میرنیوز
به گزارش ایسنا، آمایش سرزمین؛ به استفاده بهینه و عقلانی از امکانات موجود فضا مثل زمین، جمعیت و ... گفته میشود. کلیدیترین عامل در دهههای آینده اتکا به دانش، توجه به گستره علوم در حوزههای مختلف، توسعه علمی و فناوری و تعامل مستمر شهروندان و مراکز علمی و آموزشی است. به همین خاطر توازن و تعادل مراکز آموزش عالی در مناطق مختلف، از مواردی است که در رفع نابرابری و تبعیضهای مکانی اهمیت زیادی دارد.
به همین دلیل پژوهشگران با انجام یک مطالعه پراکنش مراکز آموزش عالی در ایران را مورد بررسی قرار دادند و تناسب بین توانمندیهای آموزشی استانهای ایران و توسعه صنعتی هر استان را بررسی کردند.
در این مطالعه بیش از یازده متغیر مرتبط با بخش آموزش عالی و صنعت برای ۳۱ استان در بازه زمانی ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸ تحلیل شد.
در این مطالعه سه شاخص تعداد دانشگاه به تفکیک تولیت، تعداد دانشجو و تعداد شرکتهای دانشبنیان؛ مهمترین عوامل در ارتباط با رشد بخش صنعت استانهای کشور شناخته شدهاند. متغیرهای «سهمیه مناطق» و «سهمیه اختصاصی» بر رشد بخش آموزش عالی کشور اثر مثبت گذاشتهاند. بدین معنی که استانهای با سهمیه دریافتی بیشتر، رشد شاخص بالاتری داشتهاند. این در حالی است که عامل فاصله از مرکزیت جغرافیایی و ضعف در شاخصهای تعیینشده، یکی از عوامل توسعه آموزشی و متعاقبا توسعه صنعتی بخشهایی از کشور قلمداد میشود.
یکی از عوامل دیگر؛ درجه تفرق یا «تمرکز جمعیت» است. میزان تفرق، اثر منفی و معنادار بر رشد شاخصها میگذارد. به این معنی که مراکز استانهایی با درجه تفرق بالاتر، جذب اعتبارات کمتری در بخش صنعت و آموزش عالی داشتهاند.
همچنین شاخص مرکزیت سیاسی و جایگاه کلانشهرهای کشور در رشد و جذب اثر مثبت و معنادار گذاشته است؛ یعنی استانهایی که جایگاه بالاتری از تقسیمات سیاسی-اداری را به خود اختصاص دادهاند، رشد شاخصهای بالاتری داشتهاند. این واقعیت نشاندهنده محوریت نقشهای تفویضشده در طول برنامههای توسعه اجتماعی و اقتصادی، قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران، در رشد و جذب توسعه صنعتی و آموزشی استانهای منتخب کشور است.
بر اساس یافتههای این تحقیق؛ توسعه آموزش عالی، تاثیر مثبت و معناداری بر صنعتی شدن استانها میگذارد. بر اساس آن میتوان گفت تمرکز مراکز آموزش عالی و زیرساختهای صنعت در استانهای ایران و همبستگی فضایی این دو بخش، در توسعه منطقهای، تاییدکننده اثرگذاری شدید آموزش عالی بر توسعه صنعتی و متعاقبا تقاضای بازار کار بر مبنای آموزش عالی است. بر همین اساس میتوان مشاهده کرد که استانهایی که زیرساختهای ضعیف در بخش آموزش عالی داشتهاند، توسعه صنعتی ناچیزی را شاهد بودهاند.
نتایج نشان میدهد بیشترین تمرکز این دو بخش (توسعه آموزش عالی و صنعتی) در استان تهران و کریدورهای ارتباطی تعریفشده شکل گرفته است. میتوان دلیل این مهم را دسترسی واحدهای تولیدی صنعتی و دانشبنیان به نیروی کار ماهر و تحصیلکرده در این منطقه، دانست. در نتیجه میتوان گفت عواملی مانند دسترسی به بازار مصرف و تقاضای منطقهای (آموزشی) باعث ایجاد تمرکز بالا در صنعت استان تهران شده است.
بر اساس نتایج این پژوهش، استانهای کردستان، چهارمحال و بختیاری، ایلام، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، بوشهر، زنجان و اردبیل، دارای کمترین زیرساختهای آموزش عالی در کشور و متعاقبا توسعه صنعتی هستند.
به گفته پژوهشگران این مطالعه: «فقدان توسعه زیرساختهای آموزش عالی، ادامه خروج منابع آموزشی و سرمایههای خلاق انسانی از استانهای کمتر توسعهیافته تا تداوم مهاجرت از مناطق عقبمانده و کمتر توسعهیافته به مناطق پیشرو و برخوردار کشور، ناپایداری توسعه ملی، تمرکز فعالیتهای اقتصادی در مناطق خاص، افزایش واگرایی و نارضایتی از مرکز و توسعهنیافتگی درمناطق مرزی کشور را به دنبال داشته است».
در انجام این پژوهش رامین قربانی، کرامتالله زیاری، مریم سجودی و ابراهیم فرهادی؛ پژوهشگران گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تهران، به همراه شاخوان عبداللهحسین؛ استادیار دانشگاه گرمیان سلیمانیه عراق، مشارکت داشتند.
یافتههای این مطالعه به صورت مقاله علمی با عنوان «تحلیل برهمکنش کارکرد آموزش عالی و صنعت در ایران از منظر آمایش سرزمین» در دوفصلنامه آمایش سرزمین منتشر شده است.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
اعضای شورای راهبری هوش مصنوعی معرفی شدند/ایجاد زیر ساخت هوش مصنوعی در دستور کار ۱۰ نهاد
آتشسوزی جنگلی موجب رشد حیات دریایی میشود!
استرس کاری ریسک بیماری قلبی را در مردان افزایش می دهد
۲.۵ میلیون ایرانی در اهدای خون مشارکت دارند
چین در شرق تهران بیمارستان هوشمند احداث می کند
راه اندازی ۶۰ هزار تخت بیمارستانی در کشور
وزارت بهداشت برای اولین بار سرایدار استخدام میکند
زمان اخذ رأی در انتخابات نظام پرستاری افزایش یافت
هوای آلوده و افزایش ریسک سرطان سینه/ درمان سوءهاضمه با زردچوبه
بیماری هزارچهره را جدی بگیریم/ عوارض بیماری سلیاک
اهمیت تولید محصولات غذایی فاقد گلوتن برای بیماران سلیاک
نشست چالشهای زنجیره تأمین دارو در ایران برگزار میشود
چگونه از ابتلا به سرماخوردگی جلوگیری کنیم
خرید اعتباری محصولات پتروشیمی به نفع صنعت دارو است
چه کسانی پرونده الکترونیک سلامت دارند
بررسی راهکارهای ورود ایران به بازار دارویی اوراسیا
جامعه پزشکی باید تخصص را همراه تعهد حرفهای داشته باشد
هفته دفاع مقدس فرصتی برای انتقال مفاهیم بهداری رزمی
نشست چالش های قیمت گذاری دارو برگزار میشود
دانش آموز بدون صبحانه مدرسه نرود/ میان وعدههای سالم
وزیر بهداشت زنگ دبیرستان شهید آوینی را نواخت
۱۰ هزار نیروی پرستاری در بخش درمان استخدام می شوند
بازدید سرزده عین اللهی از بیمارستان شفا یحیاییان
۲۲ بیمار کرونایی در یک هفته گذشته فوت شدند
داروی ایرانی از طریق صادرات به دنیا معرفی میشود
ایران دارای قویترین نظام سلامت در منطقه است
ادعای دخالت وزارت بهداشت در انتخابات نظام پرستاری رد شد
اورژانس تهران در هفته گذشته ۲۰ هزار مأموریت انجام داد
جهان امروز با کمبود آب و غذای سالم مواجه است
تایید موفقیت نخستین واکسن ایرانی کرونا