میرنیوز
انوری: حافظ، عارف بودن خود را رد می‌کند
2022-10-12T10:45:33+03:30
به گزارش خبرگزاری تسنیم، مراسم گرامیداشت روز حافظ و رونمایی از نسخه خطی نفیس و هنری قدیمی دیوان حافظ، متعلق به سه قرن گذشته با حضور حسن انوری استاد برجسته و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، علی رواقی استاد ادبیات فارسی، مصحح و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، عصمت مؤمنی معاون کتابخانه ملی، محمدهادی ناصری مدیرکل حوزه ریاست، اکبر ایرانی مدیرعامل مرکز میراث مکتوب، روابط عمومی و امور بین‌الملل، علی عاشورلو و غلامرضا امیرخانی مشاورین رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، محمدحسن سمسار متخصص نسخه‌شناسی، عمادالدین شیخ‌الحکمایی مسئول کتابخانه و بخش کتیبه‌ها و اسناد مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران، نوشاد رکنی عضو کمیته نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و زهرا مدرسی سرپرست اداره کل کتاب‌های خطی و نادر، در تالار فرهنگ مرکز همایش‌های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.
عصمت مؤمنی، معاون کتابخانه ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، ضمن اشاره به اهتمام و تاکید رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در حفظ میراث مکتوب، گفت: بر همین اساس با تلاش های صورت گرفته ازسوی اداره کل حوزه ریاست، روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان و نیز اداره کل نسخ خطی و نادر، گام‌های ارزشمندی برای بسط و گسترش این میراث گران سنگ برداشته شد.
واژه «عشق» 250 بار در ابیات حافظ به کار رفته است
در ادامه حسن انوری استاد برجسته و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ضمن خوانش ابیات متعدد از غزلیات حافظ گفت: معاصران حافظ شیرازی نیز به سخنوری او اذعان داشته‌اند.
وی افزود: خواجه شمس‌الدین محمد بن بهاءالدین محمد حافظ شیرازی، دیوان اشعار خود را گردآوری نکرد و پس از درگذشت او، شمس‌الدّین محمّد گلندام یکی از دوستان و نزدیکان حافظ، اشعار او را جمع‌آوری و گردآوری کرد، او همچنین مقدمه‌ای بر دیوان اشعار حافظ نوشته است.
انوری ادامه داد: حافظ بهترین کلمات را از زبان فارسی بیرون کشیده و برای بیان مقصود خود به کار برده است، در این‌باره می‌توان به کلماتی چون «دُرّ» و «گوهر» اشاره کرد. هدف و قصد حافظ گفتن کلام به بهترین صورت ممکن است؛ بر همین اساس ممکن است در دیوان حافظ تناقض‌هایی به نظر خواننده بیاید؛ چراکه او نمی‌خواهد یک نوع نگرش و فکر را به مردم تزریق کند.
عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی به برخی از تناقض‌های موجود در ابیات این شاعر اشاره کرد و گفت: او در جایی می‌گوید «حافظم در مجلسی دُردی‌کشم در محفلی/بنگر این شوخی که چون با خلق، صنعت می‌کنم»، همچنین حافظ ابیاتی را در زمینه اشاعره و معتزله آورده است. برخی با بررسی اشعار حافظ می‌گویند او جبری است، اما در جایی او حداکثر اختیار را با اشعار خود به تصویر در آورده است.
وی یادآور شد: اینکه حافظ را عارف می‌دانند، تنها مربوط به عصر حاضر نیست، در گذشته نیز برای دیوان او شرح عرفانی آورده‌اند. اما با توجه به ابیاتی که از او به جای مانده، حافظ این موضوع را رد می‌کند.
به گفته انوری؛ نمی‌توان گفت که حافظ از نظر فکری مانند فلاسفه، فکری سامان‌مند دارد، چراکه هرچه را که گفته ضد آن را هم آورده است. البته مواردی غیر آن وجود دارد. در این زمینه می‌توان به «عشق» اشاره کرد؛ او 250 مرتبه کلمه عشق را به کار برده است؛ عشق بهترین و ناب‌ترین فکر حافظ بوده است، برخی مربوط به ذات الهی، برخی عشق زمینی است، اما معشوقِ بیشتر این ابیات مشخص نیست.
این استاد برجسته در ادامه سخنان خود با طرح این پرسش که حافظ برای مردم و جهان امروز چه پیامی دارد، ابراز داشت: او پرورده قرن هشتم است و ما امروز در قرن پانزدهم به سر می‌بریم. بر همین اساس مسائلی که امروزه وجود دارد، حتی به مخیله این شاعر نیز خطور نکرده است؛ به همین دلیل نمی‌توان راه حلی را در این زمینه از حافظ انتظار داشت.
وی تصریح کرد: امروز می‌گوییم باید با عقلانیت زندگی کنیم؛ عقل جمعی که از تجمیع شعور جمعی به دست می‌آید، اما حافظ می‌گوید: «نهادم عقل را ره توشه از می/ز شهر هستیش کردم روانه»؛ اما با این تفاسیر می توان از حافظ، سعدی و ... نکاتی را به دست آورد که امروز نیز همچنان کارآیی دارد، از جمله می‌توان از عشق برای ساختن خود، خانواده و جامعه استفاده کرد.
به کار رفتن 92 مجلس تصویر در نسخه خطی نفیس و قدیمی دیوان حافظ
در ادامه نوشاد رکنی، نسخه‌شناس و عضو کمیته نسخ خطی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ضمن تشریح فرآیند خرید نسخه خطی نفیس دیوان حافظ گفت: این نسخه در مقایسه با سایر نسخ خطی ویژگی‌های منحصر به‌فردی داشت، عموماً تعداد مجالس تصاویر دیوان‌های حافظ زیاد نیست، در حالی که این نسخه 92 مجلس تصویر داشت و با تذهیب‌های خاص به سبک هندی و جلد نفیس آراسته شده بود.
وی تنوع در استفاده از گل ها را دیگر ویژگی این نسخه قدیمی برشمرد و افزود: کاغذ این نسخه قدیمی ترمه هندی است و این نوع کاغذ معمولاً به مرور زمان آسیب و صدمه می‌بیند، اما این نسخه هیچ صدمه‌ای ندیده است و این مهم بیانگر نگهداری درست این اثر قدیمی است. در همین زمینه فرصت برای پژوهشگران به منظور پژوهش درباره ابعاد مختلف این نسخه قدیمی در کتابخانه ملی ایران مهیا است.
در پایان این مراسم با حضور اساتید برجسته و مسئولان حاضر، از نسخه قدیمی دیوان حافظ متعلق به سه قرن گذشته رونمایی شد. نسخه قدیمی دیوان حافظ دارای 322 برگ و هر برگ با 12 سطر (48*95م‌م) به خط نستعلیق و به شیوه دو ستونی و در برخی برگ‌ها به شیوه مورّب‌نویسی کتابت شده است.
انتهای پیام/
منبع : خبرگزاری تسنیم
کلمات کلیدی : میرنیوز ادبیات کلاسیک کتاب کتابخانه ملی حافظ
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار فرهنگی
پیوست عدالت از منظر جامعه‌شناختی مورد بررسی قرار می‌گیرد
ششمین همایش «کنکاش‌های مفهومی درباره جامعه ایران» برگزار می‌شود
۱۵۰ گواهینامه آزمون‌های حفظ مهد قرآن در آبان‌ماه صادر شد
«چلچراغ آیه‌ها در جماران» برگزار می شود
پویش سراسری «بوسه بر دستان پدر» برگزار می‌شود
شماره جدید فصلنامه اطلاعات حکمت و معرفت منتشر شد
حرم امام علی (ع) در نجف اشرف را از راه دور زیارت کنید
نماهنگ حماسی «منتصرون» محمدحسین حدادیان منتشر شد
کارگاه تخصصی ضبط تواشیح استودیویی برگزار شد
دوره آموزشی تطبیق آموزه‌های قرآنی در زندگی برگزار می شود
باقرزاده: ۵۸ هزار رقبه وقفی در هشت ماهه اول امسال سنددار شدند
قنبریان:فاطمیه نماد کنش فعالانه زن مجاهد اسلام در دوران کندی شمشیرهاست
قصه سرباز لشکر عمر بن سعد که پس از عاشورا هیچگاه سیراب نشد
چاپ کتاب پایان صهیونیسم و سقوط اسرائیل با همکاری ایران و مالزی
دفتر آیت الله مدرسی به جنایت علیه شیعیان پاراچنار واکنش نشان داد
دبیرخانه ستاد طرح ملی حفظ قرآن کریم تعیین تکلیف می‌شود
تشرف برندگان پویش‌های «فجر عاشقی» و «سفیر آیه‌ها» به مشهد مقدس
نشست «نظم جهانی پس از نصرالله» برگزار می شود
مشاهدات عینی فعالان عرصه هیئت از لبنان روایت می شود
نشست «صلح، زبان فارسی و رسانه» برگزار می‌شود
نشست «فلسفه، دانشگاه و اجتماع» برگزار می‌شود
دبیرخانه ستاد طرح ملی حفظ قرآن کریم تعیین تکلیف می شود
۴۰ مربی جلسات قرآن دانش‌آموزی مدرک مربی گری دریافت کردند
سعیدی نژاد: مادران برای فرزندانشان از آینده، قصه بگویند
سعیدی نژاد: مادران داستان‌های تصویرگر آینده برای فرزندانشان تعریف کنند
کتابی که از شاخص‌های تعیین مزاج براساس مبانی طب ایرانی می گوید
جایزه سیاستگذاری، تقدیر از فعالیت‌های حل مسئله در کشور است
همایش تجلیل از مداحان حماسی‌خوان و شعرای حماسی‌سرا برگزار شد
دجال کیست و چه ویژگی هایی دارد؟
چرا باید از امامان (ع) پیروی و تبعیت کرد؟
