میرنیوز
دانشگاهها چه نقشی در تخلفات پژوهشی دارند؟
2020-07-25T10:28:55+04:30
به گزارش ایسنا، تخلف و تقلب در پژوهش از مشکلات مهم دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی است. شناخت دلایل سوء رفتار پژوهشی می‌تواند به شناخت این موضوع و رفع این مشکل کمک کند. به همین خاطر پژوهشگران گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان، در مطالعه‌ای عوامل سازمانی مرتبط با سوء رفتار پژوهشی را مورد بررسی قرار دادند.
سوء رفتارهای علمی، در واقع تعریفی تام از کلیه تخلفاتی است که در حوزه پژوهش رخ می‌دهد. در این پژوهش دلایل وقوع تخلفاتی مانند سرقت علمی، جعل و تحریف در میان پژوهشگران بررسی شد.
حیدر چوپانی، سیدعلی سیادت و سعید رجایی پور پژوهشگرانی بودند که این مطالعه را انجام دادند. برای انجام این پژوهش از میان کلیه پژوهشگران دانشگاه‌های شهر اصفهان، شامل اعضای هیئت‌علمی، دانشجویان ارشد و دکتری دانشگاه اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه هنر و دانشگاه علوم پزشکی، ۳۷۷ نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند.
شرکت‌کنندگان در این پژوهش به پرسش‌نامه عوامل سازمانی مرتبط با سوء رفتار پژوهش پاسخ دادند. در این پرسش‌نامه عوامل سازمانی مثل موانع ساختاری، قوانین و مقررات، نظارت ضعیف، جو سازمانی و رفتار سوء پژوهشی مورد ارزیابی قرار گرفتند.
۵۲.۳ درصد از شرکت‌کنندگان در پژوهش مرد و ۴۷.۷ درصد زن بودند. ۴۷.۷ درصد دانشجوی کارشناسی ارشد، ۴۲.۱ درصد دانشجوی دکتری و ۱۰.۲ درصد اعضای هیئت علمی بودند.
نتایج پژوهش نشان داد که موانع ساختاری با سوء رفتار پژوهشی رابطه مثبت و معنی‌داری دارد. هر چه پژوهشگران با موانع ساختاری زیادی برخورد کنند، به همان نسبت سوء رفتار پژوهشی آن‌ها نیز زیاد خواهد بود. به گفته پژوهشگران این مطالعه موانع ساختاری به خودی خود زمینه را برای سوء رفتار پژوهشی فراهم می‌کنند. حجم زیاد کار فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی پژوهشگران و اعضای هیئت‌علمی، وجود ساختارهای بروکراتیک عریض و طویل در مسیر پژوهش و موانع سخت و غیر قابل اجرا در ارتباط با اجرای پژوهش‌ها، نمونه‌هایی از موانع ساختاری هستند. این عوامل باعث می‌شوند که پژوهشگران نتوانند پژوهش‌ها و تحقیقات باکیفیتی ارائه دهند.
طبق یافته‌های به‌دست‌آمده از این تحقیق، «نظارت ضعیف» با سوءرفتار پژوهشی رابطه مثبت و معنی‌داری دارد. همچنین یافته‌ها حاکی از این بود که جو سازمانی نیز با سوء رفتار پژوهشی مرتبط است. هر چه جو سازمانی ناسالمی بر فضای آموزش عالی وجود داشته باشد، نظارت ضعیفی نیز وجود خواهد داشت و سوء رفتار پژوهشی بیشتر خواهد بود. به گفته پژوهشگران: وجود جو ناسالم، پژوهشگران را در کنار هم نگه نمی‌دارد و به یکدیگر اعتماد نمی‌کنند. چنین پژوهشگرانی علاقه زیادی به مشارکت و قبول مسئولیت نخواهند داشت. وقتی فضای ناسالم علمی بر فضای پژوهشی حاکم باشد، بی‌اخلاقی‌های پژوهش نیز افزایش خواهد داشت».
بر اساس نتایج به دست آمده، «قوانین و مقررات» به دلیل نقش میانجی که دارد، باعث سوء رفتار پژوهشی می‌شود. قوانین و مقررات با تاثیر بر نظارت ضعیف می‌تواند باعث سوء رفتار پژوهشی شود.
محققان این مطالعه با توجه به نتایج به‌دست‌آمده پیشنهاداتی را ارائه کردند:
- برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی جهت آشنایی با حدود و انواع سرقت علمی
- گزارش صحیح از تمامی مراحل پژوهش و چگونگی رعایت اصول اخلاقی، جهت پذیرش مقالات در مجله‌های علمی پژوهشی
- تصویب قانونی برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای اخذ رضایت آگاهانه از مشارکت‌کنندگان و شرح آن در پژوهش خود
- گرفتن تعهد اخلاقی پایان‌نامه پس از تصویب نهایی پروپوزال پژوهش (درحال حاضر این تعهد پس از نگارش پایان‌نامه گرفته می‌شود.)
- تقویت و توانمندسازی اعضای کمیته اخلاق و ارتقای دانش محققان وسازمان‌های بانی تحقیق
- برگزاری کارگاه‌های آموزشی اخلاق در پژوهش
به گفته پژوهشگران این مطالعه: «مدیران دانشگاهی می‌توانند با ایجاد محیطی اخلاقی و انسانی به پیشگیری از بروز مسائل و معضلات اخلاقی در دانشگاه بپردازند. البته این نظارت باید با هدف اصلاح و بهبود و نه با هدف بازرسی و تخریب صورت پذیرد. مدیریت و هدایت سازمان‌های پیچیده‌ای همچون دانشگاهها، فراتر از آن است که مدیران همواره بر اساس مقررات و دستورالعمل‌های خشک، ایستا و از پیش تعریف شده به آن اقدام کنند».
نتایج این پژوهش به صورت مقاله علمی پژوهشی در فصل‌نامه اخلاق در علوم و فناوری منتشر شده است.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا
کلمات کلیدی : میرنیوز تخلفات پژوهشی سرقت علمی
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار علمی
سامانه جدید وزارت علوم برای پاسخگویی به شکایات طراحی و راه‌اندازی شد
بیشترین درخواست «پیشینه پژوهش» از سوی کاربران دانشگاه آزاد
معرفی برگزیدگان ریسرچ‌پیچ و اینوتکس‌پیچ تهران
دستور وزیر علوم برای تامین امنیت خوابگاه‌ها با مشارکت بخش خصوصی
منابع مالی برای رسیدن به رتبه علمی ۱۴ پرداخت نشد
دستور وزیر علوم برای تامین امنیت خوابگاه‌ها
کمبود ۴۵۰ قلم دارو در کشور
ادغام صدا و تصویر در یک دستگاه و پایان عصر اسپیکرها
بازدید وزیر علوم از خوابگاه‌ها و فضای پیرامون دانشگاه صنعتی شریف
سامانه جدید وزرت علوم برای پاسخگویی به شکایات طراحی و راه‌اندازی شد
اعطای تسهیلات تا سقف ۱۵ میلیارد تومان به برگزیدگان «جایزه ملی نکست»
وزیر علوم: رئیس اتحادیه کانون های وکلا، وکالت اولیای دم را بر عهده می‌گیرد
راه اندازی اتاق فکر تخصصی در زمینه کاهش آسیب‌های اعتیاد
راهکار کنترل حالت تهوع در بارداری
چت بات هوش مصنوعی ایلان ماسک رونمایی می شود
معرفی تجهیزات پزشکی ایران‌ساخت در نمایشگاه چین
آنچه مردان باید از پروستات بدانند
رشد چشمگیر روش‌های نوین درمان سرطان در ایران
جذب امریه سربازی در وزارت ارتباطات برای اعزام ۱۴۰۴
تعامل حوزه‌های علمیه قم و نجف تقویت می‌شود
پیگیری دانشگاه تربیت مدرس در خصوص ارتقای امنیت فضای اطراف دانشگاه
نشست تخصصی تجارت فناوری ۹ اسفند برگزار می‌شود
بسته‌های حمایتی معاونت علمی برای رشد اقتصاد هوش مصنوعی
پارچه درخشانی که نور و صدا تولید می‌کند!
رقیب «دیپ ریسرچ» اوپن ای آی و گوگل ارائه شد
تشکیل جلسه فوق‌العاده کمیسیون آموزش مجلس برای بررسی موضوع قتل دانشجوی دانشگاه تهران
کارت ورود به جلسه آزمون کارشناسی‌ارشد سال ۱۴۰۴ منتشر شد
در حادثه دانشگاه تهران برخی موضوع اجتماعی را به مسائل سیاسی ربط دادند
تاکید وزیر علوم بر حفظ رویکرد غیرسیاسی شورای صنفی دانشجویان در پیگیری مطالبات
کشورهایی که در معرض برخورد سیارکی قرار دارند
