میرنیوز
خبرگزاری تسنیم؛ بر اساس گزارش کنوانسیون مقابله با بیابانزایی سازمان ملل متحد هر ساله تحت تاثیر طوفان های گردوغبار سالانه بالغ بر 2000 تا 3000 میلیون تن خاک در سطح جهان منتشر و جابجا می شود. این پدیده اتمسفری در هر منطقه دارای فرایند خاص بوده و در طول دهه های اخیر در اغلب نقاط جهان روند افزایشی داشته است. کشور ایران نیز از این پدیده در جهان مستثنی نبوده و هرساله استان های مختلف کشور درگیر این پدیده زیست محیطی شده اند.
بررسی ها نشان می دهد علل و عوامل مختلفی در تشدید طوفان های گردوغبار در کشور دخیل هستند که این عوامل عبارت است از:
ایران در منطقه ای قرار داد که متوسط دریافت بارش سالانه آن حدود 250 میلیمتر در سال است بر این اساس کل دریافت سالانه بر اساس متوسط درازمدت با احتساب آمار 20 سال اخیر به میزان 430 میلیارد متر مکعب رسیده است. بررسی آمار 45 ساله نشان می دهد که در یک دوره خشکسالی حاد در دهه 40 میزان دریافت بارش کشور در یک سال به کمتر از 200 میلیارد متر مکعب تنزل کرده است در حالی که در یک ترسالی در دهه 50، کل دریافت بارش به حدود 580 میلیارد متر مکعب نیز رسیده است ملاحظه می گردد که تناوب ترسالی و خشکسالی در ایران یک پدیده کاملا طبیعی و از خصوصیات اقلیم است. متاسفانه در 23 سال اخیر میزان دریافت بارش سالانه در کشور به شدت کاهش پیدا کرده به طوری که در 15 سال اخیر دریافت کل بارش تقریبا در حد سطح متوسط بوده است. طبیعی است که این میزان کاهش در طول یک بازه دراز مدت، اثرات مستقیم و غیرمستقیمی بر شرایط زمینی دارد که تشدید طوفان های گردوغبار را به دنبال داشته است.
2- مدیریت ناپایدار منابع آب
یکی از دلایل عمده طوفان های گردوغبار، مدیریت ناپایدار منابع آب بخصوص آب زیرزمینی در کشور است؛ در نگاه علمی نوین و رایج برنامه بهره برداری از آب سطحی بر اساس متوسط درازمدت تنظیم می گردد و گفته می شودکه بهره برداری از آب زیرزمینی تا میزان 70 درصد تغذیه نیز صورت می گیرد. در حالی که در شرایط اقلیم خاص این منطقه، عدم توجه به میزان کسری دریافتی هر سال و عدم اعمال سیاست های صرفه جویی متناسب با کاهش دریافت سالانه می تواند منجر به وقوع بحران های شدید آبی شود که امروزه شاهد وقوع برخی از آنها در کشور هستیم. شاید نیاز به استدلال نباشد که نگاه یک سویه به مدیریت منابع آب و توجه صرف به مدیریت آب های سطحی و توسعه بهره برداری از منابع آب زیرزمینی، باعث گردیده است که کشور امروزه شاهد رشد فزاینده کاهش سطح آب زیرزمینی، کاهش رطوبت زمین و از بین رفتن پوشش گیاهی و رشد سریع وسعت مناطق تولید کننده گردوغبار باشد.
یکی دیگر از مواردی که شدت وقوع طوفان های گردوغبار را در منطقه تشدید کرده است عدم توجه به حقابه های تالاب های بزرگ است. این مساله که در نوع خود یک سوء مدیریت ناشی از مسائل پیچیده سیاسی و فرهنگی در منطقه است، در هر دو بخش غرب و شرق کشور مشکلات متعددی را در مقوله تشدید طوفان های گردوغبار ایجاد نموده است. متاسفانه یکی دیگر از موارد سوء مدیریت و یا مدیریت یک سویه منابع آب بدون توجه حقابه پایین دست، کاهش شدید منابع آب شیرین در دو رودخانه مهم دجله و فرات است. در فاصله سال های 2003 تا 2010 مجموع آب شیرین دو رودخانه دجله و فرات بیش از 114 کیلومتر مکعب کاه داشته است که این رقم کاشه پس از هندوستان دومین کاهش بزرگ منابع آب شیرین جهان محسوب می شود.
3- افزایش فشار بر منابع طبیعی
یکی از اثرات مشخص کاهش میزان بارش و عدم تغذیه مناسب ذخایر آبی، کاهش تدریجی پوشش گیاهی و افزایش فقر مراتع است. متاسفانه در شرایط کم آبی و کاهش بارش ها نه تنها پوشش گیاهی در عرصه های منابع طبیعی رو به کاهش می رود، بلکه به دلیل عدم اعمال برنامه های کاهش برداشت و ثابت ماندن میزان استفاده از منابع به خصوص آب و پوشش گیاهی مراتع و حتی افزایش مصرف به دلیل افزایش تقاضای ناشی از افزایش جمعیت، مهاجرت روستاییان و تغییر الگوی مصرف، فشار بر منابع طبیعی به شدت افزایش پیدا می کند این فشار چند برابر به منابع طبیعی که متاسفانه امروز در اغلب نقاط کشور شاهد آن هستیم، موجب از دست رفتن سریع پوشش گیاهی زمین، بهم خوردگی خاک سطحی و تولید طوفان های گردوغبار می شود.
راهکارهای مدیریتی و اجرایی مقابله به طوفان های گردوغبار
به طور کلی راهکارهای مقابله با پدیده گردوغبار به دو دسته راهکارهای مدیریتی و اجرایی تقسیم می شود. راهکارهای مدیریتی عبارت است از:
همچنین راهکارهای اجرایی نیز عبارت است از:
در پایان ذکر این نکته حائز است نخستین گام در مقابله با پدیده گردوغبار اصلاح روش های مدیریتی آب به خصوص آب زیر زمینی و سایر منابع یک حوزه است که می تواند نقش موثری در کاهش شدت گردوغبار داشته باشد.
انتهای پیام/
منبع : خبرگزاری تسنیم
هفدهمین حراج شمش طلا درحال برگزاری است
قیمت طلا، قیمت دلار، قیمت سکه و قیمت ارز ۱۴۰۳/۰۱/۲۶
آغاز حراج گسترده سکه از فردا در مرکز مبادله+شرایط
ایران پاسخ درخوری به رژیم کودککش صهیونیستی داد
ریزش قیمتها دربازار طلا و سکه/ حباب سکه کم شد
صادرات محصولات کشاورزی و پتروشیمی به روسیه افزایش یافت
مسافران برای بازگشت وجه بلیت به دفاتر هما مراجعه کنند
هشدار قرمز بارشهای سیلآسا در ۵ استان
شرایط عادی در پمپبنزینها/ تکذیب بزرگنمایی رسانههای معاند
گزارش تسنیم از بازار ارز/ دلار ۶۴هزارتومانی هم خریدار ندارد
افت ۱۱ هزار واحدی شاخص بورس در معاملات یکشنبه
۸۵ درصد سهام سرخابیها برای واگذاری، دوباره آگهی شد
ابطال پروازها تا ۶ صبح فردا ۲۷ فروردین تمدید شد
گزارش تسنیم از بازار ارز/دلار ۶۴ هزار تومانی هم خریدار ندارد
چرا قیمت طلا در بازار جهانی رو به افزایش است؟
جزئیات خرید توافقی گندم اعلام شد
کاهش فرونشست زمین در برخی مناطق کشور
پرشدگی سدها به ۶۰درصد رسید
اثر موقت درگیری نظامی و بازگشت آرامش در بازارهای سهام
چطور رشد اقتصادی را سر سفره بیاوریم؟
جزئیات منابع و مصارف هدفمندسازی/ ۳۱۵ همت سهم یارانه نقدی شد
حذف تخفیف در بازار لوازم خانگی/ عرضه و تقاضا کم شد
سامانه فروش نهضت ملی مسکن راهاندازی میشود
بودجه ۳۰۰ همت کسری دارد/ واردات ۲ میلیارد دلار بنزین در۱۴۰۲
اختصاصی| جزئیات جداول بخش دوم بودجه ۱۴۰۳ منتشر شد
تعطیلی «جهش تولید» در وزارت صمت؟
یارانه ۴۰۰هزار تومانی سه دهک اول واریز شد
شرایط واریز وجه دنا پلاس ۶ سرعته اعلام شد
دامنه گواهی سکه و شمش طلا ۱ درصد شد
مردم نگران تامین بنزین نباشند