میرنیوز
کتاب «اصول و قواعد استنباط ائمه (ع) از قرآن» منتشر شد
2023-03-13T12:30:03+03:30
به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «اصول و قواعد استنباط ائمه (ع) از قرآن» اثر سید موسی صدر است که در پژوهشکده اسلام تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۶۲۹ صفحه به چاپ رسید.
چگونگی بهره گیری اهل بیت (ع) از قرآن کریم در بیان احکام شرعی از موضوعات مهم و درخور توجه در عرصه فقه پژوهی قرآنی است؛ زیرا چگونگی مواجهه آنان با قرآن می‌تواند روش الگو در عرصه تفقه و اجتهاد مبتنی بر قرآن باشد.
اثر پیش رو، به منظور ترسیم نقش کلیدی مرجعیت اهل بیت (ع) در ساحت اندیشه و عمل در فضای گفتمانی و جریان سازی جامعه اسلامی، با هدف استخراج اصول و قواعد استنباط ائمه (ع) از قرآن کریم به رشته تحریر درآمده است.
این اثر کوشیده است در مرحله نخست ثابت کند اهل بیت (ع) دست‌کم برای تفهیم دیگران یا اقناع منکران، احکام شرعی را از قرآن استنباط و استکشاف می‌کردند. سپس به روش‌های استنباط ائمه (ع) (تطبیق، تعلیل و تفسیر) و قواعد به کار رفته در هر روش، با توجه به نمونه‌های متعدد پرداخته است.
فایده و اثری که از این کار یعنی کشف قواعد حاکم بر استنباط ائمه (ع) حاصل می‌شود، عبارت است از: غنا بخشی به قواعد فقه و استنباط از قرآن، دستیابی به روشی که می‌تواند برای دیگران درک و استنباط احکام شرعی از قرآن الگو باشد، بیرون آوردن قرآن از مهجوریت در عرصه تفقه، اصلاح به سازی نگاه و برداشت اهل سنت و نیز برخی شیعیان از میراث فکری و فرهنگی شیعه.
ساختار اثر
این اثر در دو بخش و شش فصل تألیف شده است؛ در بخش اول این کتاب که با عنوان «روش ها، اصول و قواعد استنباط ائمه (ع)» به رشته تحریر درآمده، ابتدا در فصل اول به «روش های استنباط ائمه (ع)» پرداخته شده و ضمن بیان سه روش تطبیق و تعلیل و تفسیر، گونه‌های استنباط ائمه (ع) (متعارف و نامتعارف) تبیین شده است.
نویسنده در فصل دوم که به «اصول استنباط ائمه (ع)» اختصاص یافته، پس از بیان اصول مربوط به قرآن (جامعیت تشریعی قرآن، چند بعدی بودن آیات، دلالت استقلالی آیات، نظارت متقابل آیات، تفسیری پذیری گوناگون آیات، تعبیر حکیمانه آیات، و حجیت ظهور آیات) به اصول مربوط به امور دیگر (اعم از اعتبار حکم عقل، حجیت فهم عرف، اعتبار فی الجمله تاریخ) اشاره شده است.
نویسنده در سومین فصل از بخش اول که با عنوان «قواعد استنباط ائمه (ع)» نوشته شده، به سه قاعده کلی «اصولی»، «ادبی» و «ویژه» تأکید کرده و در مجموع ۳۱ قاعده را مورد بحث و بررسی قرار داده است.
در بخش دوم این کتاب، به نمونه‌های استقراشده از سه روش استنباط ائمه (ع) از آیات یعنی روش‌های تطبیق، تعلیل و تفسیر پرداخته شده است.
در فصل اول این بخش، نمونه‌هایی از روش تطبیق در سه قالب قواعد اصولی، ثانوی و ویژه ذکر شده است که از جمله این قواعد می‌توان به قاعده حجیت سیاق، قاعده تکیه بر قرینه، قاعده مقابله به مثل، قاعده اضطرار، قاعده لاحرج، قاعده گستره مفهومی، قاعده واقعیت نگری، قاعده تکیه بر فرهنگ دینی اشاره کرد.
دومین فصل از بخش دوم، نمونه‌هایی در روش تعلیل در سه قالب قواعد اصولی، ادبی و ویژه را بیان کرده که برخی از آنها عبارتند از: قاعده قاعده تکیه بر اطلاق (اصاله الاطلاق)، قاعده حجیت ظهور، قاعده ظهور نهی در حرمت، قاعده تکیه بر درک عقلی، قاعده ثانوی اکراه، «من» تبعیضی، «باء» سببیت، قاعده تفکیک از متن، اصالت تعبیر و سیره پیامبر، قاعده تاریخ نگری، قاعده جامع نگری قرآنی.
سومین و آخرین فصل از کتاب حاضر، به «نمونه هایی از روش تفسیر» می‌پردازد که در سه قالب روش تفسیر، ادبی و ویژه، قواعدی مانند قاعده امر عقیب حذر، قاعده تنقیح مناط و ظهور نهی در حرمت، قاعده، نسخ، قاعده حجیت دلایت التزامی، قاعده اضافه لامیه، قاعده تناسب، قاعده اصالت تعبیر، قاعده واقعیت نگری تشریح شده است.
منبع : خبرگزاری مهر
کلمات کلیدی : میرنیوز قرآن کریم قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی غنا
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار فرهنگی
چاپ کتاب پایان صهیونیسم و سقوط اسرائیل با همکاری ایران و مالزی
دفتر آیت الله مدرسی به جنایت علیه شیعیان پاراچنار واکنش نشان داد
دبیرخانه ستاد طرح ملی حفظ قرآن کریم تعیین تکلیف می‌شود
تشرف برندگان پویش‌های «فجر عاشقی» و «سفیر آیه‌ها» به مشهد مقدس
نشست «نظم جهانی پس از نصرالله» برگزار می شود
مشاهدات عینی فعالان عرصه هیئت از لبنان روایت می شود
نشست «صلح، زبان فارسی و رسانه» برگزار می‌شود
نشست «فلسفه، دانشگاه و اجتماع» برگزار می‌شود
دبیرخانه ستاد طرح ملی حفظ قرآن کریم تعیین تکلیف می شود
۴۰ مربی جلسات قرآن دانش‌آموزی مدرک مربی گری دریافت کردند
سعیدی نژاد: مادران برای فرزندانشان از آینده، قصه بگویند
سعیدی نژاد: مادران داستان‌های تصویرگر آینده برای فرزندانشان تعریف کنند
کتابی که از شاخص‌های تعیین مزاج براساس مبانی طب ایرانی می گوید
جایزه سیاستگذاری، تقدیر از فعالیت‌های حل مسئله در کشور است
همایش تجلیل از مداحان حماسی‌خوان و شعرای حماسی‌سرا برگزار شد
دجال کیست و چه ویژگی هایی دارد؟
چرا باید از امامان (ع) پیروی و تبعیت کرد؟
برنامه سخنرانی شیخ حسین انصاریان در دهه دوم فاطمیه
دجال کیست؟
همایش ملی فلسفه فرهنگ برگزار می‌شود
کتاب «چکیده مقالات همایش ملی فرهنگ شهرت» منتشر شد
ترجمه استانبولی کتاب احکام و حقوق کودکان در اسلام رونمایی می شود
استقبال از نمایندگان اعزامی ایران به مسابقات قرآن کویت
تلاوت سوره مجادله توسط گروه مدیحه‌سرایی محمد رسول‌الله(ص)
بسیج نقش مهمی در اعتلای کشور دارد
امام جمعه دیر: حل مشکل گرانی ها در اولویت دولت باشد
حمایت ایران از مقاومت نشأت گرفته از تفکر بسیجی است
برنامه صلح آمیز هسته ای ایران با قدرت ادامه خواهد داشت
وتو پیش‌نویس آتش‌بس در غزه دفاع رسمی از نسل کشی است
مردم و مومنان نقش ویژه ای در مملکت داری پیامبر(ص) داشتند
