میرنیوز
دکتر رفیعی‌تبار: تقلب در علم یک نوع جنایت است
2021-04-05T06:57:34+04:30
به گزارش ایسنا، "تقلب در هیچ حوزه‌ای جایز نیست و در حوزه علم و فناوری هیچ جایگاهی ندارد" این گفته دکتر هاشم رفیعی‌تبار استاد دانشگاه شهید بهشتی است که درباره انتشار گزارش جدید نیچر در خصوص تقلبات علمی سه کشور "ایران"، "روسیه" و "چین" اعلام کرد.
به اعتقاد دانشمندان کشور زمانی که مبنای ارتقا اساتید انتشار مقاله در ژورنال‌های بین‌المللی باشد و نه نوآوری و تولید دانش فنی؛ ما همچنان باید شاهد رفتارهای غیر اخلاقی در حوزه تولیدات علمی باشیم. شاید این امر یکی از دلایلی باشد که هر از چندگاهی شاهد انتشار گزارشی از ارسال مقالات جعلی از سوی برخی از دانشگاهیان کشور به ژورنال‌های بین‌المللی هستیم؛ نمونه آن هم مقاله‌ای از سوی یکی از محققان کشور در سال ۱۳۸۷ در یکی از مجلات معتبر بین‌المللی به چاپ رسید، ولی این نشریه اعلام کرد ۸۵ درصد آن مشابه مقالات دیگر علمی است و یک مقاله تقلیدی شناخته شد.
نمونه دیگر در سال ۱۳۸۸ با انتشار مقاله‌ای در مجله Engineering with Computers بود که بسیاری از بخش‌ها و تصاویر آن کلمه به کلمه کپی‌برداری از مقاله دو دانشمند کره‌ای بوده است. همچنین نسبت به مقاله منتشر شده در سال ۲۰۰۲ نیز اعلام شد بخش‌هایی از این مقاله کپی‌برداری از مقاله‌ای است که در سال ۲۰۰۳ در یک کنفرانس ارائه شده بود.
در خصوص یکی دیگر از مقالات ارسال شده از ایران، مضمون «کپی‌برداری از سه مقاله مختلف به طور همزمان» اعلام شد و مجله منتشرکننده مقاله را به دلیل کپی‌برداری ۶۲ درصدی از محتوای مقاله دیگری، پس فرستاد. علاوه بر آن در مقاله‌ای که در خصوص بررسی آلودگی محیط زیست به رشته تحریر درآمد، آمارهایی در آن آمده بود که اعلام شد این داده‌ها از مقاله‌ای مربوط به کشور مجارستان کپی‌برداری شده است.
اما بدتر از همه، گزارش سال ۹۵ "الزویر" (Elsevier) در خصوص تقلب علمی از سوی محققان ایرانی بود که به گفته مسوولان، تقلب صورت گرفته در این مقاله شدیدترین نوع تقلب در حوزه مقالات علمی بوده است.
طبق گزارش موسسه انتشارات الزویر، گروهی از دانشگاهیان ایرانی با پیشنهاد داوران غیرواقعی در جریان بررسی مقالاتشان، تقلب کرده‌اند. بر این اساس گزارش، نویسنده مسوول این مقالات یک دانشیار فیزیک دانشگاه آزاد اسلامی است و این مقالات در مجلات ذیل به چاپ رسیده است:
International Journal of Hydrogen Energy
Results in Physics, Journal of Crystal Growth
Journal of Alloys and Compounds
International Journal of Thermal Sciences and Fusion Engineering and Design
بر اساس اعلام الزویر، ۲۶ مقاله علمی از نویسندگان ایرانی به دلیل تقلب در داوری از سوی ناشر از لیست مقالات مجلات الزویر حذف شدند.
همچنین در همین سال ناشر مجلات نیچر، ۵۸ مقاله دانشمندان ایرانی را بخاطر جعل علمی و دستکاری توسط نویسندگان تعلیق کرد. گزینش این مقالات در ادامه موارد کشف شده مشابه در سال ۲۰۱۵ بوده است. بر اساس بررسی‌های انجام شده در وزارت علوم، مجموع نویسندگان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در تهیه ۵۸ مقاله خارج شده از "نیچر" ۳۹۸ نفر بودند که از این تعداد ۲۲ نفر از وزارت علوم، ۳۰ نفر از وزارت بهداشت و ۶ نفر از دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان نویسنده مسؤول (Author correspondent) بودند.
تعداد نویسندگان همکار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ۱۱۶ نفر، وزارت بهداشت ۱۶۴ نفر و از دانشگاه آزاد عدد ۶ نفر و تعداد کل نویسندگان این مقالات در وزارت علوم ۱۳۸ نفر، در وزارت بهداشت ۱۹۴ نفر و در دانشگاه‌آزاد ۶۶ نفر را نشان می‌دهد.
در آبان ماه سال ۱۳۹۸ نیز اخباری منتشر شد که گویای اتهامات " دکتر علی نظری"، پژوهشگر ایرانی دانشکده مهندسی دانشگاه "سوینبرن" استرالیا مبنی بر تقلب علمی و کپی‌برداری منتشر و گفته شد پس از تحقیقات طولانی این تخلفات به اثبات رسیده است.
این محقق ایرانی به پشتوانه تحقیقات خود موفق به جذب بودجه‌ای به ارزش بیش از یک میلیون دلار، از بودجه‌های عمومی شورای تحقیقات استرالیا، از جمله بورس پروژه‌های اکتشافی شده است.
در اوایل نوامبر ۲۰۱۶ نیر دو موسسه انتشارات علمی معتبر "بیومد سنترال" (Bio Med Central) و "اشپرینگر" (Springer)، از حذف ۵۸ مقاله منتشرشده در هفت نشریه علمی خبر دادند که ۲۸۲ پژوهشگر ساکن ایران مؤلف آنها بوده‌اند. در آن زمان علاوه بر حذف ۵۸ مقاله ایرانی، ۴۹ مقاله دیگر هم برای تقلب‌های احتمالی از سوی "اشپرینگر نیچر" (ناشر مجله نیچر) تحت بررسی قرار گرفتند.
در ادامه این روند در هنگامی که ما در تعطیلات نوروز بودیم، گزارش جدید دیگری در نیچر تحت عنوان " مبارزه علیه کارخانجات تولید مقالات جعلی که علم ساختگی تولید می‌کنند" منتشر شد و در آن نقل شده است که ارائه مقالات جعلی و قلابی بیشتر از سوی ۳ کشور "ایران"، "چین" و "روسیه" ارائه می‌شود ضمن آنکه در این گزارش تصویری از شکل گیری وسیع شرکت‌هایی ارائه می‌دهد که در ازای دریافت مبالغی پول، انواع پایان نامه، پروپوزال و مقالات علمی را به فرد متقاضی ارائه می‌دهند.
از ارائه دیتاسازی ویروس کرونا تا بهره‌برداری از ایمیل دانشمندان
دکتر هاشم رفیعی‌تبار، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و پایه‌گذار علم و فناوری نانو در ایران و عضو وابسته گروه علوم پایه فرهنگستان علوم در گفت و گو با ایسنا در همین رابطه با اشاره به انتشار مقاله‌ای در روز سوم فروردین ماه سال جاری در نشریه معروف نیچر که در ایسنا با تیتر "مبارزه علیه کارخانجات تولید مقالات جعلی که علم ساختگی تولید می‌کنند" منتشر شد، گفت: در این مقاله به نقل از "لورا فیشر" سردبیر اجرایی ژورنال "پیشرفت‌ها" وابسته به انجمن سلطنتی شیمی انگلستان اعلام شد که شباهت‌های بسیار زیاد و واضحی میان مقالات پژوهشی که به این ژورنال ارائه شده، یافته شده است و به رغم آنکه وابستگی نویسندگان آنها به نهادهای پژوهشی و دانشگاهی مختلف بوده است، معذالک تصاویر و تیتر این مقالات با یکدیگر شباهت‌های بسیاری دارند.
وی ادامه داد: در این مقاله ذکر شده که در ژانویه ۲۰۲۱ (۲ ماه قبل) بعد از بررسی‌های انجام شده بر روی مقالات ارجاعی به این ژورنال، بیش از ۶۸ مقاله تقلبی شناسایی شده و از رده خارج شدند. ضمن آنکه ویراستاران دو ژورنال دیگر از این انجمن اعلام کردند که آنها هم تعدادی از مقالات را از ژورنال‌های خود خارج کرده‌اند.
رفیعی‌تبار، انجمن سلطنتی شیمی انگلستان (Royal Society of Chemistry) را مرکز بسیار معتبری در دنیا توصیف کرد و یادآور شد: ویراستاران ژورنال‌های این انجمن همچنین اعلام کردند ۱۵ مقاله دیگر نیز تحت بررسی است و این ویراستاران نام این اقدام (تهیه مقالات جعلی) را "کارخانجات کاغذ سازی" نامگذاری کردند؛ چرا که در این زمینه شرکت‌هایی ایجاد شده‌اند که با قبول سفارشات، برای افراد متقاضی مقاله تهیه می‌کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با بیان اینکه در این مقاله مجله نیچر تاکید شده که بیشتر مقالات جعلی از بیمارستان‌های کشور چین سرچشمه گرفته است، اظهار کرد: ما مشاهده کردیم که در جریان پاندمی کووید-۱۹، مقالاتی که از آن کشور در زمینه ویروس کووید-۱۹ ارسال و منتشر می‌شوند، از نظر علمی بسیار ضعیف بوده و حتی در آنها عددسازی و دیتاسازی و دستکاری اطلاعات به چشم دیده شده است!
وی با بیان اینکه در مقاله نیچر عنوان شده است که علاوه بر چین دو کشور "ایران" و "روسیه" نیز اقدام به تهیه مقالات جعلی می‌کنند، اضافه کرد: بر این اساس ناشران این ژورنال‌ها اعلام کرده‌اند که ما "قربانی برنامه منظمی جهت تولید سیستماتیک پژوهش‌های قلابی بوده‌ایم و این تنها شامل ما نشده بلکه تعداد دیگری از ناشران نیز قربانی این مساله شده‌اند. به گونه‌ای که تا سال گذشته تعداد ۳۷۰ مقاله از چرخه انتشار خارج شدند.
عضو وابسته گروه علوم پایه فرهنگستان علوم با بیان اینکه بر اساس اعلام ژورنال معروف "بیو شیمی سلولی" ((JCB))، در ماه فوریه سال گذشته از ۱۳۷ مقاله‌ای که این ژورنال دریافت کرده، ۲۳ مقاله تقلبی بوده است، ادامه داد: علاوه بر آن در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۶ (۲۶ شهریور ماه سال ۱۳۹۵)، خبرنگار مجله ساینس امریکا در بازدید از تهران در زمینه مقاله‌نویسی سفارشی در ایران، به همراه تصاویری از وضعیت خرید و فروش مقالات و پایان نامه‌های دکترا و کار شناسی ارشد قلابی در مقابل دانشگاه تهران، گزارش مفصلی را منتشر کرد. در مقاله نیچر اشاره شده است که نشر سازمان یافته مقالات تقلبی موضوع جدیدی نیست و رئیس بخش انتشارات "الزویر"، که یکی از نهادهای انتشاراتی بسیار معتبری در دنیا است، نیز به نیچر اعلام کرد که شاهد این ماجرا (انتشار مقالات تقلبی) از چند کشور به ویژه کشورهای "ایران، چین و روسیه" هستیم و این کشورها علاوه بر تقلب و جعل در تهیه مقالات علمی، حتی از ایمیل‌های افراد معروف نیز استفاده می‌کنند تا ناشران ژورنال‌های علمی تصور کنند که محققان و دانشمندان معروف در تهیه آن مقاله همکاری داشته‌اند. البته ناشرین دیگری نیز این به این موضوع اذعان داشته‌اند.
این دانشمند دو درصد برتر دنیا، با بیان اینکه در خصوص خروجی‌های علمی کشور چین باید با دید تردید نگریسته شود، افزد: من داور چندین ژورنال علمی کشور انگلستان هستم و مقالاتی که به ویژه از آن کشور برای من ارسال می‌شود، مقالات عموماً بی‌کیفیتی هستند که طبق نظر ما صرفاً برای دریافت حمایت‌های مالی، ارتقاء شغلی و یا دریافت پژوهانه از دولت و نهادهای خودتهیه شده‌اند و در بسیاری از مواقع از آنها خواسته‌ایم که روش‌های محاسباتی، یا اندازه‌گیری آزمایشگاهی خود را به ژورنال مربوطه ارسال کنند که بارها از ارسال آنها از سوی محققان آنها امتنا شده است.
وی با اشاره به مقاله نیچر، با تاکید بر اینکه یکی از کارهای خطرناکی که اخیراً مشاهده شده است ، توالی‌سازی قلابی ژن‌های سرطانی بوده است، گفت: برای شناسایی یک ژن لازم است توالی DNA و یا RNA آن استخراج شود که دیده شده است که این توالی‌سازی‌ها به طور مصنوعی گزارش شده‌اند، و به خصوص اکنون از آنجایی که شیوع ویروس کرونا در جهان بحران بزرگی ایجاد کرده است، متاسفانه در حال حاضر هر اطلاعات توالی‌سازی که در زمینه این ویروس برای ژورنال‌های علمی ارسال شود، تقریباً قابل انتشار ارزیابی می‌شوند.
نادیده گرفته شدن کیفیت مقالات در ایران
این عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه چندین سال است که در ایران مساله کیفیت مقالات به کنار گذاشته شده و تنها مساله کمیت مقالات مد نظر است، خاطر نشان کرد: این امر به دلیل ارتقا رتبه اعضای هیات علمی‌ها و یا استخدام اولیه آنها است. از این رو ما در دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی اعلام کردیم که برای ارتقا رتبه و یا استخدام اولیه متقاضی حتی اگر مقاله آنها در ژورنال‌های Q۱ هم منتشر شده باشد، ما باید کیفیت این مقالات را مستقلا مورد ارزیابی قرار دهیم؛ چرا که ممکن است داوران آن مقاله در ارزیابی‌های خود اشتباه کرده یا از تخصص کافی برخوردار نبوده‌اند و یا حتی با پرداخت هزینه‌های نسبتاً بالا آن را دریک مجله open access به چاپ رسانیده باشند.
دکتر رفیعی‌تبار اضافه کرد: بر این اساس است که در این مقاله نیچر نیز آمده است که باید کمیته‌ای تشکیل شود تا اصالت و درستی مقالات ارزیابی شوند.
وی با تاکید بر ضرورت دقت و وسواس در تایید کیفیت مقالات علمی، به اقدام برخی از محققان اشاره کرد که تقریباً هر ۴ روز یک مقاله منتشر می‌کنند و افزود: این دسته از محققان در طول سال بیش از ۱۰۰ مقاله منتشر می‌کنند که این امر امکانپذیر نیست. من در طول سال با همکاری بهترین دانشجویان ممکن است ۴ یا احیاناً ۶ مقاله اصیل و دارای نوآوری منتشر کنیم؛ چرا که هدف ما از کار پژوهشی "تولید فناوری و ثروت در جامعه از طریق کار برد پژوهش های اصیل" و "سهیم شدن در به جلو راندن مرزهای دانش" است و از این طریق است که می‌توان نام نیکی برای ایران در دنیا ایجاد کرد.
رفیعی‌تبار با اشاره به موفقیت‌های برخی از محققان ایرانی که کتاب‌های خود را در ایران تالیف کردند و از سوی معتبرترین موسسات انتشاراتی دنیا منتشر شده‌اند، اظهار کرد: ولی با انتشار مقالات علمی جعلی نام نیک این محققان نیز در دنیا از بین می‌رود به گونه‌ای که مقاله "ساینس" در شهریورماه سال ۱۳۹۵ به معنای واقعی، آبروریزی برای ایران بود و انجمن فیزیک ایران نیز نامه‌ای در این زمینه منتشر کرد.
این دانشمند دانشگاه شهید بهشتی با تاکید بر اینکه در گزارش اخیر نیچر درباره ایران و روسیه نوشته شده است که تهیه مقالات قلابی تبدیل به یک صنعت در این کشورها شده است، ادامه داد: کافی است به شرکت‌های تهیه مقالات جعلی مراجعه شود تا با پرداخت هزینه‌ای، برای شخص، مقاله تهیه کنند و اخیراً نیز در ایران در این مقالات جعلی نام نویسنده مسوول را دانشگاه و یا سازمان مربوطه اعلام می‌کنند که برخی از دانشگاه‌ها این افراد را شناسایی و آنها را توبیخ کرده‌اند.
وی با تاکید بر ضرورت توبیخ این دسته از افراد که اقدام به تهیه مقالات جعلی می‌کنند، گفت: این افراد همانند افرادی که مرتکب جرم می‌شوند باید توبیخ شوند. من مشاهده کردم فردی بود که مقاله یک نویسنده خارجی را در مقاله خود کپی کرده و کاملا واضح است که حتی زبان انگلیسی استفاده شده در آن مقاله زبان انگلیسی خودش نیست و ما قادر به تشخیص آن بودیم.
این بنیانگذار علم نانو در ایران ادامه داد: اشکال کار ما این است که در ایران مساله کمیت‌گرائی در انتشار مقالات پژوهشی دست بالا را گرفته است به گونه ای که تفکر "هر چه بیشتر بهتر" غالب شده است. آمارها نیز بر اساس تعداد مقالات منتشر شده رتبه ایران در دنیا اعلام می‌شود، ولی اینکه این مقالات چه تعداد ارجاعات از چه نهادهایی داشته‌اند اعلام نمی‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه ارائه چنین آمارهایی صرفاً می‌تواند جنبه تبلیغاتی داشته باشد ، یادآور شد: کشورهایی که در مقاله نیچر برای انتشار مقالات جعلی نام برده شده است، به ویژه کشور چین، در این زمینه ید طولایی دارند. نمی‌توان به کیفیت مقالات کشوری اعتماد کرد که سالی ۲۰۰ هزار مقاله تولید می‌کند؛ چرا که حتی تعدادی از محققان برجسته آن کشور، که مقالات آنها در ژورنال نیچر منتشر شده است، به این وضعیت راه‌اندازی کارخانه‌های کاغذسازی حاکم در کشور خود اعتراض کردند.
رفیعی‌تبار، پایان‌دادن به تولید علمی از طریق" کاغذسازی" را نیازمند یک جریان فرهنگی دانست که در صورت انتشار مقالات جعلی و قلابی باید سرشکستی افرادی که در این زمینه فعال هستند فراهم شود و باید از نهادهای علمی اخراج شوند، اضافه کرد: من نمی‌توانم تصور کنم که فردی، استاد و یا استادیار باشد و با دانشجوی دکتری خود مقالات دستکاری شده و قلابی تهیه کند و همچنان در دانشگاه خود از مقام و موقعیت برخوردار باشد.
وی انتشار مقاله سوم فروردین ژورنال نیچر کشور انگلستان و مقاله ساینس کشور امریکا در سال ۱۳۹۵ را برای اعتبار محققان خوش نام ایرانی نامطلوب توصیف کرد و گفت: ژورنال نیچر معروف‌ترین مجله علمی دنیا است و به غیر از وقفه کوتاهی در خلال جنگ جهانی دوم که ساختمان آن از سوی آلمانی‌ها بمباران شد، از سال ۱۸۶۹ میلادی به طور منظم منتشر می‌شود و مرجعیت علمی آن در دنیا اثبات شده است.
رفیعی‌تبار اضافه کرد: از سوی دانشمندان و محققان ایرانی نیز مقالات خوب در نیچر به چاپ رسیده و باعث افتخار کشور است، ولی چنین گزارشی که در آن درج می‌شود که در کشورهای روسیه، ایران و چین در "مقیاس صنعتی" ( یعنی تولید انبوه) مقالات تقلبی تولید می‌شوند بسیار نامطلوب و ناشایست است و وزارتخانه‌های علوم و بهداشت نیز در این زمینه بارها هشدار داده‌اند ولی متاسفانه همانند بسیاری از هشدارها، اهمیتی به آنها داده نشده و الان وضعیت بحرانی شده است.
وی همچنین به گزارش دانشگاه استنفورد امریکا و موسسه اسکوپوس اشاره کرد و گفت: بر اساس آن گزارش، تعدادی از محققان ایران رتبه دانشمندان دو در صد برتر در دنیا را کسب کرده‌اند که ۱۵ نفر آنها از اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در رشته‌های گوناگون بودند، و من اکنون در برابر این سوال هستم که در مقابل گزارش نیچر چه پاسخی می‌توانیم ارائه دهیم؟!
به گفته این دانشمند، زمانی که ساینس گزارش خود را منتشر کرد، با همکاری معاون اسبق پژوهشی وزارت علوم پاسخی به آن داده شد که موضوع مورد گزارش ساینس درست است و در برخی از موارد این اقدامات تقلبی صورت می‌گیرد ولی مشمول همه محققان ایرانی نمی‌شود. ولی برای گزارش نیچر چه پاسخی می‌توان به آنها داد؟! ما می‌دانیم ومشاهده کرده‌ایم که چه اقداماتی برای تهیه مقالات جعلی صورت می‌گیرد.
قانونی که فعلا بر روی کاغذ موجود است
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به تصویب قانون مقابله با تقلب و تخلف علمی با تاکید بر اینکه این قانون بر روی کاغذ موجود است، گفت: این قانون در برخی از دانشگاه‌ها اجرایی شده است به گونه‌ای که بر اساس اعلام وزارتخانه‌های علوم و بهداشت رتبه‌های عده‌ای از اعضای هیات علمی تقلیل کردند، ولی به نظر من باید این فرهنگ را از بین برد و کاهش رتبه برای توبیخ چنین افرادی کافی نیست و چنین کسانی نباید جایگاهی در دانشگاههای کشور داشته باشند.
وی دانشگاه را محلی برای تولید علم، صلابت علم و اخلاقیات علمی توصیف کرد و یادآور شد: دانشگاه تنها محل انتقال علم نیست و ما باید در تولید علم کوشا باشیم و در علم، تقلب جایگاهی ندارد؛ چرا که اگر دریک RNA و یا DNA توالی‌یابی تقلبی صورت گیرد و بر پایه این توالی‌یابی تقلبی، واکسن و یا دارویی تولید شود، جان میلیون‌ها نفر در خطر می‌افتد که یک نوع جنایت است.
رفیعی‌تبار با تاکید بر اینکه باید درهای ورود دانشگاه‌ها بر روی افرادی که قصد تقلب دارند بسته باشد، خاطر نشان کرد: قوانینی برای مقابله با تقلب مصوب شد ولی فراگیر نیست و لازم است در دانشگاه‌ها کمیته‌ای برای بررسی تقلبات علمی راه‌اندازی شود و در صورتی که این کمیته تخلفات را کشف کرد، فرد از جایگاهی که دارد برکنار شود.
وی به برخی از سواستفاده‌ها در حوزه‌های علمی اشاره کرد و گفت: در یکی از کتاب‌هایی که تالیف کردم، به نقل از یک محقق چینی از یک منحنی مقاله وی استفاده کردم و رفرنس آنرا هم البته دادم. چندی بعد ایمیلی از وی دریافت کردم که از من خواسته بود که نامه‌ای برای وی ارسال کنم تا این محقق چینی با کمک آن نامه، بعنوان یک محقق، بتواند برای دریافت گرین کارت خود در امریکا از آن استفاده کند. همچنین تقاضاهائی متاسفانه از جانب برخی از ایرانیان هم انجام گرفته است.
عضو وابسته گروه علوم پایه فرهنگستان علوم با تاکید بر اینکه من شنیده‌ام که چنین اقداماتی مُد شده است، افزود: اینها جنبه‌هایی هستند که هر روز با آن مواجه می‌شویم ولی در حال حاضر مساله کارخانجات تولید مقالات جعلی مساله اصلی است؛ چرا که این کارخانجات شرکت‌هایی هستند که سفارش می‌گیرند و حتی تبلیغات دارند و پیامک آنها به طور روزانه برای همه ارسال می‌شود و در فضای مجازی علنا تبلیغ می‌کنند و اگر با آنها تماس گرفته شود اعلام می‌کنند که ۳ میلیون برای تهیه پایان‌نامه کارشناسی ارشد، ۵ میلیون برای تز دکتری و یک میلیون برای پروپوزال و غیره طلب می‌کنند!
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز سرقت علمی دانشگاه شهيد بهشتي نانو نیچر تقلب علمی خرید و فروش پایان‌نامه مقاله فروشی پایان نامه فروشی میدان انقلاب
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار علمی
افسردگی از شایع‌ترین اختلالات روانپزشکی است
نشست مسئولان حوزه‌های بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد برگزار شد
انتصاب مشاور رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی در امور فرهنگی
درمان بیماری ایدز در کشور رایگان است
کنگره بین المللی «سلامت در حوادث و بلایا» برگزار می‌شود
نخستین کلوز آپ از ستاره درحال مرگ در کهکشان همسایه ثبت شد
مهلت درخواست رشته‌های تحصیلی در حوزه‌های استانی تمدید شد
این مُسکن‌ها خطر خونریزی داخلی را افزایش می‌دهند
مهاجرت ۲۵ درصد اساتید؛ تلاش برای رفع مشکلات اقتصادی
وزارت بهداشت طب سنتی و مکمل را به رسمیت می‌شناسد
باید هزینه سلامت را با سبک زندگی سالم پایین بیاوریم
حسگر محققان ایرانی محیط آبزیان را ایمن نگه می‌دارد
عامل مهم ابتلا به تب دنگی در جهان
هزینه درمان ۸۰۰ هزار مصدوم ترافیکی روی دست نظام سلامت!
مهاجرت ۲۵ درصد اساتید/ تلاش برای رفع مشکلات اقتصادی اساتید
مهاجرت ۲۵درصد اساتید/ تلاش برای رفع مشکلات اقتصادی اساتید
اظهارات وزیر علوم درباره انتصابات و آمار دانشجویان اخراجی و تعلیقی
سه فاکتور خطر سکته مغزی/ آسان‌ترین راهکار کاهش استرس و اضطراب
قدیانی: دانشجویان بسیجی باید پرچمدار مراکز تحقیقاتی باشند
دانشجویان بسیجی باید پرچمدار مراکز تحقیقاتی باشند
نحوه ارائه خدمات پیامک انبوه برای کاهش شکایت کاربران بررسی شد
همکاری دانشگاههای شهیدبهشتی و شریف در حوزه هوش مصنوعی و رباتیک
مشکلات رزیدنت‌ها بررسی و رفع خواهد شد
شرایط پذیرش دانشجویان استعداد درخشان در دانشگاه شریف اعلام شد
ثبت‌نام دانشجویان استعداد درخشان در دانشگاه علم و صنعت تمدید شد
نوجوانان استرالیایی در آستانه محدودیت استفاده از شبکه‌های اجتماعی
ظفرقندی: موافق درمان رایگان سالمندان نیستم
افزایش ۲۰ درصدی مسمومیت با مونوکسید کربن در سال جاری
هر ایرانی صاحب شناسنامه سبک زندگی می‌شود
رشد تعداد مشترکین و ضریب نفوذ خدمات ارتباطی
