور امام زمان (عج) با انتخابات
2024-02-23T09:14:25+03:30
امام زمان (عج) برای یک امر سیاسی می‌آیند، برای «لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّه‏» (توبه؛ ۳۳) این یک امر سیاسی است، برای حکومت می‌آیند، برای این...

سیمای امام زمان در سورۀ بقره

 سیمای امام زمان در سورۀ بقره
2024-02-23T09:14:25+03:30
وقتی از زاویه نگاه مهدویت سراغ سوره های قرآن می رویم، مشاهده می کنیم آنچه که ما به اسم تفسیر تاکنون خوانده بودیم، برداشتی ذوقی از قرآن بود.
X فیلم جدید فیلم جدید دانلود فیلم و سریال تبلیغات شما (پیام به تلگرام)