میرنیوز
به مناسبت روز خبرنگار| بحران خبرنگاری در دنیای معاصر و راهگشایی "سواد رسانه ای"
2020-08-07T09:44:20+04:30
گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ امیرحسین مکاریانی: آینده‌پژوهی بر گزاره‌هایی چون «ممکن» و «محتمل» استوار است، منابع و الگوهایی را جستجو می‌کند تا به شمایلی از آینده‌ی بالقوه دست پیدا کند، سپس برای این آینده بالقوه برنامه‌ریزی می‌کند.
اما جهان اجازه این برنامه ریزی‌های بلندمدت را نمی‌دهد. پیش از گسترش رسانه‌ها و نزدیک شدن حلقه های ارتباطی مردم، شاید پیش بینی روندها راحتتر بود، اما امروز که گویا با گسترش رسانه ها، «اثر پروانه ای» بر شرایط اجتماعی و فکری جهان بیشتر شده، تعداد مجهولهای معادله جهان هم گسترش پیدا کرده و مانع از تئوری سازی برای هر آینده محتملی میشود.
بحرانهای اخیر جهانی هم به پیچیدگیهای آینده‌پژوهی اضافه کرده است و شاید بتوان گفت بحران ویروس کرونا بخش عمده‌ای از معادلات آینده‌پژوهانه را بر هم زده است البته اگر بپذیریم خود این بحران بخشی از یک تئوری آینده پژوهانه نبوده است. شرایط خبرنگاری هم مستثنی از این قواعد نبوده و سالهاست که بحران، برای خبرنگاران واژه آشنایی است و دیگر بخشی از ماهیت شغلی آنها شده است اما خبرنگاری در بحران ویژگی‌های متفاوتی دارد و اصلاً دنیای دیگری است.
تغییر شرایط خبرنگاری در بحران
زمانی نه‌چندان دور خبرنگار و رسانه، متکلم وحده یک رویداد یا بحران بودند؛ افکار عمومی دیتاهای خود را تنها از دریچه رسانه های رسمی دریافت می کرد و همین موضوع کنترل بحران و خبرنگاری در بحران را راحتتر کرده بود چون در این شرایط خبرنگار تنها یک وظیفه داشت و آن هم گزارش بحران و مدیریت آن بود اما خبرنگاری بحران در جهان معاصر بسیار تغییر کرده و علاوه بر مسئولیتهای ذکر شده خبرنگاران باید به بحرانسازیهای واهی که از شایعات و اطلاعات نادرست تغذیه میکنند هم رسیدگی کنند.
به عنوان مثال در بحران کرونا، به خصوص در روزهای اولیه شیوع ویروس، بخش زیادی از انرژی رسانه‌ها صرف بررسی مطالب شبه علمی می‌شد که از مجاری فضای مجازی انعکاس پیدا میکرد و باید به مطالب غیر علمی که گاهی با تئوری‌سازیهای واقع‌نمایانه همراه می شد پاسخ میدادند. آنچه در این بحران بیشتر از سایر موضوعات خبرنگاران حاضر در بحران را آزار می‌داد، دامن زدن به بحرانسازیهای نادرستی بود که از رسانه‌های معاند ریشه می گرفت و فرآیند اقناع را سختتر می کرد چرا که در دنیای رسانه ای امروز بحران دیگری تحت عنوان بحران اعتبار رخنمایی می‌کند.
رخنمایی بحران اعتبار در فضای رسانه‌ای معاصر
اعتبار افراد و رسانه ها که این روزها در رسانه‌های رقیب به شدت مورد هدف قرار گرفته است. بی‌اعتبار کردن آدمها و منابع خبری خود می تواند به عنوان یک بحران بزرگ در عرصه خبری تلقی شود.
فرآیند بی‌اعتبار کردن رسانه‌های رسمی و منابع خبری فرآیندی بوده که گاه با برنامه‌ریزیهای طولانی مدت و مستمر به دست آمده و گاه با عملکرد نامناسب همین منابع خبری.
تعهد رسانه به حقیقت، اگر خدشه‌دار شود به مرور اعتباری که سالها برای آن زحمت کشیده را از دست می دهد و این خدشه گاهی نتیجه اعتماد به منابع نا‌آگاه و گاه نتیجه اعتماد بی مورد به اهدافی است که ارزش دوری از حقیقت را ندارند. بازی با اعتبار رسانه در شرایطی که با بحران اصالت خبرنگاری در فضای مجازی مواجهیم بازی پرریسکی به نظر می‌رسد.
شرایط اطلاع‌رسانی و خبرنگاری دیگر مانند قبل مونولوگ گونه نیست، رسانه‌های مشارکتی پا به عرصه وجود گذاشته‌اند و تعاملِ پویای مخاطب و رسانه از بدیهیای جهان ارتباطی معاصر محسوب می شود.
حالا در کنار خبرنگاری در بحران گزاره دیگری باید مورد بررسی قرار گیرد و آن «بحران خبرنگاری در دنیای معاصر» است. شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی امکانی را در اختیار هر فرد گذاشته‌اند که به تنهایی میتواند یک رسانه باشد. اینجاست که دیگر مجرای انتشار یک مطلب اهمیتی ندارد و اصالت مطلب است که به تأثیرگذاری آن منجر می شود.
اینجاست که اگر یک فرد به واسطه شهرتش در دنیای هنر، مخاطبان زیادی داشته باشد به خود اجازه می دهد درباره مسائل اقتصادی هم اظهارنظر کند! هر چند به غلط و بحران آنجایی شروع میشود که با حجم انبوهی از اظهارنظرهای غیرتخصصی آنهم درباره موضوعات کاملاً تخصصی مواجه می‌شویم.
چگونه میتوان با این حجم انبوه از اطلاعات و تحلیلهای غلط روبه رو شد، تنها راه، افزایش "سواد رسانه ای" در جامعه است که به عنوان یک وظیفه مهم و حیاتی مسئولان حوزه رسانه، اصحاب رسانه و البته بخشهای مختلف دولت و حاکمیت باید در دستور کار قرار گیرد.
انتهای پیام/
منبع : خبرگزاری تسنیم
کلمات کلیدی : میرنیوز رسانه روز خبرنگار
اشتراک گذاری :
آخرین اخبار اجتماعی
پایان انحصار آمریکا در گرده‌افشانی با پهپادهای ایرانی!
ربودن دختر ۱۷ساله توسط خواستگار شرور در تهران!
ماجرای سنگ‌اندازی برای واردات واگن‌های متروی تهران چیست؟
رویه غلط سازمان محیط زیست برای توسعه "قرق‌های شکار"
ساخت پهپادهای آشیانه‌دار توسط یک شرکت دانش‌بنیان
حل مشکلات ۱۲ساله تملکات ملکی پروژه روددره فرحزاد
آغاز اجرای طرح "نور" برای برخورد با ناهنجاری‌های اجتماعی
شناسایی ۷۹ مبتلا به وبا در سال گذشته/کاهش چشمگیر آمار بیماری
طرح کالا برگ فجرانه در ایستگاه پایانی
التیام سریع‌تر زخم‌های دیابتی با کمک پانسمان نانویی
۳ میدان میوه و تره‌بار در جنوب تهران احداث میشود
مشکلات واگن‌های مترو با ورود رئیس‌جمهور حل میشود؟
تقویت دانش لازمه مدیریت سرمایه انسانی
امتحانات شبه نهایی دانش‌آموزان دهم و یازدهم از دوشنبه
ورود واگن‌های مترو امسال منتفی نیست
ثبت‌نام رسمی برای دریافت مشوق‌های سربازی از ۱۵ اردیبهشت
چند درصد از زائران حج تمتع امسال زنان هستند؟
افزایش ۳۰۰ درصدی برداشت میگو از مزارع خاکی پرورش میگو
انتقاد بهزیستی از کم‌کاری مسئولان شهری در قبال معلولان
ربودن دختر ۱۷ ساله توسط خواستگار شرور در تهران!
"زورگیران مسلح اتوبان صدر" دستگیر شدند
"برقی شدن پایتخت" فروردین پاک تهران را همیشگی می‌کند
فوت ۱۶۸ نفر در حوادث ویژه هفته گذشته/ ۱۵۹۴ مصدوم در تصادفات
احتمال تغییر زمان آغاز سال تحصیلی
استخدام ۱۰۰۰۰ معلم ورزش در سال ۱۴۰۳/ دانش‌آموزان موفق رشته‌های ورزشی بدون کنکور معلم می‌شوند
غربالگری اختلالات یادگیری دانش‌آموزان دبستانی بعد از تعطیلات عید
کشف ۳۴۲ عدد لوازم خانگی قاچاق در خیابان فدائیان اسلام
ترخیص خودروهای توقیفی به مناسبت نیمه شعبان
توصیه‌های پلیس درپی هشدار هواشناسی/ سفر غیرضروری نروید
صفر تا صد میزان افزایش عوارض ساختمانی، طرح ترافیک و پارک حاشیه‌ای در سال ۱۴۰۳
