میرنیوز

مستغاثی: روایت فتح و آزادسازی خرمشهر در سینما سانسور شده است

 مستغاثی: روایت فتح و آزادسازی خرمشهر در سینما سانسور شده است 2 سال پیش

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، تصویر مقاومت در سینمای ایران با موضوع خرمشهر و آزادسازی آن ارتباط تنگاتنگی دارد؛ گویا سینمای دفاع مقدس و مقاومت ما بدون سوم خرداد معنی ندارد.

سینمای ایران فیلم‌های متعددی در زمینه دفاع مقدس دارد که البته از آغاز جنگ در دهه 60 به بعد دهه به دهه از تعداد و بسامد تولیدات آن کم شد. در این میان تصویر خرمشهر و مقاومت مردم آن کمتر از دیگر موضوعات دفاع مقدس است. اما آیا سینمای مقاومت ما تبدیل به جریان شده است یا خیر؟ از سوی دیگر این سینما همواره در چالش و دعوای میان دو طیف منتقدین و تحلیل‌گران سینمایی قرار دارد که یکی مدعی است باید تصویر حماسی و آرمانی دفاع را نشان داد و دیگری قائل بر تصویر تلخ و دردناک از اتفاقات ناخوشایند جنگ است. هر دو تصویر در جنگ وجود دارد اما گویا نشان دادن هرکدام معطوف به عدم نمایش دیگری شده است.

در این باره با سعید مستغاثی منتقد و نویسنده سینما به گفت‌وگو پرداختیم تا به تحلیل بهتری از وضعیت سینمای مقاومت با نگاهی به آزادسازی خرمشهر داشته باشیم.

 آقای مستغاثی تعداد فیلم‌های ساخته شده درباره آزادسازی خرمشهر و مقاومت مردم آن، 7 فیلم مانند دوئل (احمدرضا درویش)، سرزمین خورشید (احمدرضا درویش)، کودک و فرشته (مسعود نقاش زاده)، روز سوم (محمدحسین لطیفی)، کیمیا (احمدرضا درویش)، بلمی به سوی ساحل (رسول ملاقلی‌پور) و دسته دختران (منیر قیدی) است. البته سریال‌هایی مانند خاک سرخ (ابراهیم حاتمی کیا)، در چشم باد (مسعود جعفری جوزانی)، کیمیا (جواد افشار) و گل‌های گرمسیری (محمدمهدی عسگرپور) نیز تولید شده است. با این حساب و با توجه به تولیدات مورد اشاره، آیا سینمای مقاومت و تصویر خرمشهر، توانسته به یک جریان تبدیل شود؟

سینمای مقاومت در قالب سینمای جنگ و سینمای دفاع مقدس در سال‌هایی یک جریان در سینمای ایران محسوب می‌شد و آثار قابل تأملی هم به این سینما آورد و در واقع، واقعی‌ترین و اصیل‌ترین ژانر سینمایی ایران یعنی دفاع مقدس را ایجاد کرد. اما متأسفانه در طی سالیان بعد به خصوص از اواسط دهه 70، این سینما آب رفت و لاغر و کوچک شد تا در اوایل دهه 80 به صفر رسید. بعد از آن هر از گاهی یک تنفس مصنوعی به آن داده شد اما دیگر نتوانست سر بلند کرده تا بتواند آنچه را که جا گذاشته یا از قلم انداخته بود را تصویر بکند و بعد از آن به سینمای مقاومت تبدیل شود. از همین روی به دلیل ضعیف شدن ریشه سینمای دفاع مقدس، جریان سینمای مقاومت نتوانست در سینمای ایران شکل بگیرد و در نطفه مانده است.

تصویر خرمشهر در همان سینمای دفاع مقدس هم با همین مثال‌هایی که گفتید تقریباً مشخص است. همواره تصویری غم‌انگیز از اشغال آن را شاهد بوده‌ایم و کمتر به فتح و آزادی آن پرداخته شده است. تقریباً تمام مثال‌هایی که در این مورد آوردید، تصاویری از اشغال خرمشهر و فرار مردم از آنجا دارد و تصویری از حماسه‌ها و مقاومت یک سال و نیمه و ایثارها و رشادت‌ها نیست. تصویری از آن همه طرح و برنامه برای آزادی آن به خصوص در عملیات بیت المقدس نیست. این‌ها بزرگترین نقص و کمبودی است که در این مورد وجود دارد. ما در سینمای جنگ جهان اگرچه درباره اشغال شهرها تصاویر غم انگیزی داریم اما درباره مقاومت و آزادی‌سازی آنها مثلاً درباره پاریس، استالینگراد، برلین و .... هم تصاویر و فیلم‌های ماندگاری ساخته شده که مقاومت و جنگ و حماسه‌ها را نشان می‌دهند. اما متأسفانه در مورد خرمشهر تقریباً چنین چیزی وجود ندارد.

خرمشهر , سینمای ایران , دفاع مقدس , جشنواره فیلم مقاومت ,

برخی از آثار تولیدی مانند سرزمین خورشید یا روز سوم به ارائه تصویر کاملی از وقایع خرمشهر پرداختند. فکر می کنید لازمه این بازنمایی کامل و به طوری که ضمن ارائه تصاویر مهم و دردناک جنگ روحیه مقاومت و حماسی را داشته باشد، چیست؟ به تعبیر دیگر این بازنمایی چگونه ممکن است؟

برای بازنمایی کامل حماسه خرمشهر بایستی به همه ابعاد آن پرداخته شود، هم تصاویر غم‌انگیز اشغال، عقب‌نشینی‌ها، ترک خانه و شهر و دیار و هم مقاومت و رزمی که طی یک سال و نیم اشغال انجام شد که تقریباً در مورد آن فیلمی ساخته نشده است. همینطور در مورد حماسه بزرگ آزادسازی خرمشهر که نقطه عطفی در تاریخ دفاع مقدس محسوب شده ولی درباره‌اش فیلمی وجود ندارد. یعنی غیر از صحنه‌هایی که در سریال "در چشم باد" و صحنه‌ای در فیلم "حریم مهرورزی" که از شادی مردم در آزادی خرمشهر می‌گوید، فیلمی درباره این حماسه که فراوان درباره‌اش گفته شده وجود ندارد و نسل امروز حق دارد سوال کند این آزادی خرمشهر که اینقدر از آن دم می‌زنید، چه بوده و کجا بوده است؟!

خرمشهر , سینمای ایران , دفاع مقدس , جشنواره فیلم مقاومت ,

نمایی از کودک و فرشته

به نظر شما باورپذیری در مورد اتفاقات جنگ در سال‌های اخیر بهتر شده است؟ در حالی که در فیلم‌های خارجی و جنگ جهانی تصویر کاملاً واقعی و خشن وجود دارد. به طور کلی واقع‌گرایی تصویر جنگ ما به چه صورت است؟‌

متأسفانه آنچه در سال‌های بعد از جنگ به عنوان واقع‌گرایی به تدریج وارد سینمای دفاع مقدس شد، نوعی گرایشات ضد دفاع بود که مجموعه فیلم‌هایی را به این سینما تحمیل کرد که می‌توان آن را با عنوان عجیب و غریب ضد دفاع نامید! آنچه در هیچ کجای سینمای جهان وجود ندارد. اگر بخواهیم سینمای واقع‌گرای جنگ و دفاع مقدس را مثال بزنیم، بهترین نمونه‌های آن در همان سینمای آن سال‌ها یعنی در دهه 60 و در برخی آثار مرحوم ملاقلی پور مانند «سفر به چزابه» و «هیوا» و همچنین بعضی فیلم‌های حاتمی کیا مثل «از کرخه تا راین» و مانند آن دیده می‌شود.

خرمشهر , سینمای ایران , دفاع مقدس , جشنواره فیلم مقاومت ,

نمایی از دسته دختران

اما در طی این سال‌ها شاهد پیشرفت چندانی در این زمینه نبوده‌ایم. البته در سینما جنگ دنیا نیز نمی‌توان گفت که واقع‌گرایی بیشتر شده بلکه در آنجا بسته به چالش‌های موجودشان، به فیلم‌های جنگی رنگ و لعاب روز می‌دهند. مقایسه دو نسخه 1930 فیلم «در جبهه غرب خبری نیست» و نسخه امسال آن، بازگوی این واقعیت است که مشاهده می‌کنیم که هیچ واقع‌گرایی در آن بیشتر نشده، بلکه همان نگاه روزآمد به جنگ اعمال گردیده است. اگر بخواهیم واقع‌گرایی در سینمای جنگ دنیا را مثال بزنیم شاید بهترین نمونه‌های آن فیلم‌هایی مانند «بهترین سال‌های زندگی ما» ویلیام وایلر در سال 1946 و سه گانه الیور استون درباره جنگ ویتنام یعنی «جوخه» 1986، «چهارم ژوئیه» 1989 و «بهشت و زمین» 1993 و «غلاف تمام فلزی» استنلی کوبریک باشد و نه مثلا فیلم «1917» سام مندس و فیلم «میدوی» رولند امریش که در سال 2018 ساخته شدند و یا «تاپ گان:ماوریک» که پارسال روی پرده رفت.

خرمشهر , سینمای ایران , دفاع مقدس , جشنواره فیلم مقاومت ,

نمایی از بهترین سال‌های زندگی ما ساخته ویلیام وایلر

برخی از منتقدین واقع گرایی را با نمایش تلخی‌های جنگ خرمشهر و برخی نمایش ظفر و پیروزی و حماسه صرف یکی می‌کنند. تحلیل شما چیست؟ واقع گرایی جنگ کدام یک از آنها است؟

واقع‌گرایی هر دو جنبه را شامل می‌شود و یکطرفه کردن واقع‌گرایی جنگ اشتباه است. نمی‌توان تلخی‌های جنگ را تصویر کرد و پیروزی‌های آن را ندید. این سانسور واقعیت است. در فیلم «بهترین سال‌های زندگی ما» هر دو جنبه آن را می‌بینیم. حتی در سه گانه بسیار خشن الیور استون هر دو جنبه آن دیده می‌شود. اما در فیلم‌هایی که درباره خرمشهر ساخته شدند، اغلب تنها یک جنبه آن به تصویر کشیده شده و بخش دیگرش در واقع سانسور شده است. آن مقاومت یک سال و نیمه در طول دوران اشغال، سانسور شده است. آن طرح عظیم برای آزادی خرمشهر که در عملیات بیت المقدس تبلور یافت، سانسور شده. آن حماسه‌ها و رشادت‌ها و ایثارها برای آزادی خرمشهر سانسور شده و تنها تلخی‌ها و تراژدی‌ها به تصویر کشیده شد. این را فقط می‌توان یک روایت نصفه و نیمه و سانسور شده از خرمشهر نامید.

خرمشهر , سینمای ایران , دفاع مقدس , جشنواره فیلم مقاومت ,

نمایی از جوخه

انتهای پیام/

منبع : خبرگزاری تسنیم


کلمات کلیدی :
اشتراک گذاری :

آخرین اخبار فرهنگی

میزبانی خانه اندیشمندان علوم انسانی از همایش ملی حکیم نظامی گنجوی

میزبانی خانه اندیشمندان علوم انسانی از همایش ملی حکیم نظامی گنجوی
2 ساعت پیش
همایش ملی حکیم نظامی گنجوی به همت خانه اندیشمندان علوم انسانی در ۱۲ محور برگزار می‌شود.

اعلام نوبت اجرای شرکت کنندگان در مرحله نهایی مسابقات بین‌المللی قرآن ایران

اعلام نوبت اجرای شرکت کنندگان در مرحله نهایی مسابقات بین‌المللی قرآن ایران
5 ساعت پیش
نوبت اجرای شرکت‌کنندگان در چهل‌ویکمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران پس از برگزاری مراسم قرعه‌کشی از سوی مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امو...

دانشنامه قرآن و تاریخ (تاریخ اسلام) رونمایی می‌شود

دانشنامه قرآن و تاریخ (تاریخ اسلام) رونمایی می‌شود
یک روز پیش
آیین رونمایی از دانشنامه قرآن و تاریخ (تاریخ اسلام) توسط پژوهشکده دانشنامه نگاری پژوهشگاه برگزار می‌شود.

مراسم نکوداشت دکتر عماد افروغ برگزار می شود

مراسم نکوداشت دکتر عماد افروغ برگزار می شود
یک روز پیش
مراسم نکوداشت دکتر عماد افروغ فردا ۲ بهمن ماه به همت معاونت اجتماعی شهرداری تهران به منظور تجلیل از فرهیختگان، برگزار می شود.

برگزاری همایش ملی «فرصت‌ها و چالش‌های اقتصاد وقف»

برگزاری همایش ملی «فرصت‌ها و چالش‌های اقتصاد وقف»
یک روز پیش
همایش ملی «فرصت‌ها و چالش‌های اقتصاد وقف» به همت اندیشکده اقتصاد ایران دانشگاه امام صادق (ع) برگزار می‌شود.

پنجمین مجمع عمومی انجمن خادمان قرآن در مشهد مقدس برگزار می‌شود

پنجمین مجمع عمومی انجمن خادمان قرآن در مشهد مقدس برگزار می‌شود
یک روز پیش
دبیرکل انجمن خادمان قرآن گفت: تلاش برای شناسایی خادمان حقیقی قرآن کریم در اقصی نقاط میهن اسلامی و تجلیل و حمایت از فعالیت‌ها و تولیدات قرآنی خادمان قرآن کریم...

توکلی زاده: کرسی‌های تخصصی قرآن در شهر تهران نیاز داریم

توکلی زاده: کرسی‌های تخصصی قرآن در شهر تهران نیاز داریم
یک روز پیش
همایش تبیین عملکرد دوساله شورای عالی قرآن شهرداری تهران با تاکید بر دستاوردهای قرآنی برگزار شد.

سلیمی: ایجاد ساختاری منسجم و مقتدر برای تشکیلات قرآنی کشور لازم است

سلیمی: ایجاد ساختاری منسجم و مقتدر برای تشکیلات قرآنی کشور لازم است
یک روز پیش
سلیمی در همایش جشنواره قرآنی آرمان گفت:شرایط ایده آل قرآنی زمانی است که تمام تشکیلات قرآنی کشور ساختار منسجم داشته باشد.

ظرفیت بقاع متبرکه برای روایت پیشرفت‌های انقلاب در دهه فجر به کار گرفته می شود

ظرفیت بقاع متبرکه برای روایت پیشرفت‌های انقلاب در دهه فجر به کار گرفته می شود
یک روز پیش
مدیرکل فرهنگی سازمان اوقاف گفت: پیش بینی این است که از ۸۷۰۰ بقعه شناسایی شده امسال بیش از ۱۴۰۰ بقعه بتوانند برنامه‌های دهه فجر را تحت پوشش قرار دهند.

برگزاری رخداد علمی بی‌سابقه بین ایران و عراق برای تقویت پیوندهای علمی

برگزاری رخداد علمی بی‌سابقه بین ایران و عراق برای تقویت پیوندهای علمی
یک روز پیش
دومین هفته علم و فناوری ایران و عراق در کربلای معلی می‌تواند به‌عنوان الگویی برای همکاری‌های منطقه‌ای در حوزه علم و فناوری مطرح شود.

دومین نشست تخصصی بررسی وضعیت تحولات دین‌داری در ایران برگزار می‌شود

دومین نشست تخصصی بررسی وضعیت تحولات دین‌داری در ایران برگزار می‌شود
یک روز پیش
دومین دور از سلسله‌نشست‌های نقد و تحلیل یافته‌های «موج سوم پیمایش ملی دین‌داری ۱۴۰۲» برگزار می شود.

مزایده ۲ انگشتر رهبر انقلاب از سوی میثم مطیعی جهت کمک به جبهه مقاومت

مزایده ۲ انگشتر رهبر انقلاب از سوی میثم مطیعی جهت کمک به جبهه مقاومت
یک روز پیش
میثم مطیعی ۲ انگشتر اهدایی از سوی رهبر انقلاب را جهت حمایت از جبهه مقاومت به مزایده گذاشت.

درخواست بازاریان تهران برای حضور آیت الله خوانساری؛ درس مکاسب میراث این عالم فرزانه بود

درخواست بازاریان تهران برای حضور آیت الله خوانساری؛ درس مکاسب میراث این عالم فرزانه بود
یک روز پیش
مراسم بزرگداشت و نکوداشت آیت الله سید احمد خوانساری در مسجد سید عزیزالله بازار تهران برگزار شد.

نشست «میراث شیعی شیخ آقا بزرگ تهرانی» برگزار می‌شود

نشست «میراث شیعی شیخ آقا بزرگ تهرانی» برگزار می‌شود
2 روز پیش
در ادامه سلسله نشست‌های معاونت پژوهش کتابخانه مجلس، نشست «میراث شیعی شیخ آقابزرگ تهرانی؛ ضرورت بازخوانی و تصحیح مجدد آثار» برگزار می‌شود.

ارزش‌های اخلاقی و دینی نقش مهمی در شکل‌گیری آینده جامعه دارند

ارزش‌های اخلاقی و دینی نقش مهمی در شکل‌گیری آینده جامعه دارند
2 روز پیش
یافته‌های موج سوم پیمایش ملی دین‌داری در نشستی تخصصی با حضور جامعه‌شناسان و جمعی از علاقه‌مندان به حوزه علوم اجتماعی مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

حداقل سن برای دریافت مدرک درجه یک حفظ تخصصی قرآن ۲۵ سال تعیین شد

حداقل سن برای دریافت مدرک درجه یک حفظ تخصصی قرآن ۲۵ سال تعیین شد
2 روز پیش
در دومین جلسه شورای هفتم ارزیابی و اعطای مدرک به حافظان قرآن کریم حداقل سن برای دریافت مدرک درجه یک حفظ تخصصی ۲۵ سال تعیین شد.

نشست «تبیین چالش‌های امید اجتماعی در سینمای ایران» برگزار می‌شود

نشست «تبیین چالش‌های امید اجتماعی در سینمای ایران» برگزار می‌شود
2 روز پیش
نشست تبیین چالش‌های امید اجتماعی در سال سینمایی که گذشت با عنوان «ایستگاه چهل و سوم» در آستانه جشنواره فیلم فجر به همت رسانه فکرت برگزار می‌شود.

باشگاه قرآنیان برای مشارکت در طرح ۱۰ میلیون حافظ قرآن راه اندازی می شود

باشگاه قرآنیان برای مشارکت در طرح ۱۰ میلیون حافظ قرآن راه اندازی می شود
2 روز پیش
مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران تهران بزرگ از راه اندازی و تاسیس باشگاه قرآنیان بنیاد شهید و امور ایثارگران تهران  خبر داد.

اولین تصاویر از سری جدید برنامه محفل؛ از ۱۲ اسفند محفل مهمان خانه های مردم می شود

اولین تصاویر از سری جدید برنامه محفل؛ از ۱۲ اسفند محفل مهمان خانه های مردم می شود
2 روز پیش
برنامه تلویزیونی محفل نیز در ماه رمضان امسال نیز همانند سالهای گذشته از قاب شبکه سوم سیما پخش می‌شود.

«محدودیت‌های آزادی بیان و نشر اطلاعات با تاکید بر عنصر جنگ» بررسی می‌شود

«محدودیت‌های آزادی بیان و نشر اطلاعات با تاکید بر عنصر جنگ» بررسی می‌شود
2 روز پیش
نشست محدودیت‌های آزادی بیان و نشر اطلاعات با تاکید بر عنصر جنگ در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار می‌شود.

قمی: آتش بس اسم دیگر تسلیم و شکست اسرائیل است

قمی: آتش بس اسم دیگر تسلیم و شکست اسرائیل است
2 روز پیش
حجت الاسلام محمد قمی نوشت: آتش‌بس اسم دیگر «تسلیم و شکست اسرائیل» در برابر خون های پاک شهدا است.

آیین بزرگداشت آیت الله سید احمد خوانساری برگزار می‌شود

آیین بزرگداشت آیت الله سید احمد خوانساری برگزار می‌شود
2 روز پیش
آیین بزرگداشت آیت الله سید احمد خوانساری همراه با برپایی نمایشگاه زندگینامه از آثار ایشان در مسجد سید عزیز الله برگزار می‌شود.

حضور بیش از یک میلیون و ۲۵۰ هزار معتکف در مساجد؛ رشد چشمگیر حضور نوجوانان در اعتکاف ۱۴۰۳

حضور بیش از یک میلیون و ۲۵۰ هزار معتکف در مساجد؛ رشد چشمگیر حضور نوجوانان در اعتکاف ۱۴۰۳
3 روز پیش
حجت الاسلام قمی با اشاره به حضور بیش از یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر در اعتکاف ۱۴۰۳، از مشارکت ۸۷۰۰ مسجد در این زمینه خبر داد.

خاموشی: وقف در بحث اقتصادی می‌بایست بیشتر از سایر عرصه‌ها نقش خود را ایفا کند

خاموشی: وقف در بحث اقتصادی می‌بایست بیشتر از سایر عرصه‌ها نقش خود را ایفا کند
3 روز پیش
حجت الاسلام خاموشی گفت:موضوع وقف در بحث اقتصادی می‌بایست بیشتر از سایر عرصه‌ها در نظام فرهنگی و اجتماعی نقش خود را ایفا کند زیرا که دولت به لحاظ مشکلات موجود...

مسابقه سراسری کتابخوانی نماز در سیره و سخن امام زمان (عج) برگزار می‌شود

مسابقه سراسری کتابخوانی نماز در سیره و سخن امام زمان (عج) برگزار می‌شود
3 روز پیش
مدیرکل روابط عمومی ستاد اقامه نماز و بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (عج) از برگزاری مسابقه سراسری کتابخوانی نماز در سیره و سخن امام زمان (عج) تا ۵ اسفندماه امس...

حضور بیش از یک میلیون معتکف در مساجد؛ رشد چشمگیر حضور نوجوانان در اعتکاف ۱۴۰۳

حضور بیش از یک میلیون معتکف در مساجد؛ رشد چشمگیر حضور نوجوانان در اعتکاف ۱۴۰۳
3 روز پیش
حجت الاسلام قمی با اشاره به حضور بیش از یک میلیون و ۲۵۰ هزار نفر در اعتکاف ۱۴۰۳ از مشارکت ۸۷۰۰ خبر داد.

برگزاری مسابقه قرآنی طرح «بر کرانه آیه‌ها»

برگزاری مسابقه قرآنی طرح «بر کرانه آیه‌ها»
3 روز پیش
مسابقه قرآنی طرح «بر کرانه آیه‌ها» از سوی مرکز طبع و نشر قرآن کریم و با هدف ترویج فرهنگ قرآنی برگزار می‌شود.

در نشستی «مسائل آموزش زبان عربی در ایران» تحلیل می‌شود

در نشستی «مسائل آموزش زبان عربی در ایران» تحلیل می‌شود
3 روز پیش
نشست «تحلیل مسائل آموزش؛ زبان عربی در ایران» در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

همایش قرآنی «شهر آرمانی» برگزار می‌شود

همایش قرآنی «شهر آرمانی» برگزار می‌شود
3 روز پیش
همایش قرآنی «شهر آرمانی» اول بهمن‌ماه سال جاری از سوی شورای عالی قرآن شهرداری تهران در تالار ایوان شمس برگزار می‌شود.

رمضانی: برای ما دفاع از مظلوم مهم است، نه شیعه یا سنی بودن؛ زنان باید جریان‌ساز باشند

رمضانی: برای ما دفاع از مظلوم مهم است، نه شیعه یا سنی بودن؛ زنان باید جریان‌ساز باشند
3 روز پیش
حجت الاسلام و المسلمین رمضانی، دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) در سفر به کشور بنگلادش با حضور در مراکز دینی و فرهنگی این کشور، با علما، نخبگان، جوانان این کشور...
X فیلم جدید فیلم جدید دانلود فیلم و سریال تبلیغات شما (پیام به تلگرام)