میرنیوز
مؤلفان بازاری و کتابهای عامه‌پسند؛ بازار نشر کودک چه افقی را پیش چشم خود دارد؟
2023-04-02T12:00:28+04:30
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ادبیات کوک و نوجوان در ایران پیش از انقلاب به صورت تخصصی کار خود را آغاز کرد و پس از آن نیز با حضور نویسندگان از طیف‌های مختلف و ایجاد زمینه‌های جدید، دوران طلایی خود را آغاز کرد. محصول تلاش نویسندگان در دهه‌های 60 و اوایل دهه 70 انتشار آثاری بود که زندگی یک نسل را تحت تاثیر خود قرار می‌داد.
هرچه از دهه 60، دورانی که از آن با عنوان سال‌های طلایی ادبیات کودک و نوجوان ایران یاد می‌شود، فاصله می‌گیریم، ادبیات این حوزه هر سال لاغر و نحیف‌تر می‌شود و دستانش برای عرضه آثار تأثیرگذار خالی و خالی‌تر. گویی خود فعالان این حوزه نیز دلخوش به هری پاترها و اسپایدرمن‌هایی هستند که از قلعه‌های ذهن کودکان ایران بالا می‌روند و آن را فتح می‌کنند.
در مقابل رخوت ادبیات کودک ایران، ادبیات ترجمه‌ای عموماً از داستان‌های غربی بازار خود را یافته و اغلب در کنج کتابخانه‌های کودکانمان جا خوش کرده‌اند. گزاره‌های مختلفی را می‌توان جلوی این پرسش قرار داد که چرا ادبیات تألیفی ایران جای خود را به کتابهای خوش رنگ و لعاب ترجمه‌ای داده است؟ چرا میل کودکانمان به آثاری که چمدان چمدان وارد می‌شود، بیش از کتاب‌هایی است که رنگ ایرانی دارند؟
حجت‌الاسلام و المسلمین علیرضا سبحانی‌نسب، مدیر نشر جمال و از فعالان نشر حوزه کودک و نوجوان، یکی از دلایل نحیف شدن ادبیات کودک در سال‌های اخیر را عدم داشتن استراتژی و برنامه مشخص برای تولید محتوا در حوزه کتاب دانست و گفت: این امر بزرگترین معضلی است که ما در 50 سال گذشته داشتیم و در چند سال آینده هم خواهیم داشت. متأسفانه ما مرکزی برای رصد نیازهای کودک و نوجوانمان در ایران نداریم؛ این در حالی است که سازمان‌های مدعی تربیت کودک و نوجوان متعددی داریم و بودجه‌های جدی نیز برای حوزه تربیت و آموزش کودک و نوجوان در نظر گرفته می‌شود. اما هیچ کدام از این نهادها و سازمان‌ها وظیفه‌ای تحت عنوان تولید استراتژی محتوا در حوزه نشر کودک و نوجوان در نظر نگرفته است.
به گفته او؛ خلأ این امر سبب می‌شود تا فعالان عرصه نشر کودک و نوجوان افق روشنی نسبت به نیازهای 10 ساله آینده این قشر نداشته باشند. آنها نمی‌دانند چه چالش‌هایی پیش روی نسل کودک و نوجوان امروز قرار دارد، چه دانشی را باید مد نظر قرار دهند و چه محتوایی را به دست مخاطبان برسانند تا در آینده بتواند گره‌گشای مشکلات آنها باشد؛ بنابراین همواره نشر کودک و نوجوان سال‌ها عقب‌تر از چالش‌هاست.
مدیر نشر جمال افزود: ما همواره در این حوزه چالش‌ها را رد می‌کنیم و وقتی به آسیب تبدیل می‌شود، برای آن کتاب می‌نویسیم. در واقع همواره یک نسل ما در معرض این چالش‌ها قرار می‌گیرد، بدون آنکه این چالش‌ها بررسی شود، به یک آسیب تبدیل می‌شود و پس از آن، شروع به تولید کتاب درباره این آسیب می‌کنیم؛ کتاب‌هایی که برای نسل بعد مفید فایده نخواهد بود و به دست مخاطب اصلی که همان نسل گذشته است، نرسیده است. نسل گذشته در معرض این چالش‌ها سوخته است و ما تازه به فکر تولید محتوا می‌افتیم.
سبحانی‌نسب با تأکید بر اینکه مشکل عنوان شده تنها مختص به حوزه نشر نیست و در دیگر حوزه‌ها مانند سینما، تولید برنامه در رسانه ملی، صنعت اسباب‌بازی و ... نیز محسوس است، اضافه کرد: سازمان‌ها و مراکز مختلف مانند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سازمان تبلیغات، حوزه‌ها و مراکز علمی دانشگاهی، سازمان بهزیستی و ... همواره در شناخت نیازهای کودکان و نوجوانان عقب‌تر از آنها حرکت می‌کنند. در واقع ما جایی را نداریم که آسیب‌ها را رصد کند و با چاره‌اندیشی، مانع از این شود که درون چاله نیفتیم.
وی با بیان اینکه به فرموده رهبر معظم انقلاب، مظلوم‌ترین و بی‌پناه‌ترین قشر، کودک و نوجوان هستند؛ چرا که توانایی دفاع از خود را ندارند؛ اضافه کرد: حوزه کودک و نوجوان در دنیا به این شکل کار می‌کند و با استفاده از مراکز آینده‌شناسی، یک برنامه عملیاتی برای آینده در نظر می‌گیرند.
سبحانی‌نسب در پاسخ به این پرسش که آیا این نگاه سبب تک‌صدایی در جامعه نمی‌شود و چرا خود نویسندگان و ناشران، به عنوان حلقه‌هایی که همواره با مخاطب کودک و نوجوان در ارتباط هستند، این نیازسنجی را در آثار خود ندارند، گفت: بخشی از این نیازسنجی‌ها نیازمند پژوهش و هزینه‌بر است. پژوهشگر باید چند میلیون هزینه کند، منابع را تهیه کند و وقت بگذارد تا به نتیجه برسد، از سوی دیگر برخی از این اطلاعات دسته‌بندی شده است و دسترسی به آن برای همه میسر نیست. در این صورت، ناشر و مؤلف توان انجام این پژوهش‌ها را ندارند.
وی ادامه داد: البته ما یکسری مؤلف موفق داریم که در حوزه‌های کودک و نوجوان، نیازسنجی کرده و کارهای موفقی ارائه کردند و آثارشان نیز تجلیل شده است. مؤلف هوشیار، نیاز جامعه را تشخیص می‌دهد و براساس آن نیز کار ارائه می‌دهد، اما تعداد، جهت و نوع نگاه بسیاری از آثاری را که در سال منتشر می‌شود، براساس نیاز بازار شکل می‌گیرد. این دسته از مؤلفان نگاه می‌کنند که چه چیزی در بازار فروش دارد، برای این تعداد از نویسندگان، نیازهای مخاطب در درجه بعد از نیاز بازار قرار دارد. در واقع یکسری از مؤلفان چشمشان به بازار است و دسته دیگر، نیز گوششان به دهان ناشر تا آنها چه چیزی را سفارش دهند. ناشر تعیین می‌کند که محتوای این کتاب چه باشد.
مدیر نشر جمال همچنین در ادامه افزایش روند ترجمه در کتاب کودک و نوجوان را یکی دیگر از آسیب‌های موجود در این حوزه دانست که نتیجه عدم نیازسنجی است. او در این رابطه گفت: در چند سال گذشته روند انتشار آثار ترجمه، یله و رها بوده است؛ این امر باید ساماندهی شود، تا قبل از آنکه آسیب‌های این روند فرهنگ ما را تحت تأثیر قرار دهد، باید تدبیری اندیشید.
وی با بیان اینکه غفلت، بزرگترین چالش حوزه کودک و نوجوان است، یادآور شد: کودکان و نوجوانان ما در چند سال گذشته به خاطر عدم مدیریت ما آسیب دیده‌اند. وقتی آسیبی بین آنها بروز می‌کند، تازه به این فکر می‌افتیم که چرا این اتفاق افتاد؟ چرا غفلت کردیم؟
انتهای پیام/
منبع : خبرگزاری تسنیم
کلمات کلیدی : میرنیوز ادبیات کودک و نوجوان بازار نشر کتاب کتاب کودک
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار فرهنگی
پیام تبریک برخی نهادهای فرهنگی درباره موشک‌باران اسرائیل
برای «بی‌بدن» و مفهومی به نام تعارضات اجتماعی
اگر مقابل دشمن شل بگیریم مشکل حل می شود؟ + صوت
«بعد از رفتن» و «روایت ناتمام سیما» مسافر مسکو شدند
بیانیه انجمن سینمای جوانان درباره پاسخ پهپادی و موشکی ایران
آخرین وضعیت گوینده رادیو در بیمارستان
هنرمندان درباره «وعده صادق» چه نوشتند؟
نمایش‌های کودک و ایرانی رونق‌بخش سالن‌های دولتی
تکلیف سریال رضا شفیعی‌جم روشن شد
تولید فصل دوم «سرزمین شعر» با ایده‌هایی جدید و پخته‌تر
دیپلماسی میان ایران و تاجیکستان مبتنی بر عشق است
افزایش حقوق ایثارگران در سال ۱۴۰۳ چقدر خواهد بود؟
دیدگاه قرآن درباره توان یهودیان اسرائیل در برابر رقیب
یاسینی رکورددار کنسرت در سال ۱۴۰۲ / در مسیر همایون یا یگانه
صادرات نوشت‌افزار ایرانی کلید خورد
قانون عفاف و حجاب برای همه مردم لازم‌الاجرا شد
تلاطم در بازار ظهیرالاسلام/ قیمت کاغذ تحریر افزایش یافت
سهم ۴۹درصدی تمساح خونی از گیشه تعطیلات/ پرویزخان درجا زد
شاعرانی که خود را "عطار" جا زدند
«محفل» بدون سلبریتی با خلاقیت و یک شبِ صدمیلیونی!
مهرداد صدقی با "آبنبات لیمویی" به نمایشگاه می‌آید
عملیات اجرایی آماده‌سازی نمایشگاه کتاب تهران آغاز شد
دژهای پوشالی یهود به دادشان نرسید
حمایت شاعران از "وعده صادق" ایران
گنبد آهنین چه می‌داند از صریر قیامت سجیل
جشن نیمه شعبان هیئت کجا برویم؟
شاعران به استقبال نیمه شعبان رفتند/ کاش، سَحر، خاک رهِ « مهدی موعود » شوم
بهترین دعاها در شب نیمه شعبان به روایت امام صادق (ع)
"پایان جنگ"، "عزل منتظری و بنی‌صدر" و "فوت احمد خمینی" موضوع گفت‌وگو با کارگردان "احمد"/ احمد آقا حتی یک «واو» به صحبت‌های امام دست نزد!
ویکی موعود با ۴۰ هزار مقالۀ تخصصی راه اندازی شد
