میرنیوز
نقش علل زنانه و مردانه در بروز سقط مکرر
2020-09-01T11:41:58+04:30
به گزارش خبرگزاری مهر، آتوسا کریمی جراح و متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ ناباروری و سعید آراسته جراح و متخصص اورولوژی و فلوشیپ پیوند کلیه، به تشریح علل سقط مکرر پرداختند.
کریمی در ابتدا با ارائه تعریف سقط جنین و سقط مکرر، گفت: اگر بارداری پیش اززمانی که جنین بتواند در محیط بیرون از بدن مادر به حیات ادامه دهد، خاتمه یابد، به آن سقط جنین گفته می‌شود. این مدت زمان در جدیدترین تعاریف علمی، پیش از ۲۴ هفته در نظر گرفته می‌شود، زیرا با تجهیزات نوین مراقبت از نوزادان دربسیاری موارد می‌توان پس از ۲۴ هفته نوزاد را زنده نگه داشت. شیوع سقط در جوامع مختلف متفاوت است و بین ۵ الی ۱۵ درصد گزارش شده است.
وی افزود: سقط مکرر در منابع مختلف علمی تعاریف متفاوتی دارد به عنوان مثال برخی مکاتب علمی، بروزحداقل سه بار سقط پشت سرهم رابه عنوان سقط مکرر تعریف می کند در حالیکه در تعاریف جدیدترزوجین با سابقه حداقل دو بار سقط جنین در تعریف سقط مکرر قرار می گیرند و البته طبق تعاریف جدید، لازم نیست این سقط‌ها پشت سر هم باشند.
این فلوشیپ ناباروری ادامه داد: در سال‌های اخیر سقط مکرر را همانند ناباروری به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم کرده‌اند. سقط مکرر اولیه به مواردی گفته می‌شود که زوجین، بارداری منجر به تولد زنده نداشته باشندو سقط مکرر ثانویه به مواردی گفته می‌شود که زوجین حداقل یک بارداری منجر به تولد زنده دارند، اما سابقه حداقل دوبار سقط هم دارند. شیوع سقط مکرر در جوامع مختلف حدود ۱ تا ۲ درصد است.
آراسته درباره نقش عوامل مردانه در بروز سقط مکرر گفت: این یک باور قدیمی و نادرست است که مقصر ناباروری یا سقط مکرر خانم‌ها هستند و بنابراین فقط خانم‌ها باید بررسی و درمان شوند. در حالی که چه در ناباروری و چه در سقط مکرر عوامل مردانه هم می‌توانند دخیل باشند. جنین یک فرآورده ژنتیکی است که نیمی از آن حاصل فرآورده ژنتیکی تخمک و نیمی از آن حاصل فرآورده ژنتیکی اسپرم است. وقتی نیمی از این ترکیب برگرفته از سلول جنسی مرد است، پس فاکتورهای مردانه اثر مستقیم بر سلامت و کیفیت جنین دارند.
این متخصص ناباروری مردان، افزود: اسپرم یک سلول کوچک است که اندازه آن یک ششم سلول‌های دیگر بدن است. این بدان معنی است که سلول اسپرم ساختار و دی ان اِی ویژه‌ای دارد و هم به دلیل اندازه و آرایش خاص کروموزومی، آسیب‌پذیرتر از دیگر سلول‌های بدن است. بنابراین، اگر سلول اسپرم به هر دلیل آسیب ببیند و نتواند کارکرد درستی داشته باشد، می‌تواند موجب اختلال در شکل‌گیری، لانه‌گزینی، رشد و تکامل جنین و حتی سلامت فرزند حاصل در دوران کودکی شود.
در ادامه کریمی با برشمردن علل زنانه سقط مکرر توضیح داد: در فاکتورهای مادری سن مادر بسیار مهم است. در واقع افزایش سن مادر خطر بروز سقط مکرر را افزایش می‌دهد. مطالعات مختلف نشان می‌دهند که پس از ۳۵ سالگی خطر بروز سقط مکرر افزایش می‌یابد و پس از ۴۰ سالگی شیب این افرایش تندتر می‌شود. بنابراین، توصیه ما این است که جوانان ازدواج را به تأخیر نیاندازند و پس از ازدواج نیز،از تعویق فرزندآوری برای سال های طولانی بپرهیزند.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری بیماری‌ها و شرایط زمینه‌ای را نیز از جمله علل زنانه سقط مکرر دانست و گفت: بیماری‌های زمینه‌ای مادر، مانند دیابت، چاقی، فشار خون، تشنج، بیماری‌های قلبی، کم‌کاری ویا پرکاری تیروئید در صورتی که پیش از بارداری درمان وکنترل نشده باشند ، می‌توانند سبب سقط مکرر شوند. بنابراین، حتماً لازم است پیش از بارداری، آزمایشات و بررسی‌های لازم برای بررسی بیماری های زمینه ای خانم انجام شود و در صورت تشخیص این نوع بیماری ها ،بهتر است که بانوان به متخصص آن حوزه ارجاع داده شوند تا بیماری زمینه‌ای کنترل شود و داروهایی تجویز شود که مصرف آن در دوران بارداری هم ایمن باشد.
کریمی با اشاره به ناهنجاری‌های ساختاری رحم به عنوان یکی دیگر از علل سقط مکرر، توضیح داد: گاهی مشکلات ساختاری رحم، مانند کوچک بودن حفره رحم، دیواره‌دار بودن، تک شاخ بودن یا دو شاخ بودن رحم می‌تواند علت سقط مکرر باشد. چنین مواردی با تکنیک‌های دقیق تصویربرداری که در مرکز ابن‌سینا در اختیار داریم، مانند سونوگرافی سه‌بعدی واژینال جهت بررسی ناهنجاری های آناتومیکی رحم ،سونوهیستروگرافی، هیستروسالپنگوگرافی (عکس رنگی رحم) قابل تشخیص است و پس از تشخیص، درمان مقتضی برای خانم انجام می‌شود.
این متخصص زنان در ادامه افزود: یکی دیگر از علل سقط مکرر اختلالات انعقادی است و بنابراین لازم است فاکتورهای انعقادی و فاکتورهای ایمونولوژیک مؤثر بر انعقاد خون نیز بررسی شود. گاهی به دلیل لخته‌شدن خون در جفت، خون‌رسانی به جنین مختل می‌شود و موجب سقط جنین می‌شود. در چنین مواردی با مشاوره متخصصان خون‌شناسی داروهای لازم ضد انعقاد با دوز مناسب تجویز می‌شود تا بارداری بدون خطر سپری شود.
کریمی، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و همچنین کاهش ذخیره تخمدان را از دیگر علل زنانه سقط مکرر دانست و گفت: تنبلی تخمدان در اصطلاح عامیانه در دو معنا به کار می‌رود. یکی سندرم تخمدان پلی‌کیستیک که با علائمی همچون کیست‌های ریز در تخمدان، طولانی شدن فواصل خونریزی ماهیانه ، اختلالات هورمونی و پرمویی بروز می‌کند. بسیاری ازخانم‌های مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک با مشکلاتی همچون چاقی، افزایش قند خون، افزایش چربی خون و اختلالات تیروئید مواجه‌اند و این قبیل اختلالات در متابولیسم بدن، به نوبه خود با سقط مکرر همراهی دارد.
وی افزود: از سوی دیگر، بسیاری از افراد جامعه اصطلاح تنبلی تخمدان را به معنای کاهش اندازه و ذخیره تخمدان در نظر می گیرند که این عارضه ممکن است به دلایلی مانند بالا رفتن سن، سابقه شیمی‌درمانی، مواجهه با برخی سموم ودر برخی موارد بدون علت شناخته شده ای رخ دهد. در چنین مواردی در کنار کاهش ذخیرۀ تخمدان و کاهش تعداد فولیکول‌ها، ممکن است کیفیت تخمک هم کاهش یابد و با دیرباروری، ناباروری و سقط مکرر همراهی داشته باشد. با مراجعه به متخصص زنان وانجام بررسی های هورمونی وسونوگرافی ارزیابی اندازه تخمدان ها و تعداد فولیکول ها این دوحالت از یکدیگر افتراق داده می شوند.
آراسته در ادامه به علل مردانه ناهنجاری‌های اسپرم و سقط مکرر پرداخت و توضیح داد: در ابتدا باید به فاکتور سن اشاره کنم. فاکتور سن فقط در مورد خانم‌ها مؤثر نیست و در مردان نیز پس از ۴۰ سالگی احتمال آسیب اسپرم افزایش می‌یابد. عامل دیگر عامل خانوادگی است. در برخی از خانواده‌ها بروز آسیب‌ها و اختلالات اسپرم بیشتر است و اگرچه علت دقیق آن مشخص نیست، اما باید در نظر گرفته شود. عامل مهم دیگر سبک زندگی است. سلول‌های جنسی نیز مانند دیگر سلول‌های بدن از سبک زندگی تأثیر می‌گیرند. بنابراین، عوامل مخربی همانند مصرف سیگار و قلیان و دیگر دخانیات، مصرف نوشیدنی‌های الکی، مصرف بیش از حد کافئین، تغذیه نادرست و مصرف غذاهای فرآوری‌شده و فست‌فودها، بی‌تحرکی و یا ورزش سنگین و شدید، به‌ویژه ورزش‌های بی‌هوازی و داشتن استرس‌های روانی می‌توانند به اسپرم آسیب برسانند.
این متخصص اورولوژی عوامل محیطی را نیز در کاهش توان باروری و افزایش خطر ناباروری و سقط مکرر مؤثر دانست و گفت: آلودگی‌های محیطی مانند آلودگی‌های هوا و قرارگیری در معرض امواج یونیزه‌کننده، مانند امواج پرتودرمانی یا امواج الکترومغناطیسی، مانند امواج موبایل یا مودم‌های بی‌سیم نیز می‌توانند با افزایش حرارت سلولی و افزایش رادیکال‌های آزاد اکسیژن باعث آسیب به اسپرم و اختلال در کارکرد آن شوند. این افزایش رادیکال‌های آزاد در بسیاری از بیماری‌ها مکانیزم سلولی آسیب را توضیح می‌دهد، اما به دلیل آسیب‌پذیری بیشتر سلول‌های اسپرم میزان آسیب آنها به اسپرم نیز بیشتر است.
آراسته درباره رویکردهای تشخیصی به علل مردانه سقط مکرر توضیح داد: لازم است بر این نکته تأکید کنم که در این زمینه ما هنوز در ابتدای راه هستیم و دانسته‌های ما کم و جدید است. یکی از اقدامات تشخیصی انجام تست کاریوتایپ یا ساختار ژنتیکی سلول‌های بدن است. البته درصد کمی از بیماران سقط مکرر دچار مشکل در این زمینه‌اند. یکی دیگر از اقدامات تشخیصی آزمایش شکست کروموزومی اسپرم یا است DFI است، زیرا همانگونه که پیش‌تر گفته شد، آرایش DNA هسته اسپرم در تشکیل یه جنین سالم تعیین‌کننده است. البته مشاهده اشکال در DNA اسپرم تا پانزده درصد طبیعی تلقی می‌شود و بیش از آن به بررسی بیشتر و درمان نیاز دارد. خوشبختانه پاسخ به درمان این اختلال از دیگر علل مردانه ناباروری و سقط مکرر بیشتر است.
وی افزود: تست دیگر، بررسی ساختار کروموزومی اسپرم است که اگرچه چندان معمول نیست، اما قابل انجام است. البته یکی از محدودیت‌های این تست‌ها این است که این تست‌ها تخریبی‌اند، یعنی نمونه بررسی شده قابل استفاده نیست و فقط به ما درباره وضعیت اسپرم اطلاعاتی می‌دهد.
این متخصص اورولوژی در ادامه به نقش اپی ژنتیک اشاره کرد و افزود: بحث اپی ژنتیک به‌طور ساده یعنی چه فرایندهایی در انتخاب و تشکیل ساختار کروموزومی اسپرم و در نتیجه جنین مؤثرند. عوامل محیطی و سبک زندگی در اپی‌ژنتیک و سوق دادن آن به سمت ساختارهای معیوب مؤثرند.
آراسته در خصوص درمان موارد سقط مکرر ناشی از علل مردانه گفت: خوشبختانه بسیاری از فاکتورهای مردانه سقط مکرر قابل اصلاح است و ما می‌توانیم در ساده‌ترین حالت با اصلاح سبک زندگی و زدودن عوامل مخرب، مانند قطع مصرف سیگار و اصلاح رژیم غذایی و در موارد پیچیده‌تر با گرفتن مستقیم اسپرم از سلول‌های اسپرم‌ساز به درمان مطلوب دست یابیم.
کریمی در پایان بر لزوم درمان تخصصی و رویکرد چندوجهی به سقط مکرر تأکید کرد و گفت: کلینیک سقط مکرر مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا نخستین کلینیک فوق تخصصی در زمینه تشخیص و درمان سقط مکرر است که مراجعان بسیاری از سراسر کشور و حتی دیگر کشورها دارد. در این کلینیک، متخصصان زنان، مردان، ایمونولوژی، داخلی و غدد، ژنتیک و حتی روانپزشکی در کنار هم به‌صورت گروهی کار می‌کنند و همچنین، همه امکانات تشخیصی، مانند آزمایشگاه، سونوگرافی، رادیولوژی و...، در این مرکز وجود دارد و مراجعان می‌توانند بدون نیاز به تردد در نقاط مختلف شهر همه خدمات تشخیصی و درمانی را در مرکز دریافت کنند. همچنین، ما تمهیداتی اندیشیده‌ایم که با هماهنگی متخصصان زنان، بیماران مقیم دیگر شهرها بتوانند برخی اقدامات تشخیصی و آزمایشات را در شهر خود و در مراکز مورد تأیید ما انجام دهند و برای ادامه کار به کلینیک ما مراجعه کنند و بدین ترتیب، میزان تردد آنها به تهران به حداقل ممکن برسد.
آراسته نیز در پایان بر لزوم همدلی و همراهی زوج‌ها تأکید کرد و گفت: زوج‌ها باید بدانند که در صورت بروز مشکلاتی مانند ناباروری یا سقط مکرر، نباید به دنبال مقصر بگردند. بلکه باید در کنار هم و با همدلی و صبر وارد مسیر تشخیص و درمان شوند تا به نتیجه برسند.
منبع : خبرگزاری مهر
کلمات کلیدی : میرنیوز سقط مکرر زایمان مرکز ناباروری ابن سینا
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار علمی
سامانه جدید وزارت علوم برای پاسخگویی به شکایات طراحی و راه‌اندازی شد
بیشترین درخواست «پیشینه پژوهش» از سوی کاربران دانشگاه آزاد
معرفی برگزیدگان ریسرچ‌پیچ و اینوتکس‌پیچ تهران
دستور وزیر علوم برای تامین امنیت خوابگاه‌ها با مشارکت بخش خصوصی
منابع مالی برای رسیدن به رتبه علمی ۱۴ پرداخت نشد
دستور وزیر علوم برای تامین امنیت خوابگاه‌ها
کمبود ۴۵۰ قلم دارو در کشور
ادغام صدا و تصویر در یک دستگاه و پایان عصر اسپیکرها
بازدید وزیر علوم از خوابگاه‌ها و فضای پیرامون دانشگاه صنعتی شریف
سامانه جدید وزرت علوم برای پاسخگویی به شکایات طراحی و راه‌اندازی شد
اعطای تسهیلات تا سقف ۱۵ میلیارد تومان به برگزیدگان «جایزه ملی نکست»
وزیر علوم: رئیس اتحادیه کانون های وکلا، وکالت اولیای دم را بر عهده می‌گیرد
راه اندازی اتاق فکر تخصصی در زمینه کاهش آسیب‌های اعتیاد
راهکار کنترل حالت تهوع در بارداری
چت بات هوش مصنوعی ایلان ماسک رونمایی می شود
معرفی تجهیزات پزشکی ایران‌ساخت در نمایشگاه چین
آنچه مردان باید از پروستات بدانند
رشد چشمگیر روش‌های نوین درمان سرطان در ایران
جذب امریه سربازی در وزارت ارتباطات برای اعزام ۱۴۰۴
تعامل حوزه‌های علمیه قم و نجف تقویت می‌شود
پیگیری دانشگاه تربیت مدرس در خصوص ارتقای امنیت فضای اطراف دانشگاه
نشست تخصصی تجارت فناوری ۹ اسفند برگزار می‌شود
بسته‌های حمایتی معاونت علمی برای رشد اقتصاد هوش مصنوعی
پارچه درخشانی که نور و صدا تولید می‌کند!
رقیب «دیپ ریسرچ» اوپن ای آی و گوگل ارائه شد
تشکیل جلسه فوق‌العاده کمیسیون آموزش مجلس برای بررسی موضوع قتل دانشجوی دانشگاه تهران
کارت ورود به جلسه آزمون کارشناسی‌ارشد سال ۱۴۰۴ منتشر شد
در حادثه دانشگاه تهران برخی موضوع اجتماعی را به مسائل سیاسی ربط دادند
تاکید وزیر علوم بر حفظ رویکرد غیرسیاسی شورای صنفی دانشجویان در پیگیری مطالبات
کشورهایی که در معرض برخورد سیارکی قرار دارند
