میرنیوز

بزرگداشت حاج ملاهادی سبزواری| ضرورت تصحیح دوباره دیوان حکیم سبزواری

 بزرگداشت حاج ملاهادی سبزواری| ضرورت تصحیح دوباره دیوان حکیم سبزواری 2022-02-27T14:56:12+03:30

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حاج ملاهادی سبزواری در سال 1212ق در شهر سبزوار دیده به جهان گشود. در هفت‌سالگی پدرش را از دست داد و سرپرستی او را پسر عمه‌اش ملاحسین سبزواری بر عهده گرفت. در سن 10 سالگی به همراه ملاحسین سبزواری راهی مشهد شد و حدود 10 سال در حوزه علمیه مشهد و تحت تربیت مستقیم ملاحسین سبزواری مشغول تحصیل بود. بعد از مدتی برای ادامه تحصیل به حوزه علمیه اصفهان رفت و مدت هشت سال در آنجا ماند.

بعد از بازگشت از سفر حج، وقتی از راه بمبئی وارد ایران شد و به کرمان رسید متوجه ناامنی راه‌ها و جاده‌ها شد به گونه‌ای که هیچ قافله‌ای جرئت رفت و آمد نداشت. به همین دلیل، تصمیم ‌گرفت در کرمان بماند.

او که یک فیلسوف و فقیه و اصولی بزرگ بود به صورتی ناشناخته به حوزه علمیه معصومیه رفت و به مدت سه سال به عنوان دستیار خادم آن مدرسه و به صورتی ناشناخته به طلاب علوم دینی خدمت می‌کند! تا مدتی که در آن مدرسه بود به گونه‌ای رفتار کرد که هیچ طلبه‌ای متوجه نشد که او سواد دارد! چه رسد به اینکه بداند او یک استاد بزرگ فقه و فلسفه است.

بعد از سه سالی که در کرمان بود، راهی سبزوار شد و چهل سال پایانی عمر خود را در سبزوار ماند و یک زندگی زاهدانه را در پیش گرفت.

در کنار فعالیت‌هایی که برای امرار معاش می‌کرد، حوزه علمیه بزرگی را پایه‌گذاری کرد.

خود وی روزانه چهار ساعت با جدیت و حرارت به کار تدریس مشغول بود و جز ساعات اندکی که صرف کسب درآمدی جزئی برای امرار معاش می‌کرد بقیه ساعات روز را به تحقیق و تألیف و تربیت شاگردان می‌پرداخت.

شهرت و آوازه او نه تنها ایران بلکه در مناطقی خارج از ایران هم پیچیده شد. خیل عظیمی از جویندگان حکمت از سراسر ایران روانه سبزوار شدند تا از پرتو وجود این حکیم بی‌نظیر دوران بهره‌مند شوند.

در دانش اصول فقه شاگردان بزرگی چون آخوند کاظم خراسانی صاحب کفایه الاصول را تربیت کرد و در عرفان و اخلاق شخصیت بزرگ و تاریخ سازی مثل ملاحسینقلی همدانی نیز مدتی در محضر او به تلمذ پرداخت.

فلسفه , شعر ,
تندیس حاج ملاهادی سبزواری اثر حسین ماستیانی - نصب شده در میدان حکیم سبزواری شهر سبزوار

افزون بر این که منطق ارسطویی و حکمت متعالیه را در دو کتاب "لئالی المنتظمه" و "غرر الفرائد" به قالب نظم درآورد [البته خود وی نیز نخستین شارح آن اشعار شد!]؛ حاج ملاهادی سبزواری قریحه شعری هم داشت و دیوان شعری از خود به جای گذاشت که دربردارنده نکته‌های ظریف و زیبای عرفانی، فلسفی، حکمت و وجد و شور و حال است و تاکنون چندین بار به چاپ رسیده است.

با این همه تاکنون تصحیحی سازگار با معیارهای علمی تصحیح از اشعار او صورت نگرفته است و همین موجبی شده است که برخی به دیده تحقیر در برخی سروده‌های عرفانی نغز آن "حکیمِ عاشق" بنگرند.

به طور نمونه احمدحسین شریفی، سرپرست موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، معتقد است: "اشعار فارسی حاجی سبزواری در یک سطح و سیاق نیستند. هم اشعار بلند و پرمغز و ادیبانه‌ای دارد و هم اشعاری که از ارزش ادبی چندانی برخوردار نیستند". اما عباس محمدیان، عضو هیئت علمی دانشگاه حکیم سبزواری و نویسنده کتاب "حکیم عاشق" (سیری در اندیشه‌های حکمی و عرفانی حکیم سبزواری)؛ با این دیدگاه هم‌دل نیست.

او می‌گوید: آن چه تاکنون با نام تصحیح دیوان حاج ملّاهادی سبزواری چاپ شده است، درخور اعتماد نیست؛ زیرا اشکالات فراوانی دارد که من برخی از آن‌ها را در کتاب خودم ذکر کرده‌ام؛ درنتیجه لزوم تصحیح دوباره دیوان گریزناپذیر است. بدیهی است تا زمانی که متنی منقّح و نزدیک به متن منظور شاعر، از اشعار فارسی آن فیلسوف نامدار در دست نداریم نمی‌توان به داوری‌ها در خصوص وزن و جایگاه اشعار وی اعتبار بخشید.

وی در گفت‌وگوی کوتاهی با تسنیم، ضمن اشاره به چاپ‌های موجود از دیوان اشعار حاج ملاهادی سبزواری تأکید می‌کند: در هیچ یک از این چاپ‌ها، روش کار مشخص نیست و بر خواننده و پژوهشگر مبهم است که مصحّحان براساس کدام نسخه یا نسخ، کار تصحیح را انجام داده‌اند؛ بعضی از این چاپ‌ها (همانند چاپ حسن امین) نیز کاملاً ذوقی است. می‌خواهم بگویم نواقص و نارسایی‌های هرکدام از این چاپ‌ها به حدی است که لزوم تصحیح دوباره دیوان را گریزناپذیر می‌کند.

یکی از غزلیات خوش‌قالب و بلندمحتوا و عارفانه او که به استقبال از غزل پرمحتوای حافظ (روشن از پرتو رویت نظری نیست که نیست/ منّت خاک درت بر بصری نیست که نیست) سروده شده است، عبارت است از:

شورش عشق تو در هیچ سری نیست که نیست
منظر روی تو زیب نظری نیست که نیست

ز فغانم ز فراق رخ و زلفت به فغان
سگ کویت همه شب تا سحری نیست که نیست

نه همین از غم او سینه ما صد چاک است
داغ او لاله صفت بر جگری نیست که نیست

موسی‌ای نیست که دعوی انا الحق شنود
ورنه این زمزمه ‌اندر شجری نیست که نیست

گوش اسرار شنو نیست وگرنه "اسرار"
برش از عالم معنی خبری نیست که نیست

"اسرار" تخلص شعری حاجی سبزواری است. وی سه ساعت مانده به غروب 28 ذی‌الحجه سال 1289 قمری در سن 77 سالگی درگذشت. پیکر او پس از تشییع، در بیرون دروازه سبزوار (دروازه نیشابور) که امروزه به فلکه زند معروف است، به خاک سپرده شد.

ملامحمد کاظم ابن آخوند ملامحمدرضا سبزواری، از شاگردانش به رمز در تاریخ وفاتش چنین سروده است:

"اسرار" چو از جهان به در شد
از فرش به عرش ناله بر شد

تاریخ وفاتش ار بجویی
گویم "که نمرد، زنده‏‌تر شد"!

(در بیت دوم، جمع حروفِ عبارت "که نمرد، زنده‏‌تر شد" به حساب ابجد برابر 1289 قمری است یعنی سال وفات حاجی).


انتهای پیام/

منبع : خبرگزاری تسنیم


کلمات کلیدی :
اشتراک گذاری :

آخرین اخبار فرهنگی

جشن نیمه شعبان هیئت کجا برویم؟

 جشن نیمه شعبان هیئت کجا برویم؟
2024-02-26T06:01:07+03:30
هیئت‌ها و حسینیه‌های سراسر کشور همزمان با میلاد سراسر خیر و برکت امام زمان (عج) مراسم شادی و سرور برگزار می‌کنند.

شاعران به استقبال نیمه شعبان رفتند/ کاش، سَحر، خاک رهِ « مهدی موعود » شوم

 شاعران به استقبال نیمه شعبان رفتند/ کاش، سَحر، خاک رهِ « مهدی موعود » شوم
2024-02-26T06:01:06+03:30
شاعران فارسی زبان در آستانه نیمه شعبان در نشست ادبی «منتظران وصل» با تازه‌ترین سروده‌های خود به ساحت مقدس امام مزان عرض ارادت کردند.

بهترین دعا‌ها در شب نیمه شعبان به روایت امام صادق (ع)

 بهترین دعا‌ها در شب نیمه شعبان به روایت امام صادق (ع)
2024-02-26T06:01:06+03:30
امام صادق علیه‌السلام دربارۀ آداب شب نیمۀ شعبان، به یکی از بهترین دعاها اشاره می فرماید.

"پایان جنگ"، "عزل منتظری و بنی‌صدر" و "فوت احمد خمینی" موضوع گفت‌وگو با کارگردان "احمد"/ احمد آقا حتی یک «واو» به صحبت‌های امام دست نزد!

 "پایان جنگ"، "عزل منتظری و بنی‌صدر" و "فوت احمد خمینی" موضوع گفت‌وگو با کارگردان "احمد"/ احمد آقا حتی یک «واو» به صحبت‌های امام دست نزد!
2024-02-26T06:01:05+03:30
مصطفی رزاق کریمی کارگردان فیلم "احمد" درباره احمد خمینی صحبت کرد؛ از ۴۲ روز سالک شدن او تا ماجرای عزل منتظری و پایان جنگ. او گفت: کارگردان دیکته‌پ...

ویکی موعود با ۴۰ هزار مقالۀ تخصصی راه اندازی شد

 ویکی موعود با ۴۰ هزار مقالۀ تخصصی راه اندازی شد
2024-02-26T06:01:04+03:30
همزمان با میلاد سراسر سعادت حضرت مهدی موعود(عج) از ویکی موسسه فرهنگی هنری موعود عصر(عج) رونمایی شد.

«کتاب قانون» هر شب پخش می‌شود

 «کتاب قانون» هر شب پخش می‌شود
2024-02-26T06:01:04+03:30
تهیه‌کننده «کتاب قانون» با اشاره به اهمیت تولید برنامه‌های سیاسی در قالب‌های متنوع برنامه‌سازی، گفت: با استقبال مخاطبان و در آستانه برگزاری انتخاب...

بچه رویان در میدان جهاد رونمایی شد

 بچه رویان در میدان جهاد رونمایی شد
2024-02-26T06:01:03+03:30
«بچه رویان» عنوان دیوارنگاره‌ای است که در میدان جهاد و برای درمان نازایی رونمایی شد.

مهمترین اعمال شب و روز نیمه شعبان

 مهمترین اعمال شب و روز نیمه شعبان
2024-02-26T06:01:03+03:30
نیمه شعبان یکی از مهمترین روزهای سالم محسوب می‌شود و از نظر فضیلت در کنار شب قدر قرار گرفته است. اهل بیت(ع) این شب را از مقدمات شب قدر در تقدیر امور و تقسیم...

امام زمان (عج) در سورۀ بقره / رفتار منافقان در برابر منجی

 امام زمان (عج) در سورۀ بقره / رفتار منافقان در برابر منجی
2024-02-26T06:01:03+03:30
یکی از نشانه‌های نفاق آن است که فرد یا افرادی عهد خدا را نقض و اتصال خود با اهل بیت علیهم السلام را قطع کند؛ در این صورت زمینۀ افتادن آنها در ورطۀ فسادآفرین...

عیدی سینمایی تلویزیون در نیمه شعبان

 عیدی سینمایی تلویزیون در نیمه شعبان
2024-02-26T06:01:02+03:30
شبکه‌های تلویزیونی چند فیلم جدید و قدیمی را برای شب نیمه شعبان درنظر گرفته که شاید برای حوزه کودک پخش «پیشونی سفید» از جذابیت بالایی برخوردار باشد.

چگونه امام زمان(ع) پس از قرن‌ها انتقام خون امام حسین(ع) را خواهد گرفت؟

 چگونه امام زمان(ع) پس از قرن‌ها انتقام خون امام حسین(ع) را خواهد گرفت؟
2024-02-26T06:01:02+03:30
یکی از پرسش‌های مهم که سال‌ها ذهن انسان‌ها را به خود مشغول کرده، این است که چگونه امام زمان(ع) پس از قرن‌ها در دوران ظهور خود، انتقام خون امام حسین(ع) و شهد...

چشم به راه برای نیمه شعبان منتشر شد

 چشم به راه برای نیمه شعبان منتشر شد
2024-02-26T06:01:02+03:30
قطعه «چشم به راه» نخستین اثر صدران مایلی است که با موضوع انتظار تولید و منتشر شد.

مجلس آتی باید میزبان زنان متخصص و شایسته در حوزه زنان و خانواده و به دور از لابی‌گری سیاسی باشد

 مجلس آتی باید میزبان زنان متخصص و شایسته در حوزه زنان و خانواده و به دور از لابی‌گری سیاسی باشد
2024-02-26T06:01:01+03:30
زنانی باید به مجلس ورود کنند که فهم درستی از حوزه زن و خانواده داشته باشند و ریل قانون گذاری را از مجرای تخصصی حرکت دهند. مجلس نباید جایی برای افرادی باشد ک...

روزبه بمانی و علیرضا عصار در کنسرت دارکوب / خوانندگان ما آرتیست نیستند

 روزبه بمانی و علیرضا عصار در کنسرت دارکوب / خوانندگان ما آرتیست نیستند
2024-02-26T06:01:01+03:30
کنسرت شب گذشته گروه دارکوب درحالی برگزار شد که سه خواننده روی صحنه داشت و حضور روزبه بمانی و علیرضا عصار مخاطبان را غافلگیر کرد.

زودبرگرد بابای مهربون دنیا

 زودبرگرد بابای مهربون دنیا
2024-02-26T06:01:00+03:30
نماهنگ «زودبرگرد» به مناسبت نیمه شعبان در خبرگزاری تسنیم تولید و منتشر شده است.

پاسخ مهدی طائب دربارۀ حکم «حرمت عدم شرکت در انتخابات» از سوی امام خمینی

 پاسخ مهدی طائب دربارۀ حکم «حرمت عدم شرکت در انتخابات» از سوی امام خمینی
2024-02-26T06:00:59+03:30
حجت الاسلام مهدی طائب طی سخنانی دربارۀ جمله تاریخی امام خمینی مبنی بر حرمت عدم شرکت در انتخابات استدلالی ارائه کرد.

یادی از دوبلور فقید پرویز ربیعی/ صدایی که گوینده نقش‌های مکمل بود

 یادی از دوبلور فقید پرویز ربیعی/ صدایی که گوینده نقش‌های مکمل بود
2024-02-26T06:00:58+03:30
پرویز ربیعی از پیشکسوتان عرصه دوبله روز گذشته در منزل خود بر اثر ایست قلبی در سن ۸۴ سالگی درگذشت؛ صدای ماندگاری که هیچ وقت مخاطبان آن را فراموش نخواهند کرد.

شفیعی سروستانی: راهکار اصلاح جامعه هجرت به‌سوی امام عصر است / اقدامی برای آمادگی ذهن مردم برای ظهور نکردیم

 شفیعی سروستانی: راهکار اصلاح جامعه هجرت به‌سوی امام عصر است / اقدامی برای آمادگی ذهن مردم برای ظهور نکردیم
2024-02-26T06:00:58+03:30
شفیعی سروستانی می‌گوید: ذکر نام امام و بزرگداشت امام، امری در مسیر زمینه سازی ظهور به شمار می‌آید؛ ما دانسته و یا نادانسته واقعۀ ظهور را عقب می‌اندازیم. هیچ...

زمان تشییع پیکر پردیس افکاری مشخص شد/ خاکسپاری در قطعه هنرمندان

 زمان تشییع پیکر پردیس افکاری مشخص شد/ خاکسپاری در قطعه هنرمندان
2024-02-23T16:28:03+03:30
همسر زنده یاد پردیس افکاری خبر داد که روز دوشنبه هفتم اسفندماه مراسم تشییع پیکر وی به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) برگزار می‌شود.

غلامرضا صنعتگر قطعه جدیدش را به رهبرمعظم انقلاب تقدیم کرد

 غلامرضا صنعتگر قطعه جدیدش را به رهبرمعظم انقلاب تقدیم کرد
2024-02-23T13:41:23+03:30
غلامرضا صنعتگر خواننده پاپ جدیدترین قطعه موسیقی خود را به رهبرمعظم انقلاب تقدیم کرد.

عکس‌های جدید از پشت صحنه سریال «نون خ ۵»/ تاکید رییس صداوسیما بر ساخت فصل‌های جدید

 عکس‌های جدید از پشت صحنه سریال «نون خ ۵»/ تاکید رییس صداوسیما بر ساخت فصل‌های جدید
2024-02-23T13:27:43+03:30
پیمان جبلی در بازدید از پشت‌صحنه فصل پنجم سریال «نون خ»، به تولید فصل جدید این مجموعه در شرایط بسیار خاص و ویژه‌ اشاره کرد و گفت: امیدواریم مخاطبا...

صلوات شعبانیه | راه رسیدن به رضایت خدا

 صلوات شعبانیه | راه رسیدن به رضایت خدا
2024-02-23T11:41:01+03:30
فرازی از صلواتش شعبانیه گویای آن است که پیامبر صلی الله علیه و آله واسطۀ شفاعت امت و نیز راهی به‌سوی خداست.

شهرک غزالی میزبان کدام پروژه‌ها است؟ / از «تنها گریه کن» و «طوبی» تا «زیرخاکی۴»

 شهرک غزالی میزبان کدام پروژه‌ها است؟ / از «تنها گریه کن» و «طوبی» تا «زیرخاکی۴»
2024-02-23T11:41:00+03:30
مهدی میرچی مدیر شهرک سینمایی و تلویزیونی غزالی از ساخت مجموعه‌ها و فیلم‌هایی گفت که ما را با خودش به دهه شصت، ۷۰۰ سال پیش و داستان فریبرز باغ‌بیشه و حتی چند...

مهدویت و آخرالزمان یکی از جذاب‌ترین موضوعات روز دنیا است/ عشق از امام زمان جدا نیست

 مهدویت و آخرالزمان یکی از جذاب‌ترین موضوعات روز دنیا است/ عشق از امام زمان جدا نیست
2024-02-23T11:01:13+03:30
اثری که دائم در حال سیاه نمایی و گله و گذاری است نمی‌تواند مخاطب را تا پایان همراه خودش نگه دارد و موجب دلسردی جامعه می‌شود. اصلی‌ترین معیار در واقعه ظهور ا...

ویژگی‎های نماهنگی با موضوع امام زمان / کودک و نوجوان فراموش شده‌اند

 ویژگی‎های نماهنگی با موضوع امام زمان / کودک و نوجوان فراموش شده‌اند
2024-02-23T10:34:29+03:30
«عزیزم مهدی» تازه‌ترین پویشی است که توسط مرکز آوای انقلاب اسلامی (مأوا) پایه ریزی و در جمکران برگزار شد.

پردیس افکاری درگذشت

 پردیس افکاری درگذشت
2024-02-23T09:14:29+03:30
پردیس افکاری، بازیگر، عصر امروز، پنجشنبه ۳ اسفند ماه بر اثر بیماری از دنیا رفت.

«دیپلماسی سازندگی» در بازار نشر

 «دیپلماسی سازندگی» در بازار نشر
2024-02-23T09:14:26+03:30
کتاب دیپلماسی فرهنگی نوشته هادی حق‌پرست از سوی اندیشکده روابط بین‌الملل منتشر و روانه بازار نشر شد.

استفتاء از امام خامنه‌ای؛ حکم تخریب نامزدهای انتخاباتی چیست؟

 استفتاء از امام خامنه‌ای؛ حکم تخریب نامزدهای انتخاباتی چیست؟
2024-02-23T09:14:26+03:30
رهبر معظم انقلاب به استفتاء درباره «تخریب نامزدهای انتخاباتی» پاسخ گفتند.

تبیین ارتباط ظهور امام زمان (عج) با انتخابات

 تبیین ارتباط ظهور امام زمان (عج) با انتخابات
2024-02-23T09:14:25+03:30
امام زمان (عج) برای یک امر سیاسی می‌آیند، برای «لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّه‏» (توبه؛ ۳۳) این یک امر سیاسی است، برای حکومت می‌آیند، برای این...

سیمای امام زمان در سورۀ بقره

 سیمای امام زمان در سورۀ بقره
2024-02-23T09:14:25+03:30
وقتی از زاویه نگاه مهدویت سراغ سوره های قرآن می رویم، مشاهده می کنیم آنچه که ما به اسم تفسیر تاکنون خوانده بودیم، برداشتی ذوقی از قرآن بود.
X فیلم جدید فیلم جدید دانلود فیلم و سریال تبلیغات شما (پیام به تلگرام)